Bir gecənin sehri

Belə bir tədbirin Naxçıvanda da keçirilməsi alqışlanır

Dünyaya göz açandan aşıq musiqisinin sehrinə düşmüşəm. Bu səs ana laylama, beşik nəğməmə qovuşub. Gəncliyimin qaynar, oynar çağında aşıq dünyasıyla tilsimlənmişəm. İlk eşqimi qəlbimdə saz alovlandırıb. Əsrarəngiz gözəlliklərdən, ilahi gözəllərdən ilham almışam, min xəyala dalmışam, pərvazxəyal olmuşam. Mənalı, məzmunlu həyatıma şam-çıraq tutub, gözlərimə nur, qəlbimə işıq saçıb. Elə bilmişəm ki, dünyada aşıq musiqisindən başqa nə musiqi, nə də şeir var. Varlığımda, sağlığımda elə hey bu aləmlə fəxr etmişəm, qürur duymuşam. Ürəyimdə döyünüb, qanıma keçib, iliyimə işləyib...

Başqa bir musiqi dünyamız olan muğama valeh olmağım ömrümün düşünüb-daşındığım çağlarında qəlbimə hakim kəsilib, varlığımı ovsunlayıb. Muğamlarımızın hər birində hikmət, heyrət işığı yanır, alovlanır. Dinlədikcə dinləyir, gah qəm karvanının sarbanı olur, gah eşq atəşinin zirvəsində əlçatmaz, ünyetməz oluram. Gah uşaq tək kövrəlirəm, gah yetim tək boynu bükük, gözü qıpıq oluram. Eşqlə, sevgiylə, məhəbbətlə görüşür, durulaşır, saflaşıram...

Əziz oxucular! Sizdən nə gizlədim, mən bineyi-başdan aşıq havaları, muğamlar və xalq mahnılarının sehrində olmuşam. Bu qaynaqdan köklənib, bu hikmətdən heyrətlənmişəm. Amma simfoniya mənim üçün elə belə də... Eşitsəm də olar, eşitməsəm də, dinləyərəm də, dinləməyərəm də. Bu mənim günahım, təqsirim deyil. Sadəcə olaraq musiqi savadımın olmaması, dərinliklərə vara bilməməyimdən irəli gəlir. Neyləyim ki, bu, həqiqətdir, danılmazdır. Sən demə yanılırammış, simfoniya geniş ərazidə, dünyanı heyrətə gətirən əvəzsiz mənəvi zənginlik, kəhkəşanlı bir möcüzəymiş...

Dostum, xalq artisti Tofiq Bakıxanovla dövri olaraq görüşür, söhbətləşir, dərdləşirik. Dünəndən, bu gündən mətləb söyləyir, hal-əhval tuturuq. Hər dəfə də musiqidən, xüsusilə yaradıcılığından söz açır, nələr yazacağından danışır. Lakin onu dinləyir, musiqini başa düşməməyimdən, sadəcə olaraq, qulaq asmalı oluram. Qəlbimdə "ay sağ olmuş, mən sənin yaradıcılığına bələd deyiləm, sənin mənəvi aləmini ürəyimcə duya bilmirəm. Buna mənim nə qabiliyyətim, nə hünərim çatar..." deyə düşünürəm.

Dostum Tofiq müəllim bir gecə bizə zəng çaldı. Böyük sevinc hissilə "Teymur müəllim, Sizi 2010-cu ilin dekabr ayının 24-də Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında 80 illiyimə həsr olunmuş festivalın təntənəli açılışına dəvət edirəm" - dedi. Əvvəlcədən təbrik elədim. Mütləq yanında olacam - dedim.

Göz oxşayan filarmoniyanın zalına respublikanın görkəmli alimlərinin, tanınmış incəsənət xadimlərinin, gənclərin axını başlandı. Üzeyir Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestrinin bədii rəhbəri və baş dirijoru, xalq artisti Rauf Abdullayev səhnəyə daxil olanda gurultulu alqışlar onu salamladı. Dostumun ilk olaraq türk dünyasının böyük oğlu Mustafa Kamal Atatürkə həsr etdiyi simfonik əsəri qəlblərə hakim kəsildi. Dərin məzmunu və siqlətilə seçilən bu əsərdə türkün böyük oğlunun yenilməzliyi, əzəməti və vüqarı musiqi dili ilə aləmə səs-səda saldı. Alqış-alqış ardınca binanı başına götürdü, bürüdü.

Xalqımızın ulu öndəri Heydər Əliyevə həsr olunan "Həmişə bizimləsən" simfonik poeması daha böyük əzəmətlə səsləndi. Dahilik, dühalıq zirvəsində qərar tutan Heydər Əliyevin keçdiyi çətinliklər, yenilməzliyi, qazandığı uğurlar, qələbələr, təntənələr ürəyimizdə döyündü, gözlərimiz önündə canlandı, bir daha əbədiləşdi. İlahi, nə qədər təsirli, nə qədər qəlbə nüfuzedici hikmət dünyası, heyrət aləmiydi.

Müəllifin yeddi saylı simfoniyası "Qarabağ haray"ı və Xocalı faciəsinə həsr olunmuş "Hümayun" simfonik muğamı möhtəşəm musiqi sarayı, bitkin musiqi möcüzəsidir. Mənə belə gəlir ki, bu "Hümayun" Simfonik Muğamı və simfoniya bəstəkarın şah əsərlərindən biri olmaqla yanaşı, həm də xalqımızın harayına bənzərsiz töhfədir. Bu əsər haydı-haraydı, çağırışdı, şimşək çaxarlı, ildırım lərzəsidi. Təlatümdü, iniltidi, hayqırıqdı. Ağlaşma deyil, qəm-ələm deyil, acizlik deyil. Mübarizlikdi, qələbədi, əzmdi, yenilməzlik simfoniyasıdı, musiqi məbədidi. Xalqımızı mübarizəyə səsləyən, inamlı, əqidəli hünərdi. İlahi, insanı od-atəşə yaxan incə mətləblər, saf duyğular, zərif hisslər hökmüdü. Gör-götür dünyası, ibrətamizlik, heyrətamizlik əfsunudu.

Qoy bu musiqini dünya eşitsin. Xalqımıza qarşı olan haqsızlığı, ədalətsizliyi musiqi dili ilə dərindən dərk etsin. Kimin kim olduğu aşkarlansın. Qələbənin lap yaxında olduğunu hiss etsinlər, haqq səslərini ucaltsınlar. Yaman günün ömrü az olar - deyiblər.

Bir sevindirici halı da qeyd etməyə bilmərəm. Böyük dirijor Rauf Abdullayevi səhnədə görəndə çox sevindim. Ürəyim dağa döndü. Etiraf edim ki, mən onu çox istəyirəm. Lap çox. Səbəbi xalqımın doğması, əzizi olması, bizi dünyaya tanıtdırmasıdır. Tofiq müəllimin sehirli musiqisi ilə Rauf müəllim də, sehrlənir, möcüzə yaradırdı. Bütün gecə boyu dirijor haldan hala düşürdü. Şahanə görkəmində, əzəmət vardı. Bütün orkestrin nəzərləri ona zillənir, tuşlanırdı. Onun bədəni oynayır, qolları qanadlanır, əlləri açılır, yumulurdu. O, haldan hala düşdükcə həyəcan keçirir, mən isə - Tanrı səni qorusun - deyirdim. Bəli, bu sehr onun boyuna biçilib, alnına yazılıb. İlahi, nə gözəl, nə heyrətamiz aləmdəydim o gecə.

Orkestrdə iştirak edən ifaçılar, solistlər də belə. Hamısı bir-birini tamamlayır, ayrı bir aləm yaradırdılar.

Azər Zeynalovun, Amerikadan gəlmiş Aleksandria Von Bruseldorffun oxuduqları mahnıları qəlbə hakim kəsilirdi. Virtuoz tarzən Sahib Paşazadə və skripkanın mahir ifaçısı Töhfə xanım Babayevanın ifası heyrət doğururdu. Di gəl valeh olma, vurulma bu gözəl ifaya. Qarmonçu Zakir Mirzəyev, vokal solisti Ramil Qasımov, bədii qiraətçi Azad Şükürov, qalanlar da belə. Eyni həvəs, eyni sayğı, eyni bənzərsizlik.

Əzizim Tofiq müəllim, o gecə bulaq suyu qədər tər-təmiz, göz yaşı tək dupduru musiqi dünyanıza qovuşdum. Həqiqətlə yoğrulan möcüzələr aləminə, əfsanəyə, nağıla büründüm. Əfsun içində heyrətləndim, qürur duydum, fəxr elədim səninlə. Nə sehrli gecəydi, nə təkrarsız anlardı, İlahi. Canın sağlam, ömrün uzun olsun, arzuların üzünə gülsün, əzizim. Musiqili, sazlı, sözlü, xalqımız səni bir övlad kimi çox istəyir, səninlə fəxr edir. Heç şübhəsiz, sən də öz növbəndə bu qədirbilən xalqın övladı olmağınla fəxr edir, nə xoşbəxtəm deyirsən.

Yeri gəlmişkən, öyrəndim ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sədri Vasif Talıbovun təşəbbüsü ilə dostum Tofiqin 80 illiyi münasibətilə bu qəbildən olan sehirli gecələrdən biri də yanvarın 15-də məhz Naxçıvanda keçiriləcək. Naxçıvan ziyalıları Tofiq Bakıxanovun 75 illik yubileyini də bu şəkildə qeyd etmişdilər. Yanvarın 15-də Azərbaycan Dövlət Teleradiosu Xalq çalğı alətləri ansamblının iştirakı ilə (bədii rəhbər xalq artisti Ağasəlim Abdullayevdir) təşkil olunan konsertdən əvvəl Bəstəkarlar İttifaqının katibi Ramiz Zöhrabov və həmin təşkilatın məsul katibi Lalə Hüseynova Tofiq Bakıxanov yaradıcılığı barədə əhatəli söz açacaqlar.

Əməkdar artistlər Nuriyə Hüseynova, Zakir Mirzəyev, solist-tarzən Sahib Paşazadə, pianoçu solist Arzu Səfərova, müğənnilərdən Cavad Hüseyn, Ruzə İbişova və digərləri Tofiq müəllimin əsərlərini Naxçıvan auditoriyasına təqdim edəcəklər. Tədbirdə Süleyman Rüstəm, Mikayıl Müşfiq, Tofiq Mütəllibov, Ramiq Muxtar, İttifaq Mirzəbəyli və digər müəlliflərin sözlərinə yazılmış musiqilər səsləndiriləcək. Yeni yazılmış "Naxçıvanım" və "Minbir kəlam" mahnıları və Xalq Çalğı Alətləri Orkestri üçün yazılmış əsərlərin lent yazıları Naxçıvan televiziyasına təqdim ediləcək. Dostuma və xalqımızın sevimli sənətkarına uğurlar arzulayıram.

Teymur BÜNYADOV,

Akademik

Xalq qəzeti.- 2011.- 14 yanvar.- S. 6