Azərbaycan
dünyanı düşündürən qlobal
problemlərin ciddi
müzakirə məkanına çevrilib
Siyasi inkişaf və mədəniyyətlərarası
dialoq üçün vacib platforma
Ümumdünya Mədəniyyətlərarası
Dialoq Forumu qlobal miqyasda və əlbəttə,
bizim ölkəmiz üçün
mühüm beynəlxalq tədbirlərdən
biridir. Son illər ərzində
Azərbaycan çoxsaylı beynəlxalq təbirlərə ev sahibliyi edib.
Dünya Dini Liderlərinin
Forumunu, ənənəvi Bakı Humanitar Forumunu, yeddi dəfə Bakı Qlobal
Forumunu təşkil etmişik.
Nizami Gəncəvi Mərkəzi tərəfindən
təşkil edilən həmin forum da siyasi inkişaf
və mədəniyyət dialoqu
mövzularının müzakirəsi üçün
çox vacib
platformadır.
İlham ƏLİYEV
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Azərbaycan bizim zəruri üzv
ölkəmizdir. Bizim gənc, dinamik,
demokratik dövlətdir.
Avropanın bu hissəsində
yerləşən bir
məmləkətdir. Habelə nəinki mədəniyyətlərarası dialoq, həmçinin məxsusi olaraq müzakirə etdiyimiz mövzu ilə bağlı aparıcı
dövlətdir.
Qabriella BATTAİNİ-DRAQONİ
Avropa Şurası
Baş katibinin müavini
Cəmi 28 illik müstəqillik
tarixinə baxmayaraq, Azərbaycan bir sıra sahələrdə,
o cümlədən humanitar
forumların yüksək
səviyyədə təşkilində
və keçirilməsində
nümunəvi dövlətə
çevrilib. 2008-ci ildən Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə
həyata keçirilən
Bakı prosesi bu müddət ərzində qarşılıqlı
hörmətə əsaslanan
fikir mübadiləsinin
yaradılması üçün
körpü rolunu oynayıb. Son 11 ildə ölkəmizdə
keçirilən mədəniyyətlər
və sivilizasiyalararası
dialoqlar öz coğrafiyasını daha
da genişləndirərək,
Latın Amerikası ölkələrindən tutmuş
Səudiyyə Ərəbistanı,
Böyük Britaniya kimi dövlətləri əhatə edir. Bakıda keçirilən Ayrı-seçkilik,
zorakı münaqişəyə
qarşı fəaliyyət
naminə dialoq quraq şüarı altında V Ümumdünya
Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu da
bunu təsdiqlədi.
Formula-1 kimi möhtəşəm
idman yarışmasından
dərhal sonra 100-dən
çox ölkənin
və 30-dan çox beynəlxalq təşkilatın
yüksək səviyyəli
rəsmilərinin də
iştirak etdiyi V Ümumdünya Mədəniyyətlərarası
Dialoq Forumunun keçirilməsi ölkəmizin
dünya birliyindəki
reytinqinin getdikcə yüksəlməsinin və
mötəbər tədbirlərin
təşkilində zəngin
təcrübəyə malik
olmasının göstəricisidir.
Bunu forum
iştirakçılarının çıxışları, həmçinin
ölkəmizdə keçirilən
mötəbər tədbirlərin,
o cümlədən mədəniyyətlər
və sivilizasiyalararası
dialoqların beynəlxalq
dəstək qazanması,
coğrafiyasının getdikcə
genişlənməsi də
təsdiqləyir. Forumda geniş
nitq söyləyən
Prezident İlham Əliyev də öz nitqində bu məqamları diqqətə çatdırdı.
Bu forumun həmtəşkilatçıları
arasında dünyanın
nüfuzlu beynəlxalq
təşkilatlarının da olduğunu diqqətə çatdıran
dövlətimizin başçısı
birgə səylərin
mədəniyyətlərarası dialoqun təşviqinə
öz töhfəsini
verdiyini qeyd etdi. Dedi ki, tarix və coğrafiyamız
nümayiş etdirir ki, biz yalnız tərəfdaşlıq və
qarşılıqlı hörmət
ruhunda uğura nail ola bilərik:
Azərbaycanın bugünkü
sürətli inkişafı
da məhz bu mədəni irsimizə və cəmiyyətimizin bütün
nümayəndələrinin nümayiş etdirdiyi həmrəyliyə əsaslanır.
Biz tariximiz, tarixi
abidələrimizlə fəxr
edirik. Onlar da əsrlər
boyu müxtəlif dinlərin nümayəndələrinin
Azərbaycanda yaşayıb-yaratdıqlarını
göstərir. Biz qədim tariximizlə fəxr edirik. Dünyanın ən qədim
məscidlərindən biri
qədim Şamaxı
şəhərində yerləşir.
Qafqazın ən qədim
kilsələrindən biri
olan Qafqaz Albaniyasına məxsus kilsə bizim qədim Şəki şəhərindədir.
Azərbaycanın dünyaya müxtəlif mədəniyyət və
sivilizasiyalar arasında
yeni körpülərin
qurulmasının yeganə
yol olduğunu nümayiş etdirməsi heç də təsadüfi deyi. Bizim tariximiz mədəni müxtəliflik tarixidir və yüksək səviyydə təşkil
olunan humanitar forumlar da həmin
tarixi irs
əsasında həyata
vəsiqə alır.
2016-cı ilin Azərbaycanda
Multikulturalizm ili,
2017-ci ilin isə İslam Həmrəyliyi ili elan olunması
onu sübut edir ki, ölkəmiz
dünyanın diqqətini
bu mühüm ideyaya cəlb etmək yolunda öz səylərini əsirgəmir. Eyni zamanda, tarixi
irsimizi, kökümüzü
və dünyaya açıq olduğumuzu nümayiş etdiririk.
Dövlətimizin başçısı
belə forumların keçirilməsini yüksək
qiymətləndirərək dedi ki, mədəniyyət
və dinlərarası
münasibətlər, siyasi
gündəlik, iqtisadi
əməkdaşlıq və
təhlükəsizlik məsələlərində
dialoq zəruridir.
Dövlət başçısı bütün beynəlxalq tədbirlərdə olduğu
kimi, bu forumda da ölkəmizin
üzləşdiyi ədalətsizliyə,
beynəlxalq hüququn
norma və
prinsiplərinin pozulmasına,
Ermənistanın işğalçılıq
siyasətinə dünya
birliyinin biganəliyindən
söhbət açdı.
BMT Təhlükəsizlik Şurasının
Ermənistan qoşunlarının
işğal edilmiş
ərazilərimizdən dərhal,
tam və qeyd-şərtsiz
çıxarılmasını tələb edən dörd qətnamə, həmçinin İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı,
Qoşulmama Hərəkatı,
ATƏT, Avropa Şurası
və digər beynəlxalq təşkilatların
da Azərbaycanın ərazi bütövlüyü
ilə bağlı qətnamə və qərarlar qəbul etdiklərini diqqətə
çatdırdı.
Bu qətnamələrin
indiyə qədər
kağız üzərində
qalması onun göstəricisidir ki, bəzən BMT Təhlükəsizlik
Şurasının qətnamələri
uzun illər ərzində icra edilmir. Onların yerinə yetirilmə
mexanizmi ya mövcud deyil, ya da tətbiq
edilmir. Bunun nəticəsində isə Azərbaycanın torpaqları hələ də işğal altında qalmaqdadır.
Dövlətimizin başçısı bir daha bəyan
etdi ki, Azərbaycanın ərazi
bütövlüyü bütün
dünya tərəfindən
tanınır. Bizim ərazi
bütövlüyümüz bərpa edilməlidir və münaqişə beynəlxalq hüququn normaları, BMT Nizamnaməsi,
Təhlükəsizlik Şurasının
müvafiq qətnamələri
və Helsinki Yekun Aktına əsasən həll edilməlidir.
Forumda çıxış edən
nüfuzlu beynəlxalq
qurumların nümayəndələriBMT-nin Sivilizasiyalar Alyansı üzrə Ali nümayəndəsi Migel Anxel Moratinos, UNESCO baş direktorunun sosial və humanitar elmlər üzrə müavini Nada
Al-Naşif, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının
Baş katibi Yusif bin Əhməd Əl-Osaymin, Avropa Şurası baş katibinin müavini Qabriella Battaini-Draqoni və ISESCO-nun baş direktoru Əbdüləziz
Osman əl-Tuveycri belə bir mötəbər
forumun açılışında
iştirak etməkdən
məmnunluq duyduqlarını
bildirdilər və bunun dünyanın ən nüfuzlu tədbirlərindən biri
olduğunu söylədilər.
Mədəniyyətlərarası dialoqun, sosial
inklüzivliyin, habelə
azlıq hüquqlarının
qorunmasının həddən
ziyadə vacib olduğu da diqqətə çatdırıldı.
Dövlətimizin başçısına müraciətlə deyilmiş
Sizin vasitənizlə,
möhtərəm cənab
Prezident, biz güclü
liderliyi və siyasi iradəni sezə bilirik və bu, bizim
planlarımızı irəli
apara bilər. Bir faktı qeyd etməliyik ki, biz öz inamımızı və dəyərlərimizi
qorumalıyıq. Biz sülh üçün dialoq qurmalıyıq, ləyaqət və qarşılıqlı hörmətə
əsaslanan rəğbət
göstərməliyik. Bu, bizim fəaliyyətimizə
veriləcək qiymətdir.
Bakı prosesi
məhz buna həsr olunur kimi fikirlər hər birimizdə qürur hissi yaratdı.
Ali qonaqların Ermənistanı
işğalçı adlandırmaları
forumun əhəmiyyətini
daha da artırdı. ISESCO-nun baş direktoru Əbdüləziz Osman əl-Tuveycrinin forumdakı
çıxışında bu məsələyə münasibəti daha çox diqqət çəkən məqamlardan
oldu. O, Ermənistan
-- Azərbaycan, Dağlıq
Qarabağ münaqişəsinə
toxunaraq dedi: Bizim hamımıza məlum olan reallıq ondan ibarətdir ki, Azərbaycanın 20 faiz ərazisi Ermənistanın
işğalı altındadır.
Bu da beynəlxalq
hüququn pozulmasıdır.
BMT-nin Təhlükəsizlik
Şurasının bununla
bağlı qətnamələri
var. Azərbaycan sülh,
dialoq və qarşılıqlı hörmətə,
yanaşmaya əsaslanan
ölkədir. Dünya Azərbaycana
yardım etmir, dünya Azərbaycana ədalətsiz yanaşır.
Ancaq bu torpaqlar yenidən
Azərbaycana qovuşmalıdır.
Bu, sülhə aparan yoldur, bu, dialoqun uğurlu
olmasına aparan yoldur.
ISESCO baş direktorunun
Ümid edirəm ki, bütün iştirakçılar öz
ölkələrinə qayıtdıqdan
sonra burada aparılan müzakirələrdən
nəticə çıxaracaqlar,
Azərbaycanın işğal
olunmuş ərazilərinin
azad edilməsində və ərazi bütövlüyünün bərpa
olunmasında ölkənizə
dəstək verəcəklər,
deməsi Ermənistanın
işğalçılıq siyasətinə son qoyulması
istiqamətində qəti
tədbir görülməsi
üçün, sanki,
bütün dünyaya
bir çağırış
idi.
Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun beşinci dəfə yüksək səviyyədə
keçirilməsi Azərbaycanın
mötəbər tədbirlərə
evsahibliyi etməkdə
zəngin təcrübəsi
olduğunu və dünyada sabitlik məkanı kimi tanındığını bir
daha təsdiqlədi.
Əliqismət
BƏDƏLOV
Xalq qəzeti.- 2019.- 4
may.- S.1; 4.