ADPU-da Boloniya təhsil sisteminə keçidin ilk nəticələri

Azərbaycanda təhsilin dünya təhsil sistemi inteqrasiyası prosesini, Boloniya Bəyannaməsinin tələblərinin yerinə yetirilməsi sahəsində işləri sürətləndirmək məqsədilə “Azərbaycan Respublikasının ali təhsil müəssisələrinin Avropa ali təhsil məkanına inteqrasiyası ilə bağlı tədbirlər haqqında” Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən verilmiş 31 yanvar 2008-ci il tarixli sərəncam bu sahədə zəruri tədbirlərin həyata keçirilməsi istiqamətində mühüm sənəddir. Həmin sənədin icrası ilə əlaqədar 2008-2012-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının ali təhsil sistemində islahatlar üzrə Dövlət Proqramının layihəsi hazırlanmışdır.

Bu proqrama uyğun olaraq ADPU-nun Boloniya təhsil sisteminə qovuşması prosesi demək olar ki, başa çatmışdır. Artıq fakültələrin hamısı kredit sisteminə keçidlə yanaşı, qüsurları da üzə çıxarır və onların aradan qaldırılması üçün tədbirlər hazırlayır. Rektorluğun fikrincə, kredit sistemi ilə imtahan verən və qeyri-müvəffəq qiymət alan tələbələrə bir dəfə də (imtahandan bir həftə sonra) şans verilməsi vacib hesab edilir. Qeyri-müvəffəq qiymət alan tələbələr üçün bir aylıq əlavə dərslər təşkil edilməsi və bu yolla dərs deyən müəllimlərin (saat hesabı ilə) əmək haqlarının ödənilməsi barədə Böyük Elmi Şura qərar qəbul etmişdir. Bütün tədbirlər yay imtahan sessiyasının uğurlu keçməsinə rəvac verir. Tələbələrin növbəti imtahanlardan müvəffəq qiymət almalarına xeyli kömək edir.

Dördüncü ildir ki, universitetdə “Qaynar xətt” fəaliyyət göstərir və imtahan prosesinə nəzarət edir. Məlumdur ki, ADPU-da imtahan sessiyasında və məqbulların götürülməsi gedişində əsaslı dəyişikliklər olmuşdur. Bu yeniliklər haqqında ictimaiyyətə vaxtaşırı məlumat verilmişdir. Qeyd edək ki, əyani şöbələrdə imtahanların hamısı testlə — kompyuterlə götürülür. Əlbəttə, bu üsulun həyata keçirilməsi çətinliklə üzləşir, imtahanların bu yolla aparılması iki ilə yaxın vaxt apardı. Kafedralar imtahanı olacaq fənlərin hər birindən 500 ədəd test hazırlayıb, tədris hissəsinə təhvil verdilər. Universitet üzrə testləri hazırlamaq üçün xüsusi test komissiyası yaradıldı. Suallar dəfələrlə yoxlanıldı. Yəqin ki, hazırlıq işi ilə məşğul olan hər bir şəxs bu işin çətinliklərini bilir. 2008-2009-cu tədris ilinin yaz-yay semestrinin əyani şöbələrində imtahanların bu yol ilə sınaqdan keçirilməsi məqbul hesab olundu. Məsələn, riyaziyyat fakültəsinin 201-ci qrupunda testlə imtahan verən 25 nəfərdən 1-i qeyri-kafi, 12-si 5, 9-u 4, 3-ü isə kafi qiymətlər almışdır. Həmin fakültənin 301-ci qrupunda da analoji nəticə əldə edilmişdir. Belə qrupların sayı kifayət qədərdir.

Əlbəttə, imtahan prosesində qüsurlar da üzə çıxır və onlar operativ düzəlir. İmtahan zallarına nəzarətçilər və kompyuter zalının işçiləri ilə yanaşı, rəhbərliyin nəzarəti də gücləndirilib. İmtahan zalında televizor qoyulmuş, onun gedişi, kənar şəxslərin imtahan prosesinə müdaxiləsi isə rektor və prorektorların otaqlarından izlənilir.

Bundan əlavə, hər bir fövqəladə halı nəzarətdə saxlayan və operativ həll edən “Qaynar xətt”ə təcrübəli və obyektiv müəllimlər cəlb olunmuşdur. Əvvəlki illərə nisbətən bu semestr “Qaynar xətt”ə müraciət edənlərin sayı da azalmışdır.

Rektorluq tərəfindən həyata keçirilən bu tədbirlər Təhsil Nazirliyi, nazirliyin nəzdində yaradılmış “Qaynar-xətt”in üzvləri, həmçinin ali və orta ixtisas təhsili şöbəsi tərəfindən məqbul hesab edilmişdir. Universitetin qiyabi şöbələrində keçirilən yazılı imtahanlar da kodlaşdırılıb yoxlanışa verilir. Müəllim kimin yazısını yoxladığını bilmir, tələbə obyektiv qiymətini alır, biliyin meyar olduğunu başa düşür. Beləliklə, hər bir qrup üzrə, xüsusilə qiyabi şöbədə kəsrlərin sayı getdikcə azalır, tələbələr bu tədbiri çox səmimi qəbul edirlər.

Bu tədbirlər semestrdən semestrə təkmilləşir, qüsurlar aradan qaldırılır. Bu da ADPU-da mənimsəmənin səmərəliliyini, yazıların obyektiv yoxlanması, digər ali məktəblər üçün nümunə ola bilməsinə əminlik yaradır. Bütün bunların hamısı isə universitet rəhbərliyinin, şəxsən də AMEA-nın müxbir üzvü Yusif Məmmədovun səmərəli fəaliyyətinin nəticəsidir.

S.MƏMMƏDOV,

V.MUSAYEV,

ADPU-nun professorları

Xalq qəzeti.- 2009.- 25 iyun.- S. 5.