20 Yanvar faciəsi dünya mediasında

20 Yanvar faciəsindən 26 il keçdi. SSRİ rəhbərliyinin göstərişi ilə Bakıda dinc, əliyalın insanlara qarşı hətta, qadağan olunmuş silahlardan da də istifadə olunmuşdur. Bu faciə bütün dünyada böyük əks-səda doğurmuş, sovet ordusunun qəddarlığı qınanılmış, orduya göstəriş verənlər beynəlxalq aləmdə kəskin pislənilmişdir.

Qeyd olunmuşdur ki, 1990-cı ilin 20 Yanvar gecəsi Azərbaycanda insanlıq əleyhinə törədilmiş bu dəhşətli cinayət hadisəsi nəticəsində BMT-nin İnsan Hüquqları haqqında Ümumi Bəyannaməsi, Mülki və Siyasi Hüquqlar haqqında Beynəlxalq Pakt və digər beynəlxalq hüquqi sənədlər kobud şəkildə pozulmuşdur. Dünyanın aparıcı kütləvi informasiya vasitələrində bu qətliam barədə mütəmadi olaraq məqalələr dərc olunmuş, 20 Yanvar faciəsi öz mahiyyətinə və miqyasına görə XX əsrdə törədilmiş ən dəhşətli cinayətlərdən biri adlandırılmışdır.

Avstraliyada nəşr olunan “The Canberra Times” qəzetində “1990-cı ilin 20 yanvarı: Azərbaycanda qırmızı terrorun qara üzü” adlı məqalə dərc olunmuşdur. Məqalədə 1980-ci illərin ikinci yarısında erməni millətçilərinin keçmiş Sovet İttifaqında yaranan gərgin vəziyyətdən istifadə edərək Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ vilayətini Ermənistana birləşdirmək istiqamətində məkrli planın həyata keçirilməsi məqsədilə keçmiş SSRİ rəhbəri Mixail Qorbaçovun dəstəyini aldıqları bildirilir. Qeyd edilir ki, Ermənistanda həyata keçirilən etnik təmizləmə siyasəti nəticəsində ötən əsrin 80-ci illərinin sonlarında 250 min azərbaycanlı öz ata-baba yurdlarından zorla qovulmuş, 200-dən artıq insan amansızlıqla qətlə yetirilmişdir. Buna etiraz olaraq, azərbaycanlıların böyhk əesəriyyəti Bakı və digər şəhərlərdə meydanlara çıxaraq, kommunist rejiminə etimadsızlıq göstərmiş və Azərbaycana müstəqillik verilməsi şüarları ilə çıxış etmişdir.

Məqalədə, həmçinin qeyd edilmişdir ki, 1990-cı il yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə keçmiş sovet ordusunun böyük kontingenti Bakıya daxil olmuş və silahsız insanlara atəş açmışdır: “Bu aksiya SSRİ-nin və Azərbaycan SSR-in konstitusiyalarına və insan hüquqları haqqında beynəlxalq paktın müddəalarına ziddir. Əməliyyatdan əvvəl Azərbaycan televiziyasının enerji blokunun partladılması nəticəsində insanlar informasiyadan məhrum olunmuş, ordunun atəş açmasından və insanların qətlə yetirilməsindən yeddi saat sonra fövqəladə vəziyyət elan edilmişdir. Bu əməliyyatın əsl məqsədi müstəqillik həsrəti ilə yaşayan Azərbaycan xalqına dərs vermək olmuşdur”.

Məqalə Azərbaycan xalqının Vətənin ərazi bütövlüyü və azadlığı uğrunda canlarından keçənləri heç zaman unutmayacağı və onların xatirəsinin daim əziz tutulacağı barədə fikirlə tamamlanır.

Britaniya mediası Qanlı Yanvardan bəhs edəm məqalə dərc edib. “The London Post” və bir neçə portallarda 20 Yanvar faciəsinə həsr olunmuş məqalələr dərc edilib. Məqalələrdə xalqımızın qan yaddaşı olan 20 Yanvar hadisələri ətraflı təhlil olunub. Qeyd olunub ki, kütləvi qırğın sovet ordusu tərəfindən ağır hərbi texnika və silahlarla, xüsusi qəddarlıqla törədilmiş və mülki vətəndaşlar qətlə yetirilmişdir.

ABŞ-ın “The Wall Street Journal” qəzetində qanlı hadisə haqqında dərc olunan məqalədə bildirilir ki, bu hadisə Azərbaycan xalqının müstəqillik əzmini qıra bilməyib.

İspaniyanın “EFE” İnformasiya Agentliyi 20 Yanvar faciəsi, Xocalı və 31 Mart soyqırımları haqqında reportajlar hazırlayaraq, ispan, ingilis, ərəb və portuqal dillərində yayımlamışdır. Qeyd edək ki, “EFE”dünyada aparıcı mətbuat agentliklərindən biri hesab olunur. Agentliyin 120 ölkənin 180 şəhərində ofisi var. Agentliyin materialları təkcə Latın Amerikasında 40-dan çox qəzetdə çap olunur, telekanallar vasitəsi ilə yayımlanır. “EFE” İnformasiya Agentliyinin redaktoru Karmen Klara Rodriges Alonso deyib ki, bir jurnalist kimi mənim borcum Ermənistan-Azərbaycan , Dağlıq Qarabağ münaqişəsi həqiqətlərini dünya ictimaiyyyətinə çatdırmaqdır.

Pakistanın nüfuzlu ingilisdilli “Centreline” jurnalında və DNA NEWS informasiya agentliyinin buraxılışında 20 Yanvar faciəsinə həsr olunmuş “20 Yanvar 1990 – azərbaycanlıların dəhşətli günü” sərlövhəli məqalə dərc edilmişdir. Məqalədə XX əsrin sonunda – Sovet İttifaqının süqutu ərəfəsində ölkədə cərəyan edən hadisələr nəzərdən keçirilmişdir. Erməni millətçilərinin yaranmış vəziyyətdən sui-istifadə edərək Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsini Ermənistana birləşdirmək kimi məkrli istəklərini həyata keçirmək üçün SSRİ rəhbəri Mixail Qorbaçovun dəstəyini aldıqları vurğulanmışdır. Məqalədə 1990-cı il yanvarın 20-də sovet ordusunun ağır texnika ilə Bakıya daxil edildiyi, silahsız dinc insanlara atəş açıldığı, törədilmiş vəhşiliklər haqqında ətraflı məlumat verilmişdir.

Misirin “Akhbar al-yaum” internet səhifəsində də bu faciə ilə əlaqədar məqalə dərc olunmuşdur. Məqalədə 1990-cı ilin 20 Yanvar tarixində Sovet ordusunun müxtəlif istiqamətlərdən, habelə dənizdən Bakıya hücumlar həyata keçirərək, çox sayda dinc əhalini qətlə yetirdiyi barədə məlumat verilib. Qeyd olunub ki, Sovet ordusunun həyata keçirdiyi vəhşi hücumlarla öz quruluşunun xilasına cəhd etməsi və Azərbaycan xalqının azadlıq əzmini boğmaq istəyi boşa çıxmışdır.

Məqalədə, həmçinin müasir Azərbaycanın bu gün sürətlə inkişaf etdiyi, ölkəmizin regional və beynəlxalq miqyasda sabit və etibarlı tərəfdaşa çevrildiyi də öz əksini tapıb.

Türkiyənin məşhur Timetürk saytında 20 Yanvar faciəsi ilə əlaqədar dərc olunan məqalə “İnsanlığın tankların altında əzildiyi gün” adlandırılıb. Qeyd olunur ki, 20 Yanvar 1990-cı il Azərbaycanda yüzlərlə insanın Sovet ordusu tərəfindən qətlə yetirildiyi gündür: “Hər kəs xatırlayır o tarixi. Xatırlayın! 20 Yanvar 1990-cı il. O gün Bakını havadan, qurudan və dənizdən əhatə edən Sovet Ordusu bir xalqı “tərbiyə etmək bəhanəsi ilə rəsmən qətlə yetirmişdi. Yüzlərlə insanı qadın, qoca, uşaq demədən Qırmızı ordunun tankları ilə əzmişdilər”.

ABŞ Konqresinin ən nüfuzlu nəşri olan, senator və konqresmenlər, xarici siyasət ekspertləri və geniş ictimaiyyət tərəfindən mütəmadi olaraq izlənən “The Hill”, Perunun nüfuzlu kütləvi informasiya vasitələrindən biri olan “El Peruano”, eləcə də Kolumbiyanın ən tanınmış mətbu orqanlarını olan “El Espectador” qəzetlərində Azərbaycanın müstəqilliyinə yol açmış “Qara Yanvar”dan bəhs edən məqalələr dərc edilmişdir. Həmçinin Kanada, Latın Amerikası ölkələri, Avstraliya, Yeni Zelandiya, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Rusiya Federasiyası, Qırğızıstan, Qazaxıstan, Ruminiya, Bolqarıstan və digər ölkələrin qəzet və portallarında 20 Yanvar faciəsindən bəhs edən məqalələr dərc olunmuşdur.

Göründüyü kimi, dünyanın əksər ölkələri Sovet ordusunun insanlığa xas olmayan bu qəddarlığını kəskin tənqid etmiş və Azərbaycanın haqq işini dəstəklədiklərini bildirmişlər.

Vətənin azadlığı, torpaqların müdafiəsi, azadlıq, istiqlaliyyət uğrunda canlarını qurban verənlər heç zaman unudulmayacaqlar.

Təqdim etdi:

Əliqismət BƏDƏLOV

Xalq qəzeti.- 2016.- 22 yanvar.- S.9.