Böyük sənəti istedadlı insanlar yaradır

Böyük ənənələrə malik milli kinomuzun yaradıcıları sırasında Vaqif Mustafayevin özünəməxsus yeri var. Onun yüksək milli ənənələrə söykənən filmləri Azərbaycanımızı dünyaya tanıdıb, nüfuzlu beynəlxalq kinofestivallardan yüksək mükafatlarla qayıdıb. Hər dəfə onun filmlərinə tamaşa edəndə adam saflaşır, qəlbində xeyirxah hisslər baş qaldırır. Çünki bu filmlərin qəhrəmanları həyatda öz yollarını axtaran, yaşamaq uğrunda mübarizə aparan müxtəlif xarakterli insanlardır. Onlar bəzən mənfi xarakterli olsalar belə, bizi düşündürür, yaxşını pisdən, xeyri şərdən ayırmaqda bizə yardımçı olur. Həm də bu filmlərdəki yumşaq yumor tamaşaçını darıxmağa qoymur, onu film boyu nikbin ruhda saxlayır. Bir sözlə, Vaqif Mustafayevin filmləri müasir dünya kino standartlarına cavab verən əsl sənət nümunələridir.

Filmlərindən birini “Hər şey yaxşılığa doğru” adlandırıb. Mən bu adın mahiyyətini yaxşı başa düşürəm. Bilirəm ki, Vaqif Mustafayev hər şeydə işıq, yaxşılıq axtaran sənətçidir. O, öz xalqının düşdüyü bəladan yaxın zamanlarda yaxşılıqla qurtaracağına əmindir. Sənət əsərlərində hər şeyi tam açıqlamaq bəlkə heç lazım da deyil, elə beləcə, “Hər şey yaxşılığa doğru” deyimi çox mətləbləri açıqlayır və tamaşaçı gizli həqiqətin harada olduğunu anlayır. Onun “Fransız”, “Nakəs”, “Milli bomba” kimi filmləri kinomuza yeni ab-hava gətirdi.

Vaqif Mustafayevin filmlərini sadalamaq fikrindən uzağam. Çünki bu filmlər haqqında kifayət qədər fikirlər söylənilib. Ümumiyyətlə, o, zamanın nəbzini tutmağı bacaran istedadlı sənətkardır. Onun yaradıcılığını dünyanın müqtədir rejissorları ilə müqayisə edirlər. Doğrudan da, onun yaradıcılığı dünyada tanınır və yüksək qiymətləndirir.

Vaqif Mustafayevin yaradıcılığında yüksək sənət nümunəsinə çevrilən, xalqımız və dünya xalqları tərəfindən böyük hörmət və məhəbbətlə qarşılanan dahi siyasət nəhəngi, Azərbaycan xalqının böyük oğlu, ulu öndər Heydər Əliyevin həyat və fəaliyyətini canlandıran filmlər serialı var. O, 12 seriya nəzərdə tutduğu “Heydər Əliyev” filminin 9-nu çəkib. Bunlar aşağıdakılardır: “General”, “Birinci”, “Moskva. Kreml”, “Lider”, “Tale”, “Əsl məhəbbət haqqında”, “Bir həsədin tarixi”, “Professional”. “Patriot” .

Onlardan “Əsl məhəbbət haqqında” filmi böyük uğur qazanıb. Bu film Moskvada keçirilən 4-cü Avrasiya teleforumunda əsas və xüsusi mükafatlara layiq görülüb. “Bir həsədin tarixi” filmi 2002-ci ildə Yekaterinburqda keçirilən sənədli filmlər festivalında əsas mükafatlardan birini, Moskvada keçirilən 5-ci Avrasiya Teleforumunda “Qran-Pri” mükafatına layiq görülüb. Bu filmlər müxtəlif ölkələrdə böyük uğurla nümayiş etdirilib.

Vaqif Mustafayev 1953-cü il avqustun 28-də Bakıda dünyaya göz açıb. Moskvada ikiillik ali ssenari və rejissorluq kursunu bitirib. Məşhur rus rejissoru Eldar Ryazanovun emalatxanasında təhsil alması onun gələcək yaradıcılığına əsl mənada güclü stimul verib. “Belə lazımdır”, “Musiqili xaş” filmləri onun yaradıcılığının ilk işartıları idi. Elə debüt filmləri gənc rejissoruun gələcək perspektivlərindən xəbər verirdi. O. C.Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyasına işə gələndə artıq rejissor kimi fəaliyyətə başladı və tezliklə ona filmlər həvalə olundu.

“Yaramaz” filmi (1988) rejissora böyük uğur gətirdi. O vaxt film demək olar ki, təkcə SSRİ məkanında deyil, dünyanın bir sıra ölkəsində böyük müvəffəqiyyətlə nümayiş etdirildi, nüfuzlu festivallarda mükafatlar qazandı. Olduqca həyati filmdir, “Yaramaz”. Onun qəhrəmanları hər gün qarşılaşdığımız insanlardır. Müxtəlif xarakterli bu insanlar film boyu bizi düşündürən problemlərlə üz-üzədirlər və hər biri öz taleyini yaşayır. Amma “yaramaz” kimi ad qazanan baş qəhrəman vəzifə pillələrinə ucaldıqca öz mənəviyyatını itirir. Və bunu anlayanda isə artıq gec olur. Vaqif Mustafayev bu ciddi problemə yumorla çox böyük məharətlə yanaşır. Baş qəhrəmanı kinonun sərt dili ilə məharətlə ifşa edir.

Qarabağ müharibəsi ilk dəfə bədii kinoda Vaqif müəlimin “Fəryad” filmində öz real əksini tapdı. Sevimli aktyor və rejissorumuz Ceyhun Mirzəyevlə birgə lentə aldıqları “Fəryad” filmi “Ögey ana” kinolentinin qəhrəmanı İsmayılın sonrakı taleyi barədədir. Yaxşı tapıntıdır. Vaqif Mustafayev ssenarini dramatik hadisələr üzərində qurub. Balaca İsmayıl artıq cəbhədə döyüşən igid əsgərdir. Ailəsini, uşağını qoyub könüllü Vətən uğrunda döyüşə qatılıb. Və o, Vətən uğrunda hər cür mərhumiyyətlərə hazırdır.Ceyhun Mirzəyev rejissor olmaqla yanaşı, həm də baş rolun ifaçısıdır. Əfsus ki, o, bu ağrılara tab gətirə bilmədi, filmi tamamlamamış dünyasını dəyişdi. Filmin sonrakı epizodlarını Vaqif Mustafayev tamamladı. Ancaq titulda o öz adını rejissor kimi yazmadı.

“Mozalan” satirik kinojurnalı üçün çəkdiyi onlarca bir-birindən maraqlı süjetlər öz orijinal üslubu ilə tamaşaçıların sevimlisinə çevrilmişdir. Bədii və sənədli kinonun sintezindən yaranan bu süjetlərin hər biri dövrün aktual problemlərini əks etdirir.

Vaqif Mustafayev kinematoqrafçılarımız arasında ən çox mükafatlar alan rejissordur. “Hər şey yaxşılığa doğru” qısametrajlı filmi Kiçik Kann adlandırılan Oberhauzen festivalında 4 nominasiyada mükafat alıb, “Nakəs” filmi isə “Oskar”a dəvət almışdı. Rejissor deyir ki, 90-cı illərdə maliyyə məsələləri ilə əlaqədar o müsabiqəyə gedə bilmədik. Amma ümumilikdə Azərbaycan filmləri və iri kino mükafatları barədə danışarkən daim optimist düşünürəm. İnanıram ki, bizdə də o festivalların mükafatına layiq filmlər çəkiləcək. Bizim filmlərimiz çox gözəldir və onların festivallarda yer tutub-tutmamasından asılı olmayaraq biz onları sevirik. Çünki gözümüzü açandan o filmlərə baxmışıq, onlarla tərbiyələnmişik. Amma konkret məsələ ilə bağlı real nəticə üçün hələ çox çalışmalıyıq. Vaqif Mustafayev hazırda “Space” telekanalına rəhbərlik edir. Son vaxtlar bu kanalda olduqca maraqlı layihələr reallaşdırılır.

Vaqif Mustafayevin əməyi dövlətimiz tərəfindən yüksək qiymətləndirilmiş, dəfələrlə mükafatlara, fəxri adlara layiq görülmüşdür.O, Azərbaycan Respublikasının xalq artistidir, Dövlət mükafatı laureatıdır. Hazırda o, yaradıcılığının yetkin dövrünü yaşayır. İnanırıq ki, Azərbaycan kinosu onun yeni-yeni əsərləri ilə bundan sonra daha da zənginləşəcək.

M.MÜKƏRRƏMOĞLU

Xalq qəzeti.- 2013.- 25 avqust.- S. 5.