Müasir Azərbaycanın qurucusu və xilaskarı

Zaman keçdikcə Heydər Əliyev şəxsiyyətinin böyüklüyü və əzəməti, onun xalqımızın naminə gördüyü xilaskarlıq və quruculuq işlərinin möhtəşəmliyi daha aydın görünür. Xalqımız müstəqil dövlətdə yaşadığına, demokratik dəyərləri özündə əks etdirən vətəndaş cəmiyyətində fəaliyyət göstərdiyinə, xoş gələcəyinin sahibi olduğuna görə ümummilli liderimiz Heydər Əliyevə borcludur. Azərbaycan tarixinə dahi qurucu və böyük xilaskar kimi daxil olmaqla ölkə həyatının bütün sahələrində əldə edilmiş misilsiz nailiyyətlərin əsasını qoyan ulu öndər Heydər Əliyev hər bir vətəndaş üçün mübarizlik və xalqa təmənnasız xidmət rəmzinə çevrilmişdir.

Yaşadığımız dövrdə Azərbaycan tarixinin önəmli, əlamətdar bir mərhələsi var: XX əsrin 60-cı illərinin sonundan başlanan və XXI əsrə adlayan tarixi zaman. Bu tarixi salnamənin taleyüklü səhifələrinin iştirakçısı, yaradıcısı, aparıcısı, 30 ildən artıq Azərbaycanın məsuliyyətini öz çiyinlərində daşıyan, onu bir dövlət və millət kimi tarixin sınaqlarından çıxaran məhz ulu öndər Heydər Əliyevdir.

1969-cu ilin iyul ayının 14-də ölkə rəhbərliyinə gələn Heydər Əliyev qısa müddətdə respublikanı geriləmələrdən xilas etmək, iqtisadiyyatı inkişaf etdirmək, elmi-texniki tərəqqinin ən yeni nailiyyətlərini istehsalatda tətbiq etmək, ümumiyyətlə, respublikanın hərtərəfli inkişafına nail olmaq üçün məqsədyönlü konsepsiya hazırlamışdı. Ümummilli liderin Azərbaycanda ilk dəfə hakimiyyətə gəlişinin ən qabarıq siyasi təzahürü sovet imperiyasının sərt ideoloji basqısı şəraitində milli ruhun hədsiz yüksəlişi, xalqın tarixi kökünə qayıdışı, dövlətçilik arzularının və hisslərinin güclənməsi ilə bağlı olmuşdu.

Ulu öndərimiz respublikamızın üzləşdiyi problemləri ilk gündən düzgün müəyyənləşdirməklə onların həlli üçün lazımi iradə, qətiyyət və prinsipiallıq göstərmiş, o dövrün çatışmazlıqlarını açıq deməkdən çəkinməmişdi. Bu məqsədlə həmin il avqustun 5-də Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin o dövrkü tariximizdə böyük əhəmiyyətə malik plenumu keçirilmişdi. Mərkəzi Komitənin 5 avqust plenumu ölkənin qarşısında duran əsas taleyüklü məsələlərin həlli yollarını müəyyənləşdirmək məqsədilə genişmiqyaslı fəaliyyət proqramı işləyib hazırlamışdı. Tarixi bir hadisə kimi yaddaşlara yazılan həmin plenumdan sonra respublikada nizam-intizamın bərpa edilməsi, iqtisadiyyatın dirçəldilməsi, təbii ehtiyatlardan, iqtisadi, təhsil, elm və mədəniyyət potensialından yüksək səviyyədə istifadə edilməsi, bütün bu sərvətlərdən xalqın bəhrələnməsi üçün əlverişli şərait yaradılmasına start verilmişdi.

Ulu öndər 5 avqust plenumundan əvvəlki Azərbaycanı xarakterizə edərək demişdir: "Qətiyyətlə söyləmək olar ki, 60-cı illərdə respublika iqtisadiyyatı bütövlükdə dərin və uzunmüddətli böhran mərhələsinə qədəm qoymuşdu. Yaranmış ağır vəziyyətdən çıxış yolu tapılmalı, iqtisadiyyatın inkişafı üçün prinsipial cəhətdən yeni konseptual yanaşma yolları işlənilib hazırlanmalı, xalq təsərrüfatında köklü struktur dəyişiklikləri aparılmalı, təsərrüfatçılıq və iqtisadi həvəsləndirmə işində təzə metodlar tətbiq edilməli idi". Ulu öndərin qeyd etdiyi bu vəzifələrin həyata keçirilməsi üçün ilk addımlar məhz 5 avqust plenumunda atılmışdı.

Heydər Əliyev hələ sovet rejimi şəraitində bəşəri çağırışlara cavab vermək iqtidarında olan müasir ruhlu yeni rəhbər nümunəsi idi. Rəhbərliyə gəlişinin ilk günündən daim xalq arasında olan, onun yaşayışı, qayğıları, problemləri və arzuları ilə maraqlanan bu dahi şəxsiyyət o vaxt respublikada hökm sürən rüşvətxorluğa və korrupsiyaya qarşı qəti və prinsipial mübarizəyə başladı və qısa müddətdə bunun müsbət nəticələri hər bir insanın həyatında özünü göstərmişdi. Bu baxımdan Heydər Əliyevin "Literaturnaya qazeta"dakı "Qoy ədalət zəfər çalsın" başlıqlı müsahibəsi nəinki respublikamızda və bütün ittifaq məkanında, eləcə də xaricdə böyük əks-səda doğurmuşdu.

Böyük strateq hələ hakimiyyətinin birinci mərhələsində milli təfəkkürümüzü repressiya xofundan, təzyiq və təhdidlərdən xilas etmiş, milli şüurun yüksəlişinə xidmət edən qətiyyətli tədbirlər həyata keçirmişdi. Ulu öndərin dəstəyi ilə Azərbaycan tarixçiləri keçmişimizin araşdırılmasına başlayaraq xalqımızın şanlı tarixinin qələmə alınması istiqamətində ilk addımlarını atmağa başlamışdılar. Yaranmış əlverişli imkanlardan istifadə edərək tariximizin öyrənilməsi, ədəbiyyatımızın və ana dilimizin inkişafı ilə bağlı köklü araşdırmalar aparan görkəmli alimlərimiz, ədib və şairlərimiz, dilçi alimlərimiz dövlət mükafatlarına layiq görülmüşdülər. Bakı ittifaqda türkologiya elminin mərkəzinə çevrilmişdi. Heydər Əliyev hələ Azərbaycana birinci rəhbərliyi dövründə dil amilini ən əhəmiyyətli məsələlərdən biri kimi gündəmə gətirmişdi. Azərbaycan dilinin tətbiqinə və inkişafına xüsusi diqqət və qayğı göstərilmişdi, ana dilimiz Konstitusiyada dövlət dili kimi təsbit olunmuşdu.

Elm və təhsil hər bir xalqın inkişafının əsasıdır. Dünya təcrübəsi gösrərir ki, bu sahələrin tərəqqisinə xüsusi önəm verən xalqlar dünya arenasında layiqli yer tutur, davamlı və sabit inkişaf strategiyasını uğurla müəyyənləşdirirlər. Ulu öndər Heydər Əliyevin ötən əsrin 70-80-ci illərində milli-mənəvi irsə qayğısının mühüm tərkib hissəsini də məhz elm və təhsilin inkişafı məsələləri əhatə edirdi. Ümummilli lider Azərbaycanın davamlı inkişafının yeganə yolunu məhz xalqın yüksək təhsil almasında, maariflənməsində görür, respublikada fundamental, texniki və humanitar elmlərin tərəqqisi üçün bütün zəruri tədbirləri həyata keçirirdi. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin son illərdəki fəaliyyəti Heydər Əliyev tərəfindən əsası qoyulan mütərəqqi elm və təhsil ənənələrini uğurla davam etdirdiyini və yeni dövrün tələblərinə uyğun zənginləşdirdiyini göstərir. Ümummilli liderin hələ Azərbaycana birinci rəhbərliyi dövründə böyük uzaqgörənliklə həyata keçirdiyi elm, təhsil siyasəti müstəqillik illərində milli ziyalı elitasının intellektual potensialının yüksəlməsində özünü göstərməklə, aparılan islahatların praktik nəticələr verdiyini təmin etmişdir. Ötən əsrin 70-80-ci illərində Heydər Əliyevin rəhbərliyi altında təhsil müəssisələri şəbəkəsinin yaradılması və onların zəngin maddi-texniki bazasının formalaşdırılması, respublika hüdudlarından kənarda yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin, o cümlədən hərbi kadrların yetişdirilməsi, Elmlər Akademiyasının elmi-tədqiqat institutlarında fundamental elmin inkişafının təmin olunması gələcəkdə milli müstəqillik üçün zəruri intellektual zəmin yaratmışdır.

1991-ci il oktyabrın 18-də "Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi haqqında" Konstitusiya aktı qəbul edilərkən keçirdiyimiz qürur və iftixar hissləri hələ də yaddan çıxmayıb. Onu da unutmamışıq ki, ilk vaxtlar müstəqilliyimiz yalnız kağız üzərində mövcud idi. Ölkənin o vaxtkı iqtidarlarının istər daxili, istərsə də xarici siyasət sahəsində uğursuz idarəçilik metodları və tam bacarıqsızlığı daxili siyasi qarşıdurmanın kəskinləşməsini son həddə çatdırmış və separatçı meyillərin güclənməsi üçün zəmin yaratmışdı. Bu uğursuz siyasət nəticəsində dövlət qurumları və ictimai təsisatlar tamamilə tənəzzülə uğramışdı.

Heydər Əliyev fenomeninə ehtiyac Azərbaycan müstəqil dövlət elan edildikdən sonra daha aydın hiss olunmaqda idi. Müstəqil Azərbaycanda yaşanan siyasi qeyri-sabitlik, hakimiyyət dəyişiklikləri, iqtisadi tənəzzülün dərinləşməsi, xaos və anarxiyanın idarəçilik sistemini bütünlüklə iflic etməsi, erməni təcavüzkarları ilə müharibədə acı məğlubiyyətlər, ölkənin xaricdən təcrid olunması Heydər Əliyev fenomeninə qayıdışı qaçılmaz edirdi. Getdikcə daha artıq insan dərk edirdi ki, zamanında müstəqillik məfkurəsinin möhkəmlənməsinə müstəsna töhfələr verən Heydər Əliyev indi qazanılmış müstəqilliyin qorunub saxlanmasının yeganə qarantı ola bilər.

Ümummilli lider Heydər Əliyev Azərbaycan xalqının azadlığının, müstəqil dövlətçiliyinin müqəddəratının həll edildiyi ən ağır günlərdə öz xalqının iradəsinə, təkidli xahişlərinə tabe olaraq 1993-cü ildə ölkə rəhbərliyinə qayıtmaqla respublikamızın dərin ictimai-siyasi və iqtisadi böhrandan çıxarılmasına, vətəndaş müharibəsinin qarşısının alınmasına, Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin qorunmasına və möhkəmləndirilməsinə, dövlətimizin beynəlxalq aləmdə uğurlar qazanmasına nail olmuşdur. Qətiyyəti, inamı, müdrikliyi ilə milyonları öz ətrafında birləşdirməyi bacaran, hadisələri düzgün qiymətləndirib reallıqlardan lazımi nəticə çıxaran Heydər Əliyev kimi vətənpərvər insan, siyasətçi yalnız bu tarixi yarada və yaza bilərdi.

Heydər Əliyev fəaliyyətinin 1993-2003-cü illəri də bir ömrün qızıl salnaməsidir. Azərbaycanda müstəqil dövlət təsisatlarının yaradılması, demokratik, hüquqi dövlət quruculuğunun əzmlə həyata keçirilməsi, vətəndaş cəmiyyətinin formalaşdırılması, milli təhlükəsizliyin təminatı və yeni iqtisadi kursun müəyyənləşdirilməsi şəxsən Heydər Əliyevin xalqı qarşısındakı əvəzsiz xidmətləridir. Heydər Əliyev nəinki müstəqilliyimizi qoruyub saxladı, onu əbədi və dönməz etdi.

1993-2011-ci illərdə ölkədə həyata keçirilən siyasət deməyə əsas verir ki, ulu öndər Heydər Əliyev milli ideyanın təcəssümü olan məqsədlərin gerçəkləşməsi, xüsusən də müstəqillik amilinin praktik şəkildə bərqərar olması baxımından elmi-intellektual yüksəlişi ön sıraya çəkmişdir. Elm və təhsil sahəsində qazanılan nailiyyətləri dövlət quruculuğu prosesinin vacib şərti və etibarlı təminatı hesab edən ulu öndər milli təhsil sisteminin mütərəqqi prinsiplər əsasında inkişafı naminə bütün zəruri tədbirləri həyata keçirmişdir. Sivil dünya gerçəklikləri ilə çuğlaşan fəal maarifçilik kursunun həyata keçirilməsi, mütərəqqi yeniliklərin tətbiq olunması yolu ilə milli təhsil sisteminin müasirləşdirilməsi, dövlət idarəçiliyi üçün yüksək mənəvi-əxlaqi keyfiyyətləri, intellekti, savadı ilə fərqlənən ixtisaslı kadrların yetişməsi məsələləri ulu öndər Heydər Əliyevin xüsusi diqqət yetirdiyi məsələlərdən olmuşdur.

Məhz bunun nəticəsidir ki, bu gün biz təhsilin keyfiyyətinin ən inkişaf etmiş ölkələrin səviyyəsinə yüksəlməsi ilə bağlı uğurlarımızla, təhsil sahəsində beynəlxalq proqram və layihələrdə iştirakımızla haqlı olaraq fəxr edirik. Bütün bunlar, şübhəsiz ki, ulu öndərimizin siyasi kursunun uğurla davam etdirilməsi, Prezident İlham Əliyevin təhsilə, təhsil işçilərinə diqqət və qayğısı, səmərəli fəaliyyət üçün yaratdığı əlverişli şərait və imkanlar sayəsində mümkün olub. Prezidentin təhsil sahəsinə diqqəti ardıcıl və müntəzəm xarakter daşıyır.

"Təhsil haqqında" Qanunun qəbul edilməsi, təhsil sistemində islahatların daha sürətlə davam etdirilməsi, ən mütərəqqi texnologiyaların tətbiqi, müəllimlərin əmək haqlarının müntəzəm olaraq artırılması, onların pedaqoji biliyinin yüksəlməsi bu sahənin dünya səviyyəsinə yüksəlməsinə imkan verib. Milli təhsilimizin inkişafı məsələsi öz məzmununu daha da genişləndirərək Azərbaycanın gələcək uğur modelinin əsasını formalaşdıran başlıca amil kimi gündəmə gətirilib, insan kapitalının möhkəmlənməsi və inkişafına xidmət edən ümummilli hərəkata çevrilib.

Prezident İlham Əliyev hesab edir ki, iqtisadi resursların insan kapitalının inkişafına yönəldilməsi yolu ilə formalaşan yeni təfəkkürlü intellektual elita ölkənin perspektiv inkişafının əsas lokomotivi - aparıcı qüvvəsi kimi çıxış edəcəkdir. Dövlət başçısı ölkədə İKT-nin inkişafı ilə bağlı mühüm işlər görüldüyünü önə çəkərək demişdir: "Bu gün İKT sahəsində görülən işlər ölkələrin gələcəyini müəyyən edəcəkdir. Kim ki o sahədə bilikli və bacarıqlı olacaqsa, o ölkənin dünyada mövqeyi daha da güclü olacaqdır. Təbii sərvətlər gec-tez tükənir. Bizim üstünlüyümüz ondadır ki, bu, vardır və biz o imkanlardan səmərəli istifadə edirik. Ancaq eyni zamanda, bu kapitalı "insan kapitalı"na investisiya kimi qoyuruq".

Ölkə miqyasında tanınmış ali məktəblərdən biri olaraq zəngin ənənələri, kadr potensialı və elmi nailiyyətləri ilə bir sıra uğurlara imza atmış Azərbaycan Texniki Universiteti də fəaliyyətində dövlət başçısının dövrün tələblərinə əsaslanaraq irəli sürdüyü mütərəqqi prinsiplərə, qlobal çağırışlara söykənir. Prezident İlham Əliyevin elm və təhsil strategiyasını əldə rəhbər tutan universitet nəinki nüfuzunu və elmi səviyyəsini qoruyub saxlayır, eyni zamanda fəaliyyətini qloballaşan dünyanın yeni tələblərinə uyğun qurur.

Ulu öndərin müdrik siyasi kursu onun ən layiqli siyasi varisi, Azərbaycanın və regionumuzun yeni parlaq lideri, Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam və inkişaf etdirilir. Bu gün müstəqil Azərbaycan istər siyasi, istər iqtisadi, istərsə də mədəni inkişaf baxımından dünyanın qüdrətli dövlətləri sırasında qəbul edilir. Heydər Əliyevin müdrik siyasi kursuna Azərbaycanda alternativ yoxdur və bu kurs ölkəmizi daha firavan gələcəyə aparır.

Havar MƏMMƏDOV,

Azərbaycan Texniki Universitetinin

rektoru, professor

Xalq qəzeti.- 2012.- 22 iyul.- S. 3.