Viləşçay su anbarı məhsuldarlıq mənbəyidir

Su həyatdır. Nə insan, nə də təbiət susuz yaşaya bilməz. Su göydən də yağır, yerdən də çıxır. Bulağa, çaya dönüb çağlayır, çəməndə şeh olur, bitkilər aləminə ömür verir, qida məhsullarının hasilə gəlməsində əvəzsiz rol oynayır. Amma bəzən böyük ərazilərdə belə quraqlıq yaranır, susuzluq fəlakət həddinə çatır. Odur ki, suyun qədrini bilmək, ondan ağıllı şəkildə bəhrələnmək zəruridir. Yalnız belədə dünyanı yaşıllığa qərq etmək, gülüstana çevirmək, həm də həyati ehtiyacları yetərincə ödəmək mümkündür.

Son illərdə ölkəmizdə kənd təsərrüfatı sürətlə inkişaf etmiş və yeni yüksəliş mərhələsinə qədəm qoymuşdur. Aqrar sahəyə xidmət edən qurumlar sırasında meliorasiya və su təsərrüfatı xüsusilə önəmli yer tutur. Təsadüfi deyil ki, yeni qəbul olunmuş regional inkişaf proqramında bu şəbəkənin genişləndirilməsi, əkinlərin suya tələbatının tam ödənilməsi prioritet vəzifə kimi qarşıya qoyulmuşdur.

Viləşçay Su Anbarı İstismar İdarəsi Masallı rayonunda aqrar sahənin inkişafında, ərzaq bolluğu yaradılmasında mühüm rol oynayır. 1986-cı ildən fəaliyyət göstərən bu idarə rayonun 9136 hektar əkin sahələrini suvarma suyu ilə təmin edir. Bundan ötrü idarənin balansında ümumi həcmi 46 milyon kubmetr olan su anbarı, yeddi ədəd kiçik su tutarı (istillər), ümumi uzunluğu 438 kilometr təşkil edən açıq suvarma kanalları, 169 ədəd müxtəlif növ hidrotexniki qurğular, 40 kilometr uzunluğunda, 1200 millimetr diametrdə yeraltı boru kəmərləri, 5360 hektar sahədə qapalı suvarma şəbəkəsi vardır.

Bu ilin suvarma mövsümünə hazırlıq məqsədilə idarənin kollektivi 12 hidrotexniki qurğunun cari təmirini təmin etmişdir. Altı ayda 138 min kubmetr suvarma kanalı lildən təmizlənmiş, 106 min kubmetrlik çay məcrasında təmizlik işi görülmüş, 2,5 kilometrdə sağ Viləş beton kanalı təmir edilmişdir. Bundan əlavə, su anbarının iriqqasiya suburaxıcısında elektrik enerjisinin fasiləsiz verilməsi məqsədilə transformatorlar təmir olunmuş, hidravlik sistemin yağı dəyişdirilmiş, 800 metrə yaxın müxtəlif növ elektrik kabeli və naqillər yenisi ilə əvəz edilmiş, müxtəlif elektrik avadanlığı dəyişdirilmişdir.

Masallı rayonunun Qızılağac, Yeddioymaq, Kalinovka, Xıl, Gəyəçöl, Şıxlar, Müsaküçə kəndlərində qapalı suvarma şəbəkələrində 50 min manatlıq təmir işləri aparılmış və suvarma mövsümünə hazırlanmışdır. Həsənli, Xırmandalı, Hacıtəpə, Səmidxan, Kürdəbaz, Alışanlı, Banbaşı, Sirəbil, Sərçuvar kəndlərində isə suvarma kanallarının təmizlənməsinə və hidrotexniki qurğuların təmirinə 55 min manatlıq vəsait sərf edilmişdir. Təklə, Əhmədli, Hacıtəpə, Ərəb, Xırmandalı kəndlərini suvarma suyu ilə təmin etməkdən ötrü Taxtaçay və Alvadıçay çayları lildən təmizlənmişdir. Bir sözlə, tələb olunan bütün tədbirlər həyata keçirilmişdir ki, fermerlərin zəhməti hədər getməsin, bol məhsul yetişdirilsin.

İdarənin rəisi Ağabəy Ağayev bizimlə söhbətində dedi:

— Görülən zəruri tədbirlərin nəticəsi olaraq bu il Masallıda taxıl əkini 4248 hektar, yəni 60 faiz artmışdır. Tərəvəz əkini sahələri 7,5 faiz çoxalmışdır. Bu yay artıq bir çox kənd təsərrüfatı məhsulları lazımınca əiklib-becərilmiş və yığımda yüksək məhsuldarlığa nail olunmuşdur. Heç bir təsərrüfat su qıtlığı ilə üzləşməmişdir. Uğurların qazanılmasında, şübhəsiz, melioratorların da zəhməti az deyil.

Masallıda suvarma sahəsində həyata keçirilən tədbirlərə rayon rəhbərliyi daim diqqətlə yanaşır, müvafiq köməkliklər göstərir. Ötən il rayon icra hakimiyyətinin başçısı Qəzənfər Ağayevin təşəbbüsü ilə Boradigah çayı lildən və məişət tullantılarından təmizlənmiş, üfunət mənbələri yox edilmişdir. Bundan başqa, Viləşçayın Qızılağac kəndi ərazisindən keçən hissəsi də 3 kilometrdə tam təmizlənmişdir. Rayonun Təklə kəndi fermerlərinin əkdiyi 1000 hektarlıq kartof sahələrinin intensiv suvarılması məqsədilə rayon rəhbərliyinin tapşırığı ilə daxili imkanlar hesabına əraziyə 4,5 kilometr uzunluğunda ayrıca kanal çəkilmiş və suvarmaya tam şərait yaradılmışdır.

Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin rəhbərliyi, şəxsən Əhməd Əhmədzadə Viləşçay Su Anbarı İstismar İdarəsinin faydalı iş əmsalının artırılmasına hərtərəfli dəstək göstərir. 2007-2008-ci illərdə Viləşçay su anbarına 10 ədəd yeni texnika — “Hyundai” və “Belarus” ekskovatorları, “DT-75" buldozeri və sair verilmişdir. Bütün bunların 200 minədək əhalisi olan Masallı rayonunda aqrar sahənin inkişafına köməkliyi böyük olmuşdur.

Viləşçay Su Anbarı İstismar İdarəsinin inzibati binası əsaslı təmir edilmiş, abadlıq işləri görülmüşdür. Kollektiv rayon ərazisində 2000-dən artıq müxtəlif növ ağac əkmiş və yeni yaşıllıqların suvarılmasını təmin etmişdir. Masallı şəhərindəki Heydər Əliyev adına parkın abadlaşdırılmasında da fəal iştirak etmişdir.

Bundan sonra da Viləşçayın əkin torpaqlarının cana gətirilməsində, məhsul bolluğu yaradılmasında, fermerlərin arzu və istəklərinin aydınlığa qovuşmasında böyük rol oynayacağına inanırıq.

Əli NƏCƏFXANLI,

“Xalq qəzeti”nin bölgə müxbiri

Xalq qəzeti.- 2009.- 14 iyul.- S. 8.