“Qətliamı gördüm”

Türkiyə mediasında Xocalı həqiqətləri

Ermənistanın Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzünün başladığı illərdə Qarabağda baş vermiş qanlı olaylardan dünya mətbuatı ya xəbərsiz idi, ya da təhrif edilmiş məlumatlar dərc edirdi. Bu baxımdan Azərbaycan cəmiyyəti və mediası Qarabağ müharibəsi illərində informasiya blokadasından çox əziyyət çəkib. Lakin bütün bu çətinliklərə baxmayaraq, xarici mediada Xocalı qətliamı o illərdə işıqlandırılıb. Xarici mətbuat içərisində isə qardaş Türkiyə mətbuatı xüsusi yer tutur.

O illərdə hətta Qərb mediasının həqiqətləri tam demədiyi dövrdə belə, Türkiyə mətbuatı Qarabağda baş vermiş qanlı olayları, erməni təcavüzü və işğalının ağır nəticələrini geniş işıqlandırmışdı.

1992-ci il xarici mətbuata nəzər saldıqda, Qarabağ müharibəsi, xüsusilə də Xocalı qətliamına Türkiyə mediasının da yer ayırmasını görmək mümkündür. Türkiyə mediası Azərbaycanda baş vermiş Xocalı qətliamı ilə bağlı geniş məlumatı ilk olaraq, “Milliyət” qəzetindən oxumuş oldu. “Milliyət” qəzetinin martın 4-ü tarixli sayında həmin qəzetin müxbiri Rəhbər Bəşiroğlunun hazırladığı məqalə Xocalı qətliamını geniş şəkildə Türkiyə ictimaiyyətinə çatdırdı. Qəzetin məhz həmin sayının üz qabığında məqalənin “Qətliamı gördüm” sərlövhəsi istər tərtibat, istərsə də məzmun baxımından diqqəti cəlb edirdi. Qəzet “müxbirimiz bu fotoları ağlayaraq çəkdi”—deyə Qarabağdan çəkilmiş fotoları oxucuların ixtiyarına verib. “Milliyət” qəzeti “Ermənilər qana doymur, qarınları deşilmiş uşaqlar, süngülənmiş qadınlar, gözləri oyulmuş, qulaqları kəsilmiş kişilər...Cəsədlər...Cəsədlər...” ifadələri ilə törədilmiş cinayəti oxucuya çatdırıb.

Məqalədə qətliam qurbanlarının və sağ qalmış yaralı insanların şəkilləri , eləcə də şahidlərin söylədiyi emosional dolu söhbətlər əslində o dövrdə informasiya blokadasında olan Azərbaycanın Türkiyə başda olmaqla, dünya ictimaiyyətinə çatdırılan səsi idi. Məqalədə müxbirin hadisə yerindən hazırladığı reportajın o dövrdə Azərbaycan həqiqətlərini dünyaya çatdırmaq baxımından əhəmiyyəti böyükdür. Müxbirin söhbətləşdiyi insanlar həmin gecə Xankəndində yerləşmiş 366-cı motoatıcı alayın Xocalıya hücumu və insanları hansı qəddarlıq və işgəncə ilə qətlə yetirmələrini danışıblar.

Ümumiyyətlə, Qarabağ müharibəsi illərində Türkiyə mediasının bir çox nümayəndələri ölkəmizə gələrək cəbhədəki vəziyyətlə tanış olmuşdur. Onlardan Mete Çubukçu, Yunus Şen, Coşkun Aral və eləcə də digər jurnalistlər Azərbaycana gələrək Qarabağ müharibəsində baş vermiş olayları işıqlandırmış, işğalçı Ermənistanın qanlı siyasətinin şahidi olaraq, işğala məruz qalmış tərəf kimi Azərbaycandan reportajlar hazırlamışlar.

26 il keçməsinə baxmayaraq, bu gün də qardaş Türkiyənin KİV-ləri öz informasiya siyasətində Türkiyə-Azərbaycan arasında qardaşlıq və dostluq əlaqələri başda olmaqla, həm də Qarabağ həqiqətlərinə, erməni işğalına geniş yer ayırır, Azərbaycanın tarixində silinməz iz qoymuş və təkcə Azərbaycan türklərinə deyil, bütövlükdə insanlığa qarşı törədilmiş Xocalı soyqırımına diqqətlə yanaşır. Bununla bağlı müxtəlif televiziya verilişləri, sənədli filmlər, kitablar hazırlanır.

Əfsanə BAYRAMQIZI

Xalq qəzeti.- 2018.- 25 fevral.- S.6.