Ağsu IV Beynəlxalq Avrasiya Arxeologiya Konfransına ev sahibliyi etdi

Oktyabrın 2-də Ağsu şəhərində Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, Ağsu Rayon İcra Hakimiyyəti, Türkiyə Respublikasının Doqquz Eylül Universiteti, Qafqaz və Orta Asiya Arxeoloji Araşdırmaları Mərkəzi və "Miras" Mədəni İrsin Öyrənilməsinə Kömək İctimai Birliyinin ortaq təşkilatçılığı ilə IV Beynəlxalq Avrasiya Arxeologiyası Konfransının təntənəli açılış mərasimi keçirildi. Tədbirdə dövlət və hökumət rəsmiləri, ölkəmizdə fəaliyyət göstərən diplomatik korpusun nümayəndələri, əsasən Türkiyə, Rusiya, İtaliya və Mərkəzi Asiya regionundan arxeoloji araşdırma mərkəzlərinin nümayəndələri, media mənsubları iştirak edirdilər.

Açılış mərasimi Ağsu şəhərində ümummilli lider Heydər Əliyevin məzarını ziyarətlə başlandı. Daha sonra Orta əsr Ağsu şəhəri arxeoloji kompleksi ilə tanışlıq oldu. Komplekslə tanışlıqdan öncə tədbiri açıq elan edən və məzmunlu nitq söyləyən AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu Ağsu arxeoloji ekspedisiyasının rəhbəri tarix elmləri doktoru, professor Qafar Cəbiyev bir sıra maraqlı məqamlara aydınlıq gətirərək bildirdi: "Razılıq hissi ilə deməliyəm ki, son illər Azərbaycanda tarixi-mədəni irsin qorunmasında və təbliğ edilməsində mühüm addımlar atılmışdır. Dövlətin bu sahəyə diqqət və qayğısı açıq-aşkar seçilir və bu Prezident İlham Əliyevin ölkəmizin abadlaşdırılması və inkişaf etdirilməsi siyasətinin tərkib hissəsidir. Cənab Prezident İlham Əliyev artıq neçə ildir ki, arxeoloji abidələrin tədqiqi üçün büdcədə nəzərdə tutulduğundan əlavə olaraq Prezidentin Ehtiyat Fondundan milyonlarla manat vəsait ayırır. Bundan savayı, YUNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, millət vəkili Mehriban xanım Əliyevanın şəxsi diqqət və qayğısı sayəsində tarixi mədəni irsin tədqiqi və təbliği istiqamətində olduqca böyük işlər görülmüşdür. Bütün bunların nəticəsidir ki, Azərbaycanda arxeoloji tədqiqatların miqyası ilbəil artır, öyrənilən abidələrin gələcək nəsillər üçün yaşadılması uğrunda böyük, əhəmiyyətli işlər görülür.

Gördüyünüz bu orta əsr Ağsu şəhərinin xarabalığı Azərbaycan tarixinin bir hissəsidir. 1735-ci ildə Nadir şahın əmri ilə salınmış bu şəhər, 20 il Şirvan xanlığının paytaxtı olan o zamankı Ağsu şəhəri böyük inkişaf yolu keçmişdir. Bu yaxınlarda qazıntı ərazisində aşkara çıxarılan 8 metr dərinliyində ərzaq anbarı, bundan əlavə, 37 ədəd qızıl sikkə (Holland dukatları) və Şirvanşahlara məxsus gümüş sikkələrdən ibarət dəfinələr Ağsunun geniş əlaqələrinin bariz nümunəsidir. Hazırkı qloballaşan dünyada xalqlar, ölkələr və mədəniyyətlər arasında inteqrasiya dərinləşir. Bu prosesdə qazananlar da olur, itirənlər də. Hesab edirəm ki, kökünə bağlı olan,tarixinə, mədəniyyətinə dəyər verən xalqlar qloballaşan dünyanın istər uzun yollarında, istərsə də onun döngə və dalanlarında hər zaman ciddi uğur əldə edəcəklər."

Daha sonra o, tədbir iştirakçılarını arxeoloji turizm kompleksinə baxmağa dəvət etdi.

Arxeoloji turizm kompleksində nümayiş olunan ilkin Ağsu şəhərinə aid maddi-mədəniyyət nümunələri qonaqların böyük marağına səbəb oldu. Onu da qeyd edək ki, arxeoloji kompleksə yüksək səviyyədə diqqət və qayğı göstərilir.Və bunun nəticəsi olaraq qarşımızda abadlaşdırılmış, olduqca səliqəli formada təqdim edilən qədim şəhəri gördük. Qədimliyi əks etdirən bu komleksdə iştirakçılara ölkəmizin etnoqrafiyası, folkloru və mətbəx nümunələri təqdim olundu.

Sonra tədbir iştirakçıları "Azərbaycan kərpic memarlığı" rəsm sərgisi ilə tanış oldular. Burada onlara arxeoloji tədqiqatların nəticələri barədə ətraflı məlumat verildi. Rəsmi hissənin davamı Ağsu şəhərindəki mədəniyyət sarayında davam etdirildi. Əvvəlcə rayon icra hakimiyyətinin başçısı Ənvər Seyidəliyev çıxış edərək qonaqları salamladı.Tədbirin Ağsu şəhərində keçirilməsinin əlamətdarlığını xüsusi qeyd edən Ə.Seyidəliyev təşkilatçılara və bu işdə fəal olan hər kəsə uğurlar arzuladı.

Daha sonra mədəniyyət və turizm nazirinin birinci müavini Vaqif Əliyev geniş nitq söylədi. Bildirdi ki, bu gün Ağsu böyük şəhərə çevrilir. Vaxtilə kiçik bir yaşayış məskəni olmasına baxmayaraq, getdikcə genişlənir. Üç il bundan əvvəl kimin ağlına gələrdi ki, nə vaxtsa burada indiki kimi arxeoloji abidə olacaq. Bu cənab Prezident İlham Əliyevin mədəniyyət sahəsinə diqqətinin təzahürüdür. Bu gün Ağsuda arxeoloji bayramdır. Bu bayramın ərsəyə gəlməsində fəal olan hər kəsə təşəkkürümü bildirirəm."

Türkiyə Doqquz Eylül Universitetinin professoru Bayram Bayraktar, Türkiyənin Qafqaz və Orta Asiya Arxeoloji Araşdırmalar Mərkəzinin direktoru Semih Çüneri çıxışlarında tədbirin Azərbaycanda keçirilməsinin əhəmiyyətindən danışdılar və burada görülən işləri yüksək qiymətləndirdilər.

Rusiya Elmlər Akademiyasının Maddi-Mədəniyyət Tarixi İnstitutu direktorunun müavini Lüdmila Sokolova, İtaliya Ali Restovrasiya Mərkəzinin nümayəndəsi Ernesto Borelli də çıxış edərək burada gördüklərindən məmnun qaldıqlarını bildirdilər. E. Borellinin çıxışında bir məqam da diqqətimizi cəlb etdi. O, 2014-cü ildə "YOCOCU" (Mədəni irsin konservasiyasında gənclər) üzrə beynəlxalq konfransın Bakı şəhərində keçirilə biləcəyinin mümkünlüyünü qeyd etdi.

Tədbirdə AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun direktoru professor Maisə Rəhimova çıxış edərək beynəlxalq konfransın Azərbaycanda arxeologiya elminə bir töhfə olduğunu qeyd etdi. O, eyni zamanda cənab Prezidentin arxeologiya elminə xüsusi qayğıyla yanaşdığını və konkret olaraq onun bu il Tovuz rayonu "Göytəpə neolit abidəsi"ndə olmasından və arxeoparkın yaradılması barədə verdiyi sərəncamın əhəmiyyətindən söz açdı. Rəsmi hissənin sonunda "Miras" İctimi Birliyinin sədri, tarix elmləri üzrə fəlsəfə doktoru Fariz Xəlilli tədbirdə iştirak edən və bu böyük layihədə onlara dəstək olan şəxslərə öz təşəkkürünü bildirdi. Avrasiya regionunda arxeoloji və etnoqrafik turizmin inkişaf perspektivlərindən söhbət açan F. Xəlilli tədbirin nəinki region, eyni zamanda, respublika üçün əhəmiyyətli hadisə olduğunu vurğuladı. Təşkilat sədri tədbirin ərsəyə gəlməsində onlara yaxından kömək etmiş şəxlərə və xaricdən təşrif buyurmuş qonaqlara "Miras" İctimai Birliyinin fəxri diplomlarını təqdim etdi.

Daha sonra konfrans iştirakçıları Şamaxı Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyində və İsmayıllı rayonunun Basqal qəsəbəsindəki ipəkçilik sexində oldular. Tədbir oktyabr ayının 5-nə kimi davam etmişdir.

Onu da qeyd edək ki, tədbir bitəndən sonra müsahibə verən Rusiya Şimali Qafqaz Federativ Universitetinin dosenti, tarixçi-arxeoloq Dmitri Pikalov bildirmişdir: "Biz Rusiyada arxeologiya sahəsində etmək istədiklərimizi Ağsuda gördük".

Anar TURAN

Xalq qəzeti.- 2012.- 7 oktyabr.- S. 6.