Azərbaycanla Rusiya arasında bütün sahələr üzrə geniş əməkdaşlıq əlaqələri mövcuddur

"Rusiya- Azərbaycan dialoqu- 2012" forumu bu əlaqələrə yeni töhfə oldu

Rəsmi Bakı ilə Moskva arasındakı dostluq münasibətləri həmişə xoşməramlı olmuş, iki ölkə arasındakı sıx əməkdaşlıq bütün sahələrdə özünü göstərmişdir. Ölkəmiz müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra bu münasibətlər yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoymuş, iqtisadi, elmi - texniki və humanitar sahələrdə əlaqələr daha da dərinləşmişdir. Bu da hər iki xalqın rifah halının yüksəldilməsində, dostluq münasibətlərinin sıx tellərlə bağlanmasında böyük rol oynamışdır.

Azərbaycanda ruslara və rus dilinə münasibət həmişə son dərəcə xeyirxah olmuşdur. Bu münasibətlər indi də özünü göstərir. Ölkəmiz müstəqillik yoluna qədəm qoyduqdan sonra heç bir rus məktəbi bağlanmayıbdır. Azərbaycanda yaşayan hər hansı azsaylı xalq barəsində heç vaxt ayrı-seçkilik siyasəti aparılmayıb. Müxtəlif millətlərin Azərbaycanda rahat, təhlükəsiz yaşaması, bir - biri ilə hərtərəfli əməkdaşlıq etmələri üçün dövlət səviyyəsində əlverişli şərait yaradılıb. Hazırda Azərbaycanın bütün dövlət ali məktəblərində rus dilində tədris şöbəsi var. Əgər sovet dövrünün statistikası ilə müqayisə etsək, görərik ki, Azərbaycanda rus dilində nəşr olunan qəzet və jurnalların sayı bir neçə dəfə artmışdır. Azərbaycan Rusiya televiziya kanalları verilişlərinin sərbəst qəbul edildiyi bir neçə ölkədən biridir.

Ölkəmiz dövlət müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra ümummilli lider Heydər Əliyevin səyləri sayəsində Azərbaycanla Rusiya arasındakı münasibətlər tamamilə yeni səviyyəyə qalxmışdır. Yəqin ki, hələ yaddaşlardan silinməz. AXC - Müsavat cütlüyü hakimiyyətdə olduğu dövrdə ölkəmizin yaxın qonşuları, o cümlədən Rusiya ilə münasibətləri heçə enmişdi. Rusiya kimi böyük və qüdrətli bir dövlətlə əməkdaşlığı pozmaq bu cütlüyün hakimiyyətdə olduğu müddətdə bir - birinin ardınca yol verdiyi kobud siyasi səhvlərdən idi. İnamla demək olar ki, ölkələrimiz arasındakı müasir mehriban qonşuluq münasibətlərinin bünövrəsini məhz Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevlə Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putin qoymuşlar.

Həm ulu öndər Heydər Əliyevin, həm də Rusiya Prezidentinin qarşılıqlı rəsmi səfərlərini yaxşı xatırlayırıq. Bu səfərlər böyük uğurla keçdi və ondan sonra iki ölkə arasında faydalı əməkdaşlığın tamamilə yeni perspektivləri açıldı. Bundan sonra hər iki ölkə vətəndaşlarında tam əminlik yarandı ki, Rusiya və Azərbaycan əməkdaşlığın bütün sahələrində çox böyük potensiala malikdirlər. Dövlət başçılarının səfərlərindən sonra iqtisadi münasibətlərimizdə yeni mərhələ başlandı, iki ölkə arasında qarşılıqlı surətdə faydalı əməkdaşlıq üçün yeni perspektivlər açıldı.

Ulu öndərin daxili və xarici siyasətini uğurla davam etdirən möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyevin səyi nəticəsində Azərbaycan - Rusiya münasibətləri yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyub. Ölkələrimizin iqtisadiyyatı həmişə bir-biri ilə sıx bağlı olmuş, sürətli inkişaf yoluna qədəm qoymuşdur. Bu gün Rusiya bazarı Azərbaycan malları üçün və Azərbaycan bazarı Rusiya malları üçün, əlbəttə ki, öncül istiqamətlərdir.

Siyasi əlaqələrin inkişaf səviyyəsi də yüksək qiymətə layiqdir. Bu inkişaf ölkələrimizin qarşılıqlı mənafelərinə tam cavab verir. Rusiya ilə Azərbaycan arasında həll olunmamış heç bir problem yoxdur. AXC - Müsavat hakimiyyəti dövründə yaranmış problemlərin hamısı artıq arxada qalmışdır.

Siyasi planda yığılıb qalmış, dialoqun normal inkişafına mane olan problemlər də artıq öz həllini tapmışdır. İki ölkə arasında siyasi dialoqun, ünsiyyətin çox yüksək səviyyədə olması artıq göz qabağındadır. Qanunvericilik hakimiyyəti, icra hakimiyyəti səviyyəsində, mədəni, elmi səviyyələrdə də çox fəal əlaqələrin yaranması da bundan xəbər verir.

Azərbaycanla Rusiya regional və dünya siyasəti məsələlərində də çox fəal, qarşılıqlı fəaliyyət göstərir. Əksər məsələlərdə mövqelər üst - üstə düşür. Bu, dost ölkələrə beynəlxalq aləmdə də vahid mövqelərdən çıxış etməyə imkan verir.

Bütün bunlar Rusiya - Azərbaycan dostluq münasibətlərinin yüksək səviyyədə inkişafından xəbər verir. Artıq tamamilə başqa mühitdə, müstəqillik mühitində böyüyüb formalaşan rusiyalıların və azərbaycanlıların yeni nəsillərinin əsası əvvəlki nəsillər tərəfindən qoyulmuş yaxşı və xeyirxah ənənələrin davam etdirilməsi üçün möhkəm zəmin yaranıb. Bu ənənələr müxtəlif millətlərin yaşadıqları regionumuza firavanlıq, əmin-amanlıq, dinclik gətirəcəkdir.

Hazırda ölkələrimiz arasındakı dostluq münasibətləri başqa ölkələr üçün nümunədir. Bu günlərdə Bakıda keçirilən "Rusiya - Azərbaycan dialoqu - 2012" üçüncü Rusiya - Azərbaycan regionlararası forumu da bunu təsdiqlədi. Forumun işində hər iki ölkənin prezident administrasiyalarının, parlamentlərinin, mərkəzi və regional hakimiyyət orqanlarının, elm və təhsil müəssisələrinin və digər sahələrin əməkdaşlarının iştirakı tədbirin böyük əhəmiyyət kəsb etməsinin bariz nümunəsidir.

Forumun keçirilməsinin əsas məqsədi Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyasının regionları arasında iqtisadi, elmi - texniki və humanitar əməkdaşlığın vəziyyətini araşdırmaq, mövcud əlaqələrin daha da genişləndirilməsi üçün təklif və tövsiyələr hazırlamaqdır. Müzakirələr zamanı bir daha məlum oldu ki, bu forum ölkələrimizin regionları arasında münasibətləri daha da genişləndirmək və mövcud problemlərin aradan qaldırılması üçün yaxşı platformadır. Üçüncü Rusiya - Azərbaycan regionlararası forumun da iki ölkə arasında iqtisadi, humanitar və digər sahələrdə münasibətlərin daha da inkişafına öz töhfəsini verəcəyinə şübhə ola bilməz. Çünki iki ölkə arasındakı qarşılıqlı münasibətlər birdən-birə yaranmayıb.

Rusiya ilə Azərbaycan arasında yüksək səviyyəli tədbirlərin mütəmadi olaraq keçirilməsi prezidentlər İlham Əliyev və Vladimir Putinin siyasi iradəsi nəticəsində baş tutub. Hər iki ölkənin rəhbərləri dövlətlərimiz arasında tərəfdaşlığın daha da möhkəmlənməsində, siyasi, iqtisadi və mədəni sahələrdə əməkdaşlığın dərinləşməsində maraqlı olduqlarını dəfələrlə bəyan ediblər. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev forum iştirakçılarına ünvanladığı təbrik məktubunda da belə tədbirlərin mütəmadi keçirilməsini yüksək qiymətləndirmiş, iki ölkə arasında qarşılıqlı anlaşmanın və əməkdaşlığın daha da dərinləşməsinə kömək göstərəcəyinə əminliyini ifadə etmişdir.

"Rusiya - Azərbaycan dialoqu - 2012" üçüncü Rusiya - Azərbaycan regionlararası forumunda geniş və əhatəli məruzə ilə çıxış edən Prezident Administrasiyasının rəhbəri, akademik Ramiz Mehdiyev bu il Azərbaycanla Rusiya arasında diplomatik münasibətlərin qurulmasının 20 illiyinin tamam olduğunu diqqətə çatdırdı. O qeyd etdi ki, Azərbaycan-Rusiya əlaqələrinin tarixinə diqqət yetirsək, görərik ki, müstəqilliyimiz bərpa olunduqdan sonrakı ilk illərdə ölkələrimiz arasında münasibətlər o qədər də asan olmayıb. Lakin Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyev hakimiyyətə gəldikdən sonra vəziyyət yaxşılığa doğru dəyişməyə başlayıb. Məhz 1993-cü ilin yayından müstəqil Azərbaycana rəhbərlik etməyə başlayan Heydər Əliyev Rusiya ilə dostluq münasibətlərinin qurulmasında mühüm rol oynadı, ölkələrimiz arasında strateji tərəfdaşlığın əsaslarını qoydu. Cənab Vladimir Putinin 2000-ci ildə Rusiya Prezidenti seçilməsi Azərbaycan-Rusiya münasibətlərinə yeni nəfəs verdi. İki ölkənin liderləri zamanın sınağından çıxmış tarixi əlaqələri bərpa edə, stabil, dinc qonşuluq münasibətləri qura bildilər. Bu münasibətlər prezidentlərimizin səyləri nəticəsində dinamik şəkildə inkişaf etməkdə davam edir. Müasir mərhələdə Azərbaycan-Rusiya münasibətləri artan xətt üzrə inkişaf edir.

Ramiz Mehdiyev dövlət başçıları səviyyəsində yüksək səviyyəli siyasi əlaqələrin olduğunu, mütəmadi qarşılıqlı səfərlərin həyata keçirildiyini də xatırlatdı. Akademik R.Mehdiyev Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin bizim "ikitərəfli münasibətlərdə təxirəsalınmaz həllini tələb edən hər hansısa məsələ yoxdur" fikrinə istinadən dedi ki, bu gün Azərbaycan və Rusiya strateji tərəfdaşdır. Son illər ərzində birgə səylərimiz nəticəsində hər iki tərəf üçün mühüm olan bir sıra məsələlər üzrə optimal, qarşılıqlı qəbul olunan və hər iki tərəfin xeyrinə olan həll yolları tapa bilmişik. Prezident Administrasiyasının rəhbəri Azərbaycan və Rusiyanın beynəlxalq təşkilatlar, o cümlədən BMT, ATƏT və Avropa Şurası çərçivəsində əməkdaşlıq etdiyini diqqətə çatdıraraq dedi: "Biz Rusiya rəhbərliyinə Azərbaycanın BMT Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvü seçilməsində verdiyi aktiv dəstəyə görə dərindən minnətdarıq. 155 ölkənin dəstəyi ilə Azərbaycanın bu posta seçilməsi ölkəmizin beynəlxalq arenada artan rolunu göstərən əsl tarixi hadisədir".

Azərbaycanda rusların hər hansı bir təhlükə və problemlə qarşılaşmadığı göz önündədir. Hazırda Azərbaycanda 120 mindən artıq rus yaşayır. Digər xalqlar kimi ruslara da ölkənin sosial-iqtisadi, siyasi və mədəni həyatına tam şəkildə inteqrasiya edə bilmək üçün hər cür şərait yaradılıb. Azərbaycan müstəqillik əldə etdikdən sonra cəmiyyətin bütün sahələrində rus dili öz mövqelərini qoruyub saxlamış, bu dilin inkişafı üçün hər cür şərait yaradılmışdır. Akademik R.Mehdiyev bu məsələni forum iştirakçılarının diqqətinə çardıraraq dedi: "Bu gün 20-dən artıq orta ümumtəhsil məktəbində rus dilində tam orta təhsil almaq imkanı var, 327 məktəbdə isə dərslər həm Azərbaycan, həm rus dillərində keçirilir. Ölkənin bütün dövlət ali məktəblərində və özəl ali məktəblərinin bir qismində rus dilində fakültələr fəaliyyət göstərir, burada 16 mindən artıq tələbə rus dilində ali təhsil alırlar. Bakıda rus dilində kadrların hazırlanması üzrə ən böyük mərkəzlərdən biri olan Bakı Slavyan Universiteti fəaliyyət göstərir. Dörd il əvvəl paytaxtımızda bütün dünyada məşhur olan Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin filialı açılıb, iki il əvvəl isə Səməd Vurğun adına Rus Dövlət Dram Teatrı öz 90 illik yubileyini qeyd edib".

Hazırda Rusiyanın 70-dən artıq regionunun Azərbaycanla əməkdaşlıq etməsi iki ölkə arasında dostluq münasibətlərinin yüksək səviyyədə olmasından xəbər verir. Ölkələrimiz arasında əlaqələrin müxtəlif istiqamətlərdə, xüsusilə də iqtisadi və humanitar sahələrdə uğurla inkişaf etməsi əlaqələrimizin dərin tarixi köklərə malik olmasının nəticəsidir.

Akademik Ramiz Mehdiyev əmin olduğunu bildirmişdir ki, Rusiyanın və Azərbaycanın bu qədər nüfuzlu nümayəndə heyətlərinin iştirakı ilə keçirilən tədbir ikitərəfli münasibətlərin daha da inkişaf etməsinə sanballı töhfə verəcək və forumun işi hər cəhətdən səmərəli olacaqdır.

Havva MƏMMƏDOVA,

Azərbaycan Respublikasının

Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik

Akademiyasının müəllimi,

tarix elmləri doktoru

Xalq qəzeti.- 2012.- 3 iyul.- S. 4.