Üzlərdə təbəssüm, qəlblərdə sevinc...

“Uşaq ili” çərçivəsində Lənkəranda rəngarəng tədbirlər keçirilir

Uşaqlar ömrümüzün bəzəyi, qəlbimizin sevincidir. Onların varlığı saflıqdan, sadəlikdən, işıqdan yoğrulub. Ürəkləri kəpənək qanadından zərif, gözləri bulaq suyundan duru, dilləri şəkərdən şirin olur. Uşaqlar çox həssasdırlar. Öydünmü — fərəhlənəcək, xətrinə dəydinmi — gözü dolacaq, soyuq baxdınmı — üşüyəcək...

Onların elə vaxtıdır ki, biz böyüklərə güvənirlər, bizi özlərinə arxa-dayaq, himayədar sayırlar. Bir dəfə nəvəm Gülarə dedi ki, ay baba, bu küləyə de də, axı, saçlarımı dağıdır... Uşaqlar bizə, bax, beləcə təbəssüm, sevinc, fərəh bəxş edirlər.

Azərbaycanda uşaqların xoşbəxt böyüməsinə dövlət səviyyəsində göstərilən qayğı, elə 2009-cu ilin “Uşaq ili” elan olunması hər kəsin ürəyincədir. İllə əlaqədar Prezident İlham Əliyev xüsusi sərəncam imzalayıb. Tədbirlər planında ölkənin bir sıra dövlət qurumları qarşısında çox mühüm vəzifələr qoyulub. Müvafiq nazirliklər, komitələr, yerli icra hakimiyyəti orqanları il ərzində uşaqların təhsili, sağlamlığı, bədii yaradıcılığı və digər məsələlərlə bağlı çoxsaylı tədbirlər keçirməlidirlər.

Lənkəran Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Süleyman Mikayılov “Uşaq ili”nin əhəmiyyətini yüksək dəyərləndirir. Elə onun yanvarın 15-də təsdiqlədiyi tədbirlər planının zənginliyi, əhatəliliyi göstərir ki, bu cənub bölgəsində gələcəyimiz olan uşaqlarla bağlı işlər çox böyük həvəslə, istəklə həyata keçirilir.

Tədbirlər planı 33 bənddən ibarətdir. Hər aya 2-3 sanballı tədbir düşür. Artıq bəzi tədbirlər keçirilib. Özü də, necə deyərlər, urvatlı şəkildə, mütəşəkkil qaydada. Məsələn, “Dünya bizim evimizdir” musiqili kompozisiyası, “Uşaqlar bizim gələcəyimizdir” mövzusunda dəyirmi masa, “Şənlik” rəqs ansamblının konsertləri, “Novruz” bayramı tədbirləri Osman Mirzəyev adına qarışıq tipli uşaq evinin, xüsusi internat məktəbin, ümumtəhsil müəssisələrinin yetirmələrinə unudulmaz təsir bağışlayıb. Bayram süfrələrinin açılması, müsabiqələrdə qaliblərin mükafatlandırılması, tibbi müayinələrin keçirilməsi, uşaqların başqa şəhərlərə idman yarışlarına göndərilməsi, imkansız ailələrə yardımlar edilməsi mütəmadi səciyyə daşıyır.

Lənkəranda uşaqlar hər zaman diqqətdədirlər. 2008- 2009-cu tədris ilində Heydər Əliyev Fondunun hesabına imkansız ailələrin uşaqlarına 16500 manatlıq vahid məktəbli formaları verilib. Ötən il Prezident İlham Əliyevlə xanımı Mehriban Əliyevanın iştirakı ilə Lənkəranda Uşaq Sağlamlıq Mərkəzinin təntənəli açılışı olub. Müasir avadanlıqla təchiz edilmiş mərkəz 47 min uşağa xidmət göstərir.

Şəhər icra hakimiyyəti tərəfindən az vaxtda məktəblilər üçün 30-a qədər kompyuter alınıb, yüzədək əlil uşağa maddi yardım göstərilib, 16 uşağa əlil arabaları alınaraq bağışlanıb. Rayondakı xəstə uşaqların bir çoxunun müalicəsinə RİH tərəfindən hər cür yardım edilib. Şəhərdəki yeni parklar, istirahət guşələri uşaq əyləncə qurğuları ilə təchiz olunub.

Novruz bayramı ərəfəsində yenə də Heydər Əliyev Fondunun hesabına Lənkəran uşaq evi və xüsusi internatda tərbiyə alan bütün balacalara pal-paltar verilib, bayram süfrələri açılıb, konsert proqramı təqdim olunub, hədiyyələr paylanıb. Ötən ay Muğam Teatrının yaradıcı heyəti ilə uşaq evində keçirilən görüş bütün iştirakçılara yaz ovqatı, könül xoşluğu bağışlayıb.

Bu günlərdə Lənkəran Dövlət Dram Teatrında Türkiyədə qeyd olunan Cocuqlar günü münasibətilə daha bir maraqlı tədbir — konfrans təşkil ediləcək. Ayın sonunda isə şəhər icra hakimiyyətinin başçısı Süleyman Mikayılovla uşaqların görüşü olacaq. Gələn ilin əvvəlində Q.Vəliyev adına şəhər mədəniyyət evində uşaq muğam ifaçılarının müsabiqəsi vasitəsilə gənc istedadlar üzə çıxarılacaq. Uşaq Hüquqları Konvensiyası ilə əlaqədar təhsil müəssisələrində zonalar üzrə disputlar keçirilməsi nəzərdə tutulur.

Lənkəran Şəhər Təhsil Şöbəsinin nəzdində Şahmat məktəbi, gənc texniklər stansiyası, Uşaq Yaradıcılıq Mərkəzi, İGİMU, Ekoloji tərbiyə və təcrübəçilik mərkəzi də səmərəli fəaliyyət göstərir.

Lənkəran Uşaq–gənclər İdman Məktəbində futbol və voleybol üzrə keçirilən yarışlarda yüzlərlə yeniyetmə idmançı qüvvəsini sınayıb.

Məktəbli şahmatçılar arasında keçirilən rayon birinciliyi 4 saylı məktəb komandasının qələbəsi ilə başa çatıb. Xolmili kənd məktəbinin gənc zəka sahibləri 2-ci, 10 saylı məktəbin şahmatçıları isə 3-cü yeri tutublar. Bu yaxınlarda isə Bakıda keçirilən Azərbaycan birinciliyində Lənkəran Şahmat məktəbinin yetirmələri uğurla çıxış ediblər. Cavidan Babazadə və Əsgər Rzayev aprelin sonunda Yunanıstanda keçiriləcək Avropa birinciliyinə vəsiqə qazanıblar.

Xatırladaq ki, bir neçə ay öncə İtaliyada keçirilmiş beynəlxalq festivalda Lənkəran şahmatçısı Sirus Həsənli öz yaşıdları arasında parlaq qələbə qazanaraq pul mükafatına, diplom və medala layiq görülmüşdü. Fevralda isə İranın Rəşt şəhərində “Xəzər-7" beynəlxalq turnirində Lənkəran Şahmat məktəbinin idmançıları uğurlu nəticələr qazanıblar.

“Cəsurlar” hərbi-idman oyunu üzrə respublika zona yarışında Lənkəran komandası 1-ci yeri tutaraq finala vəsiqə əldə edib. Bu ay isə UGİM-də “Şahin” hərbi-idman oyunları keçirilib. Xüsusi internat məktəbin komandası qalib gələrək zona turnirinə vəsiqə qazanıb. Şəhər Gənclər və İdman İdarəsi bu kimi yarışların təşkili və keçirilməsində fəallıq göstərir. “Uşaq ili” ilə əlaqədar təhsil şöbəsi ilə birgə təşkil olunan “Şən startlar” əyləncəli idman yarışı on növ üzrə, özü də gərgin mübarizə şəraitində keçib, 16 komanda qüvvəsini sınayıb. 9 saylı orta məktəbin idmançıları daha güclü olublar. “Mahir nişançı” adı altında tir atıcılığı növü üzrə zona yarışları da “Uşaq ili” çərçivəsində keçirilib. Beş komanda arasında Lənkəran atıcıları 120 xalla qalib gəliblər və Bakıda keçiriləcək final turnirində iştirak hüququ əldə ediblər.

Rayon məktəbliləri arasında “Bilik yarışı” bir qayda olaraq Azərbaycan dili, tarixi və coğrafiyası üzrə 9-11-ci sinif şagirdləri arasında təşkil olunur. Qaliblərə ŞİH-in, TŞ-nin hədiyyələri, pul mükafatları verilir. Şeir və rəqs müsabiqəsi, fənn olimpiadaları, gənc ifaçıların müsabiqəsi də istedadların üzə çıxarılmasına və qayğı ilə əhatə olunmasına xidmət edir. Bu il belə tədbirlərin daha mütəşəkkil keçməsi təsadüfi deyil. Axı, “Uşaq ili” gənc soydaşlarımızın yaddaşlarında daha dərin üz buraxmalıdır. Lənkəranlılar fənn olimpiadaları üzrə yarışın respublika turuna vəsiqə qazanmış 14 məktəblinin rayona heç də əliboş qayıtmayacağına ürəkdən inanırlar.

“Uşaq ili” Lənkəranda daha nə ilə yadda qalacaq? Rvo kəndində 360 yerlik orta məktəb binası inşa olunur, artıq 2-ci mərtəbədə tamamlama işləri gedir. Şəhərin 8 saylı orta məktəbinin layihə sənədləri hazırlanır ki, tezliklə orada da tikintiyə başlansın. Bundan başqa, son 25-30 ildə ilk dəfə Lənkəranda yeni uşaq bağçası inşa ediləcək. Özü də şəhərin mərkəzində.

Bu il Lənkəran Şəhər İcra Hakimiyyəti yanında “Yetkinlik yaşına çatmayanların işləri və hüquqlarının müdafiəsi üzrə komissiya” daha məhsuldar fəaliyyət göstərir. Məktəblilərin hüquqi biliklərinin artırılması, qanuna hörmət ruhunda tərbiyə olunması üçün komissiyada işçi qrup yaradılıb və 42 orta məktəbdə görüşlər, seminar-treninqlər keçirib. ŞİH rəhbərliyi bu komissiyanın işinə daimi diqqət və qayğı göstərir. Uşaqların təhsildən yayınması və sair bu kimi halların aradan qaldırılması məqsədilə komissiyanın təşkil etdiyi reydlər nəticəsiz qalmır.

Dərsdən yayınıb ticarət və digər sahələrdə işə cəlb olunan uşaqlar qeydə alınır və təsirli inzibati tədbirlər görülür. Komissiya həmçinin valideynlərini itirmiş və himayədən məhrum olmuş uşaqlarla əlaqə saxlayır, onların hüquqlarının qorunması, sosial şəraitinin yaxşılaşdırılması məqsədilə aidiyyəti təşkilatlar qarşısında məsələ qaldırır, fəaliyyəti əlaqələndirir.

Əhalinin həyat şəraiti, rifah halı yaxşılaşdıqca uşaq evində qalan balacaların öz bioloji ailələrinə qayıtması və ya digər ailələrə verilməsi (de-institusionalizasiya), onlara alternativ qayğı göstərilməsi daha da artır. Məsələn, ötən il Lənkəran qarışıq tipli uşaq evində 78 uşaq olduğu halda, cari ildə orada 51 uşaq tərbiyə alır. Yaxşı göstəricidir.

Göründüyü kimi, “Uşaq ili” çərçivəvində Lənkəranda çoxsaylı, məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilir. Yaxın vaxtlarda rəsm müsabiqələri, uşaqların rayon ziyalıları, müharibə veteranları, idmançılar, incəsənət ustaları ilə görüşləri də təşkil ediləcək...

...Nədənsə hər dəfə Lənkəran uşaq evinin yanından ötəndə 90-cı illərin ortalarını xatırlayıram. Uşaqların arasında gördüyüm bir zənci qızın məsum və kədərli çöhrəsini hələ də unuda bilmirəm. Zavallı qızcığaz həm valideynsiz qalmışdı, həm də ki, dərisinin rəngi...

Utanırdı, çəkinirdi. Çünki bura onun mühiti deyildi. Onda mən qızcığaza qəlbən acımışdım. Görəsən, indi o, haradadır?... Kaş ki, sonrakı taleyi də dərisinin rəngi kimi qara gəlməyəydi! Kaş ki, irqindən, dinindən, milliyyətindən asılı olmayaraq uşaqların heç biri ana nəfəsinə, ata nəvazişinə, qardaş-bacı mehrinə həsrət qalmasın!..

Böyük fransız yazıçısı Antuan de Sent Ekzüperi deyib ki, hamı öz uşaqlığından gəlir.

Ölkəmizdə keçirilən “Uşaq ili” qoy bizi yenidən uşaqlığımıza qaytarsın. Köhnə dünyanı təzə bilək. Özümüzü uşaqların yerinə qoyaq, onların əlvan, parlaq arzu və istəkləri ilə yaşayaq. Layiq olduqları sevinci, səadəti, firavanlığı uşaqlardan əsirgəməyək. “Uşaq ili” ölkə rəhbərliyinin sosial yönümlü siyasətinin daha bir təntənəsinə çevrilsin.

Əli NƏCƏFXANLI

Xalq qəzeti.- 2009.- 23 aprel.- S. 11.