Azərbaycan regionun lider dövlətinə çevrilmişdir

Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin işləyib hazırladığı siyasi kurs müstəqil Azərbaycanın hərtərəfli inkişafını təmin etməklə yanaşı, ölkəmizin beynəlxalq aləmdə xüsusi etimad qazanmasını günün reallığına çevirmişdir. İndi artıq rəsmi Bakı bütün beynəlxalq təşkilatların və aparıcı ölkələrin inandığı, etimad göstərdiyi bir ünvana çevrilmişdir. Bütün tribunalardan Azərbaycan həqiqətlərinin səsləndirilməsinə zəmin yaranmışdır. Ən başlıcası isə regionun heç bir iqtisadi layihəsi Azərbaycanın iştirakı olmadan reallaşdırıla bilmir.

Rəsmi Bakı Avrasiya məkanında fəaliyyət göstərən əksər beynəlxalq təşkilatların keçirdiyi müxtəlif məzmunlu tədbirlərə ev sahibliyi edir. Sivilizasiyalararası dialoqun dərinləşdirilməsində müstəsna xidmətləri olan Azərbaycan eyni zamanda, özünəməxsus milli və dini tolerantlıq nümunəsi də yaratmışdır. Bütün bunlar ölkəmizin beynəlxalq nüfuzunun genişlənməsinə xidmət edən ümumi müddəalardır.

Bu məsələlər ətrafında əhatəli söhbət açdıqda, “Azərbaycan regionun lider dövlətinə çevrilmişdir” – ifadəsinin detallarına vardıqda çox möhtəşəm konkret faktlarla üzləşirik. Əvvəlcə onu qeyd edək ki, Azərbaycanı regionun lider dövlətinə çevirən ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin işləyib hazırladığı siyasi kurs, xüsusən, bu kursun ən mühüm tərkib hissələrindən olan yeni neft strategiyasıdır. 1994-cü ilin sentyabrında dünyanın aparıcı neft şirkətlərinin yaratdığı beynəlxalq konsorsiumla Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti arasında imzalanan “Əsrin müqaviləsi” ölkəmizin yeni nüfuzunun təməlini qoymuşdur. Sonralar reallaşan Bakı – Novorossiysk, Bakı-Supsa neft ixrac kəmərləri, Bakı-Tbilisi-Ceyhan əsas ixrac neft və Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz ixrac kəmərləri həmin nüfuzu daha da möhkəmləndirdi, Azərbaycana olan inam və etimadı birə beş artırdı. 1998-ci ildə Qədim İpək Yolunun bərpası məqsədilə Bakıda keçirilən beynəlxalq “İpək yolu” konfransı və onun qərarları əsasında Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizinin yaradılması üçün həyata keçirilən tədbirlər dünyanın iki möhtəşəm sivilizasiyasını qovuşduran tarixi layihə kimi rəsmi Bakıya xüsusi önəm verilməsini tələb edirdi.

Beynəlxalq aləmdə Azərbaycana, Bakıya məhz lazım olan səviyyədə önəm verilməsi dünyanın bütün qütblərində açıq və birmənalı şəkildə etiraf edilir. Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu layihəsi iki qitənin iqtisadi imkanlarını qovuşdurursa, deməli, Azərbaycanın dostları həm Şərqdə, həm də Qərbdə çoxalır. Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft ixrac kəmərinə Qazaxıstan da qoşulur və öz neftini bu kəmər vasitəsilə dünya bazarına çıxarırsa, bu neft Avropanın əksər ölkələrinə çatdırılırsa, deməli, rəsmi Bakı həm neft istehsalçısı olan Asiya (xüsusən, Xəzəryanı ölkələr) ölkələri ilə, həm də neft istehlakçısı olan Avropa dövlətləri ilə hərtərəfli əməkdaşlığın yeni mərhələlərini qazanır.

Bu günlərdə Türkiyə qəzetləri yazırdılar ki, SSRİ-nin çökməsindən sonra yaranan müstəqil dövlətlər arasında kosmosa rabitə-informasiya süni peyki çıxaran ikinci və üçüncü ölkələr məhz türk ölkələri olacaqdır. Rusiya Federasiyasından sonra Qazaxıstan, daha sonra isə Azərbaycan bu layihəni reallaşdırmaq üzrədir. Azərbaycanın eyni vaxtda kosmosa iki süni peyk çıxarmaqla bu texniki imkanlarını region ölkələrinə icarəyə vermək barədə düşündüyünü yazan ekspertlər də vardır. 2008-2013-cü illəri əhatə edəcək perspektiv planlarda ölkəmizin regionda öz liderliyini qorumasına zəmin yaradacaq xüsusi məqamlar çoxdur.

Azərbaycanın regionda lider dövlət olmasını təsdiq edən əsas məqamlardan biri son beş ildə dövlət büdcəsinin postsovet məkanı ölkələri üçün tamamilə əlçatmaz bir sürətlə artmasıdır. İcmal və dövlət büdcələrinin təxminən 7 dəfə, investisiya qoyuluşu həcminin 20 dəfədən çox, ümumi daxili məhsul istehsalının 2002-ci ilə nisbətən 3 dəfədən çox artması region ölkələri üçün həqiqətən əlçatmaz göstəricilərdir. “UNCTAD” tərəfindən hazırlanan “Birbaşa xarici investisiyaların cəlbi indeksi reytinqi” hesabatına əsasən, ölkəmiz hələ 2007-ci ildə 140 ölkə arasında birinci yerə çıxmışdı. Ekspertlər qeyd edirlər ki, 2003-cü ildən sonra Cənubi Qafqaz ölkələrinə yönəldilmiş bütün xarici investisiyaların 66-71 faizi Azərbaycanın payına düşür. Ölkənin xarici valyuta ehtiyatlarının artım dinamikasına diqqət yetirək. Bu göstərici 2002-ci ilə nisbətən 2008-ci ildə 5,6 dəfə artmışdısa, 2009-cu ildə 6,7 dəfə artacağı ehtimal edilir.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev hələ 2007-ci ildə ölkənin makroiqtisadi imkanları barədə söz açaraq demişdi: “Hazırda biz makroiqtisadi sabitliyin pozulmaması məqsədi ilə ölkə üçün vacib hesab edilən layihələrlə bağlı tələbatların ödənilməsi, əmək haqlarının və pensiyaların artırılması ilə inflyasiyanın normal çərçivədə saxlanılması arasında tarazlığı qoruyub saxlamalıyıq”. Məhz bu tarazlığın qorunub saxlanılması, vacib hesab edilən layihələrlə bağlı tələbatların ödənilməsi nəticəsində ölkədə 700 mindən çox yeni iş yeri yaradıldı (regionun heç bir ölkəsi bu göstəriciyə imza ata bilməyib), yoxsulluq həddi 49 faizdən təxminən 13 faizə endirildi (region ölkələrinin heç biri bu məzmunlu layihə və ya proqram barədə düşünmür), ümumi daxili məhsul istehsalının artım tempinə görə Azərbaycan üç il bütün dünyada öz liderliyini saxladı. Dünya Bankı ölkəmizi “ən islahatçı ölkə” adına layiq gördü, Azərbaycan Dövlət Neft Fondu beynəlxalq təşkilatların “Şəffaflıq” mükafatına layiq görüldü, cəmi bir neçə ildə respublikada 1200-dən çox məktəb binası, 4 beynəlxalq aeroport, 9 modul tipli elektrik stansiyası, onlarca Olimpiya İdman Kompleksi və Sağlamlıq Mərkəzi, çoxsaylı körpü, tunel, yol qovşağı tikilib istifadəyə verildi. Düzgün siyasi idarəetmənin və iqtisadi tənzimləmənin nəticəsi olan bu göstəricilər Azərbaycanı, sözün həqiqi mənasında, regionun lider dövlətinə çevirdi.

Qərb ekspertlərinin fikrincə, Azərbaycanı regionun lider dövlətinə çevirən digər mühüm cəhət siyasi islahatların daha mükəmməl səviyyədə aparılması, xüsusən, seçki qanunvericiliyinin və seçki praktikasının təkmilləşdirilməsi istiqamətində dövlətin həyata keçirdiyi tədbirlərdir. Beynəlxalq müşahidəçilər Azərbaycanda keçirilmiş 2003-cü ilin prezident və 2005-ci ilin parlament seçkilərini dünya standartlarına çatmaq üçün mühüm addım adlandırmışdılarsa, 2008-ci ilin oktyabrında keçirilən prezident seçkilərini artıq “dünya standartlarına cavab verən seçki” kimi təqdir etdilər. Bəs Azərbaycanın torpaqlarını işğal edən, beynəlxalq ictimaiyyətin kəskin təzyiqləri ilə üzləşsə də, hələ heç bir sivil addım atmağı bacarmayan Ermənistanda vəziyyət necədir? Rəsmi Yerevan ötən ilin martında keçirilmiş prezident seçkilərinin rüsvayçılıqlarından hələ də qurtara bilmir. Ölən, yaralanan, zindana atılan siyasətçilərin taleyi Ermənistan dövlətinin üzərinə növbəti bir yuyulmaz ləkə atmışdır.

Sonda bir daha qeyd edək ki, Azərbaycanın regionun lider dövlətinə çevrilməsinin əsas səbəblərindən biri ölkənin təbii imkanlarıdırsa, digəri dövlətin sivil şəkildə idarə edilməsidir. İqtidar xalqa yaxın olduğu kimi, xalq da daim onun siyasətini və fəaliyyətini dəstəkləyir. Bu məntiqi Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev fevralın 14-də “Rossiya” telekanalının “Formula vlasti” (“Hakimiyyət formulu”) proqramında efirə gedən müsahibəsində daha dolğun şəkildə ifadə etmişdir: “Mənim üçün hakimiyyət, ilk növbədə, Azərbaycan vətəndaşlarından ötrü xeyirxah işlər görmək imkanıdır”. Belə olduqda isə respublikamız regionun lider dövlətinə çevrilir.

İttifaq MİRZƏBƏYLİ

Xalq qəzeti.-2009.-1 mart.-S.1.