Həyatını xalqa, Vətənə, dövlətçiliyə həsr edən böyük insan

Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin həyatı xalqa, Vətənə, dövlətçiliyə xidmət etmək nümunəsi olmuşdur. Onun həyat yolu, fəaliyyətinin bütün dövrləri buna əyani sübutdur. İstər birinci dəfə Azərbaycan Respublikasına rəhbərlik etdiyi illərdə, istərsə də yenicə müstəqillik əldə etmiş gənc Azərbaycan dövləti uçuruma sürükləndiyi, parçalanıb dağılmaq, suverenliyini tamam itirmək təhlükəsi ilə qarşılaşdığı vaxtda xalqın tələbi ilə yenidən ölkə rəhbərliyinə dəvət olunandan sonrakı fəaliyyəti bunu təsdiq edir.

Ulu öndərimiz Heydər Əliyevin Vətən sevgisinin sərhəddi yox idi. O unikal şəxsiyyət idi. Onun Vətən, xalq üçün çalışmaq həvəsi sonsuz idi.

Heydər Əliyev qısa müddət ərzində hakimiyyət vakuumunu aradan qaldırdı, baş alıb gedən separatçı qüvvələri, ölkəmizin ərazi bütövlüyünə qəsdlər törədən cinayətkar ünsürləri zərərsizləşdirdi. Ayrı-ayrı imkanlı və vəzifəli adamlara tabe olan, torpaqlarımızı, kəndlərimizi və şəhərlərimizi qorumaqdan çox öz sahiblərinin hakimiyyətdə yüksək kürsü tutmalarına, onların arasında tez-tez baş verən “razborkaları” həll etmək vasitəsinə çevrilən pərakəndə silahlı dəstələrin dinc yolla tərksilah edilməsini, Ali Baş Komandana tabe olan vahid ordu yaradılmasını təmin etdi. Qan tökülməsinə imkan vermədən silahlı dəstələrin tərksilah edilməsini yalnız Heydər Əliyevin müdrikliyi sayəsində həll etmək mümkün oldu. Bu, ölkədə sosial-siyasi stabilliyi təmin etməyin, qanunun aliliyinin bərqərar olmasının zəruri şərti idi.

Heydər Əliyev dövlətlə xalqın birliyini, yekdilliyini təmin etdi, respublikamızda baş alıb gedən hərcmərcliyi, anarxiyanı aradan qaldırdı, ölkədə sosial-siyasi stabillik yaratdı. Azərbaycan öz müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra ölkənin sosial-iqtisadi inkişafının təkmil strategiyasını hazırlamaq çətin və taleyüklü vəzifə idi. Bir iqtisadi sistemin digərinə ən az məsrəflə transformasiyasını təmin edən strateji xətti hazırlamağın məsuliyyət yükünü yalnız uzaqgörən, qətiyyətli və cəsarətli müdrik şəxsiyyət öz üzərinə götürə bilərdi.

Heydər Əliyevin 30 ildən çox Azərbaycan Respublikasına rəhbərlik etdiyi və eləcə də 80-ci illərdə dünyanın super dövlətlərindən olan SSRİ rəhbərlərindən biri olduğu zaman topladığı zəngin dövlət idarəçiliyi təcrübəsi, iqtisadi sistemin transformasiyasının mükəmməl strateji xəttini hazırlamağa şərait yaratdı.

Heydər Əliyev respublikamızda quruculuq, yaradıcılıq işlərinin başlıca istiqamətlərini müəyyən etdi. O, Azərbaycan dövlətinin strateji yolunun yalnız demokratiya, sərbəst iqtisadiyyat, bazar iqtisadiyyatı, sahibkarlıq yolu olduğunu göstərdi.

Heydər Əliyev ölkənin sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasının başlıca konturlarını müəyyən etdi. Bu strateji kursun məğzini ölkədə sosial-siyasi stabilliyi qorumaq, iqtisadi sistemin transformasiyasını təmin edən islahatları sistemlə aparmaq, dünya iqtisadi inteqrasiyasına qoşulmaq, sosial-iqtisadi inkişaf və xalqın rifahının yüksəldilməsi təşkil edirdi.

Heydər Əliyevin quruculuq, yaradıcılıq işlərinə ilk günlərdən başlaması mümkün olmadı. Başlıca səbəb dünyanın ən iri dövlətləri tərəfindən müdafiə və idarə olunan Ermənistanın Azərbaycana qarşı işğalçılıq müharibəsi, habelə xaricdən idarə olunan daxildəki qüvvələrin sui-qəsdçilik və dövlət çevrilişləri cəhdləri, stabilliyin olmaması idi.

Xaricdən idarə olunan mütəşəkkil cinayətkar qruplarla, Azərbaycan hakimiyyətinin yüksək kürsüsündə oturanların bəzisinin açıq və gizli koordinasiyasına əsaslanan qüvvələrin həmlələrinə yalnız Heydər Əliyev cəsurluğu, müdrikliyi duruş gətirə bilərdi. Heydər Əliyevin heç nədən çəkinmədən həyatı ilə risk etmək hesabına olsa belə göstərdiyi igidlik nəticəsində 1994-1995-ci illərdə ölkədə içtimai-siyasi stabillik təmin edildi. Atəşkəs haqqında saziş imzalandı.

Azərbaycan zəngin təbii sərvətləri, maddi-texniki və intellektual potensialı, əlverişli geosiyasi mövqeyi olan, beynəlxalq kommunikasiya xətlərinin, Qərb-Şərq, Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərinin kəsişdiyi, dünya dövlətlərinin strateji maraqlarının cəmləşdiyi ölkələrdən biridir.

Heydər Əliyevin müəyyən etdiyi və həyata keçirdiyi strategiya Azərbaycan iqtisadiyyatına böyük uğurlar gətirdi. Ölkə iqtisadiyyatına 20 milyard dollardan çox investisiya qoyuldu. Onun 75-80 faizi xarici investisiyalardan ibarət oldu. Bu, Heydər Əliyevə dünya ölkələrində inam və etibarın, onun böyük nüfuz sahibi olmasının nəticəsi idi.

Heydər Əliyevin respublikaya rəhbərlik etdiyi 10 il ölkəmizdə quruculuq-yaradıcılıq illəri olmuşdur. Ulu öndərimizin çoxsaylı, geniş spektrli quruculuq, yaradıcılıq işlərini saymaqla qurtaran deyil. Nə qədər çox işlər görülsə də yenə ölkə qarşısında müxtəlif səpkili vəzifələr dururdu. Xalqımızın ümummilli liderini ölkənin gələcəyi həmişə düşündürürdü. O, həyata keçirilmiş və qarşıda duran vəzifələrin müqəddəratı üçün narahatçılıq keçirirdi. Bu müdrik şəxsiyyətin, atanın övladlarına olan sonsuz qayğısı idi.

Dövlətçiliyimizin memarı Azərbaycanın gələcək taleyini kimə etibar etməyin mümkünlüyünü hamıdan əvvəl görürdü. Müdriklər həlledici məqamda xalqa müraciət edir, xalqın rəyini öyrənir, ölkə əhalisinin dəstəyini qazanmaqla müəyyənləşdirdikləri kursun reallaşmasını təmin edirlər. Xalqımızın ümummilli lideri 2003-cü il oktyabrın 1-də xalqa müraciətində deyirdi: “İnanıram ki, mənim axıra çatdıra bilmədiklərim taleyüklü məsələləri, planları, işləri sizin köməyiniz və dəstəyinizlə İlham Əliyev başa çatdıra biləcək”. Ulu öndərimiz İlham Əliyevə özü qədər inandığını və gələcəyinə böyük ümidlər bəslədiyini, onun dövlət rəhbərliyi üçün lazım olan bütün keyfiyyətlərə malik olduğuna əmin olduğundan “Mən seçici olsaydım İlham Əliyevə səs verərdim” demişdir.

Heydər Əliyev Azərbaycanla bağlı taleyüklü məsələlərdə həmişə realist qərarlar qəbul etmişdir. Onun bu qərarının da reallığa əsaslandığına 2003-cü ildən bəri ölkənin sosial-iqtisadi inkişafında qazanılan uğurlar əyani sübut edir.

Milyonlarla Azərbaycan vətəndaşları İlham Əliyevi Heydər Əliyev siyasi kursunun davamçısı hesab edirdi. Bu fikirlər bir gündə nə yarana, nə də formalaşa bilərdi. Yenilikçi, müasir iqtisadi düşüncəli siyasətçi İlham Əliyevin praqmatizminin onun həyat tərzindən, praktiki fəaliyyətindən irəli gəldiyi çoxlarına məlum idi.

İlham Əliyev Heydər Əliyev kursunun uzun ömürlü olacağının qarantı idi. Bu təkcə genetik bağlılıqla əlaqədar deyildi. Onu İlham Əliyevin həyat yolu, yaşadığı və fəaliyyət göstərdiyi həyat tərzi, ritorikaya deyil, daha çox əməli işlərə üstünlük verməsi müəyyən edirdi. İlham Əliyevin “mən daha çox əməli işlərə üstünlük verirəm” deyimi, ölkə Prezidenti seçilməmişdən əvvəl də onun həyat tərzinin kredosu olmuşdur.

Dünya ölkələri və xalqımız üçün İlham Əliyev şəxsiyyəti 2003-cü il prezident seçkilərindən çox əvvəl məlum idi. Bu təkcə genetik tanışlıq deyildi. Xalqımız İlham Əliyevi ölkə həyatında və beynəlxalq miqyasda siyasi, sosial-iqtisadi sahələrdə gördüyü uğurlu fəaliyyəti ilə yaxşı tanıyır və qəbul edirdi.

İlham Əliyev 1994-cü ildən Azərbaycan iqtisadiyyatının lokomotivi olan neft sektorunun rəhbərlərindən biri idi. Onun rəhbərliyi ilə bu sektorla bağlı 20-dən çox beynəlxalq müqavilənin hazırlanması üzrə danışıqlar aparılmış müqavilələrin bağlanması və reallaşması prosesləri həyata keçirilmiş, ölkəmizə milyardlarla dollar sərmayə gətirilmiş, respublikamızın sosial-iqtisadi inkişafı təmin edilmişdir.

1995-ci ildən Milli Məclisin üzvü seçilmiş İlham Əliyevin fəaliyyəti həmişə xalqın gözü qarşısında olmuşdur. O, həmçinin Avropa Parlament Assambleyasında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi nümayəndə heyətinin rəhbəri olmuşdur. İlham Əliyevin beynəlxalq arenada uğurlu fəaliyyəti müstəqilliyimizin ilk illərində dünyada, Avropada formalaşmış antiazərbaycan koalisiyasını (naşıların Azərbaycan dövlətini “idarə etdikləri” dövrdə AXC-Müsavat cütlüyünün səriştəsiz, sağlam təfəkkürə, ciddi məntiqə sığmayan məsuliyyətsiz bəyanatları, heç şübhəsiz, bu koalisiyanın formalaşmasına da təsir etmişdir) dağıtmağa, Azərbaycana beynəlxalq aləmdə müsbət imic formalaşdırmağa, onun nüfuzunu artırmağa xidmət etmişdir.

İlham Əliyev Azərbaycanın ən ağrılı probleminin– Dağlıq Qarabağ probleminin həllini və erməni silahlı qüvvələrinin işğal etdikləri rayonların boşaldılmasının beynəlxalq hüququn prinsipləri əsasında həll olunmasının, dünya parlamentarilərinin münasibətində ciddi dəyişikliklər yaranmasının əsas təminatçısı olmuşdur.

Dünyanın ən nüfuzlu təşkilatlarından olan Avropa Şurası Parlament Assambleyası Azərbaycan ərazisinin bir hissəsinin Ermənistan tərəfindən işğal olunması və Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal etdikləri ərazidən qeyd-şərtsiz çıxarılması, etnik təmizləməyə məruz qalmış qaçqın və məcburi köçkünlərin öz el-obalarına qaytarılması haqqında qərar qəbul etmişdir. Bu, həqiqətən qələbə idi.

Həmin illərdə Milli Məclisin ATƏT üzrə nümayəndə heyətinin rəhbəri olduğum üçün beynəlxalq miqyaslı auditoriyanı ələ almağın, orada fikir formalaşdırmağın, ayrı-ayrı ölkələrdən olan, Azərbaycanı da, azərbaycanlıları da lazımi dərəcədə tanımayan deputatlara təsir etməyin nə dərəcədə çətin olduğunu yaxşı bilirəm.

İham Əliyevin başçılığı ilə Azərbaycan nümayəndə heyətinin apardığı gərgin iş Avropa Şurası Parlament Assambleyasını Azərbaycanın haqq işinə aid obyektiv qərar qəbul etməsi ilə nəticələndi. O vaxta kimi Azərbaycan ərazisinin bir hissəsinin işğal edildiyi etiraf olunsa da, işğalçı dövlətin Ermənistan olduğu göstərilmirdi.

İlham Əliyevin səyləri nəticəsində Avropa Şurası Parlament Assambleyası Ermənistanı işğalçı dövlət, işğal olunmuş ərazini isə nəzarətdən kənar zona (narkotik maddələrin qeyri-qanuni istehsalı, dövriyyəsi və tranzitinin, qeyri-qanuni silah-sursat alverinin həyata keçirildiyi, terrorçu qüvvələrin fəaliyyət poliqonuna çevrildiyi zona) adlandırdı. İşğal olunmuş ərazinin dərhal, qeyd-şərtsiz azad olunması, qaçqın və məcburi köçkünlərin isə öz torpaqlarına qaytarılması haqqında qərar qəbul etdi. Avropa parlamentarilərinin bu qərarı müdafiə etmələrinə nail olmaq üçün nə dərəcədə gərgin iş aparmağın zəruri olduğunu bu sahədə təcrübəsi olanlar yaxşı bilirlər.

İlham Əliyev Yeni Azərbaycan Partiyası sədrinin birinci müavini kimi respublikamızda ictimai-siyasi proseslərin formalaşması və reallaşmasında, Azərbaycanın sosial-iqtisadi inkişafında mühüm rol oynamışdır. Onun 2000-ci ildə Milli Məclisə seçkilərdə YAP namizədləri siyahısına başçılığı bu namizədlərin uğur qazanmasında mühüm rol oynamışdı. Bunu o namizədlərdən biri kimi bilir və deyirəm.

İlham Əliyevin 2000-ci ildə Milli Məclisə seçkilər ərəfəsində televiziya ilə çıxışlarının hər biri, sözün həqiqi mənasında sensasiya yaradırdı. Bizim keçirdiyimiz görüşlərin çoxu İlham Əliyevin faktlarla zəngin və lokanik çıxışlarında qaldırılmış məsələlərin müzakirəsinə həsr olunurdu. İlham Əliyevin gətirdiyi arqumentlər reallığa əsaslandığından, xalqın arzu və istəklərini ifadə etdiyindən, onları həll etməyin praktiki yollarını göstərdiyindən, qazanılmış uğurları da, mövcud problemləri də olduğu kimi əks etdirdiyindən geniş xalq kütləsinə yiyələnir və real qüvvəyə çevrilirdi.

Əlbətdə, 2000-ci ildə Milli Məclisə seçkilərdə YAP namizədlərinin uğur qazanması, hər şeydən əvvəl Heydər Əliyev siyasətinin qələbəsi idi. Lakin bu siyasətin başlıca daşıyıcısı, onun aparıcı qüvvəsi İlham Əliyev idi. Bu danılmaz faktdır.

İlham Əliyevin Azərbaycanda idmanın inkişafına geniş spektrli baxışı vardır. Onun respublikamızda olimpiya hərəkatının geniş vüsət almasında, idmanın inkişafında misilsiz xidmətləri olmuşdur. İndi müasir idman kompleksləri respublikamızın regionlarında da tikilir. Həm də onlar beynəlxalq yarışlar keçirilməsi üçün tələb olunan standartlar səviyyəsində tikilir. İdmanın kütləviliyinin artması, idmançılarımızın beynəlxalq turnirlərdə iştirakı və qazandıqları qələbələr, İlham Əliyevi gənclərin sevimlisinə çevirmişdir. Bir sözlə, İlham Əliyev 2003-cü il prezident seçkilərindən hələ çox əvvəl respublikamızda və beynəlxalq aləmdə kifayət qədər nüfuza malik, dünyamiqyaslı siyasətçi kimi tanınır və qəbul olunurdu.

Bütün bunlara baxmayaraq ulu öndərimiz Heydər Əliyev xalqımıza müraciətlə prezident seçkisində İlham Əliyevi dəstəkləməyə çağırdı. Ulu öndərimiz İlham Əliyevin “yüksək intellektli, praqmatik düşüncəli, müasir dünya siyasətini və iqtisadiyyatını gözəl bilən, enerjili və təşəbbüskar bir şəxsiyyət” olduğunu qeyd edir və “qarşıdan gələn prezident seçkilərində prezidentliyə namizəd”, özünün siyasi varisi, Yeni Azərbaycan Partiyası sədrinin birinci müavini İlham Əliyevi dəstəkləməyə çağırırdı. O, seçiciləri “həm İlham Əliyev, həm də Yeni Azərbaycan Partiyasının bundan sonra da xalqımızın ən layiqli övladlarını öz ətrafında daha sıx” birləşdirəcəyinə, “Azərbaycan dövlətinin inkişafı və xalqımızın firavanlığı yolunda çox işlər görəcək”lərinə əmin edirdi.

(ardı var)

Səttar SƏFƏROV ,

Dövlət İdarəçilik Akademiyasının professoru,

iqtisad elmləri doktoru

Xalq qəzeti.- 2009.- 15 iyul.- S. 6.