BİLƏSUVAR: Muğan düzünün gözəl şəhəri

Tarixi mənbələrdə göstərilir ki, Biləsuvar rayonunun ərazisindən keçən Bolqar çayı zaman-zaman müxtəlif adlar daşıyıb. Bu adlardan biri də Qələbə olub. İndi həmin çayın sahilində şəfəqlər içində sayrışan Biləsuvardan neçə-neçə tanınmış şəxsiyyət çıxıb. Onlardan ikisi dünyaca məşhur qəhrəmanlardır: Gəray Əsədov və Mübariz İbrahimov.

Gəray Lətif oğlu Əsədov 1923-cü ildə Biləsuvarın Şahsevən kəndində anadan olub. İkinci Dünya müharibəsində Ukrayna, Moldova və Rumıniyanın işğaldan azad edilməsində fəal iştirak edib. 1944-cü ilin payızında Rumıniyanın Markita şəhəri uğrunda döyüşlərdə misilsiz qəhrəmanlıq göstərib: öz bədəni ilə düşmənin güclü atəş nöqtəsini susduraraq əməliyyatın uğurlu alınmasını təmin edib. Bir neçə ay sonra Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adına layiq görülüb.

Mübariz Ağakərim oğlu İbrahimov Gəraydan düz 65 il sonra Biləsuvarın Əliabad kəndində dünyaya gəlib. Qarabağ uğrunda döyüşlərdə misilsiz qəhrəmanlıq göstərib. 2010-cu ilin yayında bir gecə səhərədək düşmənə qarşı vuruşaraq çoxlu sayda əsgər və zabitini qırıb. Yalnız səhər saatlarında qeyri-bərabər döyüşdə şəhid olub. Bir müddət sonra Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülüb.

Qəhrəmanların hər ikisi adını tarixə qanı ilə yazanda 20 yaşını təzəcə keçmişdi. Hər ikisinin haqqında əfsanələr dünyanı dolaşdı. İndi hər ikisinin adına şöhrət tacı olduqları Biləsuvarda məktəb və küçə var.

Keçmiş Qələbə çayının sahillərində qərar tutan qəhrəmanlar yurdu bu gün özünün ikinci gəncliyini yaşayır. Böyüyür, gözəlləşir, əhalisinin həyat şəraiti yaxşılaşır.

Son illərdə respublikamızın hər yerində olduğu kimi, Biləsuvarda da sosial-iqtisadi inkişaf sahəsində aparılan işlər uğurla davam etdirilmişdir. Ötən il ümumi məhsul buraxılışı sənayedə 12,7 milyon manat, kənd təsərrüfatında 84,5 milyon manat, tikintidə 39,5 milyon manat, nəqliyyatda 2,4 milyon manat, ticarətdə 39,4 milyon manat olmuşdur.

Rayon əhalisinin sayı 94 min nəfəri keçib. İqtisadiyyatın bütün sahələrində məşğul əhalinin sayı 48 min nəfərdir. Regional inkişaf Dövlət Proqramına uyğun olaraq bir ildə Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən rayonda 39 sahibkarlıq subyektinə 13 milyon manatdan çox güzəştli kredit verilib. İl ərzində 1009 daimi iş yeri açılıb.

Rayon ərazisində tikinti və abadlıq sahəsində də xeyli işlər görülüb. Belə ki, ölkə prezidentinin “Biləsuvar rayonunun sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsinə dair əlavə tədbirlər haqqında” 23 iyul 2012-ci il tarixli sərəncamı ilə 17 min nəfər əhalinin yaşadığı 6 yaşayış məntəqəsini birləşdirən 21 kilometr uzunluğunda Biləsuvar-Əsgərabad-Amankənd-Ovçubərə avtomobil yolunun tikintisi üçün 5,2 milyon manat ayrılıb. Həmin yolda yüksək keyfiyyətli asfalt-beton örtüklü yol tikilib. Rayonun Bağbanlar, Çinarlı-Aranlı, Ağayrı, Nəsimi və Xırmandalı kəndlərinin mərkəzi giriş yollarında təmir aparılaraq ümumilikdə 9,6 kilometr yol asfatlaşdırılıb. Bəhrəmtəpə-Biləsuvar magistral avtomobil yolunda 11 kilometr asfalt-beton örtüklü yol tikilib və hazırda işlər davam edir. Dövlət Proqramına uyğun olaraq Biləsuvar şəhərinin içməli su və kanalizasiya sisteminin tikintisinə başlanıb. Rayon mərkəzində Heydər Əliyev parkının müasir üslubda yenidən qurulması, həmin parkın ərazisində Heydər Əliyev Mərkəzinin, rayon icra hakimiyyətinin və Yeni Azərbaycan Partiyası rayon təşkilatının yeni inzibati binalarının, ümummilli lider Heydər Əliyevin abidə kompleksinin və fəvvarə kompleksinin tikintiləri davam etdirilir. Şəhər ərazisində Vergi Terminalının inzibati binasının, Bitkilərin Fitosanitar Karantin İdarəsinin, Yuxarı Ağalı kəndində baytarlıq məntəqəsinin, şəhər 2 saylı uşaq bağçasının 1 mərtəbəli 40 yerlik binasının, Zəhmətabad kəndində 2 mərtəbəli 50 yerlik uşaq bağçasının, Səmədabad polis bölməsi üçün inzibati binanın tikintiləri, eləcə də Biləsuvar şəhər 1 saylı uşaq bağçasının, Xırmandalı kənd 1 saylı orta məktəb binasının və Zəhmətabad kənd ümumi orta məktəbində idman zalının əsaslı təmir işləri başa çatdırılıb. Ağalıkənd orta məktəbinin əsaslı təmiri davam etdirilir. Biləsuvar şəhərinin H.Əliyev, M.İbrahimov və Nizami küçələrində hasarlar tikilir, dekorativ üzlük aqlay daşları ilə müasir üslubda üzlənir, piyada səkilərinə üzlük tavalar döşənir və yeni işıqlandırma dirəkləri quraşdırılır.

Kəndlərdə yasayan əhalinin sosial şəraitinin yaxşılaşdırılması məqsədilə “Modul” tipli sudurulducu qurğular tikilir. Ötən il daha 5 kənddə belə qurğular istifadəyə verilib. Hazırda rayonda “Modul” bulaqların sayı 16-ya çatıb.

Rayonda özəl sektorun inkişafı sürətlənib. Son vaxtlar şəhər ərazisində 500 yerlik şadlıq sarayı tikilib, Ağayrı kəndində xeyir-şər evinin tikintisi davam edir. Xırmandalı kəndi ərazisində 2 hektar sahədə kənd təsərrüfatı məhsulları yetişdiriləcək istixana, Biləsuvar dolama yolunun başlanğıcında kənd təsərrüfatı məhsullarının saxlanması üçün soyuducu anbar kompleksi tikilir.

Rayonda təbii qaz təchizatı və qaz təsərrüfatının yenidən qurulması istiqamətində işlər davam etdirilir. Rayonun Ovçubərə, Təsəkənd, Yuxarı Cürəli, Amankənd, Ağalıkənd, Aşağı Cürəli, Dərvişli, Çinarlı, Aranlı kəndlərində və Biləsuvar şəhərinin genişlənən hissəsində salınmış “Təyyarə meydanı” yaşayış məntəqəsində təbii qazın verilişi bərpa edilib. Hazırda 26 yaşayış məntəqəsindən 15-i mavi yanacaq alır. Rayon əhalisinin 66,8 faizi qazdan istifadə edir.

Ümumilikdə regionlarının inkişafı Dövlət Proqramında Biləsuvarla bağlı nəzərdə tutulmuş 20 bənddən 3-nün icrası başa çatdırılıb, 13 bənd üzrə icra davam edir, 4 bənd üzrə isə nəzərdə tutulmuş tədbirlərin icrasına bu il başlanılacaq.

Aqrar bölmədə ümumi məhsul istehsalının həcmi artıb, məhsuldarlıq yüksəlib və torpaq adamlarının həyat səviyyəsi xeyli yaxşılaşıb. Ümumilikdə, 60,5 min ton taxıl və 11,5 min ton pambıq istehsal edilib. Heyvandarlıq və quşçuluğun inkişafı sahəsində də irəliləyiş əldə olunub. Süd istehsalı 27 min tona, ət istehsalı (diri çəkidə) 5,3 min tona, yumurta istehsalı 16,6 milyon ədədə çatdırılıb. Hazırda 2 hektarlıq sahədə İtaliya texnologiyası əsasında ildə 5500 ton tərəvəz istehsal edəcək yeni istixananın tikintisi başa çatmaq üzrədir. Burada 50 nəfər daimi işlə təmin olunacaq. Bundan başqa, 2 min ton meyvə-tərəvəz saxlamaq üçün soyuducu anbar işə düşdükdən sonra 70 nəfər daimi işlə təmin olunacaq.

Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin təhsil ocaqlarının müasir tələblər səviyyəsində qurulmasına göstərdiyi diqqətin nəticəsidir ki, son illər Biləsuvarda 9 yeni məktəb binası tikilib, 4 məktəb yüksək səviyyədə əsaslı təmir olunub. Bu il Xırmandalı kənd 2 saylı və Amankənd kənd tam orta məktəbləri üçün yeni binaların tikintisi həyata keçiriləcək. Ümumiyyətlə, ölkə Prezidentinin Nazirlər Kabinetinin iclasında söylədiyi kimi, yaxın illərdə bütün bölgələrdə bir dənə də olsun nəinki qəzalı, təmirsiz, yaxşı təmir olunmayan məktəb qalmayacaq. Səhiyyə ocaqlarının maddi-texniki bazasının ilbəil möhkəmləndirilməsi xidmət keyfiyyətinin yüksəldilməsində mühüm rol oynayır. Artıq 6 kənddə müasir tələblərə cavab verən yeni səhiyyə ocaqları tikilərək istifadəyə verilib.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 2011-ci il 7 iyul tarixli sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan gəncliyi 2011-2015-ci illərdə” Dövlət Proqramına əsasən hər il elektron səsvermə yolu ilə ölkənin bir rayon və ya şəhərinin “Gənclər Paytaxtı” elan edilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Sevindirici haldır ki, bu ilin yanvar ayında keçirilən elektron səsvermə zamanı Biləsuvar gəncləri həmin müsabiqədə qalib gəliblər.

Nazirlər Kabinetinin iclasındakı yekun nitqində cənab İlham Əliyev demişdir: “Hesab edirəm ki, əvvəlki illərdə əldə edilmiş uğurlar 2013-cü ildə çox vacib rol oynayacaqdır. Çünki əvvəlki illərdə qəbul edilmiş proqramlar və icra edilmiş layihələr bu ilin uğurlu inkişafını da təmin etməlidir.”

İnanmaq istərdik ki, Muğan düzünün gözəl diyarı Biləsuvarda da inkişaf və yüksəliş tempi sürətlə davam edəcək.

Əli NƏCƏFXANLI

Xalq qəzeti.- 2013.- 7 aprel.- S. 9.