Əhaliyə yüksək səviyyədə xidmət göstərilir

“Ünvanlı dövlət sosial yardım” proqramının rəsmi fəaliyyətə başlamasından üç il keçir. Binəqədi Rayon Əhalinin Sosial Müdafiəsi Mərkəzinin direktoru Eyvaz Sadıqovla ötən müddət ərzində rayonda bu sahədə görülən işlər, ilk illərdə yardım barədə məlumatsız olan əhalinin maariflənməsi yolunda aparılan təbliğat, ünvanlı sosial yardımın təyin edilməsində qarşıya çıxan problemlər və mərkəzin işi ilə bağlı söhbət etdik. O dedi:

—Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin başladığı iqtisadi islahatlar ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən bacarıqla və uğurla davam etdirilməklə yanaşı, həm də geniş miqyasda inkişaf etdirilir. Bu inkişaf, qazanılan nailiyyətlər, hər şeydən əvvəl, özünü əhalinin sosial vəziyyətinin yaxşılaşmasında, maaşların, pensiyaların hiss olunacaq dərəcədə artmasında göstərir.

Ünvanlı sosial yardım yoxsulluqla mübarizənin bir mexanizmi kimi, yoxsul yaşayan ailələrə, vətəndaşlara dövlət təminatıdır. MDB məkanında bu forma geniş yayılsa da, Azərbaycanda Prezident İlham Əliyevin 2005-ci il noyabrın 16-da imzaladığı “Ünvanlı dövlət sosial yardım haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun tətbiq edilməsi barədə" fərmanından sonra bu işə başlanmışdır. Binəqədi rayonunda əhalinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi, onların sosial problemlərinin həlli istiqamətində xeyli iş görülmüşdür. Belə ki, sosial müdafiə mərkəzi tərəfindən tədbirlər planı hazırlanmış, bu plana uyğun olaraq icra hakimiyyəti, bələdiyyə, mənzil istismar idarələrinin nümayəndələri ilə birlikdə rayonun ayrı-ayrı yaşayış məntəqələrində, qəsəbə və kəndlərində vətəndaşlarla görüşlər təşkil edilmiş, maarifləndirmə, izahat işləri aparılmışdı. Bu məqsədlə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin yaxından köməyi ilə mərkəzin məsul işçiləri qrafik əsasında ayrı-ayrı yaşayış məntəqələrinə təhkim edildilər. 2006-cı ilin mart - aprel aylarında Xocasən, Sulutəpə, 28 May, Binəqədi qəsəbəsində icra nümayəndələri, bələdiyyə üzvləri və mənzil istismar idarələrinin məsul işçilərinin iştirakı ilə əhali tərəfindən müraciətlərə baxılması, ərizələrin yerlərdə qəbul edilməsi təşkil edildi. 2006-cı ilin iyul ayından bu proqram rəsmi fəaliyyətə başladı. İlk vaxtlar Binəqədi rayonu üzrə ünvanlı sosial yardım almaq üçün mərkəzə 7 mindən çox ailə ərizə ilə müraciət etmiş, onlardan yalnız 1279 ərizə qəbul edilmişdi. Qəbul edilən sənədlər aidiyyatı qurumların iştirakı ilə təşkil edilən komissiya tərəfindən araşdırıldıqdan sonra 900-dən çox ailəyə ünvanlı sosial yardım təyin edildi. Proqramın icrası 2006 - 2008-ci illərdə müvəffəqiyyətlə həyata keçirildi.

—Yardım üçün müraciət edənlərin çoxsaylı sənədlərinin dürüstlüyünün təyini böyük məsuliyyət tələb edir və elə də asan deyil. Amma yardımın təyin edilməsi üçün bu sənədlərin düzgünlüyü başlıca şərtdir. Bu araşdırma işi rayonda necə aparıldı ?

— Ünvanlı sosial yardımlar real olaraq əhalinin ən yoxsul təbəqələrinə yönəldilməlidir. Burada başlıca mexanizm sosial yardım alacaq ailələrin və ya vətəndaşların seçilməsi, onların bu yardım hüququnun olmasının müəyyənləşdirilməsidir. Bu iş əsasən üç mərhələdə aparıldı: Ehtiyac meyarının müəyyən edilməsi. Ailənin gəlirləri əsasında sosial yardıma ehtiyacı olanların seçilməsi. Ehtiyaca uyğun sosial yardımın məbləğinin müəyyən edilməsi. Doğrudur, bu sənədlərin araşdırılması, dürüstlüyünün təyini asan məsələ deyil. İnformasiya toplanarkən ilkin olaraq ailənin sosial və demoqrafik xüsusiyyətləri öyrənilməlidir. Yəni ailənin məişət şəraiti, ailədəki uşaqların sayı, yaşı, hamiləliyi, qocaların olması, onların yaşayış yerləri, iş yerləri və s. Sonra ailənin gəlirləri—əmək haqqı, digər ödəmələr, qeyri-rəsmi gəlirlər, vətəndaşların avtomobilinin olub-olmaması, daşınmaz əmlak, əmanət hesabları, torpaq sahəsi və s. göstərilməlidir.

— Binəqədi rayonu qaçqın və məcburi köçkünlərin çox məskunlaşdığı rayondur. İndi rayonda neçə ailə bu yardımdan faydalanır? Əhalinin sosial müdafiəsini gücləndirmək məqsədilə daha hansı üsullar tətbiq edilir?

— Təkcə Binəqədi rayonunda 3700- dən çox ailə ünvanlı sosial yardım alır. İlkin dövrdə sosial yardım almaq üçün 17 sənəd tələb edilirdisə, indi bu sənədlər sadələşdirilib və ildə bir dəfə təzələnir. Fərdi əməklə məşğul olma haqqında sənəd tələb edilmir, onu DSMF verir. Avtomobilin olub-olmaması haqqında DYP-dən məlumat alırıq. Rayonda 440 ahıl, kimsəsiz, baxımsız insan yaşayır. Bu kateqoriyadan olan şəxslərə sosial-məişət xidməti göstərmək üçün sosial müdafiə mərkəzində ayrıca şöbə fəaliyyət göstərir. Şöbənin əməkdaşları vaxtaşırı həmin şəxslərin evlərinə gedir və onlara müxtəlif xidmətlər göstərirlər. Rayon ərazisində məskunlaşmış 1100-dən artıq qaçqın və məcburi köçkün ailəsi də bu sosial yardımdan istifadə edir. Bundan başqa, 40 müharibə əlili ailəsinə, 660-dan çox digər səbəbdən əlil olanların ailələrinə də ünvanlı sosial yardım təyin edilmişdir. Qeyd etmək yerinə düşər ki, ölkə əhalisinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi daim dövlətimizin diqqət mərkəzindədir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin imzaladığı fərman və sərəncamlar, qəbul etdiyi dövlət proqramları ölkənin sosial-iqtisadi həyatının bütün sahələrini əhatə etdiyi kimi, həm də əhalinin sosial rifah halının yaxşılaşdırılmasına, yoxsulluğun, işsizliyin aradan qaldırılmasına xidmət edir. Ardıcıl olaraq son illərdə əməkhaqlarının, pensiyaların, minimum əmək haqqı və ehtiyac meyarının artırılması yoxsulluq səviyyəsinin kəskin şəkildə aşağı düşməsinə səbəb olmuşdur. Belə ki, əgər 2003-cü ildə ölkədə yoxsulluq səviyyəsi 49 faiz təşkil edirdisə, hazırda bu göstərici 13,2 faizdir. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən aparılan tədqiqatların nəticəsinə uyğun olaraq növbəti 4 il ərzində sosial təminat sahəsində hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsi ilə əlaqədar olaraq 2010 —2013-cü illər üçün “Aztəminatlı ailələrin sosial reabilitasiyası dövlət proqramı”nın hazırlanması işi planlaşdırılır. Binəqədi rayon Əhalinin Sosial Müdafiəsi Mərkəzi ünvanlı sosial yardımın bundan sonra da uğurla həyata keçirilməsi üçün bütün imkanlardan istifadə edəcəkdir.

Zərifə BƏŞİRQIZI

Xalq qəzeti.- 2009.- 4 iyul.- S. 5.