Ərzaq bolluğu yaradanlar

İsmayıllıda onların fəaliyyəti həm də çoxsaylı yeni iş yerlərinin açılmasına səbəb olur

Dəniz səviyyəsindən min metrlərlə yüksəkliklərdə olan Tağlabiyan kəndi İsmayıllı rayonunun adına bir neçə cəhətdən özünəməxsus şöhrət, nüfuz qazandırır. Əvvəla, bu kəndin çox yaxşı balı olur. Hər yerdə bal “minbir dərdin dərmanı” sayılırsa, burada həmin “göstərici”nin xeyli yüksək olduğu çoxdan sübuta yetirilib. İkinci, kəndin havası, təbiəti, yaşıllığı da elə minbir min dərdin dərmanı kimi safdır, təmizdir. Üçüncü, həmin saflıq, təmizlik, təbiilik arasında yaşayan Tağlabiyan camaatının özü də nəinki İsmayıllıda, hətta, qonşu rayonlarda da yurdsevərlik, işgüzarlıq, duruluq rəmzi kimi ad çıxarıb. Belə zəhmətsevər və halal adamlardan biri də kənd sakini Məzahir Salmanovdur.

Uzun müddət müxtəlif müəssisələrdə rəhbər vəzifələrdə çalışıb, iki ali təhsil alıb, ancaq iqtisadçı mütəxəssis kimi daha çox nüfuz qazanan Məzahir müəllim kifayət qədər imkanlara malik fermer təsərrüfatı yarada bilib. Əsasən əkinçilik, arıçılıq və heyvandarlıq məhsulları istehsal edən bu təsərrüfat rayonun iqtisadiyyatında özünəməxsus rol oynayır. Yayda İsmayıllada, qışda Hacıqabulda təsərrüfatın yanında olan Məzahir müəllim təkcə iqtisadçı və ya fermer kimi deyil, elə həmsöhbət kimi də çox maraqlı adamdır:

— Gördüyümüz işlər, yaratdığımız təsərrüfat barədə indi söhbət edərik. Ancaq əvvəlcə iki məqamı xüsusilə qeyd etmək istəyirəm. Birinci, ulu öndər Heydər Əliyev söyləmişdi ki, biz ölkə iqtisadiyyatını inkişaf etdirmək üçün əvvəlcə kiçik və orta sahibkarlığın inkişafına nail olmalıyıq. Ölkəyə itkinci dəfə rəhbərlik etdiyi dövrdə bu məsələni daim diqqət mərkəzində saxlayan ulu öndərin siyasi varisi Prezident İlham Əliyev də orta və kiçik sahibkarlığa daim böyük etimad göstərir. Məsələn, 2003-2008-ci illərdə kiçik sahibkarlıq müəssisələrinin sayı 10 min vahid artıb. Bu, ildə 2 min vahid deməkdir. Bu, kiçik göstərici deyil.

Nazirlər Kabinetinin iclaslasında cənab İlham Əliyev dedi ki, Azərbaycan hökuməti özəl sektora daim dəstək verməyə çalışır və bunu yalnız sözdə deyil, əməli işimizlə də göstəririk. Yeri gəlmişkən, bizim bu il Sahibkarlığa Kömək Milli Fondundan 10 min manat vəsait almağımız da dövlətin həmin dəstəyinin nümunəsidir.

Qeyd etmək istədiyim ikinci məqam rayon rəhbərliyinin bizim problemlərimizin həllinə köməkçi olması, fəaliyyətimizin yüuksək səviyyədə dəstəklənməsidir. Elə bir məsələ olmur ki, onun həllində rayon icra hakimiyyəti başçısının aqrar məsələlər üzrə müavini Həsən Həsənovun dəstəyini görməyək. Həsən müəllim təkcə kənd təsərrüfatıyla bağlı məsələləri dərindən bilinir, eləcə də dövlətin qarşıya qoyduğu vəzifələrin icra mexanizmini incəliklərinə qədər bilən mütəxəssis kimi böyük nüfuza malikdir. Ona görə də İsmayıllıda fermer və sahibkarların problemi olmur. O ki qaldı bizim müfəssisənin fəaliyyətinə, deyə bilərəm ki, göstəricilərimiz pis deyil.

Bu il 60 hektar sahədə taxıl əkmişdik. Hektardan məhsuldarlıq 30 sentnerdənt çox oldu. Şum, əkin, biçin işlərini yerinə yetirən mexanizatorlarımız — onlar 8 nəfərdirlər — 300 manat əməkhaqqı alırlar. Ona görə də heç bir işimiz “axsamır”.

Bizim rayonda heyvandarlığın inkişafı üçün böyük imkanlar var. Ona görə də təsərrüfatımızda 500 baş ana qoyun, 40 baş iribuynuzlu mal-qara saxlayırıq. Qışlağımız Hacıqabul rayonundadır. Orada 260 hektar sahəmiz var. İsmayıllıdakı yaylaq sahəmiz isə 123 hektardır. Heyvandarlıq sahəmizdə 10 ailə işləyir. Nəticələrimiz rayon rəhbərliyi tərəfindən yüksək qiymətləndirilir. İstehsal etdiyimiz məhsulları müxtəlif bazarlarda satırıq. Yeri gəlmişkən, sizin qəzet vasitəsiylə bir məsələni də qeyd etmək istəyirəm. Belə ki, heyvandarlarımız ilin yarısını qışlaqda — yəni Hacıqabuldakı sahələrimizdə keçirirlər. O tərəflərdə süd emalı müəssisəsi tikilərsə, biz öz məhsullarımızı həmin zavoda təhvil verməklə həm qazancımızı çoxalda bilərik, həm də itkinin qarşısı azalar. Üstəlik, istehlakçılara daha keyfiyyətli ağartı məhsulları çatdırmış olarıq.

Məzahir müəllimin təsərrüfatında 50 arı ailəsi var. Bu işlə 2 nəfər məşğuldur. Əvvəllər hər il xeyli miqdarda bal satıblar:

— Açığını deyim, indi daha balı satmırıq. Bu balın azalması ilə və ya bizim həmin məhsulu satmağa ehtiyacımızın olmaması ilə bağlı deyil. Sadəcə, indi dost-tanış, qonaqlar çoxdur, öz qohum-qardaşımız da allaha şükür...

Məzahir müəllim qohum- qardaş dedi, mən bir məsələni də qeyd eləmək fikrinə gəldim. 300 nəfər əhalisi olan Tağlabiyan kəndinin (dövlət yüksəklikdə yaşayan bu adamlara xüsusi vəsait verir) sakinlərinin əksəriyyəti bir-birinə qohumdur. Məzahir müəllimin atası Xasay Salmanov da əvvəllər uzun illər təsərrüfatla məşğul olub. “5 övladım var — deyir, — ikisi qız, üçü oğlan. Aralarında iqtisadçı da var, müəllim də. Sonuncu övladım ötən il ölkənin ən nüfuzlu ali məktəblərindən olan Tibb Universitetinə qəbul olub”.

Bax belə. Kənd adamlarının təkcə aqrar sektorda deyil, cəmiyyət həyatının bütün sahələrində, özü də yüksək şəkildə fəaliyyət göstərməsinin nümunəsini yaratmış Salmanovlar ailəsi barədə qısaca söhbət açdıq. Amma iş adamının, ərzaq bolluğu yaradan, yeni iş yerlərinin açılmasına çalışan sahibkarın fəaliyyəti barədə gələcəkdə daha geniş söz açmağımızı da bildirdik.

İsmayıllının kənd təsərrüfatında özünəməxsus fəaliyyəti, xüsusi göstəriciləri olan sahibkarlardan biri də Etibar Hacıyevdir. Etibarın təsərrüfatının da əsas fəaliyyət sahələri heyvandarlıq və əkinçilikdir:

— Bilirsinizmi, mənim fikrimcə, kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalı dedikdə ən əvvəl əkinçilik və heyvandarlıq sahələri yada düşür. Elə bilirəm ki, sonrakı sahələrin hamısı yardımçıdır. Elə Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadii inkişafı Dövlət Proqramında da daha çox bu iki sahənin inkişaf etdirilməsini təmin edən bəndlər vardır. Ona görə də bizim təsərrüfat hələlik ancaq bu iki sahə üzrə fəaliyyət göstərir. Gələcəkdə — imkanlarımız genişlənəndə, yəqin ki, digər sahələrdə də fəaliyyət göstərəcəyik.

Hələlik isə təsərrüfatımızda 100 baş qoyun, 20 baş mal vardır. 90 hektar sahədə isə arpa əkmiş, hektardan 40 sentner məhsul götürmüşük. Ötən il buğda əkdiyimiz sahədən məhsuldarlığımız bir qədər çox olmuşdu. Bu ilki obyektiv səbəbləri isə hamıdan yaxşı siz qəzetçilər bilirsiniz. Hər halda hektardan 40 sentner də pis göstərici deyil.

Amma bir məsələni mütləq qeyd etməliyəm. Bu məsələ təkcə İsmayıllıda deyil, respublikanın hər yerində fermerləri narahat edir. Belə ki, istehsal etdiyimiz məhsula bazar tapa bilməməyimiz yeganə, ancaq böyük problem kimi qarşımızda durur. Bu yaxınlarda televiziyadan eşidəndə ki, dövlət fermerlərin istehsal etdiyi taxılın bir hissəsini almaq barədə qərar qəbul edəcək, çox sevindik. Çünki bazarı olmayan məhsulun istehsalının kimisə maraqlandırması o qədər də inandırıcı deyil. Əgər taxılımız dövlət səviyyəsində alınarsa, onda təsərrüfatımız da böyüyər, texnikamız da çoxalar, yeni iş yerləri də yaranar.

Hələlik isə cəmi 15 nəfər üçün iş yeri yarada bilmişik. İki kombaynımız, 2 yük traktorumuz vardır. Hər halda rayonumuzda ərzaq məhsulları bolluğu yaradılmasında iştirak etdiyimizə görə məmnunuq. Ona da məmnunuq ki, rayon rəhbərliyi bizim fəaliyyətimizi daim dəstəkləyir və lazımi köməkliklər göstərir.

İsmayıllı sahibkarları arasında fəaliyyət sahəsi və özünəməxsus nüfuzu olan iş adamlarından biri də Araz Zərbəliyevdir. Araz müəllimin rəhbərlik etdiyi müəssisə dərman bitkilərini yetişdirir, tədarük edir və satır. Çox maraqlı, insanlar üçün xeyli və təsərrüfatın özü üçün sərfəli fəaliyyət sahəsidir:

— Müxtəlif daxili xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilən şüyüd, razyanə, boranı bitkilərini yetişdiririk. Topçu kəndində 2 hektar sahəmiz var. Bizim bu sahəyə maraq göstərməyimizin əsas səbəbi çoxsaylı elmi kitabları və xalq təbabəti barədə yazılı məlumatları oxuyandan sonra gəldiyimiz qərar oldu. Öyrəndik ki, ekoloji cəhətdən qat-qat təmiz olan bu məhsullar alimlər tərəfindən də yüksək qiymətləndirilir. İcra başçısının aqrar məsələlər üzrə müavini də bizi ruhlandırdı. Beləcə işə başladıq. İşə başlayandan sonra Tibb Universitetindən professor Yusif Kərimov gəlib bizim fəaliyyətimizlə tanış oldu. Gördüyümüz işi yüksək qiymətləndirən alim sonra daha tez-tez bizimlə əlaqə saxlamağa başladı. Qablaşdırma məsələlərində də onunla məsləhətləşdik. Hazır məhsulları Səhiyyə Nazirliyinin Bakıxanov qəsəbəsindəki müvafiq bazasına veririk. Nəticədə biz öz məhsulumuzu satırıq, paytaxt sakinlərinə isə ekoloji cəhətdən daha təmiz dərman bitkiləri çatdırılır.

...Araz Zərbəliyev orijinal fermer təsərrüfatı yaratması ilə yanaşı, ictimai fəaliyyəti ilə də seçilən əyalət adamlarındandır. O deyir ki, Tanrının qismətindən dövlət başçısı İlham Əliyevlə 5 dəfə görüşmək imkanım olub. Onun üçün Prezidentin sahibkarlarla görüşünə təsadüf edib:

— Mən həmin görüşlər zamanı hiss etdim ki, Azərbaycanda sahibkarların, iş adamlarının, fermerlərin çox böyük dayağı, dəstəyi vardır. Bu dayaq cənab Prezidentin özüdür. Ona görə də fermerlərin, iş adamlarının fəaliyyəti gündən-günə genişlənəcək, yeni uğurlar əldə ediləcəkdir.

İlqar HƏSƏNOV

Xalq qəzeti.- 2009.- 4 avqust.- S. 7.