Azərbaycanın Avropaya inteqrasiyası həm ölkəmiz,

həm də Avropa üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir

İlham ƏLİYEV: Əminəm, apardığımız islahatlar növbəti beş ildə həyatımızın bir çox meyarlarını, o cümlədən siyasi sistemi və iqtisadi azadlığı Avropa İttifaqının meyarları səviyyəsinə gətirib çıxaracaqdır

Ölkəmizin son illər əldə etdiyi hərtərəfli uğurlar, xüsusilə, xarici siyasətdəki nailiyyətlərimiz beynəlxalq aləmdə cavabsız qalmır. Artıq nəinki Avroasiya məkanında, hətta bütün dünyada Azərbaycanla əməkdaşlığa böyük önəm verilir. Regionda isə artıq heç bir layihə Azərbaycanın iştirakı olmadan reallaşdırılmır. Noyabrın 25-də İtaliyaya səfəri çərçivəsində bu ölkənin “RAİ İnternational” telekanalının “Foks neks” proqramına müsahibə verən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev həmin məsələni xarakterizə edərkən maraqlı açıqlama vermişdir: “...Biz enerji sahəsində bütün qonşularımızla çox ciddi və səmərəli əməkdaşlıq edirik. Bu, o deməkdir ki, təchizatçı kimi, Azərbaycan ən mühüm məqsədlərindən biri olan şaxələndirməyə nail ola bilibdir. Şaxələndirmə təkcə istehlakçılar üçün deyil, təchizatçılar üçün də vacibdir. Xüsusilə də dünyanın enerji bazarına birbaşa çıxışı olmayan ölkələr üçün”.

Siyasətdə balanslaşdırma, iqtisadiyyatda şaxələndirmə. Heydər Əliyev siyasi kursunun ən mühüm tərkib hissələrindən olan bu iki amil son beş ildə ölkəmizə daha böyük səmərə gətirir və nüfuz qazandırır. İkinci dəfə prezident kimi and içən İlham Əliyevin seçkidən dərhal sonra Türkiyəyə, ardınca isə uzun illər Avropa Birliyində təmsil olunan İtaliyaya səfər etməsi siyasi balanslaşdırmadan xəbər verir. Bakı—Tbilisi—Ceyhan neft, Bakı—Tbilisi—Ərzurum qaz ixrac kəmərləri, “Nabukko” layihəsi və eləcə də Türkiyə—Yunanıstan—İtaliya qaz ixrac kəməri layihəsi ilə yanaşı, tamamilə başqa bir istiqamətdə enerji əməkdaşlığı edilməsi isə iqtisadi şaxələndirmənin təzahürüdür. Başqa istiqamət nədir? İtaliyalı jurnalist Azərbaycan Prezidentindən soruşur:

— Azərbaycan beynəlxalq səviyyədə get-gedə daha mühüm rol oynamağa başlayır. Bu baxımdan enerji əməkdaşlığı sahəsində İranla da müəyyən işbirliyi nəzərdə tutulurmu?

—Bəli, bizim İranın enerji sektoru ilə tərəfdaşlığımız var, ticarət əlaqələrimiz var, İran bazarına neft məhsulları ixrac edirik. Eyni zamanda biz iki ölkə arasında elektrik enerjisi mübadiləsi sahəsində əməkdaşlıq edirik, bizi birləşdirən elektrik xətlərimiz var. Son bir neçə il ərzində qaz sahəsində də çox ciddi əməkdaşlıq edirik, mübadilə əməliyyatları aparırıq, ölkələrimizin müxtəlif bölgələri üçün mavi yanacağın mübadiləsini həyata keçiririk. Beləliklə, bu əməkdaşlıq çox genişdir, qarşılıqlı surətdə səmərəlidir və eyni zamanda, enerji resurslarımızın axınını şaxələndirməyə kömək edir.

Ekspertlərin fikrincə, Azərbaycan Prezidentinin İtaliya televiziyasına verdiyi bu müsahibənin (Avropanın ən nüfuzlu telekanallarından olan “RAİ İnternational”a dünyanın hər yerində baxırlar) bütün məqamları maraqlı və diqqətçəkəndir. Ancaq Azərbaycan rəhbərinin ölkənin enerji ehtiyatlarının axınının şaxələndirilməsi məsələsindən söz açarkən Avropa və Qərb dünyası ilə bərabər İranla əməkdaşlığa da böyük önəm verilməsi barədə açıqlaması daha maraqlıdır. Hətta bəzi politoloqların fikrincə, İlham Əliyevin Avropanın mərkəzində bu şəkildə izahlar və şərhlərlə çıxış etməsi onun bir neçə il əvvəl “Biz öz ölkəmizin ərazisindən İrana və ya hər hansı region ölkəsinə qarşı hərbi məqsədlərlə istifadə edilməsinə imkan verməyəcəyik” — deyə nümayiş etdirdiyi siyasətçi qətiyyətinin təkrarlanması idi. İlham Əliyev bütün çıxış, müsahibə və nitqlərində sübut edir ki, Azərbaycan müstəqil xarici siyasət yeridir və yeridəcəkdir.

Dövlət başçımızın digər çıxış və müsahibələrində olduğu kimi, “Foks neks” proqramına verdiyi müsahibədə də rəsmi Bakının ölkəmizin ən ağrılı problemi olan Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həll edilməmiş qalması ilə barışa bilmədiyi öz kəskinliyi ilə vurğulanır. Sual:

— Sizdən ölkənizin iqtisadi inkişafı ilə bağlı gözəl perspektivləri eşitməkdən məmnun oldum. Lakin Azərbaycanın müəyyən problemi də var. Bu, Dağlıq Qarabağ münaqişəsidir...

Azərbaycan Prezidenti avropalı jurnalistin bu sualına, xüsusən, bu yaxınlarda Rusiya paytaxtında imzalanmış Moskva Bəyannaməsi ilə bağlı səsləndirilən məqamlara bütün azərbaycanlıların və ədalətsevər insanların ürəyindən olan cavab verir: — Vəziyyət... aydındır. Azərbaycan ərazisinin Ermənistan tərəfindən işğal edilməsi faktı beynəlxalq birlik tərəfindən tanınır... Bəyannamədə “hesab edirik ki, siyasi həll yolu olmalıdır” — deyilməsi fundamental hüquqlarımızdan imtina etməyimiz deyildir. Bütün beynəlxalq normalara əsasən, hər bir ölkənin özünü müdafiə etmək hüququ var. Azərbaycan Ermənistanın təcavüzünün qurbanıdır. Bu təcavüz nəticəsində nəinki Dağlıq Qarabağ, hətta onun ərazisindən kənar və ermənilərin heç vaxt yaşamadıqları daha 7 rayon Ermənistan tərəfindən işğal olunmuşdur... biz bu vəziyyətlə barışa bilmərik. Ermənistanın iki onillikdən çox xalqımızın fundamental hüquqlarını pozması faktı ilə və heç nə baş verməməsi ilə razılaşa bilmərik. ...Qafqazda sülhün bərqərar olunması üçün biz tezliklə məsələnin həlli yolunu tapmalıyıq" .

Göründüyü kimi, Azərbaycan Prezidenti özünün enerji təhlükəsizliyinin qayğısına qalan, bu məqsədlə rəsmi Bakı ilə əməkdaşlığa və tərəfdaşlığa böyük önəm verən dünya dövlətlərinə açıq şəkildə başa salır ki, hər gün qapısını döydüyünüz Bakı təcavüzkar dövlətin işğalçılıq siyasətinin qurbanına çevrilibdir. Əgər dünya birliyi işğalçıya öz yerini göstərməsə, Qafqazda sabitlik yenidən pozula bilər və öz ölkəsinin enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün dəridən-qabıqdan çıxan bəzi ölkələr yenidən dağa-daşa düşməli olarlar. Əslində Avropada bu incə məqamı bilməmiş deyillər və son zamanlar münaqişənin daha tez həll edilməsi üçün atılan addımlar da məhz həmin məqamın dərkindən irəli gəlir.

İlham Əliyevin İtaliya televiziyasına verdiyi müsahibədə bugünkü Azərbaycan cəmiyyətini narahat edən başqa bir məqam da öz əksini tapır. Belə ki, bu gün həm ölkə daxilindəki bəzi qaragüruhçu qüvvələr, həm də xaricdəki bəzi qeyri-peşəkar (bəzən də qərəzli) qeyri-hökumət təşkilatları Azərbaycanın sosial-iqtisadi inkişafının üstünə kölgə salmaq üçün bir sıra “neqativ hallar” barədə cəfəngiyyat uydururlar. İtaliyalı jurnalist Azərbaycan Prezidentinin həmin məsələlərə də münasibətini öyrənmək istəyir. Üstəlik, jurnalist öz sualını əvvəlcədən özü sığortalayır: “Dünyanın bir çox ölkələrində korrupsiya problemi var”. Azərbaycan Prezidentinin cavabı bir tərəfdən, ölkəmiz haqqında cəfəng uyduran qeyri-hökumət təşkilatlarının qeyri-peşəkarlığını sübut edirsə, digər tərəfdən də ölkəmizdə insan hüquqlarının qorunmasının səviyyəsindən xəbər verir:

“— Burada bir düzəliş etmək istərdim. Bu qiymətləndirmə Beynəlxalq Valyuta Fondu tərəfindən deyil, Transparency İnternational adlandırılan QHT tərəfindən hazırlanıbdır. Bilirsiniz, QHT-lər çoxdur. Bizim ölkədə QHT-ni iki gün ərzində yaratmaq olar. Bundan sonra reytinqlər açıqlanır, təəssürat və ya maraqlar əsasında ölkələr həmin reytinqdə yer alır... Biz ciddi beynəlxalq təşkilatların qiymətləndirmələrinə əhəmiyyət veririk. Dünyada bir nömrəli islahatçı olmaq təsadüfən baş vermir. Bu, özünü bizim liberal iqtisadiyyatımızda, korrupsiyaya qarşı mübarizəmizdə göstərir. Bu, onu göstərir ki, Azərbaycanda biznes qurmaq asandır, korrupsiya mühitində bu, mümkün deyildir. Beləliklə, QHT-lərin qiymətləndirmələri bəzən onların subyektiv fikirlərinə əsaslanır”. “Azərbaycanda qeyri-hökumət təşkilatını cəmi 2 günə yaratmaq olur”, “Azərbaycanda istənilən şəxs maneəsiz şəkildə biznes qura bilir”, “Azərbaycan 1 nömrəli islahatçı ölkədir” və sairə bu kimi ifadələri dilə gətirən həm daxili, həm də xarici ekspertlər əslində ölkədə insan hüquqlarının qorunmasının səviyyəsi barədə söz açmış olurlar. Dövlət başçımız da müsahibəsində bu məqamları ustalıqla yada salır.

Ümumiyyətlə, Azərbaycan Prezidentinin İtaliya televiziyasına verdiyi müsahibə bütün məqamlarına görə həm ölkəmiz üçün, həm də regionda marağı olan dövlətlərin təmsilçiləri üçün olduqca əhəmiyyətli bir fikir mübadiləsi idi. Ən başlıcası isə, dövlət başçımız növbəti dəfə sübut etdi ki, Azərbaycanda müstəqil siyasət yeridən qüdrətli dövlət formalaşdırılıbdır. Biz həm Şərq, həm də Qərb dəyərlərinə böyük hörmət və ehtiramla yanaşır, dövlətin idarə edilməsində, cəmiyyətin inkişafında hər iki dəyərin daha məqbul variantlarını qəbul edirik. Sivil, dünyəvi, demokratik dövlət quruculuğunda bu, çox mühüm amildir.

İttifaq MİRZƏBƏYLİ.

Xalq qəzeti.- 2008.-5 dekabr.-S.1.