18
May Beynəlxalq Muzeylər Günüdür
Beynəlxalq Muzeylər
Şurası Azərbaycan Milli Komitəsi fəaliyyətini
genişləndirir
Beynəlxalq Muzeylər
Şurası ( ICOM) Azərbaycan Milli Komitəsi keçmiş
SSRİ respublikaları arasında ilk olaraq 1993- cü ildə
təsis edilmişidir. Hal-hazırda Azərbaycan Milli Komitəsinin
49 nəfər üzvü vardır. Komitəsinin əsas fəaliyyəti
Beynəlxalq Muzeylər Şurasınun işində iştirak
etmək, müasir mərhələdə Azərbaycan muzeylərinin
işinin təkmilləşdirilməsi üzrə beynəlxalq
muzey birlikləri ilə əlaqə yaratmaq, dünya
standartlarına uyğun səviyyədə müxtəlif
normativ aktların qəbul edilməsində, mədəni irsin
qorunması istiqamətlərində dünya muzeyləri ilə
bir sırada öz işini davam etdirməkdən ibarətdir.
Komitənin
yaranmasından ötən müddət ərzində
respublikamızın muzeyləri beynəlxalq miqyasda
tanınmış , ölkəmizi bu təşkilatda təmsil
edən nümayəndələr dünyanın ən yüksək
tribunalarında çıxış etmək imkanı
qazanmışlar. Milli Komitə respublikamızda muzey işinin
yarandığı gündən, Dağlıq Qarabağda
böyük itkilərə məruz qalmış milli mədəni
sərvətimizin qorunması və qaytarılması istiqamətində
məqsədyönlü iş aparır. Komitə üzvlərinin
əsas məqsədlərindən biri də zəbt olunmuş
torpaqlarda mədəni sərvətlərin talan edildiyini Beynəlxalq
Muzeylər Şurasının forumlarında beynəlxalq təşkilatlara,dünya
ictimaiyyətinə çatdırmaqdır.
Komitənin təşkilatçılığı
ilə Bakıda “Oğurlanmış və ya qeyri-qanuni
çıxarılmış mədəni irs” Konvensiyası (YUNİDRUA)
ilə bağlı beynəlxalq konfrans, “Silahlı
münaqişə zamanı mədəni sərvətlərin
qorunması haqqında” Haaqa Konvensiyasının (1954-cü il)
50 illiyinə həsr olunmuş beynəlxalq seminar
keçirilmişdir. Bu forumun işində YUNESKO, Azərbaycan
Nazirlər Kabineti, Mədəniyyət və Turizm
Nazirliyi,Müdafiə Nazirliyi, Ədliyyə Nazirliyi, dövlət
orqanları, parlamentin deputatları, xarici qonaqlar,müxtəlif
təşkilatların nümayəndələri və ICOM-un
rəhbərliyi iştrak etdilər. “Odlar içində
alovlanmış mədəniyyət” adlı fotosərgi də
burada qonaqlara təqdim edildi. Foto sərgidə zəbt
olunmuş torpaqlarda dağıdılmış tarixi abidələr,oğurlanmış
eksponatlar nümayiş etdirildi.
Milli Komitə Beynəlxalq
Muzeylər Şurasının 60 illiyinin Azərbaycanda qeyd
edilməsi məqsədilə bağlı konfrans keçirilmiş,
respublikamızda ilk dəfə olaraq “Bakı muzeyləri” bələdçisi
çap etdirilmiş, eyniadlı Veb-Saytın təqdimatı və
Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və
Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin virtual CD-diski
hazırlanmış və konfrans
iştrakçılarına paylanmışdır. Məqsəd
Bakı muzeylərini dünyaya tanıtmaq və
respublikamıza gələn turistlərə bələdçilik
etməkdən ibarət idi.
Azərbaycan
Respublikası mədəniyyət və turizm nazirinin
müavini Sevda Məmmədəliyevanın rəhbərliyi ilə
Azərbaycan Milli Komitəsinin nümayəndə heyəti
Avstriyanın Vyana şəhərində keçirilən
21-ci Baş konfransında da iştrak etmişdir. Nümayəndə
heyyəti 9 nəfərdən ibarət idi. “Muzey və irs”
mövzusunda keçirilən konfransda Azərbaycan Dövlət
İncəsənət Muzeyi, Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti
Dövlət Muzeyi, Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi
Sənəti Dövlət Muzeyi, Mədəniyyət və
Turizm Nazirliyinin nəzdində Bədii Sərgi Salonunun
nümayəndələri iştrak etmiş və mühazirə
ilə çıxış etmişlər.
“Muzeylər və
universal irs” devizi ilə keçirilən XXI baş
konfransında muzeylərin öz kolleksiyalarını milli
kontekstdə təqdim etmələri,xüsusilə də
kolleksiyalarında ümumbəşəri incəsənəti
cəmləşdirmiş ölkələrin muzeylərində
bu mədəniyyətlərin məxsus olduğu xalqların
milli identikliyi baxımından tədqiq və təqdim edilməsi
bir problem kimi önə çəkilmişdir.
18 may 1977- ci ildən təsdiq
olunmuş Beynəlxalq Muzeylər günü dünyanın
100-dən artıq ölkəsində qeyd edilir. Bu bayram hər
il müxtəlif devizlərlə keçirilir. Bu bayram muzey əməkdaşlarını
birləşdirir , ictimaiyyətin diqqətini muzeylərə cəlb
edir. Bayram günü muzeylər öz qapılarını
ziyarətçilərin üzünə açır və
yaşından, vəzifəsindən asılı olmayaraq
insanlara pulsuz xidmət göstərilir.
Fransa
Respublikasının Mədəniyyət və Kommunikasiyalar
Nazirliyinin təşəbbüsü ilə hər il bahar fəslinin
bir istirahət günündə “Muzeylər gecəsi” adlı
aksiya keçirilir. Ötən ilin baharında bu aksiya “Muzeylər
cəmiyyətin inkişafında və dəyişməsində
ortaq kimi” devizi ilə keçirildi və hər bir şəxsin,
xüsusən, gənclərin muzeylərə və milli dəyərlərimizə
marağını artırmaq, onları milli irsimizin
ötürücülərinə çevirmək məqsədi
daşıyırdı. Bu məqsədlə Azərbaycan Milli
Komitəsi və Lətif Kərimov adına Azərbaycan
Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət
Muzeyi “Muzey məkanında ruhumuzun milli irsə köklənmiş
havaları” adlı tədbir təşkil etmişdir.
Tədbirdə Amerika
Birləşmiş Ştatlarından Kobi LTD fondunun
icraçı direktoru L.Vard Mintz, Azərbaycan Elmlər
Akademiyası, ICOM Azərbaycan Milli Komitəsi, respublika muzeylərinin
nümayəndələri, komitənin üzvləri və bir
sıra başqa təşkilatların nümayəndələri
iştrak etmişlər.
2008- ci il iyun
ayının 8-11 tarixlərində ICOM Azərbaycan Milli Komitənin
xətti ilə mən Hollandiyanın Leyden şəhərində
keçirilən “İnkuliziv Muzey” adlı beynəlxalq
konfransda iştrak etdim və “Qloballaşma dövründə
Azərbaycan Milli mədəniyyətinin problemləri və
onun müdafiəsi” mövzusunda məruzə etdim.
Milli Komitə
özünün daimi işi ilə bərabər mədəni
dəyərlilərin qeyri-qanuni ticarətinin
qarşısının alınmasına dair informasiya vasitələri
ilə ictimaiyyətin diqqətini cəlb etmək üzrə
iş aparır, mütəmadi olaraq, mədəni dəyərlilərin
mübarizəsinə həsr olunmuş seminarlar, dəyirmi
masalar, treninqlər, gecələr və s. keçirir.
2008-ci il oktyabr ayında
ICOM Azərbaycan Milli Komitəsinin üzvləri olan Azərbaycan
Dövlət İncəsənət muzeyinin əməkdaşları
Cənubi Koreyada “Şəhər muzeyləri və şəhərin
gələcəyi” mövzusunda konfransda iştrak etmiş,
“Şəhərin mərkəzinin tarixi əhəmiyyəti"
adlı mövzu ilə muzeyin baş mühafizi N.Rəhimova
çıxış etmiş “İçəri Şəhər”
mövzusunda müxtəlif rəsmlər təqdim olunmuş,
eyni zamanda “Qobustan” adlı film nümayiş etdirilmişdir
Bütün bu işlərlə
bərabər Azərbaycan Milli Komitəsi çoxlu sayda
bülletenlər, lifletlər , bukletlər, kitablar və
broşuralar nəşr etdirmişdir.
Hal-hazırda ICOM Azərbaycan
Milli komitəsi “Azərbaycan muzeyləri” adlı bələdçinin
nəşrə hazırlaması üzərində
ışləri davam etdirir. Milli Komitə “ICOM — Azərbaycan”
adlı rüblük informasiya bülleteninin köməyi ilə
dünya muzeyşünaslığı və Azərbaycan
muzeylərinin işini beynəlxalq standartlar səviyyəsinə
yüksəltməklə bərabər və digər muzeylərlə
də əlaqələr yarada bilir, mütəmadi olaraq beynəlxalq
axtarışda olan eksponatların məlumatlarını
“İnterpol məlumat verir” başlığı ilə nəşr
edir. Milli Komitə eyni zamanda Beynəlxalq ICOM-NYUS bülletenində
də öz məlumatlarını dünyaya
çatdırır.
Azərbaycanda ICOM-un
respublika Milli Komitəsinin yaradılması və onun ahəngdar
fəaliyyətinin təmin edilməsi bu sahəyə respublika
rəhbərliyinin diqqət və qayğısından xəbər
verir.
Beynəlxalq Muzeylər
Şurası (ICOM) Azərbaycan Milli Komitəsi 2009-cu ildə də
öz fəaliyyətini aktiv surətdə davam etdirməkdədir.
Bu qurum hər zaman dünyada baş verən yeniliklərlə
ayaqlaşmağa çalışır, yeni-yeni layihələr
həyata keçirir. Bu layihələrdən biri 4-5 may 2009-cu
ildə keçirilmiş “Uşaq Muzeyi Yaradaq” adlı beynəlxalq
seminardır. Seminarda Rusiya Federasiyasından muzeyşünas və
uşaq muzeylərinin yaradılması işi üzrə
baş mütəxəssis Lyudmila Savçenko və
Qırğızıstan Respublikasından ekspertlər
iştirak etmişlər.
Dünya muzeylərində
ənənəvi olaraq qeyd edilən “Muzeylər gecəsi” Azərbaycan
muzeyləri tərəfindən bu il də əlamətdar
şəkildə keçirilir. Bu ilki aksiya ”Muzey və turizm”
mövzusuna həsr olunmuşdur.
Son illər ərzində
Azərbaycan turizmi gözəçarpacaq şəkildə
inkişaf etmişdir. Dünyanın hər tərəfindən
ölkəmizə yüz minlərlə turist
axışır. Turizmi mədəniyyət xəzinəsi
sayılan muzeylərsiz təsəvvür etmək çətindir.
Muzeylərin əsas vəzifəsi əşyaların və
eksponatların, sadəcə, qorunub öyrənilməsi deyil,
həm də onu təbliğ etməkdən ibarətdir. Turizm
inkişaf etdikcə muzeylərimizdə də bir canlanma,
oyanış hiss olunur. Bunun üçün muzeylərdə
müxtəlif maraqlı turlar, proqramlar təşkil olunur. Bu
məqsədlə Beynəlxalq Muzeylər Şurası (ICOM)
Azərbaycan Milli Komitəsi və bir neçə Azərbaycan
muzeyi “Muzey və Turizm” devizi altında tur keçirir. Bu turda
iştirak etmək üçün Bilgəh qəsəbəsi
Müharibə və Əmək Əlilləri
pansionatından 30 nəfər, Nizami rayonu 1 saylı və Xətai
rayonu 3 saylı uşaq evindən 40 nəfər dəvət
olunub. Bu tədbirdə iştirakçılara ”Tariximizə və
mədəniyyətimizə səyahət” mövzusunda ekskursiyalar,
müxtəlif mövzulu sərgilər, əyləncəli
oyunlar, konsert proqramları, yemək süfrəsi və hədiyyələr
təqdim olunmuşdur.
Göründüyü
kimi, Beynəlxalq Muzeylər Şurası (ICOM) Azərbaycan
Milli Komitəsi öz fəaliyyətini getdikcə genişləndirir.
Röya TAĞIYEVA,
Beynəlxalq Muzeylər Şurası
(ICOM) Azərbaycan Milli Komitəsinin sədri,
sənətşünaslıq doktoru, professor
Xalq qəzeti. .- 2009.- 17 may.- S. 5.