“Gəmiqaya-Qobustan mədəniyyəti”adlı kitabın təqdimat mərasimi keçirilib

Sözügedən kitabda ilk dəfə Qobustan rəsmlərində qədim türk əlifbasının təsvir olunması, həmçinin, Orxon-Yenisey abidələrinin qrafik açımı barədə dəyərli faktlar öz əksini tapıb

Dünən tarixçi-alim Əjdər Fərzəlinin “Gəmiqaya-Qobustan mədəniyyəti” kitabının təqdimat mərasimi keçirilib. Atatürk Mərkəzində keçirilən tədbiri giriş sözü ilə açan şair Ənvər Əhməd Əjdər Fərzəlinin araşdırmalarının tarixin öyrənilməsi baxımından böyük əhəmiyyət daşıdığını deyib. Gəmiqaya və Qobustanla bağlı indiyə qədər aparılan araşdırmaların məlum kitabda sistem halına salınmasını yüksək qiymətləndirən Ə.Əhməd kitabda əksini tapmış faktların türklərin qədimliyini bir daha sübuta yetirdiyini söyləyib: “Ən qədim xalq türk xalqı, ən qədim mədəniyyət isə Gəmiqaya-Qobustan mədəniyyətidir. Əjdər Fərzəlinin kitabı bu həqiqətləri bir daha sübuta yetirir”.

Ə.Əhməd müəllifin hələ sovet dönəmində bütün təzyiqlərə baxmayaraq, bu işlə məşğul olduğunu bildirib.

Qobustan təsvirlərinin məhz türk dilində yazılması faktının ilk dəfə Ə.Fərzəli tərəfindən üzə çıxarılmasını önə çəkən İslam Sadıq bunun nadir tapıntı oldu ğunu deyib: “Məhz həmin təsvirlərdən bəlli olur ki, hələ çox qədimlərdə türk əlifbası və onun 32 hərfi mövcud olub”.

Kitabın başqa dillərə tərcümə olunub yayılmasının vacibliyini vurğulayan alim onun həm Azərbaycanda, həm də ölkənin hüdudlarından kənarda təbliğ olunmasının əhəmiyyətini də bildirib. Şumerşünas alim Oktay Elziya isə kitabın sonsuz əziyyətlər hesabına başa gəldiyini qeyd edib. Ə.Fərzəlinin tarixi araşdırmalarının yalnız bu kitabla məhdudlaşmadığını deyən natiq Ə.Fərzəlinin üzə çıxardığı faktlardan lazımi şəkildə istifadə olunmasının vacibliyini vurğulayıb: “İlk dəfə daşların dilini Əjdər Fərzəli tapıb. Məlum olub ki, bu təsvirlər elə-belə təsvirlər deyildir. Əslində, bu təsvirlər türk dilində danışıqlardır. Bütün bunlar da sübut edir ki, bizim xalqımız - Gəmiqaya-Qobustan mədəniyyəti hələ finikiyalılardan da əvvəl mövcud olub. Kitabda öz əksini tapanlar çox dəyərli tarixi faktlardır və indiyə qədər heç yerdə qeyd olunmayıb. Biz bunlardan istifadə etməliyik. Əks halda, ermənilər onları da oğurlayıb öz adlarına çıxacaqlar”.

Tariximizin öyrənilməsi baxımından “Gəmiqaya-Qobustan mədəniyyəti” kitabının xüsusi əhəmiyyətə malik olduğunu bildirən şair Eldar Səfa da kitabın daha geniş kütləyə çatdırılmasını zəruri sayıb.

Təqdimat mərasiminə tarixçi alimlərlə yanaşı, şair və yazıçılar da qatılıblar.

Qeyd edək ki, sözügedən kitabda ilk dəfə Qobustan rəsmlərində qədim türk əlifbasının təsvir olunması, həmçinin, Orxon-Yenisey abidələrinin qrafik açımı barədə dəyərli faktlar öz əksini tapıb.

BAHAR

Yeni Azərbaycan.- 2009.- 11 iyun.- S.8.