Azərbaycan poçtu Ümumdünya Poçt

İttifaqının yaranmasının 140 illiyini

böyük nailiyyətlərlə qarşılayır

Respublikamız dövlət müstəqilliyi əldə etdikdən sonra xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu və möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyev tərəfindən qətiyyətlə və inamla davam etdirilən uğurlu daxili və xarici siyasət nəticəsində ölkəmizdə poçt rabitəsi də köklü surətdə dəyişərək yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoymuşdur. Qazanılmış uğurlarımızda rabitə və yüksək texnologiyalar naziri Əli Abbasovun poçt rabitəsi sahəsinə göstərdiyi diqqət və qayğını xüsusi olaraq qeyd etmək istərdim. Bunun nəticəsidir ki, ölkəmiz poçt rabitəsi sahəsində bir sıra beynəlxalq birlik və təşkilatların tamhüquqlu üzvü olmuş, dünyanın əksər ölkələri ilə birbaşa beynəlxalq poçt əlaqələri yaratmışdır. Öz fəaliyyətini Ümumdünya Poçt İttifaqının tövsiyə və standartlarına uyğun quran poçt rabitəmiz davamlı inkişafa nail olmuşdur.

“Azərpoçt” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti Azərbaycan Respublikasının poçt sahəsini təmsil etməklə, dövlətin milli poçt operatoru funksiyasını yerinə yetirir. Bu sahənin yüksək səviyyədə inkişafı, cəmiyyətin keyfiyyətli poçt xidmətlərinə daim artmaqda olan tələbatının təmin edilməsi, yüksək iş standartlarına riayət olunması və milli maraqların beynəlxalq aləmdə qorunması istiqamətlərində mühüm tədbirlər həyata keçirir.

Əsasən sosial vəzifələri yerinə yetirən “Azərpoçt” MMC-nin təkzibolunmaz rəqabət üstünlüyü onun ölkədə ən geniş şəbəkəyə malik olması, hər bir insana ən yaxın yerləşməsi və vətəndaşlara poçt şöbələrində ən zəruri xidmətlərdən yararlanma imkanını təmin edə bilməsidir.

Bu təşkilat nəhəng şəbəkəyə malikdir. Onun 74 filialı, o cümlədən 63 rayon-şəhər poçtamtı, 7 rayon rabitə qovşağı, poçt daşıma mərkəzi, “Azərekspresspoçt” rabitə müəssisəsi, mərkəzi xüsusi rabitə idarəsi və texniki xidmət mərkəzi vardır. O cümlədən, 1500-ə yaxın poçt şöbəsi (1154 kənd poçt şöbəsi) əhaliyə bütün ölkə ərazisində xidmət göstərir. Bu sistemdə 5000-ə yaxın işçi çalışır və onlar 2 milyona qədər ünvana (hər bir evə və ya müəssisəyə) poçtun bilavasitə çatdırılmasını təmin edirlər.

Bizim sistemdə 50 növdən artıq poçt xidməti göstərilir. Dünyanın 52 ölkəsi ilə birbaşa poçt mübadiləsi aparırıq. Poçt və dövri mətbuatın ölkə daxilində daşınması üçün 6 magistral avtomarşrut (ümumi uzunluğu 4700 kilometrdən artıq) və 1 aviamarşrut (Naxçıvan MR-lə) fəaliyyət göstərir. Hər il on milyon ədədə yaxın məktub poçtu, yüz əlli minə yaxın poçt bağlamaları göndərilir, beş milyon nüsxədən çox dövri nəşr ünvanlara çatdırılır və bir milyondan çox pul köçürmələri həyata keçirilir.

Son zamanlar ölkədə poct xidmətinə əhali daha çox maraq göstərir. Bu ilk növbədə onunla bağlıdır ki, poçt rabitəsi dövlət infrastrukturunda vacib elementdir və əhalinin həyat səviyyəsi, onun rifah halının və işgüzar fəallığının artması poçt xidmətlərinin səmərəliliyindən çox asılıdır.

Möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyevin poçt sahəsinə göstərdiyi diqqət və qayğının nəticəsi olaraq Dünya Bankının maliyyə dəstəyi ilə “Azərpoçt” MMC-də “Maliyyə xidmətlərinin inkişafı” layihəsi (MXİL) çərçivəsində yeni bank-maliyyə xidmətlərinin göstərilməsi həyata keçirilir.

Bu layihənin əsas məqsədi kənd yerlərində və kiçik şəhər mərkəzlərində maliyyə xidmətlərindən istifadə imkanlarını təkmilləşdirmək və baza biznes infrastrukturunu yaratmaqla iqtisadi artıma yardım göstərməkdən ibarətdir. Layihənin icrası nəticəsində ölkənin bütün ərazisində əhali və müəssisələr üçün “elektron hökumət” xidmətlərinin göstərilməsi də nəzərdə tutulmuşdur. Bu ölkə iqtisadiyyatında nağd əməliyyatların payının azalmasına gətirib çıxaracaqdır.

Layihənin əsas tərkib hissəsi olan “Avtomatlaşdırılmış Korporativ İnformasiya Sistemi”nin (AKİS) tətbiqi “Azərpoçt” MMC-də uğurla həyata keçirilməkdədir. Hazırda 800-dən artıq poçt şöbəsində bu sistem vasitəsilə ənənəvi poçt xidmətləri ilə yanaşı, müxtəlif yönümlü müasir poçt-maliyyə xidmətləri, o cümlədən hesab açmadan pul köçürmələri, müxtəlif növ ödənişlərin qəbulu, xarici valyutanın alqı-satqısı, sığorta şəhadətnamələrinin verilməsi, eləcə də poçt filiallarında müştərilər üçün cari hesabların açılması, hesabların idarə olunması, cari hesablar üzrə köçürmə əməliyyatlarının aparılması, nağd pulun verilməsi, plastik kartların verilməsi, valyuta konvertasiyası və digər əməliyyatlar uğurla tətbiq edilməkdədir. MXİL-in əhatəsini genişləndirmək məqsədilə bir sıra kənd poçt şöbələri “Azercell Telekom” MMC-nin 3G xidmətindən istifadə etməklə Azərpoçt şəbəkəsinə qoşulmuşdur.

Hazırda Azərpoçt öz müştərilərinə 15 ədəd ATM və poçt şöbələrində (əsasən rayon mərkəzlərində) quraşdırılmış 109 ədəd post-terminal qurğuları vasitəsilə yüksək səviyyəli xidmətlər göstərir. Yaxın zamanlarda Azərpoçtun internet-bankçılıq və mobil-bankçılıq xidmətlərinin də təşkil ediləcəyi planlaşdırılır. Həmçinin plastik kartlar vasitəsilə kənd yerlərində büdcə təşkilatlarında (təhsil və səhiyyə sahəsində) çalışan işçilərin əmək haqlarının, eləcə də əhalinin pensiya və sosial müavinətlərinin verilməsi ilə bağlı müvafiq tədbirlər həyata keçirilməkdədir. “Azərpoçt” MMC-nin 2014-cü ilin investisiya proqnozuna uyğun olaraq, cari ilin 6 ayı ərzində 12 ədəd inzibati və 14 ədəd PŞ binalarının əsaslı təmiri, 5 ədəd PŞ binalarının isə tikintisi işləri başa çatdırılmış, hazırda 5 ədəd poçt filialının inzibati və 7 ədəd PŞ binalarında təmir, 12 ədəd PŞ binalarının isə tikintisi işləri aparılır.

Cari ilin əvvəlindən ölkə ərazisində poçt şöbəsi olmayan kənd sakinlərinə “Azərpoçt” MMC-nin səyyar poçt avtomobili vasitəsilə poçt və maliyyə xidmətləri göstərilməsinə başlanılmışdır.

Bu gün müasir informasiya texnologiyalarının poçt sahəsində tətbiqi bu sahənin keyfiyyətcə yeni mərhələyə keçməsinə şərait yaratmışdır. Bütün dünyada olduğu kimi, Azərbaycan poçtunda da fiziki poçt xidmətlərinin inkişaf perspektivi birbaşa elektron ticarətlə bağlıdır. Sifarişin verilməsi və sifariş haqqının ödənilməsi internet üzərindən aparılsa da, sifariş olunmuş malın ünvana çatdırılması poçt vasitəsilə həyata keçirilir. Bu isə ənənəvi poçt xidmətlərinə olan tələbatın heç vaxt azalmayacağının əsas göstəricisidir.

Son dövrdə Azərbaycan əhalisinin internet üzərindən alış-verişə olan marağının xeyli dərəcədə yüksəlməsi daxil olan beynəlxalq poçt göndərişlərinin, xüsusilə də kiçik paketlərin sayının əsaslı surətdə artmasına səbəb olmuşdur. Təkcə bir faktı qeyd etmək kifayətdir ki, son üç ildə daxil olan beynəxalq kiçik paketlərin həcmində hər il əvvəlki illə müqayisədə 50 faizdən çox artım müşahidə olunmuşdur.

Ölkədə elektron ticarətin daha güclü inkişafı, bu sahədə vətəndaşlarımızın rahatlığının təmin edilməsi və maddi maraqlarının qorunması istiqamətində Azərbaycan hökuməti tərəfindən mühüm addım atılmış, elektron ticarət yolu ilə daha qiymətli mal və əşyaların gətirilməsinə şərait yaratmaq məqsədilə müvafiq gömrük qaydaları yenidən işlənmişdir.

Yeni qaydalarda öz əksini tapmış əsas prinsipial məqamlardan biri ondan ibarətdir ki, beynəlxalq poçt göndərişləri vasitəsilə eyni fiziki şəxsin adına 30 gün müddətində ümumi gömrük dəyəri 1000 ABŞ dolları ekvivalenti məbləğindən artıq olmayan gömrük ərazisinə gətirilən qeyri-kommersiya, yaxud qeyri-istehsal xarakterli mallar güzəştli qaydada (gömrük ödənişlərini ödəmədən) gömrük sərhədindən keçirilməklə poçt vasitəsilə gətirilə bilər. Məlumdur ki, əvvəllər bu güzəştin məbləği 200 ABŞ dolları ekvivalenti təşkil etmişdir. Bu, vətəndaşlarımıza şəxsi istifadəsi üçün daha geniş çeşidli və dəyəri nisbətən yüksək olan mal və əşyaların beynəlxalq poçt göndərişləri vasitəsilə gətirilməsinə şərait yaradacaqdır. Bu sahədə poçt müəssisələrinin də üzərinə ciddi vəzifələr düşür və bununla bağlı “Azərpoçt” MMC tərəfindən bəzi tədbirlər artıq həyata keçirilməkdədir. Belə ki, internet sifarişi əsasında ölkəyə daxil olan poçt göndərişlərinin çatdırılma keyfiyyətini yüksəltmək məqsədilə “Azərpoçt” MMC-də yeni “SMS-bildiriş” xidmətinin göstərilməsinə başlanılmışdır.

Hazırda Azərbaycanda poçt bazarı ölkə qanunvericiliyinə əsasən tam liberallaşmışdır ki, bu da ölkə ərazisində 40-a yaxın özəl poçt şirkətinin RYTN-in lisenziyası əsasında fəaliyyəti üçün əlverişli şərait yaratmışdır. Rəqabət mühitində fəaliyyət göstərən Azərpoçt mövcud bazarı əldə saxlamaq və onu genişləndirmək üçün xidmətlərin keyfiyyətini ön plana çəkmişdir. Göstərdiyi yüksək keyfiyyətli xidmətlərin nəticəsi olaraq Azərpoçt ötən ilin yekunlarına görə keyfiyyətin idarə olunması və sürətli poçt xidməti sahəsində hər iki nominasiyada ÜPİ-nin qızıl səviyyəli sertifikatlarına layiq görülmüşdür. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, sürətli poçt xidməti sahəsində Azərpoçt bu yüksək nəticəyə artıq yeddinci dəfə nail olmuşdur.

Qarşıdan dünyanın bütün ölkələrinin poçt işçilərinin peşə bayramı kimi qeyd etdiyi Ümumdünya Poçt Günü gəlir. Məhz 9 oktyabr 1874-cü ildə İsveçrənin Bern şəhərində dünyanın 22 ölkəsinin iştirakı ilə keçirilmiş toplantıda Ümumdünya Poçt İttifaqının yaradılması haqda razılığa gəlinmiş və vahid beynəlxalq poçt qaydaları müəyyən edilmişdir. 9 oktyabr tarixinin Ümumdünya Poçt Günü kimi qeyd olunması barədə qərar isə 1969-cu ildə Yaponiyada keçirilmiş ÜPİ-nin Konqresində qəbul edilmişdir.

Yarandığı vaxtdan ötən 140 il ərzində çox böyük tarixi inkişaf yolu keçmiş Ümumdünya Poçt İttifaqı hazırda dünyanın 193 ölkəsini üzv-ölkə kimi özündə birləşdirməklə təkcə poçt sahəsində deyil, həm də bütün beynəlxalq aləmdə vacib rolu olan və digər beynəlxalq təşkilatlarla sıx əlaqəli şəkildə fəaliyyət göstərən bir quruma çevrilmişdir. ÜPİ həm də siyasi bir təşkilat olmaqla BMT-nin xüsusiləşdirilmiş idarəsi kimi fəaliyyət göstərir.

Azərbaycan Respublikası müstəqillik əldə etdikdən sonra bir çox beynəlxalq təşkilatlarla yanaşı, 1993-cü ildən ÜPİ üzvlüyünə qəbul olunmuş və hazırda tamhüquqlu üzv kimi fəaliyyət göstərir. Müstəqil ölkə kimi ÜPİ üzvü olduğu qısa zaman ərzində Azərbaycan poçtu ölkə iqtisadiyyatının digər sahələrində olduğu kimi, çox sürətli inkişaf yolu keçmiş və öz fəaliyyətinin ÜPİ-nin müəyyən etdiyi beynəlxalq standartlar səviyyəsində qurulması istiqamətində mühüm uğurlar əldə etmişdir. Təkcə bir faktı qeyd etmək kifayətdir ki, Azərbaycan Poçt müdiriyyəti ÜPİ orqanlarındakı fəal iştirakının və gərgin əməyinin nəticəsi olaraq ÜPİ-nin mötəbər orqanlarında -Administrativ Şurada 8 il, Poçt İstismarı Şurasında isə 4 il üzv-ölkə kimi fəaliyyət göstərmişdir.

Hazırda ÜPİ-nin 140 illik yubileyinin ölkəmizdə təntənəli qeyd edilməsi üçün geniş hazırlıq işləri görülməkdədir. Bu məqsədlə RYTN tərəfindən tədbirlər planı təsdiq edilmişdir. “Azərpoçt” MMC-nin kollektivi bu il də öz peşə bayramını böyük ruh yüksəkliyi və nailiyyətlərlə qarşılayır. Belə ki, müəssisə 9 aylıq proqnoz tapşırıqlarını vaxtından əvvəl yerinə yetirmiş və əlavə öhdəliklər götürmüşdür. ÜPİ-nin 140 illiyinə həsr olunmuş xüsusi bağlama qutuları və bukletlər hazırlanmışdır.

Son illərdə Azərbaycan poçtunda gedən dinamik inkişaf və əldə edilmiş yüksək nailiyyətlər ÜPİ rəhbərliyinin ölkəmizə ciddi maraq göstərməsinə səbəb olmuşdur. ÜPİ Beynəlxalq Bürosunun hazırkı rəhbəri B.Hüseyn də öz çıxışlarında Azərbaycan poçtunun ÜPİ-nin ən yaxın partnyoru olduğunu bildirmiş və digər poçt müdiriyyətlərinə poçt-maliyyə xidmətləri sahəsində Azərbaycanın təcrübəsindən bəhrələnməyi tövsiyə etmişdir. Bunun əyani sübutu olaraq Moldova poçtu rəhbərliyinin bir neçə ay əvvəl Azərbaycana səfərini xüsusi qeyd etmək olar. Milli poçtumuza ən yüksək səviyyədə verilmiş bu qiymət poçt işçiləri tərəfindən böyük ruh yüksəkliyi ilə qarşılanmış və onları daha da əzmlə çalışmağa sövq etmişdir.

Öz xidməti fəaliyyəti ilə bağlı geniş əhali kütləsi ilə gündəlik təmasda olan Azərbaycan poçtunun son illərdə əldə etdiyi ən böyük nailiyyət xalqın bir vaxtlar ona qarşı itirilməkdə olan inamının qaytarılmasıdır. Bundan sonra da bizim ən ümdə vəzifəmiz vətəndaşlarımıza yüksək səviyyəli xidmət göstərməklə xalqın bizə olan etibarının daim qorunub saxlanılması və gələcəkdə bu inamın daha da möhkəmləndirilməsindən ibarətdir.

Nüsrət SƏMƏDOV,

“Azərpoçt” MMC poçt analizi şöbəsinin rəisi,

Əməkdar mühəndis

Xalq qəzeti.- 2014.- 4 oktyabr.- S.7.