Dünya azərbaycanlılarının milli həmrəyliyi və

birliyi dövlətimizin gücünü və nüfuzunu artırır

31 Dekabr Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günüdür

Ötən əsrin sonunda müstəqilliyimizi bərpa edəndə ermənilərin haqsız torpaq iddiaları ilə üzləşdik. Onda gördük ki, dünyada təklənmişik, xüsusən, ermənilərin yüz, iki yüz ildən bəri formalaşdırdıqları diasporlarının köməyi ilə Azərbaycan həm də informasiya blokadasına alınıb, haqq səsimiz dünya ictimaiyyətinə çatdırılmır. Odur ki, dünyanın əksər ölkələri erməni qəsbkarlarını müdafiə edirdi.

Diaspor quruculuğu müstəqilliyimizin elə ilk günündən xüsusi əhəmiyyət kəsb etməyə başladı. Amma bu taleyüklü vəzifəni düzgün, səmərəli formada yerinə yetirmək təcrübə, bacarıq, uzaqgörənlik və əlbəttə ki, qətiyyət tələb edirdi. Məhz bu taleyüklü məsələ də ümummilli liderimiz Heydər Əliyev Azərbaycanda rəhbərliyə qayıdandan sonra mümkün oldu. Ulu öndər Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisinin sədri olanda onun təşəbbüsü ilə Ali Məclis 31 Dekabr — Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Gününün təsis edilməsi haqqında qərar qəbul etdi. Həmin qərarla 31 dekabrın hər il bayram edilməsi üçün Azərbaycan Respublikası Ali Soveti qarşısında vəsatət qaldırıldı.

Doğrudur, 1993-cü ilə kimi diaspor quruculuğu işində elə bir ciddi dönüş olmadı. Ulu öndər xalqın təkidli xahişləri ilə Azərbaycanda hakimiyyətə qayıdandan sonra bu istiqamətdə çox böyük işlər görüldü. Tədricən azərbaycanlıların həmrəyliyi və birliyi ideyası bütün dünyada yaşayan soydaşlarımızın düşüncəsinə hakim kəsildi.

Dünya azərbaycanlılarının müstəqil dövlətimiz və vahid məqsəd ətrafında birləşdirilməsi ideyasının müəllifi ümummilli lider Heydər Əliyevdir. Xaricdə yaşayan soydaşlarımızın tarixi vətənlərinə bağlılığını təmin edən azərbaycançılıq ideologiyasının müəyyənləşdirilməsi də ulu öndərimizin xidmətləridir. Azərbaycançılıq bu gün həm ölkəmizdə, həm də bütün dünyada yaşayan azərbaycanlıların əsas ideyasıdır. Ümummilli lider dünya azərbaycanlılarını mahiyyəti öz milli mənsubiyyətini, milli-mənəvi dəyərlərini qoruyub saxlamaq, həmçinin onların ümumbəşəri dəyərlərlə sintezindən bəhrələnməklə hər bir insanın inkişafını təmin etməkdən ibarət olan bu ideya ilə silahlandıraraq, müstəqil Azərbaycan dövləti ətrafında birləşməyə çağırırdı.

Ümummilli liderimiz xaricdə yaşayan azərbaycanlıların birliyi və təşkilatlanması məsələsini daim diqqətdə saxlayırdı. Azərbaycan diaspor cəmiyyətlərinin problemlərinə böyük həssaslıqla yanaşırdı. Xarici ölkələrdə Azərbaycan diasporunun formalaşmasının vacibliyini, lobbiçilik fəaliyyətinin əsas istiqamətlərini və perspektivlərini müəyyən etmişdi. Bütün xarici səfərlərində həmin ölkələrdə yaşayan azərbaycanlılarla görüşür, onların qayğıları, problemləri ilə maraqlanır, tarixi vətənləri Azərbaycanla əlaqələrinin yaranması üçün tapşırıq və tövsiyələrini verirdi. Təbii ki, bu tapşırıq və tövsiyələr səmərəsiz qalmırdı. Tədricən diasporların formalaşması səmərəli forma alırdı.

Nəhayət, on il sonra — 2001-ci il noyabrın 9-10-da ümummilli lider Heydər Əliyevin təşəbbüs və himayəsi ilə Bakıda Dünya Azərbaycanlılarının I qurultayı keçirildi. Bu, xaricdə yaşayan soydaşlarımızın təşkilatlanması baxımından tarixi dönüş nöqtəsi oldu. Çünki artıq xarici ölkələrdə təşkilatlanmağa başlayan diasporları bir araya gətirmək, əlaqələrini qurmaq, fəaliyyətlərində ümumi məqsədə nail olmaq üçün bir mərkəzdə birləşdirmək zəruri məsələydi.

Həmin qurultayda ümummilli liderimiz Heydər Əliyev nitqində bildirmişdir: “Azərbaycan xalqı böyük, qədim tarixə malikdir. Çoxəsrlik tariximizdə xalqımız bir çox sınaqlardan çıxmış, yaşamış, öz mənliyini itirməmiş, dünya sivilizasiyasına dəyərli töhfələr vermiş, dünya sivilizasiyasını zənginləşdirmişdir. Ancaq tarixin müxtəlif mərhələlərində azərbaycanlılar bəzi məhrumiyyətlərə düçar olmuşlar. Ona görə də bütün dünyaya səpələnmiş azərbaycanlıların birliyi, həmrəyliyi indi həm bizim üçün, müstəqil Azərbaycan dövləti üçün, həm də dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan azərbaycanlılar üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edir”.

Bu qurultayın səmərəsi çox oldu. Diaspor nümayəndələri bir araya gəldilər, qarşılıqlı fəaliyyət planları qurdular. Görəcəkləri işlər bir az da aydınlaşdı, dəqiqləşdi. Məhz bundan sonra dünyanın hər yerində Azərbaycan diaspor təşkilatlarının fəaliyyəti genişləndi. Azərbaycan dövlətinin də diaspor quruculuğu istiqamətində səyləri gücləndi. Amma bu istiqamətdə sistemli dövlət siyasəti həyata keçirmək zəruri idi. Məhz buna görə də ulu öndər Heydər Əliyev 2002-ci il iyulun 2-də “Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin yaradılması barədə” fərman imzaladı. Daha sonra, elə həmin il Milli Məclis “Xarici ölkələrdə yaşayan soydaşlarımıza dövlət qayğısı haqqında” qanun qəbul etdi. Bundan sonra diaspor quruculuğu işində dövlət siyasəti sistemli xarakter aldı və uğurlar əldə edildi. Məhz bunun sayəsində ermənilərin qondarma, məkrli təbliğat kampaniyaları uğursuzluqlara düçar olmağa başladı.

Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsi xaricdəki Azərbaycan cəmiyyətlərinin, birliklərinin və dərnəklərinin fəaliyyətinin bir mərkəzdən koordinasiya edilməsinə, həmçinin onların dövlət qayğısı ilə əhatə olunmasına geniş imkanlar açdı, eyni zamanda, diasporların lobbiyə çevrilməsində yeni mərhələnin başlanğıcı oldu.

2003-cü ildən sonra bu sahədə dövlət siyasəti Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilməyə başlandı. Cənab İlham Əliyev ilk gündən bəyan etdi ki, hər bir dövlətin xarici siyasətinin uğuru onun formalaşdırdığı diaspor və lobbinin imkanlarından bilavasitə asılıdır və məhz buna görə də diaspor quruculuğu işini xarici siyasət sahəsində prioritet istiqamətlərdən biri kimi qiymətləndirdi. Buna görə də 2006-cı il martın 16-da cənab İlham Əliyevin iştirakı ilə Bakıda Dünya Azərbaycanlılarının II qurultayı keçirildi. Bu tədbir I qurultaydan az olmayan bir əks-səda doğurdu. Əvvəla, ötən beş ildə kifayət qədər iş görülmüşdü, diasporlar formalaşmışdı, lobbiyə çevrilmə prosesi uğurla aparılmışdı. İkincisi, həmin diasporların tarixi vətənləri ilə əlaqələri möhkəmlənmiş, bu məqsəd uğrunda fəaliyyətləri genişlənmiş, ən əsası ortada konkret uğurlu nəticələr vardı. Daha bir uğurlu nəticə o idi ki, Azərbaycan diasporları türk diaspor təşkilatları ilə qarşılıqlı fəaliyyət qurmağa başlamışdı. Və bu II qurultaydan sonra daha da genişləndi, səmərəli forma aldı.

Ümummilli liderimizin təşəbbüsü və himayəsi ilə keçirilən Dünya Azərbaycanlılarının I qurultayında yaradılan Əlaqələndirmə Şurasının bu il dekabrın 18-də keçirilən növbəti iclası “Azərbaycan–Şərqin dünyaya açılan qapısı” mövzusuna həsr olunmuşdu. Toplantıda görülmüş işlər, qarşıya çıxan problemlər, gələcək vəzifələr müzakirə olundu.

Artıq bu faktdır ki, lobbiyə çevrilən Azərbaycan diasporları fəaliyyətini günbəgün genişləndirir, xarici ölkələrdə Azərbaycan həqiqətlərini təbliğ edir, ermənilərin böhtan kampaniyalarının qarşısını ala bilirlər, dövlətimizin nüfuzunun yüksəlməsində səmərəli rol oynayırlar. Odur ki, Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü istər tarixi Vətənimizdə, istərsə də xaricdə yaşayan hər bir azərbaycanlının bayramına çevrilib, azərbaycanlıların birliyinə, həmrəyliyinə xidmət edir.

Zemfira MƏMMƏDOVA,

Azərbaycan Respublikası

Ədliyyə Nazirliyi Məhkəmə

Ekspertizası Mərkəzinin

əməkdaşı

Xalq qəzeti.-2008.- 25 dekabr.- S.8.