Qadınlara qarşı zorakılığın ləğvi həlli vacib məsələdir

Mədəniyyət İşçiləri Müstəqil Həmkarlar İttifaqı Respublika Komitəsində 25 noyabr – Qadınlara Qarşı Zorakılığın Ləğv Olunması Gününə həsr edilmiş seminar keçirildi. Tədbiri giriş sözü ilə açan MİMHİ Respublika Komitəsinin sədri Cəmilə Səttarova qonaqları salamladıqdan sonra günün vacib məsələlərindən biri olan bu problem haqında məlumat verdi. Bildirdi ki, həmkarlar ittifaqlarının təqvimində üç əlamətdar gün var ki, onların Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası tərəfindən bütün dünyada qeyd edilməsi tövsiyə olunmuşdur.

Bunlar 8 Mart – Beynəlxalq Qadınlar Günü, 7 oktyabr – Layiqli Əmək Günü və 25 Noyabr – Qadınlara qarşı Zorakılığın Ləğv Olunması Günüdür. Bu gün Birləşmiş Millətlər Təşkilatının təşəbbüsü ilə hər il qeyd olunur.

Qadınlara qarşı zorakılıq bütün dünyanı narahat edən problemlərdəndir və hətta ən inkişaf etmiş ölkələrdə belə zorakılıq əleyhinə mübarizə dövlət siyasətinin əsas istiqamətlərindən birini təşkil edir. Azərbaycanda qadınların imkanlarının genişləndirilməsi istiqamətində ümummilli liderimiz Heydər Əliyev tərəfindən əsası qoyulmuş siyasi xətt bu gün hörmətli Prezidentimiz İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir, qadınların sosial statusunun yüksəldilməsi təmin olunur.

Natiq bildirdi ki, 2006-cı ildə hörmətli Prezidentimiz İlham Əliyev fərmanı ilə Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin yaradılması, 10 oktyabr 2006-cı ildə “Gender bərabərliyinin təminatları haqqında” Qanunun qəbul edilməsi, 2008-ci il sentyabrın 26-da keçirilmiş Azərbaycan Respublikası qadınlarının III qurultayı bunun əməli ifadəsidir.

Bu gün ölkəmizdə qadınların öz potensialını reallaşdırılması üçün geniş hüquqi baza yaradılmışdır. Azərbaycan Həmkarlar İttifaqlarının qadın problemlərinin həllində, onların hüquqlarının qorunmasında özünəməxsus rolu və zəngin təcrübəsi vardır. Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları kişi və qadın arasında sosial bərabərliyin, qadınların hüquq və mənafelərinin müdafiəsinin təmin olunması üzrə böyük iş aparmaqdadırlar.

AHİK-in İcraiyyə Komitəsinin 28 fevral 2006-cı il tarixli qərarı ilə “AHİK-in gender siyasəti üzrə Konsepsiyası” təsdiqlənmişdir. Konsepsiyaya uyğun olaraq İcraiyyə Komitəsinin qərarı ilə “AHİK-in Gender bərabərliyi və qadın problemləri üzrə mərkəz”i yaradılmışdır.

Mərkəzin üzvləri Türkiyədə, İtaliyada, Özbəkistanda, Belçikada və digər ölkələrdə seminarlarda, görüşlərdə, BAHİK-in qadın məktəbinin hər il keçirilən seminarlarında və digər tədbirlərdə iştirak ediblər.

2008-ci ildə Beynəlxalq Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyanın qərarına əsasən, bu quruma üzv olan təşkilatlarda zorakılığa qarşı etiraz aksiyaları, yığıncaqlar və digər tədbirlərin məhz 25 noyabr tarixində keçirilməsi tövsiyə olunmuşdur.

2006-cı il, dekabrın 21-də Milli Məclisin qəbul etdiyi bəyanatda millət vəkilləri tərəfindən Avropa Şurasının qadınlara qarşı zorakılıq, o cümlədən məişət zorakılığı ilə mübarizə kampaniyası dəstəklənir. Qeyd olunur ki, qadınlara qarşı zorakılıq dünya miqyaslı bir bəladır. O nə coğrafi sərhədlər, nə də yaş hədləri tanıyır və heç bir etnik və ya dini qrup bu bəladan sığortalanmamışdır. Xüsusən silahlı münaqişələr zamanı qadınlar kütləvi şəkildə qəddar zorakılıq əməllərinin qurbanı olurlar. Azərbaycan xalqı öz təcrübəsində bunun acı nəticələrini görmüşdür. Ermənistanın ölkəmizə silahlı təcavüzü nəticəsində minlərlə azərbaycanlı qadın həlak olmuş, yaralanmış, ağlasığılmaz işgəncələrə və təhqirlərə məruz qalmışdır.

Qadınlara qarşı zorakılığın aradan qaldırılması haqqında Deklarasiyanın 3-cü maddəsində qadınların siyasi, iqtisadi, sosial, mədəni, mülki və digər sahələrdə insan hüquqları və əsas azadlıqlardan bərabər hüquqla istifadə edə biləcəyi göstərilir.

İlk həmkarlar təşkilatlarında fəaliyyət göstərən gender bərabərliyi komissiyalarının üzərinə bu hüquqların iş yerlərində hansı səviyyədə həyata keçməsi, kollektiv müqavilələrdə öz əksini tapması, təkliflərin irəli sürülməsi kimi vəzifələr düşür.

Bu istiqamətdə biliklərin artırılması, seminarlar, konfranslar, praktiki tədbirlər planları tərtib edilməsində məqsəd həmkarlar ittifaqı üzvlərinin iş yerilərndə zorakılıqla, ayrı-seçkiliklə üzləşməsinin riskini azaltmaqdır.

Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədr müavini Sədaqət Qəhrəmanova çıxış edərək qadınlara qarşı zorakılığa öz münasibətini bildirdi. Ta qədimlərdən bəri qadına münasibətin ayrı-ayrı insanlar tərəfindən birmənalı olmadığını qeyd etdi. Bildirdi ki, cəmiyyətin formalaşmasından bəri ilk dəfə Məhəmməd Peyğəmbər (s.) Kəbəyə qayıtdıqdan sonra qadınlara qarşı zorakılığın qarşısını almaq məqsədilə, bir sıra tədbirlər həyata keçirməyə başladı. Müxtəlif təsirlərdən qorumaq məqsədi ilə qadına vəhşi münasibəti aradan qaldırmaq üçün onlara çadranı məqbul saydı. S.Qəhrəmanova məişətdə qadına qarşı zorakılığa aid xeyli faktlardan söhbət açdı. Erkən nikahların belə bu zorakılığın bir növü olduğunu dedi. Fiziki və mənəvi cəhətdən daim zorakılıqla üzləşən qadınların mənən kişilərdən daha güclü olmasından söz açdı. Ən çətin məqamlarda səbrlə, dözümlə həmin situasiyadan çıxmağı bacaran da qadınlardır—dedi. “Qadın döyülə bilər, təhqir oluna bilər, işdən çıxarıla bilər, evin bütün yükünü daşıya bilər, ailədə hər kəsə qulluq edər, xörək bişirər, paltar yuyar — çünki qadındır. Kişi isə əmr edə bilər, döyər, söyər, külli ixtiyar sahibi kimi özünü aparar — çünki kişidir”. Bu fikrin üstündən birdəfəlik xətt çəkmək vaxtı artıq çoxdan çatıb. Bütün qadınlar hüquqlarını tanımalı və onu qorumağı bacarmalıdırlar.

AHİK-in şöbə müdiri Namiq Hüseynov çıxışında Gender mərkəzinə bu tədbirə görə təşəkkür etdi, Sədaqət xanımın zorakılıqla bağlı fikirlərinə şərik olduğunu bildirdi. Zorakılığı insanların həyatını zəhərləyən yoxsulluğun ömrünü uzadan faktor hesab etdiyini diqqətə çatdırdı. Qadınlara qarşı zorakılığı pislədiyini vurğuladı, qadın hüquqlarının pozulmasını ciddi tənqid etdi.

Azərbaycan Neft və Qaz Sənayesi İşçiləri HİRK-nin “Gender bərabərliyi və qadın problemləri” üzrə komissiyanın sədri İntizar Əzimova erkən nikahların, nikah müqavilələrinə etiraz edənlərin fikirlərini də qadınlara zorakılıq kimi dəyərləndirdi. Məktəblilərlə görüşlərdən, onlarla etdiyi söhbətlərdən sonra qızların nəinki 18, hətta 20 yaşlarında da ailə qurmalarına narazı olduqlarını bildirdi. Onların ali təhsil almaq arzularını diqqətə çatdırdı.

MİMHİ Qubadlı Rayon Komitəsinin sədri Əmrah Hüseynov, Şuşa Dram Teatrının HİK-nin sədri Enura Abdullayeva, Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri QSC-nin gənclər redaksiyasının baş redaktoru Aybəniz Məmmədəliyeva və digərləri çıxış edərək haqqında söhbət açılan mövzuya münasibət bildirdilər. Qadın azadlığı, qadın hüquqlarının qorunmasının cəmiyyətimiz üçün önəmli olmasını xüsusi vurğuladılar.

Zərifə BƏŞİRQIZI

Xalq qəzeti.- 2009.- 26 noyabr.- S. 5.