Milli təhsilimizin böyük
himayədarı
Milli özünüdərkin
ən yüksək siyasi ifadəsi olan müstəqil dövlət ideyası Azərbaycanın
ən yeni tarixində məhz Heydər Əliyevin
adı, şəxsiyyəti ilə bağlıdır. Heydər
Əliyev Azərbaycan xalqının və dövlətinin milli maraqlarını hər şeydən uca tutan, onu
ümumi məqsədlər naminə səfərbər
etməyi bacaran lider, dahi rəhbər idi.
Ulu
öndər Heydər Əliyevin 1969-cu il iyulun 14-də Azərbaycanda
hakimiyyətə gəldiyi gün həyatımızın
olduqca mühüm tarixi hadisəsi kimi yaddaşlarda əbədi
qalıb. Dövlətçilik
tariximizdə dinamik, hərtərəfli inkişaf və
intibah epoxasının başlanğıcını qoyub.
Respublikamıza rəhbərliyinin elə ilk günlərindən
Heydər Əliyevin Azərbaycan dövlətinin və
xalqımızın inkişafı istiqamətində gələcək
fəaliyyətinin, atacağı addımların konturları
aydın idi. Ulu öndərin rəhbərliyi illərində
həyata keçirilən işlər Azərbaycanda
böyük iqtisadi, elmi və ədəbi-mədəni
inkişafa, müstəqil düşüncəyə yol
açdı. Qısa zaman kəsiyində Azərbaycan
ittifaqın tərkibində iqtisadi potensialını
artıran, daim inkişaf edən respublikaya çevrildi.
Ulu
öndərin rəhbərliyi altında başlanan
genişmiqyaslı işlərin nəticəsində Azərbaycan
ittifaq respublikaları arasında ən öncül yerlərə
çıxdı. Müstəqil Azərbaycanın
sosial-iqtisadi bünövrəsi məhz Heydər Əliyevin sayəsində
ötən əsrin 70-80-ci illərində qoyuldu və ölkəmizin
gələcəyi üçün möhkəm təməl
yaradıldı. Yalnız sosial-iqtisadi yüksəliş deyil,
o dövrdə milli-mənəvi
dəyərlərə qayıdış da Heydər Əliyevin
adı ilə bağlı idi.
1978-ci
ildə Azərbaycan SSR-in yeni Konstitusiya layihəsi qəbul
edilərkən ulu öndərin Azərbaycan dilinin bu ali sənəddə
dövlət dili kimi təsbit olunması və qorunub
saxlanılması sahəsində nümayiş etdirdiyi qətiyyəti
xatırlatmaq kifayətdir. Bu mənada Heydər Əliyevin
sovet illərində ölkəmizə rəhbərliyini Azərbaycanın
milli intibah dövrü kimi də səciyyələndirmək
olar. Bu böyük şəxsiyyət sovet
ideologiyasının bütün maneələrini adlayaraq Azərbaycanın
milli inkişaf konsepsiyasını önə çəkdi, cəmiyyəti
bütün sahələr üzrə gələcək mənəvi
yüksəlişlərə ruhlandırmağı
bacardı.
Ümummilli lider Heydər Əliyevin
ictimai-siyasi fəaliyyətində elmə və təhsilə
göstərilən qayğı həmişə mühüm
yer tutmuşdur. Təsadüfi deyil ki, XX əsrin son 30 ilində
Azərbaycan intibahını şərtləndirən amillər
sırasında elmin və təhsilin yüksəlişi diqqəti
cəlb edir. Azərbaycanda ali təhsil ocaqlarının və
elmi-tədqiqat institutlarının yaradılması, xalqın
təhsilə cəlb olunması XX əsrin 70-ci illərindən
başlayaraq Azərbaycanda elmin və təhsilin sürətli
inkişafinı nümayiş etdirən təkzibedilməz faktlardır.
Təkcə 1969-1982-ci illərdə Azərbaycanın şəhər,
kənd və qəsəbələrində 700-ə qədər
məktəb binası istifadəyə verilmiş, respublikada
ali məktəb tələbələrinin sayı 70 mindən
100 min nəfərə çatdırılmışdı.
Heydər Əliyevin uzaqgörənliklə əsasıını
qoyduğu ən dəyərli ənənələr
sırasında azərbaycanlı gənclərin
keçmiş SSRİ-in ən qabaqcıl elm və təhsil mərkəzlərinə
göndərilməsı təcrübəsi xüsusi yer
tutur.
XX-XXI
əsrlərin qovuşuğunda Azərbaycanın demokratik və
bəşəri dəyərlərə sadiq, müstəqil
bir dövlət kimi formalaşması böyük öndərimizin
titanik siyasi fəaliyyətinin nəticəsidir. 1993-cü ilin
iyununda, Azərbaycanın yeni bərpa olunmuş dövlət
müstəqilliyinin başı üzərini məhv olmaq təhlükəsi
alanda xalqımız son ümidini bağladığı
böyük xilaskara — öz fəaliyyəti ilə hər bir
soydaşının qəlbində özünə əbədi
məhəbbət və ehtiram qazanmış Heydər Əliyevə
üz tutdu.
Bu
müdrik və uzaqgörən siyasətçinin, nəhəng
dövlət xadiminin hakimiyyətə qayıdışı
ilə müstəqil Azərbaycan ağır bəlalardan, vətəndaş
qarşıdurmasından qurtuldu, dirçəliş və tərəqqi
yoluna çıxdı. Heydər Əliyevin 10 illik prezidentliyi
dövründə milli dövlətçiliyimiz elə bir səviyyəyə
yüksəldi ki, ölkəmiz ümumilikdə regional təhlükəsizliyin
və inkişafın təminatçısına
çevrildi. Ən nüfuzlu siyasətçilər belə
etiraf edirlər ki, müasir dövrdə nəinki Azərbaycanda,
eləcə də Cənubi Qafqaz regionunda gedən prosesləri
Heydər Əliyevin şəxsiyyətindən və fəaliyyətindən
kənarda təsəvvür etmək mümkün deyildi. Heydər
Əliyev şəxsiyyətinin və siyasi fəaliyyətinin
beynəlxalq səviyyədə yüksək qiymətləndirilməsi,
adının bəşər tarixində əbədi iz
qoymuş dövlət xadimləri ilə bir sırada çəkilməsi
bizim üçün hədsiz qürur və iftixar mənbəyidir.
Azərbaycanda elmin, təhsilin
inkişafi sahəsində mövcud ənənələrin
milli məqsədə yönəldilməsi, bu ənənələrin
çağdaş dövrün tələblərı səviyyəsındə
inkişafi, istisnasız olaraq müstəqil Azərbaycan
dövlətinin memarı və qurucusu Heydər Əlivevin
adı ilə bağlıdır. Azərbaycan elminin, təhsilinin,
ümumilikdə mədəniyyətin inkişafında əvəzsiz
xidmətləri olmuş ulu öndər ölkəyə rəhbərliyinin
bütün dövrlərində bu sahələrə diqqət
və qayğısını əsirgəməmiş,
xalqın rifahını məhz intellektual tərəqqidə
görmüşdür. Elmin, təhsilin inkişafı, milli-mənəvi
dəyərlərə həssas münasibət müstəqil
Azərbaycan dövlətinə rəhbərliyi dövründə
də Heydər Əliyevin fəaliyyətinin əsas qayəsini
təşkil etmişdir. Dövlət müstəqilliyinin ilk
illərində hakimiyyətdə olan səriştəsiz
iqtidarların biganə münasibəti ilə üzləşərək
tənəzzülə uğrayan bu sahələr məhz Heydər
Əliyevin xalqın tələbi ilə hakimiyyətə
qayıdışından sonra böhrandan
çıxmışdır.
Heydər
Əliyevin tarixi qayıdışından sonra ölkədə
hazırlanan və həyata keçirilən strateji xətt təhsil
müəssisələrinin fəaliyyətini normal vəziyyətə
gətirməklə, təhsilin milli tərəqqisinin həqiqi,
güclü amilinə çevrilməsi üçün bu
sahədə geniş islahatlar proqramının işlənib
hazırlanması və həyata keçirilməsi vəzifəsini
irəli sürdü. Təhsil sahəsində islahatlar
aparılmasına dövlət təminatı gücləndirildi.
Bu məqsədlə ulu öndərimiz 1998-ci ilin martında
“Azərbaycan Respublikasında təhsil sahəsində
islahatlar üzrə dövlət komissiyası
yaradılması haqqında” sərəncam imzaladı.
Dövlət komissiyası tərəfindən qısa müddətdə
İslahatlar Proqramı hazırlandı, hərtərəfli
müzakirələrdən sonra bu sənəd 1999-cu ilin
iyununda dövlət başçısı tərəfindən
imzalandı və qüvvəyə mindi.
Müasir
Azərbaycan dövlətinin banisi, ölkəmizi
dünyanın ən inkişaf etmiş, sivil dövlətləri
səviyyəsinə çatdırmağı həyatının
əsas amalı sayan, özünün böyük
dühası, zəngin idarəçilik təcrübəsi,
dönməz iradəsi ilə bu məqsədin əldə
edilməsinə çalışan ümummilli liderimiz Heydər
Əliyevin ideyaları, təməlini qoyduğu nəhəng
quruculuq işləri özünün layiqli
davamçısı, yeni təfəkkürlü siyasətçi,
möhtərəm Prezident İlham Əliyev tərəfindən
böyük qətiyyət və uğurla həyata
keçirilməyə başlandı. Bu mənada dövlətimizin
başçısının Azərbaycana
rəhbərlik etdiyi son 10 il çağdaş təhsilimizin
tarixində vüsətli inkişaf, bütün sahələrdə
islahatların daha da dərinləşməsi, ölkənin,
o cümlədən də təhsilin elmi əsaslara söykənən
dövlət proqramları vasitəsilə idarə olunması
dövrü kimi xarakterizə olunur.
Bu
dövrün əsas xüsusiyyətlərindən biri təhsilə
qayğının, onun inkişafına ayrılan xərclərin ildən-ilə
artırılmasıdır. Bu isə təhsilin dövlət
siyasətinin əsas prioritetlərindən biri olması ilə
bağlıdır. Son illər təhsil tarixində ilk dəfə
olaraq 16 inkişafyönümlü dövlət proqramı təsdiq
olunub və uğurla həyata keçirilməkdədir. Təhsilin
ayrı-ayrı sahələrinin inkişafı üzrə
real vəziyyətin təhlili əsasında hazırlanıb
təsdiq edilmiş bu proqramların reallaşdırılması
nəticəsində tədris müəssisələrinin fəaliyyətinin
qiymətləndirilməsi, infrastrukturun müasir tələblərə
uyğun qurulması, təhsilin məzmununun yeniləşdirilməsi,
yeni dərslik siyasətinin reallaşdırılması, kadr
hazırlığı və təminatının
yaxşılaşdırılması, təhsil müəssisələrinin
informasiya-kommunikasiya texnologiyaları ilə təmin edilməsi,
təhsil sisteminin informasiyalaşdırılması və digər
istiqamətlərdə əhəmiyyətli nailiyyətlər
əldə olunub. Biz təhsil işçiləri bu
qayğıya əməli işlə cavab verəcək, gənclərin yüksək səviyyəli
kadrlar kimi yetişməsindən ötrü əlimizdən gələni
əsirgəməyəcəyik.
Göründüyü
kimi, ulu öndərimizin zəngin irsi, siyasi kursu bu gün
uğurla davam və inkişaf etdirilir. Ümummilli lider Heydər Əliyevin ölməz xatirəsi xalqımızın qəlbində
daim yaşayacaq, onun əzəmətli obrazı ən uca zirvədə
dayanacaqdır.
Müşfiq ATAKİŞİYEV,
Azərbaycan Elm və Tədris mərkəzi,
“Təfəkkür” universitetinin
rektoru,
iqtisad elmləri doktoru,
professor
Xalq qəzeti.- 2013.- 12 may.- S. 3.