Tarix hər şeyi yerbəyer edir

İllər ötdükcə, nəsillər dəyişir və bir vaxtlar statusuna uyğun səlahiyyət sahibi olmuş bir çox vəzifə adamları unudulur, yaddan çıxırlar. İstisna olaraq, hansısa araşdırıcı arxivlərdə çalışarkən filankəsin də bir zamanlar səlahiyyət sahibi olduğunu saralmış qəzet, jurnal səhifələrindən oxuyub bilir və bir andaca o ad unudulur. Gərəyi yoxsa, yaddaşı yükləmək nəyə lazım ki? Amma ədaləti tarixin yaddaşında qalan və gələcək nəsillərə örnək olası elə insanlar da var ki, onlar əbədiyaşarlıq qazanırlar, bəşəriyyət durduqca onlar da xatırlanırlar.

Bu barədə sübut axtarmağa ehtiyac da yoxdur, bəşəriyyət mövcud olduğu zamandan bəri tarix bugünümüzə qədər bir çoxlarının adları və əməlləri barədə məlumatları qoruyub saxlamışdır. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, tarixdə hər kəs olduğu qiyafədə qalır! Tarixə çevrilmiş zamanın sərt iqlimi kimin-kim olduğunu göstərmək üçün onu möhkəmcə silkələyib, bəzək-düzəkdən kənar, necə varsa elə saxlayır. Budur tarixin qərarı! Yazıçı dostlarımdan birinin dediyi kimi, vaxt tarixdə tamamlanır, tarixin içində isə vaxtın nə ölçüsü var, nə də mizan-tərəzisi. Bu səbəbdən tarix qarşısında statusunla öyünə bilməzsən. Kimə hansı statusu verəcəyini Tanrı özü müəyyənləşdirir. Və Tanrı hər kəsi istəyinə uyğun məqamda tutur. Heç şübhəsiz ki, bu məqamda onun keçmişi, yetişdiyi mühit, əsil-nəcabəti və qan təmizliyi mühüm dəyər kəsb edir. Alimlər sübut etmişlər ki, nəsil-nəcabət, eləcə də təmiz iqlim insanın sonrakı taleyində izsiz ötüşmür...

Qədim yurdumuz Naxçıvan elm, mədəniyyət sahəsində olduğu kimi, hərb tariximizdə, eləcə də dövlətçilik sahəsində böyük şəxsiyyətlərin vətənidir. Azərbaycanın istər siyasi həyatında və istərsə də elmində, mədəniyyətində, incəsənətində bu bölgənin adamlarının əvəzsiz xidmətləri olmuşdur. Fikrimizin təsdiqi kimi, təkcə bunu demək kifayətdir ki, Naxçıvan torpağı Azərbaycana dünyanın ən mötəbər siyasi və dövlət xadimlərindən biri olan ümummilli lider Heydər Əlirza oğlu Əliyevi vermişdir.

Şərqin fəlsəfi meyarlarına görə, hikmət iki yerə bölünür: nəzəri hikmət və əməli hikmət. Milli fəlsəfi düşüncə tariximizdə danılmaz rolu olan Nəsirəddin Tusinin təbirincə desək, “kimdə bu iki fəzilətin hər ikisi varsa, o ən müdrik insan, ən kamil alim hesab edilər, onun mövqeyi bəşər övladının tuta biləcəyi ən yüksək zirvələrin fövqündə olar”.

Bəli, məhz deyilən zirvələrin fatehi unudulmaz ulu öndər Heydər Əliyevin sayəsində indi bütün dünya dövlətləri Azərbaycan Respublikasını tanıyır və onunla iqtisadi-siyasi əlaqələrin genişlənməsinə maraq göstərir. Dünyanın idarə edilməsində söz sahibi olan ölkələrin məşhur dövlət adamlarının Heydər Əliyev haqda söylədikləri fikirlər sübut edir ki, Uca Yaradan onun təkcə Azərbaycan üçün deyil, dünya tarixində mövcudluğunu qoruyacaq şəxsiyyət statusunda olması qərarını vermişdir. Müstəqil dövlət olaraq Azərbaycanın yaradılmasında, onun siyasi-coğrafi vahidliyinin qorunmasında, dünya dövlətləri arasında özünəməxsusluğunun təqdimində bu böyük şəxsiyyətin ideyaları mühüm əhəmiyyət kəsb edir. İndi möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyev tərəfindən deyilən və xalq tərəfindən birmənalı şəkildə qəbul edilən “Bugünkü Azərbaycan Heydər Əliyevin ”şah əsəridir" fikri əbədilik qazanmış tarixi faktdır.

Lakin tarix faktlara söykəndiyi kimi, yeri gəlincə onlardan da bəhrələnir. Azərbaycan tarixinin 1969-cu ildən bəri hansı səhifəsi açılsa, orada ulu öndər Heydər Əliyevin qətiyyətli, unudulmaz səsi eşidiləcəkdir. Və əminliklə hesab edirəm ki, tarix içində şanlı bir səhifə olan Heydər Əliyev irsi min illər sonranın tədqiqatlarında öyrənilməklə, ondan ali idarəetmə metodologiyası kimi istifadə olunacaqdır. Ulu öndərin idarəetmə mexanizminin metodologiyası aydın və şəffafdır. Elə ona görə də bu mexanizmin mənimsənilməsi çətinlik törətmir. Vətənə məhəbbət, xalqa sevgi, milli adət-ənənələrə, mənəvi-əxlaqi dəyərlərə hörmət, insanlara inam və etibar, kadrların seçimində səriştəlilik, siyasi sayıqlıq, qərarların icrasında çeviklik və digər bu kimi prinsipial şərtlər Heydər Əliyevin idarəetmə mexanizminin əsasını təşkil edirdi. Bu mexanizmi işlək vəziyyətdə saxlamaq üçün ulu öndərin siyasi məktəbini, həyati mühazirələrini dərindən mənimsəmək və onu tətbiq etmək kifayətdir.

Ümummilli lider 2003-cü il prezident seçkiləri ərəfəsində xalqa müraciətində o, seçiciləri İlham Əliyevi dəstəkləməyə çağırarkən bildirmişdi: “Mən ona özüm qədər inanıram və gələcəyinə böyük ümidlər bəsləyirəm”.

Heydər Əliyevin müdrik qərarı xalqın seçimini müəyyənləşdirdi. Əlbəttə qədirbilən xalqımız özünün böyük xilaskarının çağırışını eşitdi və 2003-cü il 15 oktyabr prezident seçkilərində cənab İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçildi. Prezident İlham Əliyevin bu illərdəki fəaliyyəti böyük şəxsiyyət Heydər Əliyevin dediyi kimi, onun “yüksək intellektli, praqmatik düşüncəli, müasir dünya siyasətini və iqtisadiyyatını gözəl bilən enerjili və təşəbbüskar bir şəxsiyyət” olduğunu sübut etdi. Təsadüfi deyil ki, xalq 2008-ci il prezident seçkilərində də özünə məhz İlham Əliyevi rəhbər seçdi.

Dövlətin idarə edilməsi ayrı-ayrı ölkələrdə mövcud olan siyasi sistemə uyğun olaraq qurulmuş idarəetmə mexanizminə söykənir. Bu seçim və ümumən dövlətin mövcudluğunun qorunması, eləcə də bu istiqamətdə məsələləri əhatə edən geniş elmi-nəzəri, praktik əhəmiyyətli Azərbaycan - 2003-2008: Reallığa çevrilən qeyri-adi zaman" adlı məqaləsində akademik Ramiz Mehdiyevin təhlilləri obyektivlik və dolğunluq baxımından daha sanballıdır. Fikrimizcə, bu məqalədəki nəzəri konkretlilik elmi məntiqin praktik nəticələrindən bəhrələndiyi üçün həyatidir. Yəni, hörmətli akademik Ramiz Mehdiyevin elmi cəhətdən əsaslandırdığı kimi məqsəd azad insanların ədalətli cəmiyyətini, firavan, demokratik, sivil Azərbaycan qurmaqdır. Əlbəttə ki, bu yolda amalımız istedadlı, müstəqil, düşüncəli, yaradıcı, kreativ, özünə tənqidi yanaşan vətəndaşlar yetişdirməkdir. Şübhəsiz ki, müasir dünyanın qabaqcıl ölkələrinin keyfiyyətli idarəetmə mexanizmləri ilə ayaqlaşmaq və bununla kifayətlənməyib daha da irəli getmək üçün düzgün kadr seçiminin aparılması mühüm şərtlərdən hesab olunmalıdır. Kiminsə yerində olmaması o sahənin zəifləməsinə gətirib çıxarır ki, bu da müasir dünyanın indiki zaman sisteminin tələblərinə kökündən ziddiyyət təşkil edir. “Cəmiyyətin gücü elmdə, mənəviyyatda, əxlaqdadır” fikri söyləniləndə, şübhəsiz ki, ilk növbədə insan amili diqqət mərkəzində dayanır. O insan ki, sabah hansısa strukturda çalışır və bu zaman onun istər mənfi, istərsə də müsbət keyfiyyətləri fərdilikdən çıxaraq, ictimailəşir. Məhz buna görə də bu gün hər bir dövlət təşkilatında işləyən şəxs üzərinə düşən işin icrasında daha məsuliyyətli olmalıdır. Başqa bir məsələdir ki, görülən işə ağız büzənlər, şəffaflığa çirkab atmağa cəhd edənlər var. Sokrat söyləyirdi ki, bəzən adamlar pisliyi şəxsi marağı olduğu üçün edir. Bəli, nə yazıq ki, hazırda cəmiyyətimizdə belələri də var, amma onların say həddi riyazi dillə söyləsək, sıfıra bərabərdir.

Akademik Ramiz Mehdiyevin qeyd etdiyi kimi, “... ölkəmizin hər bir düşüncəli vətəndaşı üçün əsas sual Azərbaycan demokratiyasının hansı istiqamətdə inkişaf edəcəyi perspektivlərdir... Növbəti illər ərzində formalaşacaq demokratik təsisatlar cəmiyyətimizin bütün sosial təbəqələrində tədricən özünəməxsus yer tutacaqdır”.

Xalq arasında deyildiyi kimi, “Moskva bir günə tikilməyib ki?!” Yəni, cəmi 17 yaşlı müstəqil Azərbaycanın bu qısa müddətdə əldə etdiyi dövlətçilik ənənəsi göstərir ki, dövlətin yüksək məmur korpusunun Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında gördüyü işlərin miqyası ölçüyəgəlməzdir.

Dövlət adamları xalqla davranışında çox böyük mədəniyyət nümunəsi göstərməlidir. Bu halda kimin nə danışmasından asılı olmayaraq, o məmur əhalinin sevimlisinə çevrilir. Ölkədə ədalətli və mədəni davranış qaydaları həm də dövlətə inamı artırır ki, bu da idarəetmədə üstündən keçiləsi sadə məsələ deyil. Kiçik məmurla adamların birbaşa kontaktını azaltmaq, süründürməçilik hallarına yol verilməməsi üçün bir sıra işlərdə “bir pəncərə” sisteminə üstünlük verilməsi dövlətin xalqa problemsiz həyat vermək istəyindən irəli gəlir. Yüksək ranqlı məmurun işıqlı təfəkkür sahibi olması dövlətin və xalqın mənafeyi baxımından qiymətlidir.
İlk baxışda sadə görünən, əslində isə az əhəmiyyəti olmayan bir məsələyə toxunmaq istərdik. Bu gün Naxçıvanda cinayət hadisələri yox dərəcəsindədir. Çünki burada hamı bilir ki, qanunsuzluğa, ədalətsizliyə görə hər kəs cavabdehlik daşıyır. Kiməsə güzəşt, üzgörənlik birmənalı olaraq göstərilmir. Əgər Ali Məclisin sədrinin xidməti maşını qaydalara uyğun hərəkət edirsə, başqası necə olmalıdır ki? Xeyir-şər məclislərinin də varlı-kasıba bölünməməsi əhalidə muxtar respublika rəhbərliyinə sevgi yaradan amillərdəndir. Deməli, səlahiyyətlərdən düzgün istifadə nufuzun yüksəlməsi ilə nəticələnir. Əlbəttə, biz kiçik nümunə ilə kifayətlənirik. Əslində ölkənin bu istiqamətdə seçilən bir çox nüfuzlu təşkilatlarının adını çəkmək mümkündür. Demək istədiyimiz fikir bundan ibarətdir ki, yerlərdəki rəhbər kadrların əhali ilə davranışlarındakı münasibət bəzən çox şeyi həll edir. Onlar üçünsə belə nümunə mövcuddur. Ölkənin bütün regionlarında möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyevin xalqla görüşlərindəki sadəlik, isti münasibət, dərdə qalmaq, az qala hər kəsin müraciətinə fərdi diqqət və onun yerindəcə həlli kimi nümunəvi davranışı, elə bilirik ki, hər kəsə görk olmalıdır. Cənab Prezidentin hər zaman çox böyük səmimiyyətlə xalqa arxalandığını izhar etməsi ayrı-ayrı struktur rəhbərlərinə xəbərdarlıq və müvafiq tapşırıq deyilmi? Əlbəttə, belədir.

Mübariz SƏFƏROV,

professor

Xalq qəzeti.-2008.-29 noyabr.-S.5.