Balakəndə gördüklərim və eşitdiklərim...

...Balakənin axarlı-buxarlı vaxtıdır. Təbiətin gözəlliyi üzə çıxıb. Hər yan yamyaşıldır. Baxdıqca baxmaq, bu gözəl diyarı gəzdikcə gəzmək istəyirsən.

Veteranlar parkı elə bu günlərdə istifadəyə verilib. Hamımız üçün çox əlamətdar olan bir tarixdə – Qurtuluş Günündə.

İsa Tanrıverdiyevlə birlikdə parkı gəzirik. Onu çoxdan tanıyıram: uzun illər rayonda mətbuat yayımına rəhbərlik edib. Çox tədbirlərdə, məclislərdə görüşmüşük. Səmimi adamdır. Ürəyindəkiləri gizlətməz. Balakənin dünənindən, bugünündən danışır: “Oğul, bu gün biz fəxr edirik ki, Balakəndə yaşayırıq. Yaxşı bilirsən ki, İsa müəllim heç vaxt boğazdan yuxarı danışmayıb. Nə deyibsə, həqiqəti deyib. Balakən aybaay yox, inanın ki, günbəgün dəyişir. Əvvələr bu gəzdiyimiz yerin hansı vəziyyətdə olduğu, yəqin ki, yaxşı yadındadır. Heç adamın ağlına da gəlməzdi ki, burada belə yaraşıqlı park salmaq olar. Uzağa getməyək yanımızdakı “Soyqırımı” abidəsinə də baxaq. Görürsünüz, necə möhtəşəmdir. Rayonun girişində – xəstəxananın qarşısında salınmış seyrəngah da onun kimi. Yollara asfalt döşənir, hasarlar bəzək daşı ilə üzlənir, binalar yeni görkəm alır. Qərəz, Balakən tanınmaz dərəcədə dəyişmişdir. Dəyişməkdə də davam edir...

İsa dayı danışırdı. Sözünü kəsmək istəmirdim. Heç nə demirdim. Demirdim ki, bütün bunların hamısı mənə yaxşı bəllidir. Çünki onun dediyi yerlərdən mən bəlkə də yüz dəfə, min dəfə keçmişdim.

Veteranlar parkında olmuşkən bir məsələni xüsusi qeyd etmək istəyirəm. Qələbə Günü münasibətilə keçirilən tədbirdə Böyük Vətən müharibəsinin od-alovundan keçmiş veteranların dediklərini kaş siz də eşidəydiniz. Statistikaya görə, İkinci Dünya müharibəsinə 6 min 888 nəfər balakənli yola düşüb. Onlardan cəmi 4 min 577 nəfəri geri qayıdıb. 2 min 311 nəfər isə döyüşlərdə qəhrəmanlıqla həlak olub. Bu gün həmin müharibə veteranlarından cəmi 17-si yaşayır. Dedikləri söz indi də qulaqlarımdadır, yaddaşıma ilişib qalıb: “Oğul, biz onların yarımçıq qalmış ömürlərini yaşayırıq”. Bu sözləri yazıram, indi kağıza köçürürəm, yadıma nə vaxtsa oxuduğum bir tükürpədici fakt düşür: “Əgər Böyük Vətən müharibəsində həlak olan hər bir sovet əsgərinin xatirəsini bir dəqiqəlik sükutla yad eləmiş olsaq, gərək 38 il susaq”. Dəhşətli faktdır, çox dəhşətli...

Deyəsən, mətləbdən bir qədər aralı düşdük. Həmin tədbirdə veteranlar rayonda aparılan tikinti-quruculuq işlərindən ağızdolusu danışdılar. Bir məsələni isə xüsusi qeyd etdilər. Ölkə başçısı cənab İlham Əliyev onlara xüsusi diqqət göstərir. Qayğıları ilə maraqlanır. “Hər birimizə maşın verib, – dedilər. – Belə münasibəti biz nə vaxt görmüşdük ki... Bir vaxtlar az qala hamımızı xalq düşməni elan edəcəkdilər. Deyirdilər ki, siz rus torpağı uğrunda vuruşmusuz. Qəribə məntiq idi. Qəbri nurla dolsun, ulu öndərimiz Heydər Əliyev gəldi, itirilmiş inamımızı özümüzə qaytardı. Bu gün də onun oğlu, möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyev bizim üçün hər cür şərait yaradıb. Rayon icra hakimiyyətinin başçısı İslam Rzayevdən də çox razıyıq. Hamıya dönə-dönə tapşırıb: Veteranların problemi olmamalıdır.”

Balakəndən Sovet İttifaqı Qəhrəmanı çıxmayıb. Amma həmin gün maraqlı bir faktla rastlaşdım. Sən demə, keçmiş SSRİ dövründə 18 nəfər balakənli Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adına layiq görülüb. Bir rayonun timsalında bu, çox böyük rəqəmdir. Dərhal maraqlandım: “Sağ qalanı varmı?” Təəssüf, çox təəssüf ki, hamısı dünyasını dəyişib. Amma söz verirəm. Növbəti yazılarımın birində bu məsələyə ayrıca yer ayıracağam. Maraqlıdır, görəsən, bu qədər Sosiaslist Əməyi Qəhrəmanı olan başqa bir rayon da varmı...

Ölkə başçısı İlham Əliyev dörd dəfə Balakəndə olub. Hər gəlişi, sözün həqiqi mənasında, bir tarixdir. Yaddaşlardan silinməyəcək unudulmaz hadisədir. Balakənlilər həmin günləri iftixarla xatırlayırlar. Onun dediyi sözləri dönə-dönə təkrar edirlər: “Balakənin son illərdə inkişafı məni və yəqin ki, sizi çox sevindirir. Balakənlilər həmişə olduğu kimi, Vətənə, dövlətə, dövlətçiliyə sadiqdirlər, öz işləri ilə bizim ümumi işimizə də təkan verirlər.”

Prezident İlham Əliyevin son səfəri zaman istifadəyə verilən Mədəniyyət Mərkəzində, demək olar ki, hər gün bir-birindən maraqlı tədbirlər keçirilir. Açılışını etdiyi Yeni Azərbaycan Partiyası rayon təşkilatının inzibati binası göz oxşayır. Katex kəndindəki soyuducu anbar isə ilin bütün fəsillərində balakənliləri kənd təsərrüfatı məhsulları ilə təmin edir. Hələ mən uzunluğu 24,5 kilometr olan Balakən–Sarıbalıq–Qabaqçöl–Xalatala yolunun çəkilməsinə ayrılan vəsaitdən danışmıram. Artıq işlərin xeyli hissəsi görülüb. Gedin bu kəndlərin əhalisi ilə görüşün, görün nə deyəcəklər. Ümumiyyətlə, hansı balakənlini dindirsən, ötən ilin oktyabr ayında keçirilən prezident seçkilərində nə qədər uğurlu seçim etdiklərinə görə qurur duyduqlarından danışacaq.

Balakən Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı İslam Rzayevi kabinetində nadir hallarda taparsan. Demək olar ki, gün ərzində bütün tikinti meydançalarına baş çəkir, inşaatçılarla görüşür, tapşırıqlarını verir. Tikinti də ki, dediyimiz kimi, saymaqla qurtaran deyil. Bəli, bu, həqiqətdir. Bu gün Balakənin, demək olar ki, hər yerində tikinti-quruculuq işləri gedir, şəhər simasını dəyişir, gözəlləşir.

İsti günlər başlayıb. İnsanları öz gözəlliyi ilə valeh edən, ərazisi 24 hektar olan Heydər Əliyev parkında yenə qələbəlikdir. Bu park haqqında da möhtərəm Prezidentimizin öz sözü var. Yazım, siz də oxuyun: “Deyə bilərəm ki, Azərbaycanın bölgələrində bəlkə də ən böyük istirahət parkı Balakəndədir. Çox gözəl, möhtəşəm parkdır. Həm böyük rəmzi məna daşıyır, eyni zamanda, insanların rahat istirahəti üçün də çox gözəl imkanlar vardır.”

Dəfələrlə yazılarımda adını hörmətlə çəkdiyim foto-müxbir Ramazan Abalovla birlikdə məhz cənab Prezidentin xoş sözlər dediyi bu parkda gəzirik. Doğrudan da, ayrı aləmdir. Burada hər şey var. İnandırım sizi, Bakıdan, qonşu rayonlardan kanatla gəzmək üçün buraya nə qədər insan gəlir. Gəlirlər, gəzirlər, istirahət edirlər. Əyilib yerdə şəkil çəkən bir qızcığaz diqqətimdən yayınmır. Yaxınlaşıb, tanış oluram. Adını deyir: Aysu Məmmədova. Anası Pərvanə də yanındadır. Sentyabrda birinci sinfə gedəcək. Soruşuram: “Nə çəkirsən?” Sualıma bir kəlmə ilə cavab verir: “Dünya”. Təkrar soruşuram: “Dünya haradır?” Cavab verir: “Balakən”.

Balacanın cavabından duyğulanıram. İstər-istəməz düşünürəm. Sən demə, bizim körpə balamız üçün doğulub, boy atdığı Balakən elə dünya boydaymış...

Balakənin gecələrindən çox yazmışam. Yaxşı yadımdadır. Hətta, sərlövhənin biri beləydi: “Elə bil işığa düşüb bu şəhər”... O vaxtlar Ramazan mənim üçün maraqlı şəkillər də çəkmişdi. Yox, yox ideyanı mən verməmişdim, özü düşünüb tapmışdı. Bu dəfə isə kanatla ən yüksək zirvəyə qalxanda düşünürdüm ki, buradan Balakən daha əzəmətli, daha qürurlu görünər. Bu zirvə gözəldir. Bu zirvə müqəddəsdir. Ona görə müqəddəsdir ki, burada bu dövlətin memarı, qurucusu olan ulu öndər Heydər Əliyevin Balakənin hər yerindən görünən möhtəşəm abidəsi qoyulub.

Əziz oxucu, bu yazıda bilmirəm, Balakən haqqında nəsə deyə bildimmi? Dəqiq bilmirəm. Amma bu, həqiqətdir ki, Balakənə budəfəki gəlişimdə nəsə yazmaq üçün heç kəsdən arayış istəmədim. Sadəcə oturub gördüklərimi və eşitdiklərimi qələmə aldım. Yazılarımın birində qeyd etdiyim kimi, necə vardısa, eləcə: bəzəksiz, boyasız...

İlqar HƏSƏNOV

Xalq qəzeti.- 2014.- 22 iyun.- S.6.