Xalqın və
milli dəyərlərin
keşiyində
Eşidəndə ki, “Xalq qəzeti”nin nəşrə
başlamasının 90 illiyi qeyd olunacaq, çox sevindim,
ötən onilliklər yada düşdü. Ömrümün
35 ili bu qəzetlə sıx tellərlə bağlı olub.
1970-ci ildə, o vaxt “Kommunist” adlanan bu qəzetə işə
qəbul olunmuşam.
Ötən əsrin
70-ci illəri mənim üçün ona görə
yaddaqalandır ki, həmin dövrdə qəzetin
yaradıcı kollektivi respublikanın həyatına başqa
mətbu orqanlarına nisbətən daha operativ, obyektiv,
prinsipial yanaşır, səhifələrinə
çıxardığı sanballı yazılarla fərqlənir,
ölkədə başlamış yeniləşmə hərəkatına
fəal yardımçı olurdu. Bu, o dövr idi ki, Azərbaycanda
rəhbərliyə Heydər Əliyev kimi coşqun enerjili,
yüksək təşkilatçılıq istedadına malik
lider gəlmişdi. Respublikanın iqtisadi, mədəni həyatında
sürətli, dinamik inkişaf başlanmışdı. Sənaye,
tikinti, kənd təsərrüfatı sahələrində,
abadlıq-quruculuq işlərində, mənəviyyatda
dirçəliş, yeniləşmə hər addımda
özünü göstərirdi. Qəzet bütün bunlara
özünün salnaməçilik ənənəsinə
uyğun reaksiya verir, həyatın harmoniyasını
dolğun əks etdirmək üçün bütün vasitələrdən
istifadə edirdi.
70-ci illərdə Azərbaycan
sürətli inkişaf yolu keçdi. Respublikada çoxlu sənaye
müəssisəsi yaradıldı, paytaxtda, digər şəhər
və rayonlarda yeni yaşayış massivləri
salındı. Sosial yönümlü obyektlər tikildi,
geniş abadlıq-quruculuq işləri həyata
keçirildi. “Kommunist” qəzeti də bütün bu işlərin
icraçıları ilə bir cərgədə idi. Qəzetin
diqqətindən heç nə yayınmırdı.
Çünki yeniləşən respublikanın hər yerində
onun müxbir postu, fəal yazarlar şəbəkəsi
vardı. Qəzet Kür–Abşeron su kəmərinin tikintisində,
ən müasir texnologiyalar əsasında yenidən qurulan
neftayırma zavodlarında işlərin gedişindən,
metronun yeni stansiyalarının, kondisioner, dərin
özüllər zavodlarının inşasından,
respublikanın müxtəlif coğrafi məkanlarında
ucaldılan mədəniyyət, səhiyyə, təhsil
komplekslərindən, kənd təsərrüfatı məhsulları
emalı müəssisələrindən müntəzəm,
bir-birini tamamlayan yazılar dərc edirdi. Ölkənin
aparıcı sahəsi olan kənd təsərrüfatı
daim diqqət mərkəzində saxlanılırdı. Yeni
meyvə bağlarının salınması,
üzümçülüyün sürətlə
inkişafı, pambıqçılıqda əl əməyinin
minimuma endirilməsi, taxılçılıqda olduğu kimi,
burada da işlərin mexanikləşdirilməsi və sair məsələlər
elmi, nəzəri, təcrübi materiallar əsasında
işıqlandırılırdı.
O vaxtlar geniş ictimaiyyət,
rəhbər orqanlar bu qəzeti Azərbaycan mətbuatının
bayraqdarı hesab edirdilər. Bu, qəzetin həm ideya-siyasi səviyyəsinin
günün tələblərinə tam uyğun olduğuna,
yüksək peşəkarlığına, həm də
kütləviliyinə dəlalət edirdi. Yarım milyon
tirajla nəşr edilən qəzet hər il respublikanın
bütün yaşayış məntəqələrindən,
keçmiş SSRİ məkanından və xarici ölkələrdən
on minlərlə məktub alırdı. Redaksiyaya məktub
axınının başlıca səbəbi adamların qəzetə
inamından irəli gəlirdi. Bunu bir də onunla izah etmək
olar ki, qəzetə ünvanlanan məktubların heç biri
diqqətdən kənar qalmırdı.
Redaksiyada bütün məktublara
qayğı və həssaslıqla yanaşırdılar. Qəzetin
əməkdaşları məktubların izi ilə ölkənin
ən ucqar guşələrinə yollanır, müəlliflərlə
görüşür, onların arzu və təkliflərini hərtərəfli
öyrənir, vəziyyətlə ətraflı tanış
olduqdan sonra qəzet üçün müvafiq material
hazırlayırdılar. Belə yazılarda bəhs olunan məsələnin
həlli yolları göstərilir, ayrı-ayrı təşkilatların
diqqəti vacib işlərə yönəldilirdi.
Qəzetdə müntəzəm
olaraq “Məktublar səhifəsi...”, “Bir məktubun izi ilə”,
“Məktub dərc olunmasa da”, “Oxucu məktubları”, “Məktublardan
sətirlər” və başqa rubrikalar altında çoxlu
yazılar dərc edilirdi. Belə materialların səmərəliliyi
ondan ibarətdir ki, həmin yazılarda irəli sürülən
məsələlər öz həllini tapır, lazımi tədbirlər
həyata keçirilirdi. Qəzetə materiallar hazırlanarkən
yalana, böhtana, şayiəyə qətiyyən yol verilməzdi.
Bütün faktlar dönə-dönə yoxlanıldıqdan,
dəqiqləşdirildikdən sonra qəzet səhifəsinə
çıxarılırdı. Hər cümlə, fikir, ifadə,
ideya üçün redaksiya məsuliyyət
daşıyırdı. İctimai əhəmiyyət
daşıyan məsələlərin müzakirəsində
plüralizmə, fikir ayrılığına geniş yer
verilirdi. Belə müzakirələr zamanı çoban da,
inşaatçı da, neftçi də, həmçinin elm
adamları, tanınmış ziyalılar, dövlət və
hökumət rəhbərləri də öz sözlərini
deyə bilirdilər.
Bunları yazmaqda məqsədim
odur ki, o vaxt indiki “Xalq qəzeti” başqa adla çıxsa da,
onun məqsədi və məsləki Azərbaycana, dövlətə,
xalqa sədaqətlə xidmət etməkdən ibarət idi. Qəzet
bütün dövrlərdə Azərbaycanla bağlı hər
hansı bir məsələ ortaya çıxanda öz
münasibətini dərhal və prinsipiallıqla
bildirmişdir. Azərbaycan dilinin saflığı, orfoqrafiya
qaydalarının tənzimlənməsi istiqamətində qəzet
həmişə öncül mövqe tutmuşdur. Azərbaycan
SSR-in son Konstitusiyası layihəsinin müzakirəsi
zamanı ulu öndərimiz Heydər Əliyevin
tapşırığı əsasında dövlət dilinin
Azərbaycan dili kimi qəbul olunmasında qəzetin
apardığı kütləvi işin müstəsna rolu
olmuşdur.
Qəzetin daha bir
mübariz ruhlu çıxışını
xatırlayıram. Məlumdur ki, ötən əsrin 80-ci illərinin
sonuna yaxın ümummilli liderimiz Heydər Əliyevi ermənilərin
fitvası ilə SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci
müavini vəzifəsindən kənarlaşdırdılar. Bunun
ardınca ermənilər fitnəkarlıqlara
başladılar. Onların havadarları–Moskvanın
araqızışdıran jurnalistləri bəd niyyətlə
Dağlıq Qarabağa ayaq açdılar. Çağrılmamış
qonaqlar, xüsusilə “Komsomolskaya pravda” qəzetinin müxbirləri
yazdıqları məqalələrdə Dağlıq
Qarabağı qəsdən Ermənistan torpağı kimi qələmə
verirdilər. Belə məqamda “Kommunist” qəzeti Vətən,
yurd təəssübkeşliyini önə çəkdi, Azərbaycanın
ərazi bütövlüyünü əsas götürərək
“Komsomolskaya pravda”ya layiqli cavab verdi, özündən razı,
“çoxbilmiş” jurnalistlərə coğrafiyadan əməlli-başlı
dərs keçdi, həm də daşın haradan
atıldığını dəqiq göstərdi, ruhən
“Xalq qəzeti” olduğunu bir daha sübut etdi. Amma
respublikanın o vaxtkı fərsiz rəhbərləri qəzetin
mövqeyini demokratik mərkəziyyət prinsipinə zidd
adlandırdılar, redaksiya kollektivinə göz
ağartdılar, qəzeti cəza ilə hədələdilər.
Xalqımızın
tarixinə qanla yazılmış “20 Yanvar” hadisələrini
qəzet sonsuz kədər və qəm hissi ilə qeyd etdi. Həmin
hadisələrin səhəri günü Bakını pəncəsinə
keçirən hərbi rejim bütün qəzet və
jurnalların çapını dayandırdı. Yalnız
beş gündən sonra ilk dəfə “Kommunist”in əlavəsi
kimi çıxan “Səhər” qəzeti işıq
üzü gördü. O dövr üçün mətbuat
tarixində bərabəri olmayan həcmdə və tirajda
çap edilən qəzet başdan ayağadək qara
haşiyəyə alınmışdı. Tarixin səhifəsindən
silinməyəcək “20 Yanvar”ın unudulmaz dəhşətləri
qəzetdə verilmiş foto-şəkillərdə
bütün çılpaqlığı ilə əks
olunmuşdu. Burada şahidlərin dili ilə qəhrəman
şəhidlər barədə ağılar, laylalar, mərsiyələr
də dərc edilmişdi. Pulsuz paylanaraq, əl-əl gəzən
qəzetin həmin nömrəsi respublikadan kənara xarici
ölkələrə də yayıldı.
Yubileyinə
hazırlaşdığımız “Xalq qəzeti” bax belə
zəngin şərəfli yol keçib. Müsbət
haldır ki, qəzetin indiki kollektivi öz sələflərinin
şanlı ənənələrini uğurla davam etdirir, yeni
həyata uyğun təcrübəsini getdikcə zənginləşdirir,
xalqa, dövlətimizə qulluq göstərir.
Rafiq HƏSƏNOV,
“Xalq qəzeti”nin sabiq əməkdaşı
Xalq qəzeti.- 2009.- 28 iyun.- S. 5.