NAFTALAN: kurort şəhəri böyüyür, yeniləşir, gözəlləşir

Regional inkişaf və ölkənin kurort kompleksinin modernləşdirilməsi ilə bağlı dövlət proqramlarının ardıcıl yerinə yetirilməsi Naftalan şəhərinin tarixində yeni bir mərhələ olmuşdur. Prezident İlham Əliyevin bu kurort şəhərinə göstərdiyi yüksək diqqət və qayğı , ötən il buraya səfərə gəlməsi Naftalanı daha sürətlə inkişaf, yeniləşmə yoluna çıxarmışdır. Bu günlərdə keçirilən ümumşəhər hesabat toplantısında bütün bunlar barədə iftixarla söhbət açıldı.

Hesabat məruzəsi ilə çıxış edən Naftalan Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Natiq Aslanov bildirdi ki, dünyada baş verən maliyyə və iqtisadi böhrana baxmayaraq, Azərbaycan yüksək makroiqtisadi göstəricilərini qorumaqdadır. Bu inkişaf özünü respublikanın bütün rayon və şəhərlərinin həyatında baş verən müsbət dəyişikliklərdə də göstərir. Son illərdə böyük inkişaf yolu keçən şəhərlərdən biri də Naftalandır. 2011-ci il Naftalan üçün də uğurlu olmuş, sosial-iqtisadi sahədə bir sıra nailiyyətlər əldə edilmişdir. Şəhərdə böyük sağlamlıq və turizm obyektləri istifadəyə verilmişdir. Naftalan şəhəri üzrə 2011-ci ilin yekun statistik göstəriciləri onu göstərir ki, qarşıya qoyulmuş vəzifələr uğurla icra olunmuşdur.

Ötən il ümumi daxili məhsul 2010-cu illə müqayisədə 22 faiz artaraq 16 milyon 453,5 min manat, sənaye məhsulunun həcmi 2 qat artaraq 726 min manat olmuşdur. Əsas kapitala yönəldilən investisiya 4 milyon 967 min manata, nəqliyyat sahəsində görülən işlərin həcmi 212 min manata çatmışdır. Rabitə sahəsində göstərilən xidmətlər 147,5 min manat təşkil etmişdir. İstehlak bazarında əhaliyə 13 milyon 444,5 min manatlıq mal satılmış və 2 milyon 797 min manatlıq pullu xidmətlər göstərilmişdir. Orta aylıq əmək haqqı isə 2010-cu illə müqayisədə 21 faiz artaraq 199 manat təşkil etmişdir.

2011-ci ildə şəhərin büdcəsi subsidya və transfertlərlə birlikdə 3 milyon 872 min 748 manat, xərcləri isə 3 milyon 658 min 390 manat olmuşdur. Gəlir və xərcləri tənzimləmək üçün respublika büdcəsindən 1 milyon 850 min manat vəsait alınmışdır. Yerli mənbələrdən gəlir 791 min manata qarşı 1,12 milyon manata çatmış, 127,9 faiz icra olunmuşdur.

2011-ci ildə şəhərin iqtisadiyyatı daha da möhkəmlənmiş, abadlıq və yenidənqurma işləri genişlənmişdir. Bütün görülən işlər sosial məsələlərin dövlət siyasətinin üstün istiqaməti olduğunu bir daha təsdiq edir. Məşğulluq mərkəzində ötən il 243 işaxtaran qeydə alınmış, bundan 220 nəfəri müvafiq işlə təmin olunmuşdur. Təkcə yeni istifadəyə verilmiş sanatoriya komplekslərində 200 nəfər daimi işlə təmin olunmuşdur. Əhalinin Sosial Müdafiəsi Mərkəzində 102 ailənin 407 üzvünə ünvanlı dövlət sosial yardımı təyin edilmişdir.

Şəhər əhalisinin su və enerji ilə fasiləsiz təminatı və dəyərinin ödənilməsi üçün icra hakimiyyəti aparatında qərargah yaradılmış, qarşıya çıxan nöqsanlar və problemlər dərhal aradan qaldırılmışdır. Buna görə də 2011-ci ildə enerjidaşıyıcıların dəyərinin ödənilməsi 100 faiz yerinə yetirilmişdir.

Məruzəçi daha sonra bildirdi ki, ötən il əhalinin etibarlı ərzaq məhsulları ilə təminatının yaxşılaşdırılması məqsədilə kənd təsərrüfatının ayrı-ayrı sahələrinin inkişaf etdirilməsinə səy göstərilmiş və əkinçilik sahəsində irəliləyiş əldə olunmuşdur. Naftalan şəhərinin tərkibində olan 2 kənddə 1239,94 sentner buğda, 3051 sentner arpa istehsal olunmuşdur. 127 nəfər kənd təsərrüfatı istehsalçısına 225 hektar əkin sahəsinin becərilməsinə görə 9018 manat yardım verilmişdir.

Keçən il Naftalan şəhərində məktəblərin maddi-texniki bazası gücləndirilmiş, əsaslı və cari təmir işləri aparılmışdır. 2011-ci ildə şəhərin ümumtəhsil məktəblərini 71 şagird bitirib, onlardan 68 nəfəri attestat alıb. 65 nəfəri ali məktəblərə qəbul imtahanlarında iştirak edib. 25 məzun tələbə adını qazanıb, 2 nəfər isə 500-dən artıq bal toplayıb. Təhsilin inkişafını göstərən amillərdən biri də şagirdlərin ayrı-ayrı fənlər üzrə respublika olimpiadalarında, rəsm və inşa müsabiqələrində, idman yarışlarında yüksək göstəricilərə nail olmasıdır.

Şəhərdə sağlamlığın qorunması, tibbi xidmətlərin keyfiyyətinin daha da yaxşılaşdırılması, yoluxucu xəstəliklərin qarşısının alınması məqsədilə işlər görülmüşdür. Xəstəxananın nəzdində fəaliyyət göstərən stomatologiya, rentgen kabineti, laboratoriyalar lazımi avadanlıqlarla, 2000 nəfərə yaxın imtiyazlı xəstə güzəştli dərman preparatları ilə təmin edilmişdir. Ana və uşaq ölümü hadisələrinin baş verməməsi, digər sanitar-sağlamlıq işləri bir daha onu göstərir ki, şəhərin səhiyyə sistemində dönüş yaranmışdır.

Mədəniyyət və turizm şöbəsi tərəfindən tarixi və əlamətdar günlərə həsr olunmuş tədbirlər keçirilmiş, bir çox bayram günlərində isə sakinlərin asudə vaxtlarını səmərəli keçirməsi üçün konsert proqramlar təşkil olunmuşdur. Həmçinin şəhərin mədəniyyət müəssisələrinin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi üçün yeni kompyuter dəsti, musiqi alətləri, kitab rəfləri və s. alınmışdır.

Ayrı-ayrı idman növləri üzrə müxtəlif yaş qrupları arasında idman tədbirləri keçirilmiş və şəhər birinciliyinin qalibləri respublika miqyaslı yarışlarda uğurla çıxış etmişlər.

2011-ci ildə məcburi köçkünlərin bir qisminin köçürülməsi üçün Goranboy rayonunun ərazisində 9 ədəd beşmərtəbəli bina inşa olunmuş və Naftalan şəhər Kurort-Birliyinin mövcud sanatoriyalarında müvəqqəti məskunlaşmış məcburi köçkün ailələri həmin evlərə köçürülmüşdür. Dövlətqaçqınkom məcburi köçkün ailəsinə qış aylarında yanacaq pulu, rübdə bir dəfə isə Dövlət Xəzər Dəniz Gəmiçilik İdarəsi ərzaq yardımı verir.

Naftalan iqtisadiyyatının əsasını kurort xidməti təşkil edir. Çünki Naftalan dünyada analoqu olmayan Naftalan nefti ilə məşhurdur. Ötən il Naftalan kurortunun yenidən qurulması ilə bağlı bir sıra tədbirlər həyata keçirilmişdir. Naftalana dövlət səviyyəsində qayğı artmışdır. Şəhər tərəqqi edir, gözəlləşir. Yeddiillik uşaq musiqi məktəbi üçün 450 şagird yerlik yeni binanın inşasına bu il, Tarix-Diyarşünasılıq muzeyi, kitabxana və mədəniyyət evi üçün yeni binaların tikintisinə isə 2013-cü ildə başlanması nəzərdə tutulur.

Daha sonra qeyd edildi ki, 2011-ci ildə şəhər ərazisində 3 istilik qazanxanasının açılışı olmuş və 31 bina, yəni 1502 mənzil istiliklə təmin edilmişdir. Yerüstü elektrik xətlərinin yüksək gərginlikli yeraltı xətlərlə əvəz edilməsi işlərinə başlanılmış, 2300 smart-kart tipli sayğac quraşdırılmışdır. 4 yeni elektrik paylayıcı şəbəkəsi tikilmiş, 33 kilometr uzunluğunda SİP tipli kabel xətti çəkilmiş və hazırda bu sahədə işlər davam etdirilir. Binadaxili su xətləri də yenilənmiş və bütün abonentlərə yeni sayğaclar quraşdırılmışdır.

12 çoxmərtəbəli yaşayış binasının fasadının milli memarlıq üslubuna uyğun ağlay daşla üzlənməsi, eyvanlarının əsaslı təmir olunması, dam örtüklərinin yenidən qurulması və hər bir mənzilə yeni plastik pəncərələrin quraşdırılması işləri başa çatdırılmışdır. Bu il də çoxmərtəbəli yaşayış binalarında əsaslı təmir işləri davam etdiriləcəkdir. Çirkli suları təmizləyən qurğuların yenidən qurulmasına başlanacaqdır.

Naftalan şəhərindən Bakı - Gəncə magistral yoluna qədər uzunluğu 18 kilometr olan magistral yol əsaslı şəkildə təmir olunmuşdur. Yeni tanıtma lövhəsi quraşdırılmış, şəhərin girişindən Heydər Əliyev parkına və Şirvan prospektinə qədər müasir üslubda istinad divarları çəkilmiş və işıqlandırılmışdır. 20 min kvadratmetr əraziyə gül, çiçək qazon əkilmiş, onların suvarılması üçün avtomatik suvarma sistemi quraşdırılmışdır. 6 kilometrlik dairəvi yol əsaslı təmir edilmişdir. Həmçinin yolların, küçələrin işıqlandırılması üçün müasir işıq dirəkləri quraşdırılmışdır. Ş.Qurbanov küçəsində 2300 kvadratmetr ərazidə müasir memarlıq üslubunda yeni istirahət parkı tkilmiş və şəhər sakinlərinin istifadəsinə verilmişdir.

Başçı sonda bir daha vurğuladı ki, 2011-ci il naftalanlılar üçün Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin şəhərə səfəri ilə əlamətdar və yaddaqalan olmuşdur. Şəhər ictimaiyyəti nümayəndələri ilə keçirilən görüşdə dövlət başçısı Naftalanın inkişafının vacibliyini xüsusi qeyd edərək qarşıya belə bir vəzifə qoydu: bütün binalar təmir olunmalı, parklar, yeni xiyabanlar salınmalı, Naftalan nəinki Azərbaycanda, dünyada tanınan kurort şəhərinə çevrilməlidir. Prezident əminliklə qeyd etdi ki, bir neçə ildən sonra bu bölgədə Naftalan kimi gözəl, yaraşıqlı, rahat şəhər olmayacaqdır.

Görülən işlərin, həyata keçirilən tədbirlərin nəticəsidir ki, 2010-cu illə müqayisədə 2011-ci ildə Naftalan kurort şəhərinə müalicə və istirahətə gələn yerli və xarici qonaqların sayı 3 dəfə artaraq 10 min nəfərə çatmışdır. Ötən il Naftalan Şəhər İcra Hakimiyyəti üçün 3 mərtəbəli, qaz istismarı sahəsi üçün 2 mərtəbəli inzibati binalar inşa olunaraq istifadəyə verilmişdir.

Məruzə ətrafında çıxış edənlər ayrı-ayrı sahələrdəki uğur və problemləri geniş müzakirə etdilər, qarşıda duran vəzifələrdən söz açdılar. Bildirildi ki, Naftalan Kurortunu daha da inkişaf etdirmək üçün şəhərdə əvvəllər fəaliyyət göstərmiş Naftalan neftinin sirlərini dərindən öyrənən elmi tədqiqat institutunun filialının açılması, bundan başqa, Naftalan neftindən dərman prepratlarının və kosmetik vasitələrin hazırlanması üçün zavodun, yeni sanatoriya komplekslərinin tikintisi, Azərbaycan Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyasının sanatoriya-kurort komplekslərinin yenidən qurulması məqsədəmüvafiqdir.

Kurort şəhərində yeni xəstəxananın, böyük və uşaq poliklinikalarının, təcili tibbi yardım məntəqəsinin, tullantıların utilizasiyası zavodunun, mədəniyyət evinin, Olimpiya İdman Kompleksinin, yeni hava limanının tikintisinə, avtovağzalın, yenidən qurulmasına və abadlaşdırılmasına çox böyük ehtiyac yaranmışdır.

Hesabat yığıncağı belə bir inamla yekunlaşdı: Naftalanlılar əmindirlər ki, yaxın vaxtlarda kurort şəhərinin daha da inkişafı üçün mövcud problemlər aradan qaldırılacaq, qarşıya qoyulan vəzifələr layiqincə yerinə yetiriləcək, Naftalan Dünya Kurortlar Birliyinə sürətlə inteqrasiya edəcəkdir.

Ziyəddin SULTANOV

Xalq qəzeti.- 2012.- 5 mart.- S. 6.