Beynəlxalq standartların
tətbiqi vacib şərtdir
Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 2004 - cü il
fevral tarixli fərmanı ilə təsdiq edilmiş “ Azərbaycan
Respublikası regionlarının sosial - iqtisadi inkişafı
Dövlət Proqramı ” nın ( 2004 - 2008 - ci illər ) həyata
keçirilməsi bütün infrastruktur sahələrinin bərpası
və inkişafı ilə bərabər, resurslardan səmərəli
istifadə edilərək ümumi inkişafımıza şərait
yaratmışdır. Məqsəd yeni istehsal və emal müəssisələri
açıldıqca, yeni xidmət sahələri
yarandıqca, sahibkarlığın inkişafına şərait
təmin olunduqca ölkə iqtisadiyyatının dinamik
inkişafı və nəticə etibarilə
xalqımızın həyat səviyyəsinin daha da yüksəldilməsinə
nail olmaqdır. Əhalinin həyat səviyyəsini yüksəltmək
üçün cəmiyyətdəki hər bir qurumun idarəetmə
keyfiyyətini artırmalı, mənbələrimizdən səmərəli
istifadə etməli və beynəlxalq səviyyədə
yenilikçi və yaradıcı olduğumuzu göstərməliyik.
Hər bir fəaliyyət göstərən və yeni
yaradılan müəssisənin meyarı, əsasən, əldə
edəcəyi mənfəət və uzun
ömürlülük götürülür ki, bu da təbiidir.
Elə bir dövrdə
yaşayırıq ki,
məhsulun qiyməti bazarda tənzimlənir və tələbatın təmin edilib edilməməsi qərarını
söz sahibi olan müştəri verir. Fəaliyyət sahəsindən asılı
olmayaraq, imkanlı müəssisələr yeni
texnika və texnologiyaların tətbiqi
ilə daim inkişaf etmək, təkcə daxili bazarda deyil, eyni zamanda dünya
bazarında da rəqabət qabiliyyətinə
malik olmaq istiqamətində daim yollar arayırlar. Məhsulun keyfiyyətinin idarə edilməsinin təşkil
və təmin edilməsində məşhur
Amerika alimi Edvard Deminq təliminin
zərurətinin yapon
iş adamları tərəfindən tam dərk edilərək tətbiqi nəticəsində
XX əsrin 60 - cı illərinin əvvəllərində
Yaponiyanın dünyada
ön sıraya çıxması Qərbi Avropa və Amerika iş adamlarını bu istiqamətdə düşünməyə vadar
etmişdir. Beləliklə,
artıq bütün dünyada bazara çıxarılan məhsulun
qiyməti və buradan yaranan mənfəət birbaşa
məhsulun keyfiyyət
göstəriciləri ilə
bağlı olub rəqabət qabiliyyətini
tənzimləyir. Qalib
bazara keyfiyyətli və nisbətən ucuz məhsul çıxaran tərəf
olmaqla yanaşı gələcəkdə özünə
daha çox müştəri yığmaq
şansını da təmin edir. Onu da qeyd
edim ki, respublikamız 2003 - cü
il iyunun 1 - dən dünyanın ən nüfuzlu təşkilatlarından
biri olan Beynəlxalq Standartlaşdırma Təşkilatının
(ISO) tam hüquqlu üzvü seçilmişdir.
Beynəlxalq
standartların tətbiqi Azərbaycanı Avropaya bir az da
yaxınlaşdırır və Beynəlxalq
Standartlaşdırma Təşkilatı Azərbaycanda beynəlxalq
standartların tətbiqinə yardım göstərir.
İstər daxili bazarda, istərsə də dünya bazarında rəqabətlik qabiliyyətinə davam gətirmək üçün ilk versiyası Beynəlxalq Standartlaşdırma Təşkilatı ( ISO - International Organization for Standardization ) tərəfindən işlənib hazırlanmış və 1987 - ci ilin mart ayinda işıq üzü görmüş, dünyanın qabaqcıl ölkələrində tətbiq edilən ən nüfuzlu standart kimi qəbul edilən ISO seriyalı idarəetmə sistemlərinin müəssisədə tətbiqi və müvafiq sertifikatların alınması vacib şərtdir.
Belə ki, beynəlxalq standartların tətbiqi ilə:
- daxili və xarici bazarda müəssisənin imicinin müsbət mənada formalaşması;
- idarəetmədə daha müasir metodların tətbiq edilməsi;
- sifarişçilər üçün etibarlı tərəf müqabili olmaq;
- daha böyük və məsuliyyətli işlərin həyata keçirilməsinə əminlik;
-sifarişçilərin tələblərinə uyğun sənədləşdirmə işlərinin aparılması;
- işləri təhlükəsiz, ətraf mühitə ziyan vurmadan və keyfiyyətlə yerinə yetirmək;
- bütün fəaliyyətə tam nəzarət etmək imkanı;
- bütün işçi personalının öz bacarıq və qabiliyyətini nümayiş etdirməsi;
- uyğunsuzluqların vaxtında aşkar edilməsi və aradan qaldırılması;
-komanda şəklində işləmək bacarığı;
- vaxta qənaət;
- sifarişçi məmnuniyyətinin qazanılması və s. kimi məsələlər öz həllini tapa bilər.
İdarəetmədə mövcud olan bütün boşluqların aradan qaldırılması, tənzimlənməsi və inkişafa nail olunmasının yeganə yollarından biri də beynəlxalq standartların tətbiqidir. Söhbət müvafiq beynəlxalq sertifikatları “əldə etmək”dən yox, məhz standartların tətbiqindən gedir ki, bunun üçün də ixtisaslı kadrların yetişdirilməsi və onlardan düzgün istifadə edilməsinə ehtiyac vardır. Bütün beynəlxalq standartların əsasını “Planlaşdır - İcra et - Yoxla - Tədbir gör” prinsipi təşkil edir. Belə ki, müəssisənin siyasətinə və sifarişçi tələblərinə uyğun olaraq nəticələri əldə etmək üçün məqsədlər və proseslər yaradılmalıdır. Bu proseslər planlaşdırılmış qaydalara uyğun tətbiq və icra edilməlidir. Proseslərin və məhsulun təşkilatın siyasətinə, məqsədlərinə və məhsula olan tələblərə uyğunluğu yoxlanılmalı, ölçülməli və nəticələr haqqında rəhbərliyə hesabat verilməli və prosesin icrasını daim təkmilləşdirmək üçün tədbirlər görülməlidir. Yuxarıda deyilənləri və respublikamızın Prezidenti İlham Əliyevin ARDNŞ rəhbərliyi qarşısında qoyduğu vəzifələri həyata keçirmək məqsədi ilə ARDNŞ-in prezidenti Rövnəq Abdullayevin birbaşa göstərişi ilə ISO 9001 -keyfiyyət, OHSAS / TS 18001 - əməyin mühafizəsi və təhlükəsizliyi, ISO 14001 — ətraf mühitin mühafizəsi və TS EN ISO/IEC 17024 — “Personal sertifikatlaşdırmanı həyata keçirən müəssisələr üçün ümumi kreteriyalar”, həmçinin TS EN 287 - 1 — “Qaynaqçıların bacarıq sınağı ” standartları üzrə beynəlxalq sertifikatlara malik olan Təlim, Tədris və Sertifikatlaşdırma Departamentində beynəlxalq standartların ARDNŞ-in müvafiq strukturlarında çalışan kadrlara öyrədilməsi və sistemlərin müəssisələrdə qurularaq müvafiq sertifikatlara malik olmaları istiqamətində işlər görülür. Belə ki, fəaliyyətimiz müddətində verilən sifarişlərə əsasən müxtəlif ixtisas qrupları üzrə mühəndis - texniki işçi və fəhlələrin istehsalatdan ayrılmaqla və ayrılmamaqla ixtisasartırma, ikinci peşəyə yiyələnmə və peşə ustalığının artırılması, mühəndis texniki işçilərin öz biliklərinin artırılması üçün kompyuter texnologiyasının əsasları, ingilis dili, əməyin mühafizəsi və təhlükəsizliyi üzrə ilkin təlimatlandırma, əməyin mühafizəsi və təhlükəsizlik, mühasibat uçotu, kargüzarlıq, yanğın texniki minimumu kursları təşkil edilir. ISO 9000 — keyfiyyət, OHSAS / TS 18001 — əməyin mühafizəsi və təhlükəsizliyi, ISO 14000 — ətraf mühitin mühafizəsi, TS EN ISO/IEC 17024 — “Personal sertifikatlaşdırmanı həyata keçirən müəssisələr üçün ümumi kriteriyalar” və TS EN 287 - 1 — “Qaynaqçıların bacarıq sınağı ” standartları, o cümlədən TS EN ISO / IEC 17025 “Sınaq və kalibirasiya laboratoriyalarının bacarıqlığı üçün ümumi şərtlər” üzrə də belə kurslar vardır. Bu vaxta qədər Departamentdə H. Z. Tağıyev adına NQÇİ, Ə. C. Əmirov adına NQÇİ, “Abşeronneft” NQÇİ, “Neft Daşları” NQÇİ, “Qum adası” NQÇİ, “Neft Kəmərləri” idarəsi, Xəzər Dəniz Neft Donanma idarəsi, Avtomobil Yolları Xətti İstismar idarəsi, Dalma qurğuları təmiri və kirayəsi üzrə eksperimental istehsalat müəssisəsi, Geofizika və Geologiya İdarəsi, Elmi Tədqiqatlar İnstitutu, Maddi Texniki Təchizat İdarəsi, Bibiheybət İXTİ, İnformasiya Texnologiyaları və Rabitə İdarəsi, “28 may” NQÇİ, Ekologiya idarəsi və Kompleks Qazma İşləri Trestinin mütəxəssislərinə bu sistemlər üzrə kurslar təşkil edildikdən sonra həmin müəssisələrdə sistemlər qurulmuşdur və nəticədə sertifikatlar alınmışdır.
ARDNŞ-in tabeçiliyində olan müəssisələrlə yanaşı, Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərən müxtəlif müştərək və xarici neft şirkətləri ilə də sıx əlaqələr qurulmuşdur və bu işlər davam etdirilir. Bu gün ölkəmizdə sosial islahatlar uğurla həyata keçirilir. Keçmiş fəaliyyət və idarəetmə formalarını nəzərdən keçirsək, ölkəmizin hər bir sahədə yeniləşmə və yenidən formalaşma mərhələsində olduğunu görərik. Bu mərhələdə qurumları daha məhsuldar çalışan, bu qurumlara inamı olan, etik dəyərləri əsas tutan təmiz bir cəmiyyət yarada bilsək beynəlxalq aləmin böyük nüfuz qazanmış güclü bir üzvünə çevrilə bilərik.
Qarşıdan bayramlar gəlir. Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü və Yeni il münasibətilə xalqımızı səmimi qəlbdən təbrik edir, ölkəmizə sülh və əmin-amanlıq, xoş günlər arzulayıram.
Asif BƏKİRLİ,
ARDNŞ Sosial İnkişaf
İdarəsinin Təlim, Tədris və
Sertifikatlaşdırma
Departamentinin direktoru
Xalq qəzeti.-2008.- 31 dekabr.- S.8.