Dövlət Proqramının işığında

Quba: Abadlıq, quruculuq və inkişafın yeni mərhələsi

2004–2008-ci illərdə Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramının icrasının uğurla başa çatdırılması nəticəsində, ölkəmizin digər rayon və şəhərləri kimi, Qubada da, sözün əsl mənasında, çox böyük və yaddaqalan işlər görülmüşdür. Beş il ərzində Quba–Qusar, Quba–Xaçmaz, Quba–Qəçrəş, Quba–Qonaqkənd yollarında təmir və yenidənqurma işləri aparılmışdır. 73400 metr uzunluğunda kəndarası yollar təmir olunmuş, 78219 kvadratmetr sahəyə asfalt örtük çəkilmiş, çoxsaylı körpü və su ötürücüləri tikilmişdir.

Ölkə Prezidentinin tapşırığı əsasında 57 kilometr uzunluğu olan Xınalıq yolunun tikilərək istifadəyə verilməsi Qubanın iqtisadi və mədəni həyatında əlamətdar hadisə kimi qeyd olunmuşdur. Xatırladaq ki, təkcə Xınalıq yoluna 45 min ton asfalt döşənmiş, orada 9 körpü tikilmiş, 36 ədəd suötürücü qurğu və 1581 ədəd işarə dirəyi quraşdırılmışdır.

Ötən müddət ərzində Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə Qımıl, Davidoba, Küsnətqazma, Qımılqazma, Üçgün, Cek, Növdün, Gültəpə, Suxtakələ, Qalaxudat kəndlərinin hər birində 100 yerlik, İqdır kəndində 200 yerlik, Püstəqasım, Amsar və Qəçrəş kəndlərinin hər birində 240 yerlik yeni məktəb binaları tikilərək istifadəyə verilmişdir. Bunlardan əlavə, dövlət vəsaiti və digər mənbələr hesabına Mirzəməmmədkənd, Əliməmmədoba, Tülər, Qırızdəhnə və Əlik kəndlərində tikilmiş hər biri 100 yerlik, Yenikənd, Xaroşa və Dağlı kəndlərində hər biri 140 yerlik, Səbətlər kəndində 192 yerlik, Ağbil və Xaltan kəndlərində hər biri 240 yerlik, Xınalıqda isə 300 yerlik yeni məktəb binaları da bütün zəruri avadanlıqlarla təchiz olunmaqla pedaqoji kollektivlərə təhvil verilmişdir.

Qubanın zəngin tarixi və əsrarəngiz təbiəti bölgədə daxili və beynəlxalq turizmin inkişafını şərtləndirən çox ciddi amillər kimi dəyərləndirilə bilər. Başqa sözlə, Azərbaycanın şimal bölgəsinin uzun illərdir ki, ənənəvi turizm zonası kimi məşhurlaşması hər şeydən öncə məhz bu amillərlə izah oluna bilər. Razılıq hissi ilə deməliyik ki, son illər rayonda turizm infrastrukturun təşkili, formalaşdırılması və daha da təkmilləşdirilməsi istiqamətində də çox ciddi işlər görülüb. Təsəvvür edin, cəmisi 3–4 il öncə payız–qış mövsümündə Qubada gecələmək üçün bir ədəd belə münasib şəraiti olan otel tapmaq qeyri-mümkün idi. Bu gün isə Quba Olimpiya Kompleksi, “Cənnət bağı”, “Quba”, “Aynur”, “Avand”, “Səməd”, “Qudyalçay”, “Təngəaltı”, “Qəçrəş” və digər istirahət ocaqları turistlərə ilboyu yüksək səviyyədə xidmət göstərməyə hazırdır.

Bir sözlə, ötən beş il ərzində Qubada görülən abadlıq və quruculuq işləri, reallığa çevrilmiş olan ayrı-ayrı infrastruktur layihələri barədə uzun-uzadı danışmaq olar. Bunlar artıq Qubanın dünənki tarixidir. Bu gün həmin bünövrə üzərində Qubanın parlaq sabahı naminə yeni və daha möhtəşəm infrastruktur layihələri həyata keçirilməkdədir.

Prezident İlham Əliyevin 14 aprel 2009-cu il tarixli fərmanı ilə təsdiq olunmuş “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009–2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”nda şimal bölgəsinin digər rayonları ilə yanaşı Qubada da sənaye və kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalının artırılması bu məqsədlə meliorasiya və irriqasiya xidməti şəbəkəsinin genişləndirilməsi, təbii sərvətlərdən istifadənin daha da yaxşılaşdırılması, yol təsərrüfatı və nəqliyyat infrastrukturunun yeniləşdirilməsi, enerji, qaz və su təchizatının dayanıqlı olması, rabitə, səhiyyə, təhsil, mədəniyyət və idman müəssisələrinin təmiri, tikintisi və yenidən qurulması məqsədilə konkret vəzifələr müəyyən edilib. Həmin tədbirlərin hər birinin konkret icra müddəti və əsas icraçısı göstərilib. Məsələn, dövlət proqramına əsasən 2009–2011-ci illərdə “Sumqayıtelektrikşəbəkə” ASC tərəfindən Qubada elektrik enerjisi sisteminin əsaslı şəkildə yaxşılaşdırılması və hava elektrik verilişi xətlərinin yenidən qurulması nəzərdə tutulur.

Etiraf edək ki, bu gün Quba şəhərinin ayrı-ayrı kvartallarının və bəzi digər yaşayış məntəqələrinin qazla təchizatı sahəsində nöqsan və çatışmazlıqlar hələ də qalmaqdadır. Hansı ki, qarşıdakı beş il ərzində bu sahədə də əsaslı tədbirlər görülməsi nəzərdə tutulub. Belə ki, “Azəriqaz” Dövlət Proqramına uyğun olaraq 2009–2013-cü illər ərzində Quba şəhərinin və rayonun digər yaşayış məntəqələrinin qaz təminatının yaxşılaşdırılması, yeni yaşayış massivlərinin və kənd yaşayış məntəqələrinin qazlaşdırılması üçün bilavasitə cavabdehlik daşıyır.

Tədarük və emal müəssisələrinin azlığı və yaxud da qeyri-qənaətbəxş fəaliyyəti ucbatından hər il yetişdirilən bol meyvə və tərəvəz məhsulunun böyük bir hissəsinin öz alıcısını tapmadan məhv olması Quba sakinlərini narahat edən ən ciddi problemlərdən biri olaraq qalmaqdadır. Qarşıdakı beş il ərzində dövlət proqramına uyğun olaraq bu problemin aradan qaldırılması ilə bağlı nə dərəcədə effektli tədbirlər görüləcəyi xeyli dərəcədə Kənd Təsərrüfatı Nazirliyindən asılıdır. Başqa sözlə, rayonda “meyvəçilik, taxılçılıq, arıçılıq və heyvandarlıq məhsulları istehsalının və emalının inkişafının dəstəklənməsi” istiqamətində görüləcək işlərin əsas icraçısı məhz Kənd Təsərrüfatı Nazirliyidir.

Vəlvələçayda mühafizə tədbirlərinin aparılması, şimal çaylarında su götürmə və nəqletmə qurğularının tikintisi, əkin sahələrinin suvarma suyu ilə təminatının yaxşılaşdırılması, əhalinin sel təhlükəsindən qorunması məqsədilə çaylarda sahilbərkitmə tədbirlərinin həyata keçirilməsi — bütün bunlar isə Meliorasiya və Su Təsərrüfatı ASC tərəfindən həyata keçiriləcəkdir. Quba şəhərinin su təchizatının və kanalizasiya şəbəkəsinin yenidən qurulması, digər yaşayış məntəqələrinin su təchizatının yaxşılaşdırılması işi isə “Azərsu” ASC-yə həvalə edilib.

Quba ərazisi tikinti materialları ehtiyatları ilə olduqca zəngindir. Oradakı qum və çınqıl karxanalarından hər gün təkcə Quba və ətraf rayonlara deyil, həm də Bakı və Sumqayıta minlərlə ton inşaat materialı daşınır. Əfsuslar olsun ki, bu işlər çox zaman ekoloji tarazlığı nəzərə almadan aparılır. Ümid etmək olar ki, qarşıdakı illərdə Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi və onun yerli strukturları dövlət proqramından irəli gələn tələblərə uyğun olaraq ərazidəki tikinti materialları ehtiyatlarının axtarışı və kəşfiyyat işləri ilə yanaşı yataqlardan istifadənin tənzimlənməsi istiqamətində də təsirli tədbirlər görəcəkdir.

Dövlət proqramının uğurla həyata keçirilməsini təmin etmək məqsədilə Quba Rayon İcra Hakimiyyəti xüsusi tədbirlər planı hazırlayıb. Diqqəti çəkən odur ki, dövlət proqramında ümumi şəkildə ifadə olunan bütün işlər tədbirlər planında ən xırda konkretliklərinədək öz əksini tapıb. Yəni, konkret olaraq kimlərin nə vaxt və harada hansı işləri görəcəyi bu planda açıq-aydın ifadə olunub. Odur ki, aidiyyatı respublika təşkilatları vaxt itirmədən Qubada dövlət proqramında nəzərdə tutulmuş işlərin icrasına başlaya bilərlər.

Bu günlər Quba şəhəri, sözün əsl mənasında, nəhəng tikinti meydanını xatırladır. Şəhərin elə bir küçəsi, elə bir meydanı, elə bir məhəlləsi yoxdur ki, orada genişmiqyaslı tikinti, abadlıq və quruculuq işləri getməsin. Heydər Əliyev prospektinin və Ə. Nərimanov küçəsinin yenidən qurulması və abadlaşdırılması istiqamətində xüsusilə böyük işlər görülməkdədir. Ulu öndərin adını daşıyan prospekt boyunca fərdi yaşayış evləri və kommersiya obyektlərinin fasad və dam örtükləri dəyişdirilir. Rayon icra hakimiyyətində bizə bildirdilər ki, yaxın günlərdə Heydər Əliyev parkında və Nizami parkında da kompleks abadlıq və yenidənqurma işlərinə başlanacaqdır.

Bir sözlə, qubadlıların dilində əzbər olan bir mahnıda deyildiyi kimi, əzəldən gözəl olan Quba son illər daha da gözəlləşib. Və qubalılar əmin ola bilərlər ki, 2009–2013-cü illəri əhatə edən dövlət proqramında nəzərdə tutulan vəzifələr icra olunduqdan sonra Quba həqiqətən də indiyədək olduğundan qat-qat gözəl olacaqdır.

Etiraf edək ki, Quba elə əzəldən də abad və səliqəli şəhər olub. Bu da ondan irəli gəlir ki, orada yerli icra strukturları da, geniş ictimaiyyət də doğma şəhərin daim təmiz və cazibədar olması üçün əlindən gələni əsirgəmir. Bu, Quba və qubalılara xas olan bir ənənədir. Özü də digər şəhər və rayonlarımız üçün örnək ola biləcək bir ənənədir. Amma bu gün təkcə ənənələrə qapanıb qalmaqla kifayətlənmək olmaz. Razılaşsaq ki, Qubanın köhnə küçə və meydanları obrazlı şəkildə desək günü-gündən artan, genişlənən və həyatın bütün sahələrini əhatə edən yeniliklərə artıq darlıq edir. Odur ki, 2009-cu ilin ilk günlərindən etibarən Qubanın baş yolunun əsaslı surətdə yenidən tikilməsinə başlanılıb. Bu məqsədlə hazırda Nəqliyyat Nazirliyinin fəal dəstəyi ilə rayonun girişindən şəhərin mərkəzi meydanınadək olan geniş bir ərazidə iri həcmli abadlıq və quruculuq işləri aparılmaqdadır.

Məlumat üçün bildirək ki, cari ildə rayonda abadlıq və quruculuq işlərinə Quba Şəhidlər Xiyabanının yenidən qurulması ilə start verilib. Bunun ardınca rayonun girəcəyində metal konstruksiya üzərində qlobusla tamamlanan tağvari giriş qapısı istifadəyə verilib. Qımıl və Qımılqazma kəndlərini birləşdirən, uzunluğu 24, eni 4,5 metr olan körpünün də tikintisi bu yaxınlarda başa çatdırılıb.

Bununla bir vaxtda regional müalicə diqanostika mərkəzinin, Qarabağ əlilləri və şəhid ailələri üçün 4 mərtəbəli 36 mənzilli yaşayış evinin, Amsar kəndində yetkinlik yaşına çatmayanlar üçün sosial reabilitasiya mərkəzinin, İspik, Təngəaltı və Susay kəndlərində yeni məktəb binalarının tikintisi, şəhər mədəniyyət evinin və mərkəzi xəstəxananın isə əsaslı təmiri davam etdirilir. Xucbala kəndi ərazisində tikilməkdə olan modul tipli elektrik stansiyası və yeni asfalt-beton zavodu da yaxın vaxtlarda istifadəyə veriləcəkdir.

Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009–2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramının əsas məqsədi ölkədə qeyri-neft sektorunun inkişafının sürətləndirilməsinə, iqtisadiyyatın diversifikasiyasına, tarazlı regional və davamlı sosial-iqtisadi inkişafa, əhalinin həyat səviyyəsinin daha yaxşılaşmasına nail olmaqdır. Prezident İlham Əliyevin təbirincə desək: “Bu proqram çox ciddi sənəddir. Orada inkişafın əsas istiqamətləri müəyyən olunub. Mən şübhə etmirəm ki, növbəti beşillik proqramın icrası nəticəsində Azərbaycanın qarşısında duran əsas, ciddi sosial və iqtisadi problemlər tamamilə öz həllini tapacaqdır”.

Q. CƏFƏROĞLU

Xalq qəzeti.- 2009.- 29 aprel.- S. 4.