Davosda keçirilən “Böyük oyun təkrarlanır” mövzusunda müzakirələr Azərbaycan həqiqətlərini növbəti dəfə dünyaya çatdırdı

Prezident İlham Əliyev: Biz yalnız Ermənistanın beynəlxalq hüquq normalarına, BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinə riayət etməsini tələb edirik

Yeni il Azərbaycanın beynəlxalq aləmə inteqrasiyası, ölkəmizin dünyanın enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsindəki rolunun artması baxımından kifayət qədər uğurlu addımlarla başladı. Müasir dövrün ən möhtəşəm layihələrindən olan Nabukko qaz ixrac kəməri ətrafında aparılan müzakirələr, demək olar ki, özünün sonuncu mərhələsinə qədəm qoydu. Bu məqsədlə Macarıstanda keçirilən möhtəşəm beynəlxalq tədbirdə ən önəmli yeri Azərbaycanın mövqeyi tuturdu. Dövlət başçımız İlham Əliyev Nabukko sammitində çıxış etməklə yanaşı, Budapeştdə Azərbaycanda marağı olan dövlətlərin rəsmiləri ilə və Azərbaycanın marağında olan təşkilatların nümayəndələri ilə də görüşərək ətraflı müzakirələr apardı.

Azərbaycan Prezidentinin Macarıstandan birbaşa İsveçrəyə yola düşməsi, ənənəvi Davos dünya iqtisadi forumunda iştirak etməsi də müasir tariximizin əlamətdar hadisələrindən biri kimi yadda qaldı. Əvvəla ona görə ki, Davos forumu çərçivəsində ölkəmiz üçün kifayət qədər önəm kəsb edən çoxsaylı tədbirlər keçirildi, müzakirə və debatlar aparıldı. Bu forumun xüsusi əhəmiyyəti ondan ibarət idi ki, təşkilatçılar ümumi tədbirdən əlavə ayrı-ayrı regionları təmsil edən dövlət və hökumət başçılarının, yaxud xüsusi nümayəndələrin debatını da təşkil edirdilər. Bu məqam Azərbaycan üçün həddən artıq əhəmiyyətli idi. İkincisi, Davos səfəri çərçivəsində Azərbaycan Prezidenti dünyanın ən mötəbər kütləvi informasiya vasitələrinin çoxsaylı suallarını cavablandıraraq demək olar ki, planetin bütün ölkələrində Azərbaycan həqiqətlərinin səsləndirilməsinə nail oldu. Dövlət başçımızın istənilən müsahibəsi müstəqil Azərbaycanın beynəlxalq aləmdəki nüfuzunun daha iti sürətlə artmasına verilən növbəti təkan idi. İlham Əliyev dünya siyasətçilərinə növbəti dəfə sübut etdi ki, Azərbaycan Avrasiyada xüsusi önəm kəsb edən ölkədir və bu ölkənin yeganə problemi olan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ədalətli şəkildə həll edilməsinin ləngiməsi Azərbaycanla bərabər Avropa ölkələrinin də ziyanınadır.

Üçüncüsü, Davos forumu çərçivəsində keçirilən “Böyük oyun təkrarlanır” adlı geniş iclas sübut etdi ki, Ermənistanın indiki prezidenti Serj Sarkisyan da özündən əvvəlki dövlət başçısı kimi İlham Əliyevin qabağından qorxaqcasına qaçır. Robert Koçaryanın “qarnım ağrıyır” bəhanəsi ilə beynəlxalq debatdan qaçması Ermənistan dövlətini nə qədər gülünc və iyrənc vəziyyətə gətirdiyi Avropa rəsmilərinin yadından çıxmamış Serj Sarkisyan növbəti rəzilliyə əl atdı: “Beş dəqiqəyə gəlirəm”. 15 dəqiqədən sonra isə Sarkisyanın əvəzinə debata xarici işlər naziri Nalbandyan qatıldı. Yəni Azərbaycan Prezidentinin siyasi mühakiməsi, diplomatik təcrübəsi, prinsipiallığı qarşısında aciz görünən Ermənistan prezidentlərinin “qabaqdan qaçmaq” ənənəsi formalaşır. Yeri gəlmişkən, Ermənistanın indiki rəhbəri Türkiyə Cümhuriyyətinin Baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğanla görüşdə də həddən artıq yazıq idi. Qeyd edilməli növbəti məqam isə ondan ibarətdir ki, Davos forumu çərçivəsində dəfələrlə sübut olundu ki, Türkiyə Cümhuriyyəti Azərbaycanın ən yaxın dostu, tərəfdaşı və müttəfiqidir. Bu məqamın Baş nazir Ərdoğanın dilindən səsləndirilməsi isə beynəlxalq aləmə ünvanlanmış mesaj kimi qəbul edilirdi.

Yanvarın 29-da keçirilən “Böyük oyun təkrarlanır” devizli ikinci iclas əslində Avrasiya məkanının problemləri və perspektivləri mövzusunu əhatə etsə də burada Türkiyə, Azərbaycan, İran və Ermənistan rəsmiləri iştirak edirdilər. Nə üçün Avrasiya bu şəkildə konkretləşdirilmişdi? İclasın aparıcısı, “Avrasia Group” şirkətinin prezidenti İan Bremmer həmin məqamı açıqlayaraq qeyd etdi ki, Avrasiya böyük məkan olduğuna görə bu qəbildən olan iclaslar regionlar üzrə aparılır. Azərbaycan Prezidentinə verilən ilk sualın isə Avrasiya ilə deyil, bilavasitə Avropa ilə bağlı olması da tədbir təşkilatçılarının ölkəmizə göstərdiyi önəmin təzahürü idi: “Azərbaycanın Avropa ilə gələcəkdə iqtisadi inteqrasiyada marağı varmı?..”

Azərbaycan Prezidentinin cavabı təkcə tədbir iştirakçılarını və televiziya tamaşaçılarını deyil, bütövlükdə Avropa rəsmilərini qane edən şəkildə idi: “Azərbaycan Avropa İttifaqının “Yeni qonşuluq siyasətinə dair Fəaliyyət Planı"nın iştirakçısıdır. İki ildən artıqdır ki, Azərbaycan Avropa İttifaqı ilə enerji məsələləri üzrə strateji tərəfdaşlığa dair planlaşma memorandumu imzalamışdır. Bu gün Azərbaycanın da daxil olduğu Şərq tərəfdaşlığı Proqramı müzakirə olunur. Ümid edirik ki, bu yaxınlarda biz həmin proqramın icrasının əyani şahidi olacağıq. Bütün bu addımlar və tədbirlər Azərbaycanla Avropa arasında əlaqələrin necə inkişaf etdiyini göstərir. Enerji əməkdaşlığını və mövcud müasir enerji nəqli infrastrukturunu da əlavə etsək, görərik ki, birgə görüləcək işlər çoxdur. Avropa ölkələri ilə bizim əlaqələrimiz qarşılıqlı maraq və hörmətə əsaslanır. Ümid edrik ki, bu müsbət dinamika davam edəcəkdir". Aparıcının “Avropanın ikili standartları varmı?” sualını isə Azərbaycan Prezidenti konkret və kəskin cavablandırdı: “... Bəli, biz ikili standartları hər yerdə görürük”.

“Böyük oyun təkrarlanır” devizi altında keçirilən iclasdakı debatın əksər məqamlarının Azərbaycanla bağlılığı var idi. Məsələn, qardaş Türkiyənin Baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğanın cavabında regionun bugünü və gələcəyi üçün böyük bir narahatlıq ifadə edilirdi: “Bütün hədəfimiz bölgənin maraqlarını müştərək ələ alaraq, birlikdə mənfəət qazanmaqdır. Biz gərək təhlükəsizlik məsələsini də bunun üstünə gətirək və bölgəmiz təhlükəsiz, sabit bir bölgə olsun. Bu sabit bölgədə nə Azərbaycanın Ermənistanla indiki vəziyyəti davam etsin, nə Türkiyənin Ermənistanla, nə də Rusiyanın Gürcüstanla sıxıntılı vəziyyəti davam etsin”. Elə İranın xarici işlər naziri Mənuçehr Mottəki də demək olar ki, cənab Ərdoğanın fikirlərini təkrar etdi: “Bu çərçivəyə əsaslanaraq görürük ki, regionda üç əsas mövzu var: enerji, nəqletmə və təhlükəsizlik. Bu mövzular konstruktiv regional dialoq vasitəsiylə həll olunmalıdır”.

Maraqlıdır ki, tədbirdə həm təşkilatçılar, həm də suallara cavab verən digər dövlət və hökumət rəsmiləri tam səmimi olsalar da Ermənistanın xarici işlər naziri Edvard Nalbandyan qətiyyən səmimi ola bilmirdi. Çünki onun ölkəsinin işğalçı olduğunu artıq bütün dünyada hamı bilir. İkili standartlar nəticəsində öz müvazinətini güc-bəla ilə qoruyan Ermənistanın rəsmi dairələrində çox yaxşı bilirlər ki, vəziyyət bu şəkildə uzun müddət davam edə bilməyəcəkdir. Ona görə də Nalbandyan Davosda da gah nala vururdu, gah da mıxa: “Mövqelərimiz ondan ibarətdir ki, biz münasibətlərimizi normallaşdırmaq, diplomatik əlaqələr qurmaq, sərhədləri açmaq və narahatlıq doğuran bütün məsələləri ikitərəfli qaydada müzakirə etmək istəyirik”. Köhnə bayatılar, əski nağıllardır. Çox yaxşı bilirlər ki, işğal etdikləri torpaqlardan çıxıb getməsələr heç kəs onları aclıqdan qurtarmaq üçün sərhədləri açmayacaq. Bunu bilə-bilə yenə də saxta çıxışlarını davam etdirirlər.

Mütəxəssislərin fikrincə, Davos forumunda Prezident İlham Əliyevin məntiqi və göstərdiyi qətiyyət Azərbaycanın beynəlxalq aləmdəki nüfuzunu qat-qat artırdı. Ermənistan rəhbərlərinin riyakarlığı və debatdan qaçması isə bu ölkənin hansı dərəcədə rəzil olduğunu növbəti dəfə göstərdi. Bütün hallarda Davos forumu Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə olduğu kimi çatdırılması üçün daha bir şans oldu. Dövlət başçımız bu şansdan həmişəki kimi maksimum şəkildə istifadə etdi.

İttifaq MİRZƏBƏYLİ

Xalq qəzeti.-2009.-5 fevral.-S.3.