Xocalı soyqırımı bəşəriyyətə, insanlığa qarşı yönəlmiş ən dəhşətli cinayətdir (əvvəli ötən sayımızda)

(əvvəli ötən sayımızda)

Azərbaycan parlamenti Helsinki-voteun təşkilatına 1992-ci il iyun ayındakı hesabatında 927 nəfər xocalılının məhv edildiyi göstərilir. Bir sıra itkin düşmüş hesab edilənlərin hamısının erməni cəlladları tərəfindən dərhal, əsir götürülənlərin xeyli hissəsinin az sonra qətlə yetirildiyi nəzərə aslınarsa Xocalı faciəsi qurbanlarının 1050 nəfərdən çox olduğu təsdiqlənir. Xocalı faciəsi ilə bağlı rəqəmlərin dəqiqləşdirilməsi şəhidlərimizin ruhuna ehtiram ola bilər.

XX yüzilliyin dəhşətli faciəsi olan Xocalı soyqırımı təcavüzkar və cinayətkar erməni xislətinin məntiqi nəticəsi olaraq insanlığa, bəşəriyyətə qarşı yönəlmiş ən ağır cinayətlərdən biridir. Ermənilər “arxalı köpək qurd basar” prinsipi ilə arxasında duran Rusiyanın qoşunu və silahı gücünə belə bir qətliam törətdilər. Xocalıda ermənilər tərəfindən azərbaycanlılara qarşı törədilmiş etnik təmizləmə siyasəti beynəlxalq hüquqi sənədlərə uyğun olaraq əsl soyqırım aktı hesab olunur.

Rusiyanın, Fransanın, Böyük Britaniyanın, ABŞ-ın uzun illər boyu ermənilərə olan sədaqətinə və yardımına baxmayaraq, bu ölkələrdəki kütləvi informasiya vasitələri Xocalı qətliamı barədə obyektiv məlumat verirdilər, erməni vəhşiliklərini dünyaya yayırdılar. Onlardan bir neçəsini nəzərə çatdıraq. Parisdə çıxan “Krua Evenam” 1992-ci ilin fevralında yazırdı: “Ermənilərin Xocalıya hücumu: bütün dünya tanınmaz hala salınmış cəsədlərin şahidi oldu” “Le Monda” (Paris) 14 mart 1992-ci ildə yazırdı: “Xarici jurnalistlər Xocalıda öldürülən qadınlar və uşaqlar arasında üç nəfərin başının dərisinin soyulduğunun və dırnaqlarının çıxarıldıqlarının şahidi oldular. Bu, Azərbaycanın tətbiğatı yox, bir həqiqətdir”

“Sunday times” 1 mart 1992-ci ildə yazırdı: “Erməni əsgərləri minlərlə ailəni qətlə yetirmişlər”.

“Times” qəzeti erməni canilərinin yüzlərlə azərbaycanlını qətlə yetirdiklərini, minlərlə adamın itkin düşdüyünü bildirirdi.

1988-1994 -cu illərdə erməni faşistləri xalqımıza qarşı 373 terror aktı və kütləvi qırğınlar törətmişlər. 20 mindən artıq soydaşımız şəhid olmuş, 50 mindən çoxu yaralanmış və əlil olmuşdur. 900 yaşayış məntəqəsi, 100 min yaşayış binası, 600-dən çox təhsil, 250 tibb müəssiəsi, 1000 iqtisadi obyekt dağıdılmışdır. Ermənilər 17 min kvadratkilometr (20 faiz) ərazimizi işğal etmişlər. Hazırda 1 milyondan çox qaçqın və məcburi köçkün vardır. 2 milyondan artıq soydaşımız erməni təcavüzündən zərər çəkmişdir.

Bütün bu qətliamlar özünü xalqın yazıçısı sayan Əkrəm Əylislinin gözü qarşısında baş versə də o, erməni vandallarına haqq qazandırır, açıq-aşkar antiazərbaycan mövqeyindən çıxış edir.

Ə.Əylislinin bu yaxınlarda erməni lobbisinin sifarişi ilə Moskvada çıxan “Daş yuxular” adlı kitabı başdan ayağa xalqımıza böhtan xarakteri daşımaqla, öz millətini, xalqını ləkələməyə tuşlanmışdır.

“Moskovskiye novosti” qəzetinin müxbiri Viktoriya İvleda da Xocalıya hücum edənlərin içərisində olmaqla ermənilərin dinc əhalini necə qəddarcasına qətlə yetirdiklərini etiraf etmişdir. O, Şelli, Naxçıvanik və Gülablı kəndləri istiqamətlərində yüzlərlə xocalılının qəddarcasını öldürüldüyünü nəzərə çatdırırdı.

ABŞ mətbuatı Xocalı şəhərinin erməni quldurları tərəfindən yerlə-yeksan edilməsini 1992-ci ilin “ən iri faciəsi” adlandırmışdı.

Həmin il “Vale aktual” jurnalı yazırdı ki, yaxın şərq ölkələrindəki ermənilərdən ən müasir silahlar, hətta vertolyotlar alaraq yüzdən artıq müsəlman kəndində qırğın törətmişlər.

“İzvestiya” qəzetinin müxbiri V.Bulik yazmışdır ki, ermənilərin Xocalı hadisələri vaxtı gözləri oyulmuş, qulaqları kəsilmiş, kəllə sümükləri çıxarılmış, başları kəsilmiş saysız-hesabsız meyitlər onu sarsıtmışdır.

Xocalı qətliamının iştirakçısı D.Xeyriyan yazır ki, l2 martda erməni qrupu “Qaflan” yüzdən artıq azərbaycanlının cəsədlərini yığaraq Xocalıdan bir kilometr qərbdə yandırdı.... Sonuncu maşında mən alnından və əlindən yaralanmış 10 yaşlı qızı gördüm. Bu qız güclə nəfəs alırdı. Mən ölümlə mübarizə aparan bu qızın gözlərini unuda bilmirəm... bu qızı da götürüb meyitlərin üstünə atdılar. Sonra onları yandırdılar. Yandırılan meyitlər içərisində can verən xocalıların fəryadı eşidilirdi”.

“Böyük Ermənistan” ideyasının əsas ideoloqlarından olan Zori Balayan Xocalı soyqırımında birbaşa iştirak etdiyini təsdiqləyir. O “Ruhumuzun dirçəlməsi” əsərində yazır ki, mən dostum Xaçaturla Xocalıda ələ keçirdiyimiz evə girərkən 13 yaşlı türk qızının pəncərəyə mismarlandığını gördük. Onun səsini susdurmaq məqsədilə “Xaçatur uşağın anasının kəsilmiş döşünü qızın ağzına dürtdü... mən uşağın başının, sinəsinin və qarnının dərisini soydum”. Sonra uşağın cəsədini tikə-tikə doğrayıb türklə eyni kökdən olan itlərə atdıq. Həmin axşam eyni şeyi daha üç türk uşağına tətbiq etdik”. İnsanların dərisini soyan, qanını içən bu quldur yazıçı bəyan edir: “Ruhum xalqımın 1 faizinin belə qisasını aldığı üçün sevincindən qürurlanırdı”.

Kitabda göstərilən cinayət əməllərinə görə Z.Balayan və onun silahdaşları beynəlxalq Haaqa Məhkəməsinə verilməli və layiqli cəzalarını almalıdırlar.

Busiyanın “Memoreal” Hüquq Müdafiə Mərkəzinin məlumatında çoxlu miqdarda diri adam başının, qarnının dərisinin soyulması faktı qeydə alınıb. Bunlar erməni faşizminin əsl mahiyyətini göstərir.

Qarabağda törədilmiş qırğınlar, Xocalı qətliamı o zaman Dağlıq Qarabağ rəhbərləri olmuş R.Koçaryan, S.Sarkisyan və A.Qukasyanın hazırladıqları plan əsasında həyata keçirilmişdir. İndi Ermənistana başçılıq edən S.Sarkisyan Xocalı soyqırımının fəal təşkilatçılarından olduğunu etiraf edərək göstərmişdir: “Xocalı hadisələrinə qədər azərbaycanlılar fikirləşirdilər ki, bizimlə zarafat etmək olar, onlar güman edirdilər ki, ermənilər mülki əhaliyə əl qaldıra bilməzlər. Biz bu fikri sındırmağa nail olduq”. Bu sözləri dünyaya yazıq və əzabkeş xalq kimi özünü təqdim edən bir təcavüzkar dövlətin başçısının söyləməsi ermənilərin sözün əsl mənasında quldur və qaniçən məxluq olduğunu təsdiqləyir.

Xocalı qətliamında təkcə erməni quldarları və rus şovinistləri deyil, həm də uzun müddət düşmən əhatəsində qalan şəhər əhalisinə lazımi kömək göstərməyən respublika rəhbərliyi, eləcə də Qarabağ kartından istifadə edərək hakimiyyətə can atan siyasətbazlar günahkar idilər. 1988-1994-cu illərdə qısa müddət ərzində ermənilər xalqımıza qarşı 373 terror aktı, kütləvi qırğınlar törətmişlər. Özünü xalq yazıçısı kimi təqdim edən ermənipərəst Əkrəm Əylisli yaxşı bilir ki, erməni vandalları insanları görünməmiş qəddarlıqla qətlə yetirmişlər. Onların başının dərisini soymuş, gözlərini çıxarmış, əzalarını kəsmiş, hamilə qadınların qarınlarını yarmış, adamları diri-diri yandırmışlar. Bu dövrdə 2 milyon nəfərdən çox soydaşımızın zərər çəkdiyini Əkrəm bilməli idi. Erməni vəhşiliklərinin həddi-hüdudunun olmadığını görən dünyanın iri dövlətləri o illərdə də, indi də erməni terrorçularını dəstəkləyir, müdafiə edirlər.

Amerika erməni lobbisinin təzyiqi altında ABŞ Konqresi Azərbaycana qarşı 907-ci saylı qərar qəbul edərək ona yardımı kəsib təcavüzkarın Azərbaycan yox, Ermənistanın olmasına baxmayaraq bu qərar yerinə yetirildi. Halbuki, Amerika Azərbaycanı deyil, Ermənistanı cəzalandırmalı idi.

Xocalı faciəsini erməni quldurları ona görə törətmişlər ki, xalqımızı qorxudaraq min illərlə yaşadıqları torpaqları tərk etməyə məcbur etsinlər. Lakin Azərbaycan xalqı öz torpağını mərdliklə müdafiə edərək minlərlə şəhid vermişdir. Xocalı soyqırımını unutmağa heç bir azərbaycanlının haqqı yoxdur.

Xocalı soyqırımı ilə bağlı sənədlər Türkiyə, Gürcüstan, Rusiya və digər dövlətlərin parlamentlərinə, BMT İnsan Haqları üzrə Ali Komisarlığına, Avropa İttifaqı Parlament Assambleyasına, ATƏT-in Parlament Assambleyasına, ATƏT-in Demokratik Təsisatlar və İnsan Haqları Bürosu kimi beynəlxalq təşkilatlara, xarici ölkələrdəki Azərbaycan diasporu mərkəzlərinə göndərilib. Ermənistan dövləti beynəlxalq təşkilatların onlara ünvanladıqları qətnamələrə məhəl qoymayıb, öz çirkin niyyətlərini həyata keçirməkdədir. BMT Təhlükəsizlik Şurasının Azərbaycan ərazilərinin Ermənistan ordusu tərəfindən işğalı və onları dərhal qeyd-şərtsiz tərk etmələri ilə bağlı qətnamələrinə baxmayaraq, indiyə qədər onlara əməl etməmişdir.

Erməni silahlı qüvvələrinin Xocalı şəhərinə hücumu zamanı dinc sakinlərə qarşı törətdikləri cinayətlər Cenevrə Konvensiyasının, həmçinin BMT-nin Baş Məclisinin qəbul etdiyi İnsan Hüquqları Bəyannaməsinin müddəalarını kobud şəkildə pozur.

Azərbaycan dövlətinin həyata keçirdiyi ardıcıl, prinsipal və qətiyyətli siyasi xətt, mövcud problemin sülh və danışıqlar yolu ilə həlli istiqamətinə yönəlib. Qaçqına çevrilmiş və Azərbaycanın 48 rayonunda müvəqqəti sığınacaq tapan Xocalı sakinləri Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ədalətli həllini, Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzünə son qoyulmasını, respublikamızın ərazi bütövlüyünün bərpa olunmasını səbirsizliklə gözləyir. Dünyanın 70 ölkəsində Xocalı faciəsinə həsr edilmiş tədbirlər keçirilir.

Bu dəhşətli cinayətə heç cür haqq qazandırmaq olmaz. Xocalı faciəsinin təşkilatçıları və icraçıları layiq olduqları cəzanı almalıdırlar. Xocalının dinc sakinlərinə qarşı törədilmiş, günahsız insanların, o cümlədən uşaqların, qadınların və qocaların həyatına son qoymuş soyqırımı aktı tarixdə ən dəhşətli və qanlı faciə kimi yer alıb.

Azərbaycan tarixinin gizlin saxlanılan və uzun müddət təhrif edilən səhifələrindən biri də erməni quldurları tərəfindən xalqımıza qarşı törədilmiş, lakin uzun illər özünün hüquqi və siyasi qiymətini almamış deportasiya və soyqırımı siyasətidir. Ulu öndər Heydər Əliyevin imzaladığı “Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında” 26 mart 1998-ci il tarixli fərmanı bu boşluğu dolduran və tarixi həqiqətləri açıqlayan qiymətli sənəddir. Bu fərman 200 ildən artıq müddətdə erməni canilərinin xalqımıza qarşı törətdikləri cinayətləri hazırki və gələcək nəsillərə, habelə bütün dünya ictimaiyyətinə çatdıran, həm də beynəlxalq əhəmiyyət kəsb edən sənəddir.

Heydər Əliyevin layiqli varisi Prezident İlham Əliyev erməni ekspansiyasını və yalanlarını ifşa etmək, Azərbaycan həqiqətlərini dünya ictimaiyyətinə çatdırmaq sahəsində uğurlu xarici siyasət yeridir. Artıq bir sıra beynəlxalq təşkilatların və ölkələrin parlamentlərinin qəbul etdikləri sənədlərdə Ermənistan işğalçı və terrorçu dövlət kimi göstərilmişdir.

Prezidentin Xocalı soyqırımının 21-ci ildönümü ilə əlaqədar imzaladığı sərəncamda deyilir ki, Azərbaycana qarşı erməni şovinistlərinin törətdikləri Xocalı qətliamı haqqında həqiqətlər dünya ictimaiyyətinə, xarici ölkələrin parlamentlərinə çatdırılmalı, bu son dərəcə ağır hərbi cinayət beynəlxalq miqyasda öz hüquqi-siyasi qiymətini almalıdır.

Xocalı qətliamına obyektiv qiymət verilməsi və erməni quldurlarının cəzalandırılması sahəsində Heydər Əliyev Fondunun, onun prezidenti, YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyevanın çoxsahəli fəaliyyəti olduqca təqdirəlayiqdir. Fondun təşkilatçılığı ilə gənclər arasında keçirilən “Xocalı uşaqların gözü ilə” rəsm müsabiqəsinin, əl işlərinin və fotoşəkillərinin bir çox ölkələrdə keçirilən sərgisi Xocalı soyqırımı haqqında ətraflı təəssürat yaratmışdır.

Heydər Əliyev Fondu prezidentinin müavini Leyla Əliyevanın təşəbbüsü ilə yaradılan “Xocalıya ədalət” beynəlxalq kampaniyası da erməni cinayətkarlarının ifşa edilməsi sahəsində oduqca səmərəli iş görür.

Xəlil KÖÇƏRLİ,

tarix elmləri doktoru, professor,

əməkdar müəllim

Xalq qəzeti.- 2013.- 17 fevral.- S. 3.