Dünya şöhrətli azərbaycanlı həkim

Həmyerlimiz, Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun (Universitetinin) məzunu, Rusiya Təbiət Elmləri Akademiyasının akademiki, İlizarov adına Fondun mükafatı laureatı, Rusiyanın əməkdar səmərələşdiricisi, professor Hüseynəli İsmayılov altı ildir ki, akademik İlizarov adına Rusiya Travmatologiya və Ortopediya Mərkəzinin Yaxın Şərq üzrə nümayəndəliyinə rəhbərlik edir.

Nümayəndəliyin mərkəzi ofisi İranın Tehran şəhərindəki “Milad” klinik xəstəxanasında yerləşir. Hüseynəli İsmayılov bu ölkədə olduğu müddətdə 5 min nəfərdən çox xəstə üzərində uğurlu cərrahiyyə əməliyyatı aparmışdır. Həkimin şəfa verdiyi, sağaltdığı xəstələr arasında inkişaf etmiş Avropa ölkələrindən olanlar da az deyil.

Bu günlərdə H.İsmayılov Bakıya gəlmişdi, bizimlə söhbət zamanı dedi: — Harada işləməyimdən, fəaliyyət göstərməyimdən asılı olmayaraq ilk növbədə xalqımızın, doğma Azərbaycanımızın şərəfini qorumağa, necə deyərlər, başını uca etməyə çalışmışam. Buna görə də indiyədək mənə üz tutan, yanıma gələn xəstələrə əlimdən gələn köməyi əsirgəməmişəm, şəfa vermişəm. Valideynlərimin, müəllimlərimin, doğmalarımın ümidlərini doğrultmağa, Hippokrat andına sadiq qalmağa çalışmışam.

H.İsmayılovun ömür yolundan bəzi məqamlara qısa nəzər salaq. Hüseynəli həkim 1980-1986-cı illərdə Bakıda ali tibb təhsili almış və bundan sonra ümumi cərrahlıq üzrə internaturanı bitirmişdir. Sonra Rusiyanın Kurqan vilayətinə gedib orada məşhur travmatoloq və ortoped İlizarovun rəhbərlik etdiyi bərpa klinikasında fəaliyyətə başlamışdır. Sahənin incəliklərini qısa zamanda dərindən mənimsəmişdir. İşgüzarlığı, bacarığı ilə kollektivin, eləcə də İlizarovun rəğbətini qazanmışdır. Etimadı doğrultduğu üçün klinikanın ortopediya şöbəsinin müdiri, əl və pəncə sümüklərinin müalicə qrupunun rəhbəri seçilmişdir. 1993-cü ildə namizədlik, 2000-ci ildə isə doktorluq dissertasiyalarını uğurla müdafiə etmişdir...

...Hüseynəli İsmayılov Yelizarovun davamçıları arasında qonşu ölkələrlə kontrakt bağlayan ilk həkim-ortoped oldu. Belə ki, İranın Yəzd şəhərinin baş həkimi, ixtisasca ortoped, üstəlik bu ölkənin ən iri tibbi sığorta şirkətlərindən birinin rəhbəri həkim Mirbaxış Kurqana gələrək Hüseynəli İsmayılovdan onun vətəninə tanışlıq və gələcək əməkdaşlıq məqsədi ilə ziyarətini xahiş etdi. Beləcə, H. İsmayılov 1996-cı ildə 7 gün Tehranda, 3 gün isə əyalət şəhəri olan Yəzddə qalaraq bir neçə əməliyyat keçirdi. Həmin günlərdə Hüseynəli həkim baldır sümüyü 4 santimetr qısalmış qızın ayağında cərrahiyyə əməliyyatı apardı. İranlı həkimlər həmin qıza ayağının amputasiyası (kəsilməsi) diaqnozunu qoymuşdular. H.İsmayılovun müalicəsi nəticəsində qızın nə ayağını kəsməyə ehtiyac oldu, nə də bir müddətdən sonra onun bir baldırının qısalığı nəzərə çarpdı. Qız büsbütün sağalmışdı. O zaman İranda İlizarovun təcrübəsi ilk dəfə idi ki, sınaqdan keçirilirdi. Bu əməliyyat bütün İranı, ələlxüsus, tibb ictimaiyyətini heyrətə gətirmişdi.

Bütün bunlar onunla nəticələndi ki, 2002-ci ildə H.İsmayılovu artıq uzunmüddətli müqavilə əsasında bu ölkəyə işləməyə dəvət etdilər. O, İranın dövlət klinikası olan “Milad”da çalışmağa başladı...

Hüseynəli həkim söhbət zamanı dedi ki, Tehranda insanlar həkimlərə çox böyük ehtiramla yanaşırlar. Lakin həkim həmkarları arasında onun uğurlarına qibtə edənlər də az deyil. Rusiyadan fərqli olaraq İranda özəl müalicə praktikası geniş yayılıb. Buna görə də yaxşı mənada çox sərt rəqabət var. İranın tibb məktəbi Amerika tibb sistemi təcrübəsi üzərində qurulub.

Hüseynəli həkimin sözlərinə görə, İranda özəl və dövlət səhiyyə sistemində çalışan həkimlərin üzərində nəzarət də güclüdür. Bu ölkənin Səhiyyə Nazirliyində həkimlərin işinə nəzarət edən xüsusi şöbə var. Şöbənin əməkdaşları həkimlər barədə əhalidən daxil olan şikayətləri ciddi yoxlayırlar. Bu zaman yol verilən hansısa bir səhv, nöqsan üzrə çıxarsa həmin həkimi lisenziyadan məhrum edirlər.

Ötən müddətdə Hüseynəli həkimin İranda apardığı bütün əməliyyatlar uğurla alınıb. Elə xəstələr olub ki, onlar yerli həkimlər tərəfindən hətta 50 (!) dəfə əməliyyat olunub, klassik üsulla – dəmir lövhəcik və vintlərin vasitəsi ilə aparılan əməliyyatlar fayda verməyib, əksinə, fəsadlar törədib. İranda hamı bilir ki, burada 20-dən çox insan H.İsmayılovun səyləri nəticəsində amputasiyadan xilas olub. İranlı həkimlərin bir sıra hallarda “ayağı kəsilməlidir!” kimi dəhşətli diaqnozundan sonra Hüseynəli həkim həmin pasientlərin pəncə, baldır, barmaq və düz sümüklərində iltihab prosesinin qarşısını alıb, hətta sümüklərin uzadılmasına və sümük əyriliklərinin düzəldilməsinə nail olub... Tehrandakı klinikaya – H.İsmayılovun yanına Almaniyadan, İsveçrədən, Niderlanddan, Azərbaycandan, Küveytdən, Birləşmiş Ərəb Əmirliklərindən xəstələr gəlir.

Hüseynəli İsmayılov öz müalicə metodları ilə təkcə qoca Şərqi heyrətə gətirməyib, Qərb ölkələri də onun praktikasına böyük maraq göstərib. Hüseynəli həkim dünyanın 86 ölkəsindən olan mütəxəssislərə təlimlər keçib. Bəli, İlizarov aparatı bu alimin ən sevimli tələbələrindən biri olan Hüseynəli İsmayılovun səyləri ilə bütün dünyanı “fəth edib”.

Bu aparatla yaxından tanış olmaq üçün 1998-ci ildə Hüseynəli həkimi Londona dəvət etmişlər. Bura onunla birlikdə başqa rusiyalı həkimlər də getmişdilər. Hüseynəli həkimlə bərabər onlar Londonun, Liverpulun, Edinburqun ən müasir klinikalarında mühazirələr oxudular, İlizarov üsulunun lövhəcik və vintlərdən istifadə etməklə həyata keçirilən klassik sümük cərrahiyyə əməliyyatlarının üstünlüyünü sübut etdilər. Bundan sonra britaniyalılar Kurqana gələrək İlizarovdan xahiş edirlər ki, H.İsmayılov heç olmasa bir il Böyük Britaniya Birləşmiş Krallığında işləsin. 2002-ci ildə Hüseynəli İsmayılov üç aylığa Böyük Britaniyaya ezam edilir. O, burada onlarla uğurlu cərrahiyyə əməliyyatı həyata keçirir.

H.İsmayılov həmin ezamiyyə zamanı baş verən bir hadisəni belə xatırlayır: — 18 yaşlı oğlanın əlində bir barmağı yox idi. Yerli həkimlər isə həmin gəncin pəncəsindən sümük götürüb əlinə “əkmişdilər”. Ancaq yeni barmaq, necə deyərlər, həm naqolay, həm də dərisiz idi. Həkim İsmayılov isə həmin pasientin barmağını normal şəklə saldı. Sonra da sümüyün üstünün dəri ilə örtülməsinə nail oldu... Aberdin şəhərinin meri Hüseynəli həkimə 12 yaşlı qızcığazın təşəkkür məktubunu da göndərib. Həmin qız yazıb ki, mən sizə həyatım boyu minnətdaram. Axı, siz mənə xoşbəxtlik bəxş etmisiniz, sağlamlığımı özümə qaytarmısınız...

Bəli, həkim İsmayılov İlizarovun ən layiqli davamçılarından biridir. Təkcə Kurqanda o, iki mindən çox pasientdə anadangəlmə və ya sonradan qazanılmış əl və pəncə sümüklərinin patologiyası hallarını uğurla müalicə edib. Pəncə sümüyünün və patologiyasının müalicəsinə həm namizədlik, həm də doktorluq dissertasiyasını həsr edib. H.İsmayılov bu sahədə yeni metodlar işləyib hazırlayıb.

H.İsmayılov pəncə sümüyünün yeni formaya salınması istiqamətində İlizarovun metodunu təkmilləşdirib. Həkim-alim ortopediya sahəsində 50-dən çox texniki model hazırlayıb, 150-yə yaxın səmərələşdirici təklif həyata keçirib.

Professor H.İsmayılov Rusiyanın “Alfred Nobel” və “Vernadski” qızıl medallarına layiq görülmüş, adı “Rusiyanın görkəmli alimləri” İnternet-Ensiklopediyasına daxil edilmişdir.

Əl və ayaq sümüklərinin anadangəlmə qüsurlarından və sınıqlardan əziyyət çəkən, dəfələrlə cərrahiyyə əməliyyatı olunmuş onlarla ağır xəstə professor H.İsmayılovun ciddi səyləri nəticəsində şəfa tapmışdır. Professor deyir ki, dünyada analoqu olmayan İlizarov metodunun tətbiqi ilə anadangəlmə və sınıqlar nəticəsində yaranmış fəsadları — sümük çatışmazlıqlarını, əl və ayaq əyriliklərini, sümük gödəkliklərini aradan qaldırmaq mümkündür.

Vaqif BAYRAMOV

Xalq qəzeti.- 2009.- 2 oktyabr.- S. 7.