Heydər ƏLİYEV: Müstəqil Azərbaycan Respublikası bizim ən böyük tarixi nailiyyətimizdir

1991-ci il oktyabrın 18-də Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi haqqında Konstitusiya Aktı qəbul edilmişdir

Azərbaycan xalqının birliyi yeni, demokratik, heç kəsdən asılı olmayan dövlət qurulması yolu ilə təmin oluna bilər. Doğrudur, bu yolda çətinliklər də olacaqdır. Fəqət, nəyin bahasına olursa-olsun, biz buna nail olmalıyıq. Biz bu yola düşməsək, bunu gələcək nəsillər edəcək və onlar tarix boyu bizi bağışlamayacaqlar.

Heydər ƏLİYEV,

Ümummilli lider, 1990-cı il

Heydər Əliyev yaxşı bilirdi ki, Azərbaycanın öz dövlət müstəqilliyini bərpa etməsi zəruridir, qaçılmazdır və tarix bu vəziyyəti yetişdirəcəkdir. Ancaq ulu öndər həmişə olduğu kimi, bu məsələdə də bütün işləri tarixin ümidinə buraxmaq istəmir, zamanı qabaqlamağa çalışır, Azərbaycanın yenidən öz dövlət müstəqilliyinə qovuşması üçün hər bir soydaşımızın üzərinə konkret vəzifələr düşdüyünü söyləyirdi: “İndi hər bir namuslu, qeyrətli azərbaycanlı gərək öz şəxsi mənafelərini, imtiyazlarını unutsun, xalqın aqibəti, bu günü və azad gələcəyi haqqında düşünsün. Xalqın müqəddəratı hər şeydən üstün olmalıdır”.

... Azərbaycan xalqı tarixin müxtəlif dönəmlərində öz müstəqil dövlətçilik tarixinə malik olmuş, siyasətin, diplomatiyanın, dövlət iqtisadiyyatının və idarəetmənin mükəmməl nümunələrini yaratmışdır. İyirminci əsrin əvvəllərində, Birinci Dünya müharibəsinin başa çatmasından sonra yaranmış Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyəti isə milli dövlətçilik tariximizin fəxr və iftixarla yada salınan səhifələrindəndir. Müsəlman Şərqində ilk demokratik respublikanın meydana gəlməsinə nail olan azərbaycanlılar qanunverici orqanın formalaşdırılmasında, daxili işlər, xarici işlər, müdafiə nazirliklərinin yaradılmasında (o zaman regionun bəzi ölkələrində hərbi işlər nazirliyi yaradılsa da, ADR müdafiə nazirliyi formalaşdırırdı ki, bu da dövlətin sülhsevər siyasətindən irəli gəlirdi) özünəməxsus təcrübəyə imza atmışdılar. Ancaq zamanın ağır gərdişləri nəticəsində həmin respublika uzun müddət yaşaya bilməmiş, siyasi arenadan getməli olmuşdu. Xalqın azadlıq arzuları hər bir azərbaycanlının ürəyində yaşayır, öz tarixi şansını, məqamını gözləyirdi. Xalqın Heydər Əliyev kimi böyük övladları isə bu məqamı gözləmir, istənilən fürsətdən, imkandan yararlanaraq müstəqil Azərbaycan dövlətinin yaradılmasına çalışırdılar.

SSRİ-nin son illərində, xüsusən, hansısa gözəgörünməz qüvvələrin dəstəyi ilə hakimiyyətə gəlmiş Mixail Qorbaçovun ortaya atdığı “yenidənqurma” dövründə bütün xalqlara və bütün insanlara gün kimi aydın olmuşdu ki, Kreml ölkədəki xalqların hərəsinə ayrı bir şəkildə münasibət bəsləyir. Nə qədər inanılmaz olsa da, xalqlar “sortlara” bölünürdü. Etiraz edənlər isə mütləq Kremldən verilən göstərişlər əsasında cəzalandırılırdı. Alma-Atada, Vilnüsdə, Tbilisidə milli ayrı-seçkiliyə etiraz edən insanların qanı tökülmüş, milli azadlıq cücərtiləri qan gölündə boğulmuşdu. Tarixin bütün dönəmlərində azadlıq mücadiləsinin heç bir məhrumiyyətindən qorxmayan Azərbaycan xalqı isə daha böyük cəsarət və şücaətlə öz sözünü deyirdi. İnsanlar Kremlin milli ayrı-seçkiliyinə, xüsusən, Mixail Qorbaçovun türk və müsəlman xalqlarına yönəlik siyasətinə öz etirazlarını bildirirdilər. Bu zaman Azərbaycan rəhbərlərinin xalqın deyil, Kremlin mövqelərini müdafiə etməsi respublikada azadlıq ab-havasını qat-qat artırırdı. Ölkəyə rəhbərlik edən Əbdürrəhman Vəzirovun hələ sovet dövrünün son illərində monoetnik dövlət yaratmaq istəyən ermənilərin qovduğu 200 mindən çox irəvanlı soydaşlarımızı Dağlıq Qarabağda və Ermənistanla sərhəd rayonlarında deyil, məhz Bakıda məskunlaşdırması Kremlə xidmət, xalqa xəyanət nümunəsi idi. Vəzirovdan sonra hakimiyyətə gələn Ayaz Mütəllibovun bütün SSRİ xalqlarının iradəsinə zidd olaraq İttifaqın saxlanılması üçün dəridən-qabıqdan çıxması da xalqa xəyanət nümunəsi idi. Ancaq Əbdürrəhman Vəzirovun və Ayaz Mütəllibovun birbaşa günahları üzündən törədilmiş 20 Yanvar faciəsinin ertəsi günü Azərbaycanın Moskvadakı daimi nümayəndəliyinə gələrək Kremlin milli ayrı-seçkilik siyasətini lənətləyən, Qorbaçovun əməllərini antidemokratik və antihumanist addımlar adlandıran Heydər Əliyev tamamilə başqa cür düşünürdü. Heydər Əliyev xalq azadlıq hərəkatını dəstəkləyir, xalqın mübarizəsinin düzgün məcraya yönəldilməsinə çalışırdı.

Ulu öndər Azərbaycanda baş qaldıran milli azadlıq hərəkatının xaotik bir hərəkat olmadığını, bunu zamanın tələb etdiyini əsaslandırırdı. O zaman Naxçıvanda yaşayan ulu öndər “Sovet Gürcüstanı” qəzetinin müxbirinə verdiyi müsahibədə deyirdi: “Son illərdə dünyada, eləcə də ölkədə (SSRİ nəzərdə tutulur — red.) gedən ictimai-siyasi proseslər keçmişimizə münasibəti, ümumi dünyagörüşünü dəyişdirmiş, Sovet İttifaqında mərkəzlə respublikalar arasında olan iqtisadi, siyasi əlaqələr açılmış, çılpaqlaşmış, hansı tərəfin daha çox xeyir götürdüyü, zərər çəkdiyi aydınlaşmışdır. Bir neçə respublikada baş vermiş milli demokratik hərəkatların İttifaq dövləti tərəfindən zorakılıqla, qoşun hissələri vasitəsilə boğulması tədbirləri İttifaqın imperiya siyasəti apardığını tam aşkar etmişdir. İttifaq dağılmağa başlamışdır... Ölkənin rəhbərliyi 70 il mövcud olan İttifaqın yararsız olduğunu bəyan edərək, respublikaları yeni ittifaq yaratmağa dəvət edir. Qorbaçov bir neçə çıxışında hətta belə demişdir ki, ölkədə indiyə qədər həqiqi İttifaq olmayıb, respublikalar heç də İttifaqda yaşamayıb, əsl İttifaq bundan sonra yaranacaq. Həqiqət isə bundan ibarətdir ki, yeni İttifaq layihəsi əvvəlkindən də yararsızdır”.

Heydər Əliyevin həm Moskvada, həm də Naxçıvanda verdiyi bəyanatlar, milli azadlıq hərəkatlarını dəstəkləməsi (bəli, ulu öndər təkcə Azərbaycandakı azadlıq hərəkatını deyil, bütün müttəfiq respublikalardakı hərəkatları dəstəkləyirdi. Bu isə sırf milli deyil, bəşəri düşüncə tərzi idi) Azərbaycan azadlıqsevərlərini daha da ruhlandırırdı. Ölkənin hər yerində geniş vüsət alan milli azadlıq hərəkatının nəticəsi olaraq 1991-ci il oktyabrın 18-də Azərbaycan Respublikasının Dövlət Müstəqilliyi haqqında Konstitusiya aktı qəbul edildi. Bu sənəd əslində Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin bərpasını təmin etmişdi. Xalqımız bir əsrdə ikinci dəfə müstəqil dövlət yaratmağa nail olmuşdu. Ancaq çox təəssüf ki, müstəqilliyin ilk illərində ölkəyə kremlpərəst Ayaz Mütəllibov və xalq azadlıq hərəkatı dalğasında hakimiyyətə gəlmiş AXC-Müsavat iqtidarı rəhbərlik etməli olmuşdu. Nə Ayaz Mütəllibov, nə də Əbülfəz Elçibəy — İsa Qəmbər cütlüyü ölkəni idarə etmək, müstəqil dövləti qoruyub saxlamaq iqtidarında idi. Onların yarıtmaz idarəçiliyinə və diletant səviyyəli siyasətinə etiraz edən xalqın elə ilk səsindəncə hər ikisi qaçıb getmiş, dövlət başçısı postunu boş qoymuşdular.

Nə yaxşı ki, tarixin bütün dönəmlərində olduğu kimi, həmin dövrdə də ən optimal çıxış yolunu tapa bilən Azərbaycan xalqı ulu öndər Heydər Əliyevi Naxçıvandan Bakıya dəvət etmiş, müstəqilliyin qorunub saxlanılmasına zəmin yaratmışdı. Heydər Əliyevin siyasi hakimiyyətə qayıtması nəinki Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini qorumuş, respublikamızı parçalanmaqdan xilas etmişdi, eləcə də dövlət müstəqilliyimizə əbədiyaşarlıq bəxş etmişdir. Bu gün dünyanın inkişaf etmiş ölkələri ilə eyni sırada duran müstəqil Azərbaycan dövləti məhz ulu öndərin ikinci dəfə hakimiyyətə gəlişindən sonra yaratdığı şah əsəridir. Bunu təkcə biz demirik, dünyanın müxtəlif qütblərində yaşayan Qafqazşünas, Azərbaycanşünas alimlər, politoloq və ekspertlər yazır, söyləyir və sübut edirlər.

İttifaq MİRZƏBƏYLİ

Xalq qəzeti.- 2009.- 18 oktyabr.- S. 1