Ötən illər yeni üfüqləri nişan verir

Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin yaranmasından 7 il ötür

Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin yaranmasının 7 ili tamam olur. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 30 yanvar 2006-cı il tarixli fərmanına əsasən mədəniyyət və turizm sahələrinin idarə edilməsinin təkmilləşdirilməsi və müasir tələblərə uyğun qurulması, idarəetmənin səmərəliliyinin daha da artırılmasının zəruriliyi nəzərə alınaraq yeni mərkəzi icra orqanı –

Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi yaradıldı.

Təbii ki, yeni nazirliyin yaradılması və öz işini daha müasir tələblərə uyğun qurması əsası ümummilli liderimiz Heydər Əliyev tərəfindən sağlam təməllər üzərində qoyulan və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən davam etdirilən uğurlu dövlətçilik siyasətinin ayrılmaz tərkib hissəsi idi.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin mədəniyyət və turizmlə bağlı fərman və sərəncamlarını, müvafiq dövlət proqramlarını əldə rəhbər tutan Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi hər iki sahənin ahəngdar inkişafını təmin etmək məqsədilə incəsənət, mədəni irs, kinematoqrafiya, nəşriyyat işi, elm və təhsil, turizm, beynəlxalq əlaqələr, eləcə də mədəniyyət və turizm obyektlərinin tikintisi, yenidən qurulması sahəsində mühüm tədbirlər həyata keçirməkdədir. İndiyədək görülən işlər, əldə olunan nəticələr bu sahələrdə perspektiv layihələrə, gələcək inkişafa daha nikbin baxmağa əsas verir.

2006-2012-ci illərdə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən mədəniyyət və incəsənət sahəsində 1000-dən çox beynəlxalq və respublika əhəmiyyətli tədbir keçirilmiş, ölkəmiz bir çox beynəlxalq festival və müsabiqələrə ev sahibliyi etmişdir. Onların sırasında 6 dəfə keçirilən Beynəlxalq Rostropoviç festivalları (2007-2012), I və II beynəlxalq muğam festivalı və müsabiqələri (2009, 2011), Bakı beynəlxalq caz festivalları (2009-2012), Ü.Hacıbəyliyə həsr olunmuş beynəlxalq musiqi festivalları (2009-2012), Vokalçıların Bülbül adına beynəlxalq müsabiqəsi (2007, 2010, 2012), Qəbələ Beynəlxalq Musiqi Festivalı (2009-2012), Bakı Beynəlxalq Teatr Konfransı (2010, 2012), Çexov adına Beynəlxalq Teatr Festivalının “İpək yolu” mərhələsi (2010), Qara Qarayev adına IV Beynəlxalq Müasir Musiqi Festivalı (2011), I Bakı Beynəlxalq Kukla Teatrları Festivalı (2011), I Beynəlxalq Kukla Biennalesi (2011), Beynəlxalq Bakı Kitab Sərgi-Yarmarkası kimi mötəbər tədbirləri xüsusi qeyd etmək lazımdır.

Bu layihələrin önəmli qismi mədəniyyətimizin hamisi, Azərbaycanın birinci xanımı, YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban Əliyevanın rəhbərlik etdiyi Heydər Əliyev Fondu ilə birlikdə həyata keçirilmişdir. Heydər Əliyev Fondunun dəstək verdiyi, təşəbbüsçüsü və təşkilatçısı olduğu layihələr milli incəsənətimizin dünyada, dünya incəsənətinin isə Azərbaycanda təbliğinə, həmçinin bu sahədə ayrı-ayrı ölkələrlə müştərək tədbirlərin təşkili işinə böyük töhfədir.

Nazirliyin yarandığı gündən ötən müddətdə Almaniya, Misir, Səudiyyə Ərəbistanı, Tacikistan, Türkmənistan, Rusiya, Qətər, Mərakeş, Küveyt, Çin, İordaniya, Gürcüstan, Kuba, Meksika, İran və s. ölkələrdə Azərbaycan mədəniyyət günləri keçirilmişdir. 2012-ci ildə Ukrayna, Qazaxıstan və Türkiyədə (iyun), Belarusda (oktyabr), Moldovada gerçəkləşən mədəniyyət günlərində Azərbaycanın musiqisi, teatr və balet tamaşaları, kino nümunələri, habelə foto və turizm sərgiləri vasitəsilə ölkəmizin ənənə və müasirlik qovşağında bugünkü inkişafı təqdim edilmişdir. 2012-ci ilin aprel ayında Heydər Əliyev Fondunun, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dəstəyi və ölkəmizin Romadakı səfirliyinin yaxından köməyi ilə ilk dəfə İtaliyada keçirilən Azərbaycan mədəniyyəti günləri xüsusilə əlamətdar olmuşdur. Tədbir çərçivəsində İtaliya paytaxtının “Villa Borghese” parkında dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin abidəsi açılmış, Roma, Turin, Venesiya, Milan şəhərlərində konsertlər təşkil edilmişdir.

Ötən dövr teatr sənəti üçün də mühüm hadisələrlə yadda qalmışdır. Son 7 ildə dövlət teatrlarında 600-dək yeni tamaşa hazırlanmış, “Azərbaycan Teatrı 2009-2019-cu illərdə” Dövlət Proqramı təsdiq edilmiş, 2009-cu ildə Gəncədə, 2011-ci ildə Lənkəranda “Yeni Teatr” respublika festivalları gerçəkləşmişdir. Teatrlarımız hər il beynəlxalq festivallarda uğurla çıxış edir, müxtəlif ölkələrə qastrol səfərlərinə gedir. 2012-ci ilin 1-25 iyun tarixində milli dramaturgiyamızın banisi Mirzə Fətəli Axundzadənin 200 illiyi münasibətilə “Sərgüzəşti Mirzə Fətəli Axundzadə” Milli Teatr Festivalı keçirilmişdir. Nazirliyin repertuar planına əsasən 2012-ci ildə respublika teatrlarında Axundzadənin komediyaları əsasında 18 tamaşa hazırlanmışdır.

“Azərbaycan teatrı 2009-2019-cu illərdə” Dövlət Proqramına əsasən, 2012-ci il 5-6 noyabr tarixlərində Bakıda keçirilən II Beynəlxalq Teatr Konfransı bu sahədə təcrübə mübadiləsinə, beynəlxalq əlaqələrin inkişafına əlavə təkan vermişdir. Tədbirdə MDB, Avropa, Afrika, Amerika və Asiya ölkələrindən 70-dək qonaq iştirak etmişdir.

Azərbaycan təsviri sənətinin inkişafı, təbliği, gənc rəssamların yaradıcılığının dəstəklənməsi istiqamətində xeyli iş görülmüşdür. Ötən 7 ildə bu sahədə 300-dək respublika və beynəlxalq əhəmiyyətli tədbir və sərgilər keçirilmişdir. 2007, 2009 və 2011-ci illərdə İtaliyada keçirilən Dünya Təsviri Sənət Sərgisində (Venesiya Biennalesi) Azərbaycan pavilyonu təşkil edilmişdir. 2012-ci il 9-16 dekabr tarixində nazirliyin Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı və “Yarat!” İncəsənət Məkanı ilə birlikdə Bakıda təşkil etdiyi “Zamanın simaları” mövzusunda “Alüminium” V Beynəlxalq Müasir İncəsənət Biennalesi geniş maraq doğurmuşdur.

Ötən müddətdə bir çox incəsənət xadimlərinin yubileyləri qeyd olunmuşdur. Bu sırada 2012-ci ildə fırça ustası Bəhruz Kəngərlinin 120, maestro Niyazinin və ilk peşəkar qadın bəstəkarımız Ağabacı Rzayevanın 100, böyük bəstəkarlar Fikrət Əmirov və Rauf Hacıyevin, unudulmaz müğənnilər Sara Qədimova və Şövkət Ələkbərovanın 90, görkəmli kamança ifaçısı Habil Əliyevin 85, dünya şöhrətli müğənni Müslüm Maqomayevin 70 illiyi və s. tədbirləri qeyd etmək olar.

Son 7 il ərzində nazirlik tərəfindən muzey işi, qeyri-maddi mədəni irs, o cümlədən aşıq sənəti, xalq yaradıcılığı və kulinariya mədəniyyəti sahəsində bir sıra tədbirlər həyata keçirilmişdir. Nazirliyin “2010-2014-cü illər üçün Xalq Yaradıcılığı Paytaxtları” proqramı çərçivəsində folklor, sənətkarlıq, əfsanələr paytaxtları (2010-cu ildə Qazax, Şəki, Gəncə, 2011-ci il üzrə Lənkəran, İsmayıllı, Şabran, 2012-ci ildə Masallı, Quba, Gədəbəy) elan edilmiş, müvafiq tədbirlər planı icra olunmuşdur. 2012-ci ilin “Folklor paytaxtı” Masallıda beynəlxalq folklor festivalı (6-10 sentyabr), “Sənətkarlıq paytaxtı” Qubada “Alma bayramı” (6 oktyabr) keçirilmişdir.

2006-cı ildən ənənəvi olaraq keçirilən Prezident Kuboku uğrunda çövkən milli oyunları qədim xalq ənənələrinin, zəngin qeyri-maddi mədəni irsimizin qorunması və təbliğinə xidmət edir. 2010-cu ilin oktyabrında Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi və Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən I Beynəlxalq Aşıq Festivalı YUNESKO-nun Qeyri-maddi Mədəni İrs Siyahısında (2009) yer alan qədim el sənətimizin təbliğinə böyük töhfə oldu.

YUNESKO-nun “Mədəni özünüifadə müxtəlifliyinin qorunması və təşviqi haqqında Konvensiyası”na (2005) uyğun olaraq ölkəmizdə yaşayan milli azlıq və etnik qrupların mədəniyyəti Azərbaycan mədəniyyətinin tərkib hissəsi kimi qorunur və inkişaf etdirilir.

Ölkə Prezidentinin “Azərbaycanda muzey işinin yaxşılaşdırılması haqqında” (6 mart 2007-ci il), “Azərbaycanın regionlarında fəaliyyət göstərən muzeylərin müasir standartlara uyğun təmirinə, yeni avadanlıq və zəruri eksponatlarla təchizatına dair xüsusi tədbirlər planı”nın təsdiq edilməsi haqqında (22 may 2009-cu il) və s. sərəncamların icrası ilə bağlı xeyli iş görülmüş, muzey quruculuğu yeni mərhələyə qədəm qoymuşdur. Yeni muzey binalarının tikintisi və əsaslı təmir-bərpası, muzeylərdə informasiya-kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqi, fondların komplektləşdirilməsi, ekspozisiyalarının təkmilləşdirilməsi daim diqqət mərkəzindədir.

Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi sistemində muzeylərin sayı 212-yə çatdırılmışdır.

Muzey işi sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıq genişlənir, birgə layihələr həyata keçirilir. Bu sırada 2012-ci ilin mart-may aylarında Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü və dəstəyi, Azərbaycanın Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin, Fransanın Mədəniyyət və Kommunikasiya Nazirliyinin birgə təşkilatçılığı ilə Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində keçirilən Fransanın inciləri – Renessansdan XX əsrədək” adlı sərgini xüsusi qeyd etmək lazımdır. Ötən ilin fevral-may aylarında Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə Roma Sivilizasiyası Muzeyində keçirilən “Azərbaycan – Odlar Yurdu İpək Yolunda” adlı sərgi də geniş maraq doğurmuşdur.

Bəhs olunan dövrdə Azərbaycanın mədəni irsinin özünəməxsusluğunun qorunub saxlanılması, tarix-mədəniyyət abidələrinin öyrənilməsi və mühafizəsi ilə bağlı ardıcıl tədbirlər görülmüşdür. Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci il tarixli qərarı ilə təsdiq edilmiş dövlət siyahısına 6308 dünya, ölkə və yerli əhəmiyyətli daşınmaz abidə daxil edilmişdir. Ölkə başçısı son illər ərzində Azərbaycanın tarixi və mədəni irsin qorunub saxlanması, istifadəsi və gələcək nəsillərə çatdırılması sahəsində mühüm qərarlar qəbul etmişdir.

2007-ci ilin 29 iyun tarixində Qobustan Milli Tarix-Bədii Qoruğu UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxil edilmişdir. 2012-ci ilin martında Qobustan qoruğunun yeni inzibati binası və müasir texnologiyalarla təchiz edilmiş ekspozisiyasının rəsmi açılış mərasimi olmuşdur. ABŞ Dövlət Departamenti Qobustan Qoruğunu “Museum connect 2012” layihəsinə tərəfdaş seçmişdir.

Tarix və mədəniyyət abidələrində bərpa işləri daim diqqət mərkəzindədir, ötən müddətdə 50-dək abidədə bərpa işləri, 40-dan çox abidənin bərpa və konservasiya layihələri başa çatdırılmışdır.

Mədəni irs sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığa xüsusi önəm verilir. 2012-ci ilin aprel ayında YUNESkO-nun Mədəni mülkiyyətin mühafizəsinin və bərpasının öyrənilməsi üzrə Beynəlxalq Mərkəzi (İCCROM) və Abidələr və tarixi yerlər üzrə Beynəlxalq Şurası (İCOMOS), İtaliyanın Romualdo del Bianko fondu ilə birlikdə “Təzyiq altında irs - şəhərlərin tarixi landşaftlarının perspektivləri” adlı Beynəlxalq Bakı Konfransı keçirilmişdir. “Miras” İctimai Birliyi, Türkiyənin Doqquz Eylül Universiteti ilə birgə Ağsu rayonunda təşkil edilən IV Beynəlxalq Avrasiya Arxeologiyası Konfransı (oktyabr) da bu sahədə elmi və təcrübə mübadiləsi baxımından əhəmiyyətli tədbir olmuşdur.

“Azərbaycan kinosunun 2008-2018-ci illər üzrə inkişafına dair Dövlət Proqramı”nın icrasına uyğun olaraq bu sahədə müxtəlif layihələr həyata keçirilir, gənc kinematoqrafçıların yaradıcılıq fəaliyyətinə xüsusi diqqət yetirilir. Ənənəvi olaraq keçirilən “Bu meydan, bu ekran” kino layihəsi kinematoqrafiya sahəsində çalışan gənc mütəxəssislərə özlərini sınamaq üçün imkan yaradır.

Dövlət Proqramı çərçivəsində tikilərək istifadəyə verilən Azərbaycan Dövlət Film Fondunun yeni binası ən müasir dünya standartlarına cavab verir. Əsaslı təmir-bərpadan sonra 2012-ci ildə qapılarını kinosevərlərin üzünə açan “Nizami” Kino Mərkəzi bu gün eyni zamanda müxtəlif tədbirlərin, festivalların gerçəkləşdiyi məkandır. Ötən il burada Qazaxıstan və Rusiya kinosu günləri (mart-aprel), “Gənclərin qısa filmləri” (may), eləcə də MDB ölkələri Dövlətlərarası Humanitar Əməkdaşlıq Fondu ilə birgə “Kinoşok” festivalının qalib filmlərinə baxış təşkil edilmişdir. 2012-ci ilin oktyabr ayında Mədəniyyət və Turizm, Gənclər və İdman nazirliklərinin təşkilatçılığı ilə keçirilən I Bakı Beynəlxalq İdman Filmləri Festivalında 19 ölkədən 50 bədii və sənədli film nümayiş olunmuşdur.

2006-2012-ci illərdə dövlət sifarişi ilə 80-dən çox sənədli, 30-dan çox tammetrajlı film çəkilmişdir. Müqayisə üçün qeyd edək ki, əvvəlki 10 ildə (1995-2005) ölkəmizdə cəmisi 18 tammetrajlı film çəkilmişdir.

2006-2012-ci illərdə ekran əsərlərimiz 40-dan çox ölkədə 100-dən artıq festivalda uğurla iştirak etmişdir. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin dəstəyi ilə istehsal olunmuş “Sahə” bədii filmində rol almış Timur Oduşev 2011-ci ildə ABŞ-ın Los-Anceles şəhərində “The Young Artist Foundation” tərəfindən keçirilmiş 32-ci “Gənc Hollivud Ulduzları” müsabiqəsinin qalibi elan edilmiş, 2012-ci ildə isə bu ekran əsəri “California Film Awards” müsabiqəsində “Ən yaxşı bədii film” nominasiyasında qızıl mükafata layiq görülmüşdür. “Buta” filmi Avstraliyanın Kvinslend şəhərində V Asiya-Sakit Okean Kino Akademiyasının “Ən yaxşı uşaq filmi” nominasiyasında qalib elan olunmuş (2011), “Mayak” qısametrajlı bədii, “Top həm düşər, həm qalxar” sənədli filmləri bir sıra müsabiqə və festivallarda mükafat qazanmışdır. 2011-ci ildən Kann kinofestivalında Azərbaycan pavilyonu təşkil edilir, milli filmlərimiz nümayiş olunur, müxtəlif ölkələrin kino sənətçiləri ilə yaradıcılıq ünsiyyəti qurulur, fikir mübadiləsi aparılır.

2006-2012-ci illərdə nazirlik tərəfindən 300-dən çox adda kitab nəşr edilərək ölkə kitabxanalarına paylanmışdır. Bu kitabların əksəriyyəti Azərbaycan dövlətinin mədəniyyət siyasətinə uyğun olaraq mədəniyyət, incəsənət və ədəbiyyat, kulturologiya, mədəni irsin qorunması, mədəniyyət və turizm sahələrinin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi məsələləri ilə bağlı olmuşdur. Nazirliyin 2012-ci il planına uyğun olaraq 70 adda kitab nəşr olunmuşdur. Bu sırada ötən il yubileyləri dövlət səviyyəsində qeyd edilən ədiblərimizə, o cümlədən M.Ə.Sabir və M.F.Axundzadəyə həsr olunan nəşrlər xüsusi yer tutur.

2012-ci il mədəniyyət tariximizə bir sıra görkəmli şair, yazıçı və mütəfəkkirlərimizin yubiley ili kimi düşmüşdür. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq sərəncamlarına uyğun olaraq il ərzində Nizami Gəncəvinin 870, Mirzə Fətəli Axundzadənin 200, Xurşudbanu Natəvanın 180, Mirzə Ələkbər Sabirin 150, Məmməd Səid Ordubadinin 140, Hüseyn Cavidin 130, Əhməd Cavadın 120, Mirvarid Dilbazinin 100, Xəlil Rza Ulutürkün 80 illik yubileyləri geniş tədbirlərlə qeyd olunmuşdur. Dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin 870 illik yubileyi xüsusilə genişmiqyaslı olmuşdur. 2012-ci ilin sentyabr ayında şairin vətəni Gəncədə, oktyabrda Bakıda 14 ölkədən 150-dən çox qonağın iştirakı ilə keçirilən tədbirlər beynəlxalq miqyaslı ədəbiyyat bayramına çevrilmişdir. Hindistanın İ.Qandi adına Mədəniyyət Mərkəzi ilə birgə 2012-ci il noyabr ayında Nyu Dehli şəhərində Nizami Gəncəviyə həsr edilmiş elmi konfrans, dekorativ, rəsm, xalça, numizmatika və tematik kitab sərgisi keçirilmişdir.

M.F.Axundzadənin 200 illik yubileyi dramaturqun vətəni Şəkidə və Bakıda təntənəli şəkildə qeyd edilmiş, ədəbin xatirəsinə həsr edilmiş “Deyilən söz yadigardır” VI ümumrespublika bədii-qiraət müsabiqəsi geniş ictimai maraq doğurmuşdur. 2012-ci il TÜRKSOY tərəfindən “Mirzə Fətəli Axundzadə İli” elan edilmişdir.

2006-cı ildən başlayaraq Azərbaycan kitabı İsgəndəriyyə (Misir), Frankfurt (Almaniya), Varşava (Polşa), Pekin (Çin), İstanbul (Türkiyə), Moskva (Rusiya), London (Böyük Britaniya), Tehran (İran), Paris (Fransa) və s. şəhərlərdə keçirilən beynəlxalq kitab sərgi-yarmarkalarında nümayiş etdirilərək ziyarətçilərin böyük marağına səbəb olur.

2012-ci ildə Bakıda ilk dəfə olaraq “Reklam mədəniyyəti - reallıq və perspektivlər” mövzusunda beynəlxalq konfrans keçirilmişdir. 2009-cu ildə nazirlik tərəfindən təsis edilən “Qızıl Kəlmə” ədəbi mükafatı ədəbi ictimaiyyətdə böyük maraqla qarşılanmışdır. İki ildən bir keçirilən müsabiqənin üçüncüsü bu il gerçəkləşəcək.

Ötən müddətdə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin ən geniş sahələrindən olan kitabxana-informasiya sahəsinin inkişafı və modernləşdirilməsi prioritet istiqamətlərdən biri olaraq qalmışdır. Prezidentin 20 aprel 2007-ci il tarixli “Azərbaycanda kitabxanaların fəaliyyətinin yaxşılaşdırılması barədə”, 6 oktyabr 2008-ci il tarixli “Azərbaycan Respublikasında kitabxana-informasiya sahəsinin 2008-2013-cü illərdə inkişafı üzrə Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi barədə müvafiq sərəncamlarına uyğun olaraq kitabxanalar vahid informasiya sahəsinə daxil olmuş, şəhər, rayon mərkəzi kitabxanalarının veb-saytları yaradılmış, elektron kataloq və elektron kitabxanalar təşkil olunmağa başlanmışdır. Nazirlər Kabinetinin müvafiq qərarına uyğun olaraq respublikanın bütün şəhər və rayon MKS-lərin strukturunun təkmilləşdirilməsi və kitabxana filiallarının birləşdirilməsi işi həyata keçirilmişdir. Kitabxanaların beynəlxalq əlaqələri genişlənmişdir.

2012-ci il respublikanın 1 şəhər və 11 rayonunda “Kitabxanalar ili” elan edilmişdir. Görülmüş işlərin və kitabxana-informasiya sahəsində mövcud olan bir sıra problemlərin dövlət qurumlarının nümayəndələri, elmi və yaradıcı ziyalılar, mütəxəssislər tərəfindən müzakirəsinin təşkili məqsədilə 2012-ci il dekabrın 21-də Bakıda Azərbaycan kitabxanaçılarının ümumrespublika müşavirəsi keçirilmişdir.

Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi sistemində 243 təhsil müəssisəsi - Azərbaycan Turizm İnstitutu, Mingəçevir Turizm Kolleci, Bakı Turizm Peşə Məktəbi, Bakı Xoreoqrafiya Məktəbi, 185 uşaq musiqi məktəbi, 51 uşaq incəsənət və 2 uşaq rəssamlıq məktəbi, Ağcabədi rayon Qarabağ Muğam Mərkəzi, 3 elmi mərkəz - Respublika Mədəniyyət Müəssisələri İşçilərinin Hazırlıq və İxtisasartırma Mərkəzi, Mədəniyyətşünaslıq üzrə Elmi-Metodiki Mərkəz, Muzey Sərvətləri və Xatirə Əşyalarının Elmi-Bərpa Mərkəzi fəaliyyət göstərir. Ötən müddətdə elm və təhsil sahəsində də geniş tədbirlər, çoxsaylı layihələr həyata keçirilmiş, o cümlədən uşaq və gənclərin yaradıcılığının inkişafı, musiqi, incəsənət, rəssamlıq məktəblərinin yenidən qurulması, maddi-texniki təchizatı diqqət mərkəzində olmuşdur.

Nazirlər Kabinetinin sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “2009-2013-cü illər üçün uşaq musiqi, incəsənət və rəssamlıq məktəblərinin fəaliyyətinin yaxşılaşdırılması üzrə İnkişaf Proqramı” çərçivəsində paytaxtda və bölgələrdə bir sıra tədris ocaqları ən müasir səviyyədə yenidən qurulmuşdur. Bakı şəhər 37 nömrəli uşaq musiqi, Bakı şəhər G.Şaroyev adına 35 nömrəli onbirillik musiqi məktəblərinin, Bakı şəhər 28 nömrəli uşaq musiqi və 5 nömrəli uşaq incəsənət məktəblərinin binaları əsaslı təmirdən sonra istifadəyə verilmiş, Goranboy şəhərində yeni tikilmiş uşaq musiqi məktəbi binasının Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə açılışı olmuşdur. Ötən il musiqi təhsili sahəsində respublika miqyaslı tədbirlər – uşaq xor kollektivlərinin III respublika baxışı, gənc pianoçuların II respublika müsabiqəsi, Bakı şəhərində Bülbülün anadan olmasının 115 illik yubileyinə həsr olunmuş müsabiqə keçirilmişdir.

Nazirliyin dəstəyi ilə beynəlxalq müsabiqələrə qatılan yeniyetmə istedadların uğurları bir-birini əvəz edir. 2012-ci ildə yeniyetmə musiqiçilərimiz Estoniyanın Narva şəhərində F.Şopen adına Gənc pianoçuların X beynəlxalq müsabiqəsində Qran Pri, Belqrad (Serbiya) və İstanbulda gerçəkləşən beynəlxalq müsabiqələrdə, Estoniyanın Tallin və Kohtla-Yarve şəhərlərində uşaq və gənclər arasında beynəlxalq akademik vokal müsabiqəsində, İsveçrənin Montrö və Veve şəhərlərində P.İ.Çaykovski adına gənc musiqiçilərin beynəlxalq müsabiqəsində 1-ci dərəcəli diplomlara layiq görülmüşlər. Son 7 ildə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən ölkəmizin mövcud turizm potensialının beynəlxalq aləmdə tanınması, xarici turistlərin Azərbaycana səfərlərinin təşkili, turizmin müxtəlif növlərinin, bu sahədə kiçik və orta sahibkarlığın inkişafı, müasir turizm infrastrukturunun yaradılması, normativ-hüquqi aktların qəbul edilməsi istiqamətində məqsədyönlü işlər görülmüşdür. Ölkə Prezidentinin 6 aprel 2010-cu il tarixli sərəncamı ilə “Azərbaycan Respublikasında 2010-2014-cü illərdə turizmin inkişafına dair Dövlət Proqramı” təsdiq edilmiş, ötən dövrdə proqram çərçivəsində müvafiq tədbirlər həyata keçirilmişdir.

Prezidentin 15 fevral 2011-ci il tarixli sərəncamı ilə 2011-ci ilin Azərbaycan Respublikasında “Turizm ili” elan edilməsi bu sahəyə dövlət qayğısının bariz nümunəsi olmaqla yanaşı, turizmin inkişafında yeni mərhələ açmışdır. 2011-2012-ci illərdə respublikada yeni hotellər (o cümlədən Bakıda dünya brendli beş beşulduzlu hotel), istirahət mərkəzləri, turizm müəssisələri istifadəyə verilmişdir. Azərbaycana gələn turistlərin sayı 2012-ci ildə 2 milyon nəfəri ötmüşdür. Ümumilikdə 2006-cı ildən ötən müddətdə ölkəmizə gələn əcnəbilərin sayı 60 faizədək artmışdır.

Ölkəmizin turizm imkanlarını təbliğ etmək məqsədilə bir sıra tədbirlər həyata keçirilir. Nazirlik hər il 20-dək beynəlxalq turizm sərgisində (London, Nyu-York, Moskva, Berlin, Pekin, Milan, Madrid, Dehli, Vyana, İstanbul, Tokio, Dubay və s.). iştirak edir. 2012-ci ildə İtaliya, Cənubi Koreya, Almaniya, Rusiya, Yaponiya və Polşanın turizm şirkətləri və media nümayəndələrinin ölkəmizə press-turları təşkil edilmişdir. Fransanın “TV5 MONDE” və Türkiyənin “Kanaltürk” telekanallarında Azərbaycan haqqında tanıtım filmləri yayımlanmışdır.

Ənənəvi “AİTF” - Azərbaycan Beynəlxalq Turizm və Səyahətlər Sərgisinə hər il daha çox xarici şirkət qatılır. Eyni zamanda 2010-cu ildən keçirilən Ümumrespublika Daxili Turizm Sərgisi ölkəmizin turizm imkanlarını, regionlarda turizmin inkişafı ilə bağlı görülən işləri nümayiş etdirir.

Ölkə Prezidentinin sərəncamına əsasən, 2006-cı ildə yaradılan Azərbaycan Turizm İnstitutunun 2012-ci ildə üçüncü buraxılışı olmuşdur. 2011-ci ildə ATİ-nin nəzdində Bakı Turizm Peşə Məktəbi yaradılmışdır. Bundan əlavə, 5 rayonda regional məktəblərin yaradılması nəzərdə tutulur.

Daxili turizmin inkişafı ilə bağlı yeni marşrutlar tərtib edilir. 2012-ci ildə “Azərbaycanda palçıq vulkanları”, Şəki rayonunda atçılıq turizmi, Quba rayonunda “Kulinariya turu” marşrutları üzrə infoturlar təşkil edilib.

2006-2012-ci illərdə Azərbaycan ilə xarici ölkələr arasında mədəniyyət və turizm sahələrində 100-dən çox ikitərəfli əməkdaşlıq sazişi və ya digər sənədlər imzalanmışdır. Bu müddətdə Azərbaycan dünyanın 70-dən çox ölkəsi, habelə BMT, MDB, İslam Konfransı Təşkilatı, Avropa Şurası, Avropa İttifaqı, YUNESKO, Dünya Turizm Təşkilatı, İSESKO, TÜRKSOY, GUAM və s. nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlarla mədəniyyət və turizm sahəsində əməkdaşlıq əlaqələri qurulmuşdur. Beynəlxalq əlaqələr çərçivəsində keçirilən tədbirlər Azərbaycanın dünyada təbliğinə mühüm töhfədir.

2006-cı ilin oktyabrında Parisdə YUNESKO-nun baş qərargahında təşkilatın 60 illiyinə həsr olunmuş həftə çərçivəsində “Azərbaycan: sivilizasiyalar və mədəniyyətlərin kəsişməsində” mövzusuna həsr olunmuş tədbir təşkil edilmişdir. Həmin il Bakıda islam ölkələri turizm nazirlərinin V konfransı keçirilmişdir. 2007-ci ildə YUNESKO-nda görkəmli xalçaçı-rəssam Lətif Kərimovun, 2008-ci ildə Mir Cəlal Paşayevin və “Leyli və Məcnun” operasının 100 illik yubileyləri qeyd olunmuşdur.

Azərbaycanın təşəbbüsü ilə 2008-ci ilin 2-3 dekabr tarixində Bakıda Avropa və İSESKO-ya üzv bir sıra dövlətlərin iştirakı ilə mədəniyyət nazirlərinin konfransı keçirilmişdir. Tədbirdə “Mədəniyyətlərarası dialoqun təşviqinə dair Bakı Bəyannaməsi” qəbul olunmuş və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən beynəlxalq miqyasda mədəniyyətlərarası dialoqun inkişafına dair “Bakı prosesi”nin əsası qoyulmuşdur. Bu prosesin davamı olaraq Azərbaycan Prezidentinin təşəbbüsü və himayəsi ilə 7-9 aprel 2011-ci il tarixində Bakıda təşkil edilən Dünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu keçirilmiş, 100-dən çox ölkə nümayəndəsinin qatıldığı tədbir geniş beynəlxalq rezonans doğurmuşdur. Forum dünyada yeganə beynəlxalq tədbirdir ki, YUNESKO, BMT Sivilizasiyalar Alyansı, Dünya Turizm Təşkilatı, Avropa Şurası, İSESKO, Avropa Şurasının Şimal-Cənub Mərkəzi kimi nüfuzlu qurumlar onun təşkilində əməkdaşlıq edir. Ölkə başçısının 27 may 2011-ci il tarixli sərəncamı ilə Dünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun iki ildən bir Bakıda keçirilməsi qərara alınmışdır və bu il 29 may - 1 iyun tarixində paytaxtımız növbəti dəfə bu mötəbər tədbirə ev sahibliyi edəcəkdir.

2009-cu ildə Bakı şəhəri İslam Mədəniyyətinin Paytaxtı elan olunmuş, il ərzində 100-dən çox milli və beynəlxalq tədbir təşkil edilmişdir. 2009-cu ildə Azərbaycan Aşıq sənəti və Novruz bayramı YUNESCO-nun Qeyri-maddi mədəni irsin Reprezentativ siyahısına daxil edilmişdir. 2010-cu ildə Azərbaycan Xalça sənəti, 2012-ci ilin dekabrında isə tar ifaçılıq sənətimiz YUNESCO-nun Qeyri-maddi mədəni irs üzrə Reprezentativ siyahısına daxil edilmişdir. Təşkilatın Qeyri-maddi mədəni irsin qorunması üzrə Hökumətlərarası Komitəsinin 8-ci sessiyasının və Qeyri-maddi mədəni irsin qorunması haqqında Konvensiyanın 10 illik yubileyinin 2013-cü ilin 2-8 dekabr tarixində Bakı şəhərində keçirilməsi ilə bağlı qərar qəbul olunmuşdur.

Bəhs olunan dövrdə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin prioritet fəaliyyət istiqamətlərindən biri də bölgələrlə bağlı olmuşdur. Bu müddətdə regionlarda mədəniyyət və turizmin inkişafına xüsusi diqqət yetirilmiş, bir çox maraqlı layihələr həyata keçirilmişdir. Regionlarla iş barədə danışarkən yerlərdə gənc nəslin mədəni tərbiyəsi sahəsində görülən işləri, uşaq və yeniyetmə ifaçıların iştirakı ilə müxtəlif müsabiqələrin keçirilməsini ayrıca qeyd etmək lazımdır.

2006, 2008, 2010-cu illərdə Astarada, 2012-ci ildə Masallıda uşaq muğam ifaçılarının, eləcə də gənc aşıqların Aşıq Şəmşir adına respublika müsabiqələrinin təşkili bu qəbildəndir. Bölgələrdə folklor kollektivlərinin respublika baxış-müsabiqəsi, milli musiqi alətləri ifaçılarının respublika müsabiqəsi, rəssamların səyyar yaradıcılıq emalatxanalarının təşkili, yaradıcılıq görüşlərinin keçirilməsi mədəni həyatın canlanmasına zəmin yaradır.

2006-2012-ci illərdə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi üzrə tikinti, təmir-bərpa və yenidənqurmadan sonra istifadəyə verilmiş obyektlərin siyahısı bu sahədə görülən işlərin bariz nümunəsidir. 2006-cı ildə Bakıda Azərbaycan Dövlət Uşaq Filarmoniyası, L. və M. Rastropoviçlərin ev-muzeyi, 2007-ci ildə Üzeyir Hacıbəylinin ev-muzeyi, A.Şaiq adına Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrı, Bakı şəhər 13 nömrəli uşaq musiqi məktəbi, 2008-ci ildə Heydər Əliyev Sarayı, Azərbaycan Dövlət Rus Dram Teatrı, 2009-cu ildə Dövlət Film Fondunun yeni binası, 2010-cu ildə Akademik Milli Dram Teatrının binası, 2011-ci ildə “Nizami” Kino Mərkəzi, Qara Qarayev adına 8 nömrəli musiqi məktəbi, Dövlət Mahnı Teatrı, eləcə də bölgələrdə bir sıra mədəniyyət ocaqları, tarixi-mədəni irs obyektləri əsaslı təmir və yenidənqurmadan sonra istifadəyə verilmişdir.

2012-ci ilin dekabrında Şahdağ Qış-Yay Turizm Kompleksinin 1.1 mərhələsi üzrə tikinti-quraşdırma işləri başa çatdırılmış və ölkə başçısının iştirakı ilə rəsmi açılışı keçirilmişdir. Kompleksin 1.2 mərhələsi üzrə tikinti davam edir. Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin yeni binasının tikintisi, Dövlət Musiqili Komediya Teatrının binasında təmir və bərpa işləri başa çatmaq üzrədir.

Mədəniyyət və turizmin inkişafından danışarkən bu sahədə çalışan insanların rolunu, onların fəaliyyətini, fədakar əməyini də qeyd etmək lazımdır. Bu sahədə çalışan insanların, mədəniyyətimizi tanıdan, təbliğ edən, onun inkişafına töhfələrini əsirgəməyən şəxslərin əməyi dövlətimiz tərəfindən daim yüksək qiymətləndirilir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin müvafiq sərəncamları ilə 2006-2012-ci illərdə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi sistemində fəaliyyət göstərən 1200-dən çox insan müxtəlif fəxri adlara və dövlət təltiflərinə layiq görülmüşdür.

Qarşıda böyük işlər, geniş layihələr var. Bu işləri layiqincə davam etdirmək ölkəmizin mədəni həyatının, turizm sektorunun önündə yeni üfüqlər açmaq deməkdir. Azərbaycanda mədəniyyət və turizmin bundan sonra da ahəngdar inkişafının təmin edilməsi xalqımızın rifahına, dövlətimizin tərəqqisinə, dünyada nüfuzunun daha da möhkəmlənməsinə xidmət edir.

M.Mükərrəmoğlu

Xalq qəzeti.- 2013.- 30 yanvar.- S. 6.