"Turizm ili" yekunlaşsa da, turizm quruculuğu davam edir

Son illər müstəqil Azərbaycan Respublikası bütün sahələrdə mühüm nailiyyətlər qazanır. Ölkədə həyata keçirilən uğurlu daxili və xarici siyasət Azərbaycan Respublikasını dünyada davamlı islahatlar ölkəsi kimi tanıtmışdır. Turizm başqa sahələrə nisbətən respublikamızda yeni sahə olsa da, az bir dövr ərzində bu sahə ölkəmizin inkişafının prioritet istiqamətlərindən birinə çevrilmişdir.

Azərbaycanın əlverişli coğrafi mövqeyi, zəngin flora və faunası, gözəl təbiəti, mədəni-tarixi irsi bu sahənin inkişafına əsaslı stimul vermişdir. Son dövrlərdə turizm sahəsində dövlət siyasətini həyata keçirən Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi mövcud turizm potensialının beynəlxalq aləmdə tanınması, turistlərin Azərbaycana çoxsaylı səfərlərinin təşkili, turizmin müxtəlif növlərinin inkişaf etdirilməsi, normativ-hüquqi aktların qəbul edilməsi, infrastrukturun yaradılması sahəsində məqsədyönlü iş aparmışdır. Ötən illər ərzində ölkəmizdə turizm sahəsində çoxsaylı beynəlxalq tədbirlər həyata keçirilmiş, bir neçə beynəlxalq marşrutlar açılmışdır.

Ölkədə turizmin inkişafına dövlət qayğısı ilbəil artmağa başlamışdır. Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyev bu sahənin inkişafına həmişə xüsusi önəm vermiş və ölkəmizdə turizmin tərəqqisi üçün bir sıra əhəmiyyətli sərəncamlar imzalamışdır.

Nazirlər Kabinetinin 2010-cu ilin sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və 2011-ci ildə qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş iclasında Prezident İlham Əliyev cari ili "Turizm ili" elan etmişdi. Prezident fevral ayının 15-də isə "Azərbaycan Respublikasında 2011-ci ilin "Turizm ili" elan edilməsi haqqında" sərəncam imzalamışdı. "Azərbaycan Respublikasında 2010-2014-cü illərdə turizmin inkişafına dair Dövlət Proqramı" qəbul olunmuşdu. Azərbaycanda turizm infrastrukturunun genişləndirilməsi, turizm sahəsində xidmət səviyyəsinin yaxşılaşdırılması, ölkə turizminin dünya turizm bazarına inteqrasiyası və bu yöndə təbliğat, təşviqat işlərinin aparılması, turizm sahəsində çalışan mütəxəssislərin peşə hazırlığı səviyyəsinin artırılması və s. aktual vəzifələrin əksini tapdığı həmin Dövlət Proqramının reallaşdırılması istiqamətində indiyədək bir sıra tədbirlər həyata keçirilmişdir.

Azərbaycanın turizm potensialının dünyada təbliği yönündə də geniş tədbirlər reallaşdırılmışdır. Ölkəmiz müxtəlif dövlətlərdə keçirilən beynəlxalq sərgidə təmsil olunmuşdur. Bu gün Azərbaycanın mövcud turizm potensialının təbliğ edilməsi məqsədi ilə dünyanın aparıcı televiziya kanallarında - "CNN", "Euronews", "Travel Channel", "BBC", "CNBC", "National Geographic" və s. verilişlər yayımlanır. "ABTA" jurnalında, "Upper Reach" və "Forbes" qəzetlərində respublikamızın turizm imkanları haqqında reklam səhifələri yerləşdirilir.

Ölkəmizdə turizmin inkişafına göstərilən diqqətin nəticəsidir ki, hazırda il ərzində respublikamıza gələn əcnəbilərin sayı 2 milyon nəfərə yaxınlaşır. 2005-ci illə müqayisədə Azərbaycana səfər edən xarici vətəndaşların sayı 1,6 dəfə artmışdır. Lakin bu hələ qənaətbəxş hesab olunmur. Azərbaycana xarici turistlərin cəlb olunması üçün daha optimal yollar araşdırılmalıdır. Bu sahədə işlər davam etməkdədir.

Ümumiyyətlə, Azərbaycanın cəlbedici turizm mərkəzinə çevrilməsi üçün geniş imkanları var. Son illər Azərbaycan dünyanın bir neçə inkişaf etmiş ölkəsi ilə turizm sahəsində sazişlər imzalayıb. Azərbaycan Prezidentinin 2011-ci ili "Turizm ili" elan etməsi bu sahədə imkanların reallaşdırılmasında və bu sektorun inkişafında mühüm rol oynayır.

Turizm sektorunu inkişaf etdirməklə ölkəmizə yeni investisiyaların cəlb edilməsinə, on minlərlə yeni iş yerinin açılmasına nail olmaq mümkündür. Bununla əlaqədar möhtərəm dövlət başçımız demişdir: "Elə etmək lazımdır ki, 2011-ci ildə turizmin inkişafına böyük təkan verilsin, böyük və gözəl nəticələr əldə edilsin. Bu il Bakıda 5 beşulduzlu mehmanxana açılacaq, hesab edirəm, bu, yəqin ki, dünyada analoqu olmayan hadisədir. Bir ildə bir şəhərdə 5 beşulduzlu mehmanxana açılacaq, - mən Bakını nəzərdə tuturam. Ancaq Bakıda dördulduzlu, üçulduzlu hotellər də tikilməkdədir. Bölgələrdə hotelçilik işləri ilə bağlı çox işlər görülür. Artıq Azərbaycanda turizmin inkişafı reallıqdır. Bu infrastrukturu yaratmaq üçün, əlbəttə ki, dövlət tərəfindən böyük vəsait tələb olunur. Ancaq bu, infrastruktur məsələlərinə yönəldilir. Hotellər isə özəl sektor tərəfindən tikilir. Deməli, Azərbaycanın inkişafına inam o qədər böyükdür ki, buraya, bu hotellərə milyonlarla, yüz milyonlarla vəsait qoyulur. İnvestorlarda inam var ki, bu vəsait onlara dividend gətirəcək. Şəhərimizə isə bu, yenilik gətirir, müasirlik gətirir. Şəhərə gələn qonaq üçün gözəl şəraitin yaradılması, əlbəttə ki, vacib məsələdir..."

Son illər görülən kompleks tədbirlərin nəticəsi olaraq Azərbaycana gələn turistlərin sayı ilbəil artır, ölkədə fəaliyyət göstərən turizm şirkətlərinin şəbəkəsi genişlənir. Bununla yanaşı, turizmin inkişafı və bu sektorun ölkə iqtisadiyyatının aparıcı sahələrindən birinə çevrilməsi ən mühüm vəzifələrdən biri kimi qarşıda durur.

Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə daha yaxından tanınmasında, siyasi nüfuzunun yüksəlməsində turizmin böyük rol oynadığı daim nəzərə alınır, ölkəyə turist axınının güclənməsi üçün səmərəli yollar axtarılır. Respublikamızın aparıcı turizm şirkətlərinin və otel biznesi nümayəndələrinin ardıcıl olaraq London, Berlin, Moskva, Afina, Tokio, İstanbul, Vyana, Pekin və digər şəhərlərdə keçirilən sərgi və yarmarkalarda iştirakı Azərbaycana daha çox turist cəlb edilməsində mühüm rol oynayır. Belə tədbirlərdə dünyanın nüfuzlu turizm şirkətlərinin nümayəndələri ölkəmiz haqqında əsl həqiqəti dərindən öyrənir, respublikamızın zəngin mədəni və tarixi irsi, xalqımızın məişəti, mətbəxi, qonaqpərvərliyi ilə yaxından tanış olmaq imkanı qazanırlar.

Beynəlxalq miqyasda özünün turizm imkanları və potensialı ilə fərqlənən Azərbaycanın bir sıra regionlarında, xüsusən şimal və şimal-qərb bölgələrində yüksək xidmət mədəniyyəti, gözəlliyi, ab-havası ilə seçilən, hər cür rahatlığa, infrastruktura malik turizm obyektlərinin, dünya standartlarına cavab verən otellərin istifadəyə verilməsi xarici qonaqların diqqətinin ölkəmizə yönəlməsində böyük önəm daşıyır.

İndi turizm dünya iqtisadiyyatının prioritet sahələrindən birinə çevrilmişdir. Bu tendensiya Azərbaycanda da özünü göstərir. Hazırda dünya ölkələrinin milli gəlirinin əsas hissəsi turizm sənayesinin hesabına formalaşır. Məsələn, Türkiyədə ötən il turizmdən 23 milyard dollaradək gəlir götürülüb. Rəqəmin böyüklüyü göz qarşısındadır. Azərbaycanın özünün də turizm sahəsində çox böyük potensialı var ki, iqtisadiyyatın digər sahələrini önləyə bilər. Bunun üçün Azərbaycanın tarixi, coğrafi və mədəni sahələrdəki üstünlüyü əlverişli imkan yaradır.

Məlum olduğu kimi, 2011-ci ildə Almaniyanın Düsseldorf şəhərində keçirilmiş "Eurovision-2011" yarışmasında Azərbaycan təmsilçiləri birincilik qazanaraq ölkəmizə qələbə qazandırıblar və növbəti il bu yarışma Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində keçiriləcək. "Eurovision -2012" müsabiqəsinin Azərbaycanda keçirilməsi ölkəmizin turizm potensialını dünyaya tanıtdırmaq üçün yeni bir təkan olacaq.

Yeri gəlmişkən, bu il Azərbaycanın turizm sahəsi üzrə fəaliyyət göstərən üç böyük təşkilatı - Azərbaycan Turizm İnstitutu, Bakı Turizm İnformasiya Mərkəzi və Azərbaycan Turizm Assosiasiyası Dünya Turizm Təşkilatı assosiativ üzv qəbul olunub.

Turizmin inkişafını sürətləndirən və bu sahədə keyfiyyəti yüksəldən amillərdən biri də sahə üzrə kadr hazırlığı siyasətinin düzgün qurulmasıdır. Prezidentin müvafiq sərəncamına əsasən, Azərbaycan turizmində kadr problemini həll etmək məqsədilə 2006-cı ildə Turizm İnstitutu yaradıldı. Bu təhsil ocağının məzunları Azərbaycanda ilk dəfə olaraq ikili diplom - ATİ-nin və Avstriyanın Krems Tətbiqi Elmlər Universitetinin diplomunu ala bilirlər. Hazırda institutda 1300-dən çox tələbə 11 ixtisas üzrə bakalavr təhsili alır. Ötən ildən etibarən isə magistr pilləsi üzrə də qəbul elan olunub və 30-a yaxın tələbə magistratura təhsili alır.

Ötən il institutu 74, bu il isə 192 nəfər bitirib. Onlardan ötən il 14, bu il isə 19 nəfəri milli diplomla yanaşı, Krems Universitetinin də diplomunu alıb. ATİ-nin nəzdində fəaliyyət göstərən Milli Təlim Mərkəzində Dünya Turizm Təşkilatı və Türkiyənin Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dəstəyi ilə müxtəlif təlim proqramları həyata keçirilir. Bundan əlavə, Turizm İnstitutunun nəzdində peşə məktəbinin yaradılması məsələsi də hazırda gündəmdədir və yaxın vaxtlarda bu məsələ də öz həllini tapacaq.

Bundan əlavə, 2006-cı ildə Mingəçevir şəhərində ölkəmizdə orta təhsilli turizm mütəxəssisi yetişdirən ilk kollec yaradılıb. Hazırda Mingəçevir Turizm Kolleci regionlar üçün ixtisaslı kadrlar yetişdirən böyük bir təhsil ocağıdır. Kollecdə 2100-dən çox tələbə təhsil alır.

Bütün bunlarla bərabər, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi Azərbaycanda turizm xidmətinin keyfiyyətini artırmaq məqsədilə Bakıda və regionlarda yerləşən mehmanxana və mehmanxana tipli obyektlərdə çalışan insanlar üçün hər il Türkiyənin Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi və TİKA təşkilatı ilə əməkdaşlıq çərçivəsində, müxtəlif istiqamətlər üzrə treninq-kurslar təşkil edir.

Qeyd edək ki, Azərbaycanda turizmin inkişafını sürətləndirmək, ölkənin daxili turizm potensialını dünya bazarına çıxarmaq, xarici turistlərin diqqətini gəzməli-görməli guşələrimizə cəlb etmək məqsədilə 2003-cü ildə Gənclər, İdman və Turizm Nazirliyi tərəfindən bölgələr üzrə yeddi turizm marşrutu müəyyənləşdirilib. Bunlardan 4-ü əsas, 3-ü isə əlavə marşrut hesab edilir. Əsas turizm marşrutlarımız Bakı-Xaçmaz, Bakı-Balakən, Bakı-Astara və Bakı-Qazax, əlavə marşrutlar isə Bakı-Abşeron yarımadası, Bakı-Dağlıq Qarabağ, Bakı-Naxçıvandır.

Əsas marşrutlar üzərində yerləşən rayonlarda müxtəlif turizm növlərini inkişaf etdirmək istiqamətində Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən layihələr həyata keçirilir. İlk növbədə isə həmin rayonlar beynəlxalq səviyyədə təbliğ olunur. Belə ki, Avropa Şurasının təcrübəsi çərçivəsində bu rayonların turizm imkanlarının tanıdılması üçün layihələr həyata keçirilir. Bunlar "Böyük İpək yolu", "Şərab yolu", "Xalçaçılıq", "Aleksandr Düma Qafqazda" və "Azərbaycanda alman məskənləri" layihələridir. Bu, eyni zamanda ölkəmizə gələn turistlərin sayının artırılmasına və çoxçeşidli turizm məhsulunun yaradılmasına xidmət edir.

Azərbaycan xarici investisiya qoyuluşları üçün geniş imkanları olan təhlükəsiz bir ölkədir. Elə bu səbəbdən də ölkəmizdə 2010-cu il ərzində 15,5 milyard ABŞ dolları investisiya qoyuluşu olub. Bunun 8,2 milyard dolları xarici, 7,3 milyard dolları isə yerli investisiyadır. Bu məbləğin 6,2 milyard dolları neft sektoruna, 9,3 milyardı isə qeyri-neft sektoruna cəlb edilib. 2011-ci ildə də bu proses davam etdirilib.

Azərbaycan "Turizm ili"ni uğurla başa vurur. Ancaq bu sahədə görüləsi işlər çoxdur. İnanırıq ki, gələcəkdə bu istiqamətdə daha iri layihələr reallaşdırılacaq.

M.MÜKƏRRƏMOĞLU

Xalq qəzeti.- 2012.- 8 yanvar.- S. 5.