Azərbaycan paytaxtı “İslam mədəniyyətinin paytaxtı” adını uğurla reallaşdırır

Bakının bu ada layiq görülməsi ölkəmizə müsəlman dünyasında göstərilən etimadın təzahürüdür

17 ildir ki, respublikamız müstəqil dövlət kimi fəaliyyət göstərir. Tarixən qısa müddətdə müstəqil Azərbaycan bir çox başqa ölkələrin 50-60 ildə əldə etdiyi nailiyyətlərə imza atmışdır. Bu nailiyyətlər cəmiyyət həyatının bütün sahələrini əhatə edir.

Ümumi daxili məhsul istehsalının artımına görə bütün dünyada lider ölkə olmağımız (iqtisadi sahə), seçki qanunvericiliyinin və seçki praktikasının daha da demokratikləşdirilməsi üçün ardıcıl və prinsipial tədbirlər reallaşdırmağımız (siyasi sahə), dünya ölkələri arasında “Ən islahatçı ölkə” kimi qəbul edilməyimiz (maliyyə sahəsi), maddi və qeyri-maddi mədəniyyət nümunələrimizin YUNESKO-nun xüsusi mühafizə olunan irs siyahısına salınması (mədəni sahə), beş ildə 700 mindən çox yeni iş yerinin yaradılması (sosial sahə), Ermənistan — Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli prosesində sülh danışıqlarına göstərdiyimiz sədaqət (diplomatiya) və bir çox bu qəbildən olan nailiyyətlərimiz dünya ictimaiyyəti tərəfindən yüksək qiymətləndirilir.

Beynəlxalq ictimaiyyətin daha yüksək qiymətləndirdiyi dəyər isə Azərbaycanda milli və dini tolerantlığın ən yüksək nümunəsinin yaradılmasıdır. Bu gün Azərbaycanda hər üç səmavi dinin nümayəndələri yüksək səviyyədə icmalarını təşkil ediblər və müvafiq ibadətlə sərbəst şəkildə məşğul ola bilərlər. Eləcə də regionda və bəlkə də MDB məkanında yaşayan bütün xalqların nümayəndələri az və ya çox şəkildə Azərbaycanda da məskunlaşıblar. Üstəlik, onların hamısı Azərbaycanı öz doğma vətənləri kimi qəbul edir və dəyərləndirirlər. Bu çoxmillətliliyi Azərbaycanın dünya iqtisadiyyatı üçün açıq ölkə elan edilməsindən sonra respublikamıza üz tutan əcnəbi şirkətlərin təmsilçiləri və çoxsaylı işçi miqrantlar daha da rəngarəng ediblər. Ekspertlərin fikrincə, Azərbaycanın bu şəkildə tolerantlıq nümayiş etdirməsi xalqın milli-mənəvi keyfiyyətləri ilə yanaşı, gənc müstəqil dövlətin götürdüyü siyasi kursun mükəmməlliyindən qaynaqlanır.

Son illər ölkəmizdə sivilizasiyalararası dialoqun genişləndirilməsinə özünəməxsus töhfələr vermək üçün silsilə tədbirlər keçirilir. Sivilizasiyalararası dialoqda qadınların rolu, dialoqa siyasi partiyaların verə biləcəyi dəstək, Şərqi və Qərbi təmsil edən müxtəlif iqtisadi və maliyyə qurumlarının təmsilçilərinin görüşləri, İslam Konfransı Təşkilatının, GUAM-ın, NATO- nun “Sülh naminə tərəfdaşlıq” proqramına üzv olan ölkə təmsilçilərinin toplantıları, çoxsaylı beynəlxalq və qitə miqyaslı idman yarışları və bir çox analoji tədbirlər Azərbaycana beynəlxalq aləmdə artan nüfuz qazandırır. Ölkə paytaxtının 2009- cu il üçün “İslam mədəniyyətinin paytaxtı” elan edilməsi isə müstəqil Azərbaycana göstərilən böyük etimadın təzahürüdür.

Dünya şəhərlərinə “İslam mədəniyyətinin paytaxtı” adının verilməsi müsəlman dünyasının ən yeni ənənələrindəndir. Bu qərar İslam Ölkələri Elm, Təhsil və Mədəniyyət Təşkilatının (İSESKO) təklifi ilə İslam Konfransı Təşkilatının üzvü olan ölkələrin mədəniyyət nazirlərinin 2001-ci ilin sonunda Doha şəhərində (Qətər dövləti) keçirilmiş üçüncü konfransında qəbul edilmişdir. Üç il sonra isə Əlcəzairdə keçirilmiş dördüncü konfransda 2005-2014-cü illəri əhatə edən “İslam mədəniyyətinin paytaxtları” proqramı təsdiq edilmişdir.

Həmin proqrama əsasən, hər hansı şəhərin islam mədəniyyətinin paytaxtı elan olunması üçün həmin paytaxt ölkə və region səviyyəsində mühüm tarixi keçmişə, islam və bəşər mədəniyyətində elm, incəsənət, ədəbiyyat sahəsində töhfələrə, elmi-tədqiqat, arxeoloji, təhsil mərkəzlərinə, fərdi və kollektiv şəkildə mədəni tədbirlər təşkil edən qurumlara malik olmalıdır. Bütün bu göstəricilərə yüksək səviyyədə uyğun gələn Azərbaycan paytaxtı öz qədimliyi və müasirliyi ilə islam dünyası rəhbərlərinin diqqətini cəlb etmiş və etimadını qazanmışdır. 2007-ci ilin noyabrında Liviyanın paytaxtı Tripolidə keçirilmiş beşinci İslam Konfransında qəbul edilmiş qətnaməyə əsasən, Bakı şəhəri 2009-cu il üçün ”İslam mədəniyyətinin paytaxtı" elan edilmişdir. Eyni zamanda, İslam ölkələrinin mədəniyyət nazirlərinin növbəti — altıncı konfransının Bakıda keçirilməsi qərara alınmışdır.

Bizim üçün daha maraqlı olan məqamlardan biri də odur ki, “İslam mədəniyyətinin paytaxtı” elan edilən ilk şəhər Səudiyyə Ərəbistanının Məkkə şəhəri (bu şəhər krallığın inzibati paytaxtı olmasa belə) olmuşdur. “İslam mədəniyyətinin paytaxtları” proqramında Məkkədən sonra Bakıya etimad göstərilməsi müsəlman dünyasında Azərbaycanın qazandığı nüfuzun miqyasından xəbər verir. Əlavə edək ki, bu ada Asiya və Afrikanı təmsil edən 30 şəhər layiq görüləcəkdir.

Bakının bu etimadı doğrultmasına gəlincə isə qeyd edək ki, rəsmi açılış mərasiminə qədər ölkə paytaxtında bu silsilədən olan onlarla irili-xırdalı tədbir keçirilmişdi. Açılış mərasimində isə Avropa və İslam ölkələrinin mədəniyyət nazirləri, onların müavinləri, İSESKO-nun baş direktoru Əbdüləziz bin Osman əl-Tüveycri, İslam Konfransı Təşkilatı baş katibinin müavini Atta əl-Mənnan, dövlət qurumlarının, diplomatik nümayəndəliklərin rəhbərləri, xarici qonaqlar, ziyalılar və digər şəxslər iştirak edirdilər.

Əbdüləziz bin Osman əl- Tüveycri açılış mərasimindəki nitqində rəhbərlik etdiyi qurumun və ümumiyyətlə, İslam dünyasının Bakıya göstərdiyi etimadı dilə gətirərək maraqlı bir fakt söyləmişdir: “Biz İSESKO- nun bu gözəl şəhərdə həyata keçirilməsi nəzərdə tutulan azı 15 təhsil, elm və mədəni proqramının şahidiyik”. Yəni ilboyu Azərbaycan paytaxtında, eyni zamanda “İslam mədəniyyətinin paytaxtı”nda İSESKO xətti ilə azı 15 tədbir həyata keçiriləcək. Bu gənc müstəqil dövlət kimi Azərbaycan üçün kifayət qədər böyük nüfuz deməkdir.

“Bakı–İslam mədəniyyətinin paytaxtı — 2009" Mədəniyyət ilinin təntənəli açılış mərasimində geniş nitq söyləyən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev ölkəmizin xarici siyasətinin əsas prioritetlərindən olan bir məsələni xüsusilə qabartmışdır: “... Bizim ölkəmizdə İslam Konfransı Təşkilatı xətti ilə, İSESKO xətti ilə və Avropa strukturlarının xətti ilə çoxsaylı tədbirlər keçirilir. Bəzən bu tədbirlər birgə keçirilir. Bu da çox önəmlidir. Yəni Avropa ilə İslam dünyası arasında münasibətlərin möhkəmlənməsi bizim maraqlarımıza cavab verir. Çünki əlaqələr nə qədər çox olsa, nə qədər çox qarşılıqlı anlaşma olsa, uğurlar da bir o qədər çox olacaqdır. Biz öz tərəfimizdən İslam həmrəyliyinin daha da möhkəm olması üçün bundan sonra da səylərimizi davam etdirəcəyik”.

İndiyədək həyata keçirdiyimiz tədbirlər də İslam həmrəyliyinin, beynəlxalq həmrəyliyin möhkəmləndirilməsinə Azərbaycanın verdiyi töhfələrdir.

İttifaq MİRZƏBƏYLİ

Xalq qəzeti.-2009.-21 fevral.-S.1.