2020: ilin mədəniyyət yekunları

 

Yeni ilin ilk günlərini yaşayırıq. 2020-ci il artıq tarixə qovuşdu. Bu günlər biz ötən ilin həyatımızdakı izlərini nəzərdən keçirir, uğurlarımızı, itkilərimizi sərf-nəzər edirik.

2020-ci il bizim üçün zəfər, qələbə ili oldu. Ali Baş Komandan, İlham Əliyevin rəhbərliyi altında şanlı ordumuz, 30 illik Qarabağ həsrətimizə son qoydu. Erməni işğalçıları torpaqlarımızdan qovuldu və müstəqil dövlətimizin suveren hüquqları təmin olundu.

Baxmayaraq ki, ötən il bizim üçün çətinliklər də oldu, müharibə, pandemiya müəyyən problemlər yaratdı, dövlət başçı­mızın müdrik siyasəti nəticəsində xalqımız bu problemləri böyük dözümlə yaşadı.

Mədəniyyət və incəsənət xadimlərimiz də mümkün olan bütün vasitələrdən istifadə edərək ölkəmizin mədəni həyatının zənginləşməsi üçün imkan­larını səfərbər etdilər. Teatrlarımız, muzeylərimiz, sərgi salonlarımız onlayn xidmət göstərməklə öz fəaliyyətlərini davam etdirdilər. Mədəni həyatımızın ən yaddaqalan hadisəsi isə mədəniyyətimizin beşiyi sayılan Şuşanın işğaldan azad edilməsi oldu.

Prezident İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyeva bir neçə mədəniyyət obyektlərinin, o cümlədən Gəncədə “Şah Abbas” və “Uğurlu Xan” karvansara kompleksinin, uşaq musiqi məktəbinin, Bakının Bülbülə qəsəbəsində Bülbül adına 3 nömrəli uşaq musuiqi məktəblərinin bərpadan sonra açılışlarında iştirak ediblər.

Yuğ Teatrı, Akademik Milli Dram Teatrı, Gənc Tamaşaçılar Teatrı ötən il onlayn tamaşalar nümayiş etdirdilər.

Üzeyir Hacıbəyli telehəftəsi çərçivəsində "Əbədiyaşarlarımız" adlı layihə ekranlara çıxarıldı. İdeyası Ra­mil Qasımova məxsus yeni layihə "Mədəniyyət" kanalı və Mədəniyyət Nazirliyinin "Bizi birləşdirən mədəniyyət" layihəsi çərçivəsində təqdim olundu. "Evdə qal, evdə yarat" layihəsi həyata keçirildi. Layihənin ilk tədbiri Azərbaycan bəstəkarlıq məktəbinin və professional

musiqimizin banisi dahi Üzeyir Hacıbəyliyə ithaf olundu. Belə ki, aprelin 6-dan 12-dək “Üzeyir musiqi həftəsi” qeyd edildi.

Ermənistanın Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzü nəticəsində işğal edil­miş ərazilərdə dağıdılan, talan edilən mədəniyyət ocaqları, abidələr, tarixi-me­marlıq nümunəsi olan tikililər, Azərbaycan xalqının Qarabağda saxtalaşdırma­ya və mənimsənilməyə məruz qalan zəngin mədəni irsi ilə bağlı həqiqətlərin beynəlxalq səviyyədə ictimailəşdirilməsi məqsədilə Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən "Qarabağ – mədəniyyətimizin beşiyi" adlı layihəni reallaşdırdı.

Layihə çərçivəsində mədəni irsimizə qarşı vandalizm aktları, əzəli yurd yerlərimizdəki abidələr, tarixi həqiqətlərin yerli və dünya ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırılması üçün hazırlanan məlumatların müxtəlif dillərdə qlobal internet məkanında, o cümlədən sosial şəbəkələrdə yayımlandı.

Təbliğat materialları ilkin olaraq Mədəniyyət Nazirliyinin rəsmi "Facebo­ok", "Instagram" və "Twitter" səhifələrində çatdırıldı.

Milli kino sənətimizdə də ötən il müəyyən uğurlar olmuşdur. Belə ki, azərbaycanlı rejissor Hilal Baydarovun İtaliyada keçirilən 77-ci Venesiya kinofes­tivalında "Səpələnmiş ölümlər arasında” filmi (Azərbaycanla Amerikanın birgə istehsalı) də nümayiş olunub. Qeyd edək ki, filmimiz Azərbaycan kino tarixində ilk dəfə A kateqoriyalı festivalın əsas müsabiqəsində yer alıb.

Gənc rejissor Rüfət Həsənovun Mədəniyyət Nazirliyinin sifarişi ilə “Azərbaycanfilm” kinostudiyası, “Arizona Production”, “Coyote Cinema”, “Man­darin Agency” və “Debüt” studiyasının birgə istehsalı olaraq çəkdiyi “Daxildəki ada” bədii filmi dünyanın ən nüfuzlu kino festivallarından hesab edilən və 100 000- dən artıq auditoriyası olan Sarayevo Film Festivalında ölkəmizi uğurla təmsil edərək “Ən yaxşı rejissor” nominasiyasının qalibi olmuşdur.

Bundan başqa, Kann Festivalının 59- cu “Tənqid həftəsi”nin qısametrajlı filmləri arasında azərbaycanlı rejissor Teymur Hacıyevin “Axşama doğru” qısametrajlı filmi də yer alıb.

Ötən il UNESCO-nun Qeyri-maddi mədəni irsin qorunması üzrə Hökumətlərarası Komitənin 15-ci ic­lası keçirilib. Dekabrın 16-da Türkiyə, Azərbaycan, İran və Özbəkistanın birgə hazırladığı "Miniatür sənəti" nominasiya sənədi müzakirə olunub və bu mədəni elementin UNESCO-nun Bəşəriyyətin Qeyri-Maddi Mədəni İrsi üzrə Reprezen­tativ Siyahısına daxil edilməsi haqqında qərar qəbul edilib.

Yaxın və Orta Şərq xalqları incəsənətinin maraqlı və zəngin hissəsini təşkil edən Azərbaycan miniatür sənəti dünya incəsənəti tarixində özünəməxsus yer tutur. Çoxmillətli nominasiya sənədində göstərilir ki, miniatür sənəti bu dövlətlərin cəmiyyətlərinin sosial və mədəni kimliyinin ayrılmaz hissəsi kimi qəbul edilir. Hər miniatür əsəri tarixi və mədəni irsin mövcudluğuna kömək edir, keçmiş və bu gün arasındakı mədəni bağları gücləndirir və ənənəvi memarlıq, mərasimlər, mədəni hadisələr və gündəlik həyatın bir çox digər sahələrini əks etdirən zəngin vizual məzmunu ilə tarixi sənəd roluna malikdir.

Qeyd edək ki, hər zaman olduğu kimi, bu dəfə də Ermənistan iclasdan bir neçə həftə öncə təxribat törətməyə cəhd edib. Onların UNESCO-ya göndərdiyi müvafiq etiraz müraciətlərində nomi­nasiya sənədində Azərbaycanın Qara­bağ ərazisində miniatür sənəti ilə bağlı məsələlərin qeyd edilməsinin, guya, yolverilməz olduğunu ifadə ediblər. Bu­nunla yanaşı, Qarabağ miniatür sənətinin yalnız ermənilərə və xristian irsinə aid olduğunu iddia ediblər. Azərbaycan tərəfindən beynəlxalq hüququn prinsiplərinə, 2003-cü il Konvensiyanın ru­huna və tarixi həqiqətlərə istinad olunaraq təxribatçı ölkəyə layiqli cavab verilib.

“Nar bayramı, ənənəvi nar festi­valı və mədəniyyəti”də UNESCO-nun Bəşəriyyətin Qeyri-Maddi Mədəni İrsi üzrə Reprezentativ Siyahısına daxil edilib. Ölkəmiz üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edən bu qərarların qəbul olunması Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun preziden­ti, UNESCO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban xanım Əliyevanın dəstəyi, Mədəniyyət Nazirliyi və Xarici İşlər Na­zirliyi, UNESCO yanında Azərbaycanın Daimi Nümayəndəliyi və UNESCO üzrə Azərbaycan Respublikası Milli Komissiya­sının birgə fəaliyyəti nəticəsində mümkün olub.

Yeni ildə mədəni həyatımızın canlana­cağı şübhəsizdir. Artıq işğaldan azad edil­mış şəhər və kəndlərimizdə tarixi-mədəni abidələrin bərpasına başlanılmışdır. Muzeylərimiz, sərgi salonlarımız da yeni ildə fəaliyyətlərini bərpa edəcəklər.

 

M.MÜKƏRRƏMOĞLU

Xalq qəzeti  2021.- 12 yanvar.- S.7.