Timsahın göz yaşları, yaxud, əsl soyqırımını ermənilər törədib

Bu günə qədər öldürülmüş ermənilərdən ibarət hər hansı bir toplu məzarlığı üzə çıxarmayan bir xalqın yalanlarını həqiqət kimi qəbul edən dünyanın azərbaycanlıların və türklərin ermənilər tərəfindən soyqırımına məruz qalmasını əyani şəkildə sübut edən kütləvi məzarlıqları görməzdən gəlməsi böyük ədalətsizlikdir

Məlum olduğu kimi, ermənilər hər il 24 aprel tarixini qondarma “erməni soyqırımı” günü kimi qeyd edirlər. Bu saxta tarix barədə bir çox dünya ölkələrində təbliğat aparan mənfur qonşularımız iddia edirlər ki, guya 1915-ci ildə ermənilərə qarşı Konstantinopoldan (İstanbuldan) başlayan qətliamlar sonradan bütün Türkiyə boyu geniş miqyas alıb. Bu barədə bir qədər sonra geniş məlumat verəcəyik. Amma, ilk olaraq, istərdik ki, “soyqırımı” sözünün etimologiyasına, bu sözün mənasına aydınlıq gətirək. Beləliklə, soyqırımı mürəkkəb siyasi-hüquqi faktdır və əksər ekspertlərin qənaətinə görə, bu fakta birmənalı yanaşma, səhv istiqamətlərə gətirib çıxara bilər. Yəni, soyqırımına yalnız cinayət və ya hüquq pozuntusu kimi baxılması, böyük ədalətsizlik olar. Bu səbəbdən də, soyqırımına hüquq və siyasətin sintezi aspektindən baxmaq lazımdır. Ümumiyyətlə, genosid termini ilk dəfə 1944-cü ildə polyak alimi Rafael van Plinkinin “İşğal olunmuş Avropada ox qaydaları” əsərində işlədilib. Burada göstərilir ki, bir qrupun və ya etnosun məhv edilməsi genosiddir. Onu da vurğulamaq yerinə düşər ki, “geno” yunan sözüdür, mənası irq, tayfa, “sid” isə latın sözüdür, mənası öldürmək deməkdir. “Soyqırımı” beynəlxalq hüquqi termininin mahiyyəti isə 1948-ci ildə ilk dəfə BMT-nin İnsan hüquqları komitəsinin qəbul etdiyi 264 saylı Konvensiyaya uyğun olaraq müəyyən edilib. Həmin Konvensiyaya görə, bu anlayış bir dövlət, bir siyasi qurum, hərbi təşkilatın bir milləti, xalqı, etnik qrupu qəsdən, bilərəkdən irqi, dini, milli mənsubiyyətinə görə məhvə məhkum etməsini ifadə edir. Məhz bu məqamları nəzərə alsaq, söyləyə bilərik ki, azərbaycanlıların etnik təmizləməyə, deportasiyaya və soyqırımına məruz qalmasının 200 illik tarixi var. Erməni kilsəsinin fitvası ilə, ermənilərin, konkret olaraq erməni terror təşkilatlarının - Daşnaksütyun, ASALA və digər təşkilatların iştirakı ilə azərbaycanılara qarşı etnik təmizləmə, deportasiya və soyqırımı həyata keçirilib. Bir zamanlar çar Rusiyası və İngiltərə hökuməti, daha sonra isə Sovet hökuməti onların ilhamvericiləri olub. Bütün bunların hamısı arxiv sənədləri ilə təsdiq olunub...

Erməni iddialarını Qərbdə mövcud olan mənbələr də yalanlayır

Beləliklə, saxtakarlıq və ikiüzlülük qanlarına hopmuş ermənilər tarixlərinə qanlı yazılmış ləkələri təmizləmək əvəzinə başqalarının tarixinə də ləkə yaxmağa çalışırlar. Ermənilərin qondarma iddialarına görə, guya 1915-ci ilin mart ayından başlayaraq may ayına qədər Türkiyənin paytaxtı da daxil olmaqla, ölkənin bir çox bölgələrində onların intellektual, dini, siyasi və iqtisadi elitasının nümayəndələri qətlə yetirilib. Əslində isə, ermənilərin bu iddialarının heç bir əsasının olmadığını, heç bir tarixi fakta əsaslanmadığını sübuta yetirən kifayət qədər mənbə var. Bu gün qondarma “erməni soyqırımı” iddialarına dəstək verən Qərbin özündə də bununla bağlı yazılı mənbələr yetərincədir. Məsələn, o zaman İngiltərədə nəşr olunan “Times” qəzeti məlumat verib ki, 1914-cü ilədək Osmanlı dövlətinin ərazisində yaşayan ermənilərin sayı heç 1 milyon 300 min nəfərə çatmırdı. Belə olan halda bir il sonra Osmanlı Türkiyəsində guya 1 milyon 500 min erməninin öldürülməsi “faktı” haradan qaynaqlanır?! Və yaxud başqa məqama diqqət yetirək. Bu gün ermənilərin guya onların “soyqırımı”na fərman verilməsi kimi yozduqları Osmanlı dövlətinin daxili işlər naziri Tələt Paşanın 1915-ci il 24 aprel tarixli sərəncamının da əsl mahiyyəti Qərb mənbələrində tam təsbit olunub. İlk nüsxəsi ABŞ və Fransa səfirliklərinə göndərilmiş həmin sərəncamda qeyd edilir ki, müharibə gedən ərazilərdə ermənilərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün onlar həmin ərazilərdən çıxarılsınlar. Bax, bu gün ermənilər əslində onların xilasına yönəlmiş həmin humanist addımı üzdəniraq “soyqırımı” kimi təqdim edirlər. Uydurma “soyqırımı qurbanları”nın sayı ilə bağlı erməni mənbələrinin biri-biri ilə ziddiyyət təşkil edən məlumatları isə bu toplumun saxtakarlığının və yalanının hüdudsuzluğunu göstərir. Daha doğrusu, erməni mənbələri ilk dövrlərdə guya 1915-ci il aprelin 24-də 300 min erməninin qətlə yetirildiyini iddia edirdi. Sonra bu rəqəm 500 min, son nəticədə isə 1,5 milyon nəfər kimi göstərilib. Bütün bunlar isə onu deməyə əsas verir ki, əslində, 24 aprel ermənilərin özləri tərəfindən uydurulan bir mifdir və 1915-ci ildə baş verən hadisələrin əsl mahiyyəti o zamanlar da, indi də Qərb dövlətlərinin siyasi dairələrinə yaxşı məlumdur. Sadəcə olaraq, bu gün dünyanın söz sahibləri olan beynəlxalq güclər ermənilərdən Türkiyəyə qarşı təzyiq vasitəsi kimi istifadə edir. Başda Birləşmiş Ştatlar olmaqla, dünyanın bir çox dövlətləri məhz öz maraqlarının diqtəsi üçün bu saxtalaşdırılmış tarixə həyat verirlər. Bu günə qədər öldürülmüş ermənilərdən ibarət hər hansı bir toplu məzarlığı üzə çıxarmayan bir xalqın yalanlarını həqiqət kimi qəbul edən dünyanın azərbaycanlıların və türklərin ermənilər tərəfindən soyqırımına məruz qalmasını əyani şəkildə sübut edən kütləvi məzarlıqları görməzdən gəlməsi böyük ədalətsizlikdir, bəşəriyyətin gələcəyi üçün bəladır. Yəni, bütün proseslərə ikili standartlardan yanaşmağa üstünlük verən Qərb ölkələri aşağıdakı həqiqəti qəbul etmək zorundadırlar. Yaşadığımız regionda da soyqırımı həyata keçirilib, həm də dəfələrlə. Amma bu soyqırımını türklər ermənilərə qarşı deyil, ermənilər azərbaycanlılara və türklərə qarşı törədiblər. XX əsrdə ermənilərin azərbaycanlılara qarşı mərhələli və məqsədli şəkildə törətdikləri soyqırımları artıq sənədlərlə və əyani dəlillərlə sübuta yetirilməkdədir...

Gülüstan və Türkmənçay müqavilələrinə qədər Cənubi Qafqazda bir nəfər də olsun erməni yaşamayıb

Təbii ki, ermənilərin azərbaycanlılara və türklərə qarşı törətdikləri dəhşətli soyqırımlardan danışarkən bir faktı da xüsusi olaraq xatırlatmaq vacibdir. Bu da ermənilərin bu bölgədə məskunlaşması ilə bağlıdır. Tarixi mənbələr və əldə olunmuş əyani materiallar da sübut edir ki, XIX əsrin əvvəllərinə qədər Cənubi Qafqaz regionunda ermənilər yaşamayıb. Onların bu regionla tanışlığı 1813-cü ilə təsadüf edir. Belə ki, 1813-cü ildə Rusiya ilə İran arasında imzalanmış müqavilə ilə Azərbaycan torpaqları bu iki dövlət arasında faktiki olaraq bölünüb və bilavasitə çar Rusiyasının səyləri və diqtəsi ilə ermənilər İran və Türkiyə ərazisindən Azərbaycan torpaqlarına köçürülməyə başlanıb. Konkret olaraq, ermənilərin köçürülməsi ilk olaraq İrəvan quberniyası ərazisində baş tutub, oraya Naxçıvan qəzasının ərazisi, Zəngəzur qəzasının, Qarabağ xanlığının ərazisi daxil idi. Hətta 1828-ci ildə Türkmənçay sülh müqaviləsi imzalandıqdan sonra 1829-cu ilin 21 martında bu ərazidə erməni vilayəti yaradılıb. Bu hadisələr isə ona gətirib çıxarıb ki, həmin ərazilərdə ermənilərin sayı 1 milyon 300 minə çatdırılıb. Baxmayaraq ki, Gülüstan sülh müqaviləsinə qədər bu ərazidə 1 nəfər də olsun erməni yaşamayıb. Sonrakı illərdə yenə də çar Rusiyasının həyata keçirdiyi siyasətə uyğun olaraq, ermənilər Azərbaycanın digər bölgələrində də məskunlaşdırılmağa başlanıb. Acınacaqlısı isə odur ki, çar hökuməti ermənilər yerləşdirilən Azərbaycan kəndlərinin əsl sahiblərini başqa bölgələrə deportasiya edib. Bütöv bir əsri yeni tanış olduğu torpaqlarda məskunlaşmaqla keçirən ermənilər növbəti əsrdən, XX əsrin əvvəllərindən etibarən isə azərbaycanlılara qarşı soyqırımlar törətməyə başlayıb. Məhz bu dövrdən etibarən, hadisələr etnik təmizləmə, deportasiya mərhələsindən soyqırımı mərhələsinə keçib. Belə ki, ilk növbədə, azərbaycanlıların sahib olduqları ərazilər əllərindən alınmağa, daha sonra isə həmin ərazilərdə və digər bölgələrdə böyük qırğınlar, soyqırımlar törədilməyə başlanıb. Özü də bu qırğınlar bir neçə tarixi mərhələdə həyata keçirilib. İlk olaraq, 1905-ci ildə kütləvi qırğınlar həyata keçirən ermənilər beləliklə, də 1918-ci ilin mart soyqırımları üçün zəmin hazırlayıblar.

Azərbaycanlılar etnik və milli mənsubiyyətinə görə, ermənilər tərəfindən soyqırımına məruz qalıb

Tarixi sənədlərdən də bəlli olduğu kimi, ermənilər 1905-1907-ci illərin kütləvi qətliamlarından sonra 1918-ci ildə böyük miqyasda qırğınlar həyata keçiriblər. Bu dövrdə baş verən böyük siyasi hadisələr isə nəinki bu qırğınları yubadıb, əksinə, prosesləri daha da sürətləndirib. 1917-ci ilin fevralında çar Rusiyası dağılıb, həmin ilin oktyabrında bolşeviklər hərbi çevriliş edərək hakimiyyəti ələ keçiriblər. Bu zaman dekabrın 16-da Bakı Sovetində sədr olan Stepan Şaumyan Leninin əmri ilə Qafqazda fövqəladə və səlahiyyətli komissar təyin olunub və ona 500 min rubl pul ayrılıb. Yanvar ayında isə yenə Leninin imzası ilə Bakı Sovetinə 30 milyon 800 min rubl, 5 000 tüfəng, 2 aeroplan və 2 zirehli maşın ayrılıb. Onu da qeyd edək ki, 1917-ci il dekabrın 18-də imzalanmış Ərzincan müqaviləsinə görə, rus ordusu Şərqi Anadoludan çəkilməli və Rusiyaya qayıtmalı idi. Lakin bu razılaşma sona qədər icra olunmayıb. Ağır fəsadlarını isə yenə də Azərbaycan xalqı çəkib. Anadoludan qayıdan rus qoşunlarının tərkibində Türkiyəyə qarşı vuruşan erməni hərbi birləşmələri, onların 5000 əsgəri Bakıya gəlib. Tarixçilərin qənaətinə görə, bolşevik hökumətinin ayırdığı 5000 tüfəng də məhz Bakıya yerləşdirilən erməni hərbçilərinə verilib. Bu hərbi qüvvələr azərbaycanlıların qətlə yetirilməsinə, soyqırımına məruz qalmasına yönəldilib.

Beləliklə, 1918-ci il martın 24-də Şaumyanın başçılığı ilə azərbaycanlılara qarşı başlanmış soyqırımı bir neçə gün davam edib. Erməni daşnak-bolşevik hərbi birləşmələri Şamaxını işğal etdikdən sonra Quba qəzasında da azərbaycanlıların soyqırımına başlayıb. Yeri gəlmişkən, qeyd edək ki, Qubada baş vermiş soyqırımını təsdiq edən ən tutarlı faktlardan biri də rayonda aşkarlanmış kütləvi məzarlıqdır.

Tükürpədici faktlar sübut edir ki, 1918-ci ilin ilk aylarından Quba qəzasında müsəlman əhalisinə qarşı həyata keçirilən qırğınları faciə adlandırmaq vəhşiliklərin mahiyyətini tam açmır. Minlərlə insanın, dinc əhalinin, qadınların, uşaqların və qocaların əzab və işgəncə ilə qətlə yetirilməsi dəhşətli və ağlasığmaz bir hadisə idi. Tarixçilərin də qeyd etdikləri kimi, 1918-ci ildə mart soyqırımının həyata keçirilməsi sırf siyasi və milli maraqlara xidmət edib. Qırğınlarda erməni daşnak qüvvələri ilə yanaşı bolşevik əsgərləri də iştirak edib. Bu qırğınların əsas məqsədi Quba qəzasında da müsəlman əhalisini məhv edərək erməni idarəçiliyinə nail olmaqdan ibarət idi. Çünki Sovet rejiminə rəhbərlik edən Şaumyan Cənubi Qafqazda Böyük Ermənistan dövləti yaratmaq üçün bütün imkanlarını işə salmışdı. Onun daha bir gizli məqsədi vardı: Azərbaycan deyilən dövlət qurumu yaranmasın. Buna görə də, bütün üsullara əl atırdı. Qırğına başlamaq və Şaumyanın niyyətini həyata keçirmək üçün milli münaqişə ən gözəl bəhanə idi. Erməni daşnak qüvvələri dünyanın hər yerinə ermənilərin guya müsəlmanlar tərəfindən sıxışdırıldığı barədə teleqramlar göndərir, iddia edirdilər ki, Qubada müsəlmanlar milli ədavət və qırğın törədir, erməni və rus kəndlərini dağıdır, kilsələrə od vurub yandırırlar.

Erməni daşnak qüvvələri bolşeviklərin köməyi ilə Quba qəzasında üç dəfə qırğın törədiblər. Təbii ki, bu qırğınlar təkcə Şamaxı və Quba ilə tamamlanmayıb. Soyqırımın masştabı getdikcə daha da genişlənib və Azərbaycanın bütün bölgələrini əhatə edib. Hətta Cənubi Azərbaycanda 150 min nəfər, təkcə Urmiya şəhərində 10 min nəfər qətlə yetirilib. Ermənilər daxil olduqları bütün yaşayış məskənlərini dağıdıb, mədəni, ictimai obyektlərin hamısını tamamilə məhv edib. Həmin dövrdə Şamaxının 75 kəndi, Qubanın 122 kəndi, Zəngəzurun 115 kəndi ermənilər tərəfindən tamamilə məhv edilib, Azərbaycan ərazisində 700 min nəfər soyqırımına məruz qalıb. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti tərəfindən yaradılmış Fövqəladə Təhqiqat Komissiyasının açıqladığı rəqəmlərə görə, həmin hadisələr zamanı təkcə Bakıda 12 min nəfərdən artıq azərbaycanlı qətlə yetirilib. Başqa mənbələrdə isə bu rəqəmin daha da artıq olduğu göstərilir. Məsələn, “Azərbaycan” qəzetinin həmin dövrlərdə işıq üzü görən saylarında mart hadisələri zamanı Bakı və ətraf kəndlərdə 30 mindən artıq azərbaycanlının qətlə yetirildiyi qeyd olunur. Ermənilərin öz nümayəndələrindən biri isə qeyd edir ki, “biz Bakıda 25 min nəfəri qətlə yetirmişik”.

1918-ci ildən sonrakı soyqırımları...

Qeyd etmək lazımdır ki, azərbaycanlıların ermənilər və onların havadarları tərəfindən qətlə yetirilməsi, soyqırımına məruz qalması sonrakı dövrlərdə də davam edib. 1920-ci ilin may ayından 1921-ci ilin noyabrına qədər Azərbaycanda ermənilər tərəfindən 48 min nəfər qətlə yetirilib.1930-cu illərə də diqqət yetirsək görərik ki, bolşevik hökuməti tərəfindən müxtəlif repressiyalar adı altında xalqımız soyqırımına məruz qalıb. Bu proses 1941-1945-ci illər II Dünya müharibəsində də davam edib. Həmin müharibədə Azərbaycandan 700 min nəfər iştirak edib. Onların yarısı geri qayıtmayıb. Müharibəyə gedənlərin 70-80 faizi rus dilini bilmirdi. O zaman orduda olan ermənilər, rus şovinistləri əmri yerinə yetirməmək bəhanəsi adı altında azərbaycanlıları güllələyirdilər. Belə olan halda Azərbaycanın rəhbəri Mircəfər Bağırov vəziyyətə müdaxilə edib və milli diviziyalar təşkil olunub. Azərbaycanlılar sübut etdi ki, digər xalqlardan da döyüşkəndirlər və müharibədə qəhrəmanlıqlarla bunu təsdiqlədilər.

Qeyd edək ki, xalqımıza qarşı soyqırımlar törədən mənfur qonşularımız öz çirkin niyyətlərini reallaşdırmaq üçün istənilən məqamdan yararlanmağa çalışıblar. Bu istiqamətdə növbəti addım ötən əsrin 60-cı illərində atılıb. Belə ki, 1960-cı illərdə Ermənistan Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları ilə çıxış edib. Eyni zamanda, 1977-ci ildə SSRİ Konstitusiyası hazırlanarkən ermənilər bundan istifadə edərək öz çirkin məqsədlərinə nail olmağa çalışsalar da, Ulu öndər Heydər Əliyev buna imkan verməyib.

1988-ci ildən isə mənfur qonşularımız yenidən fəallaşmağa başlayıb. SSRİ rəhbərliyinin razılığı ilə Ermənistan Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları irəli sürdü, işğalçılıq siyasətinə start verdi və bu gün həmin təcavüzün nəticələri davam etməkdədir.

Soyqırımına obyektiv siyasi-hüquqi qiyməti Ulu öndərimiz verdi...

Təəssüflə qeyd etməliyik ki, əlimizdə bu qədər tutarlı dəlillərin, canlı şahidlərin, real faktların olmasına baxmayaraq, xalqımızın başına gətirilən bu müsibətlərə uzun illər lazımi siyasi-hüquqi qiymət verilməyib. Yalnız Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin 1993-cü ildə ölkəmizdə yenidən hakimiyyətə gəlməsindən sonra bu hadisələrin araşdırılmasına başlandı. Ulu öndərin 1998-ci il mart ayının 26-da imzaladığı “Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında” Fərmana əsasən, 31 mart tarixi, azərbaycanlıların soyqırımı günü kimi qeyd olunur. Bu, gələcək nəsillərin həmin tarixi hadisələri unutmaması, keçmişimizin xatırlanması üçün çox mühüm bir sənəddir. Ulu öndərin imzaladığı Fərmanla məhz 31 mart tarixinin azərbaycanlıların soyqırımı günü kimi qeyd edilməsi heç də təsadüfi deyil. Çünki bunun həm hüquqi, həm də tarixi əsasları var. Məhz bu iki məqam həmin Fərmanın imzalanmasına zəmin yaratdı. Azərbaycan dövləti müstəqillik qazandıqdan sonra öz tarixinə müraciət etməyə, tarixini araşdırmağa, tarixdə olan qara ləkələri ayırd etməyə haqq qazandı. Bu baxımdan əlbəttə ki, imzalanan Fərmanın böyük əhəmiyyəti var.

Soyqırımına görə, ermənilərin məsuliyyətə cəlb edilməsinin vaxtı çatıb...

Yuxarıda sadalanan bütün faktlar bir daha təsdiq edir ki, ermənilər bir əsr boyu mərhələli şəkildə azərbaycanlılara qarşı soyqırımı aktını həyata keçiriblər. Təbii ki, bütün cinayətlər cəzasız qalmadığı kimi, bu addımlar da öz layiqli cəzasını almalıdır. Yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi, beynəlxalq hüquqda bu məsələ kifayət qədər aydın təsbit olunub. Belə ki, 1948-ci ildə BMT tərəfindən qəbul edilmiş “Genosid cinayətinin qarşısının alınması və cəzalandırılması” haqqında Konvensiyada göstərilir ki, bütün dövlətlər soyqırımı aktlarının törədilməsinin qarşısını almalıdırlar. Çünki, Konvensiyanın da preampulasında yazıldığı kimi, genosid tarix boyu bəşəriyyətə ağır bəlalar gətirib. Ona görə də, soyqırımına görə, məsuliyyət universal xarakter daşıyır. Digər tərəfdən, aktual olan məsələ odur ki, soyqırımını törətmiş cinayətkarlar, vəzifəli şəxs olsa belə, bu onlara məsuliyyətdən yayınmağa imkan yaratmır. Konvensiya imkan verir ki, məhz, həmin vəzifəli şəxslər beynəlxalq cinayət məsuliyyətinə cəlb olunsunlar. Konvesiyanın digər müddəasına görə, soyqırımı törətmiş cinayətkarlara siyasi sığınacaq verilməsi məsələsi aktual olmur. Ona görə də, genosid törətmiş və ya təhrik etmiş beynəlxalq cinayətkarların ekstradisiyası mümkün olan məsələdir. Başqa mühüm müddəa isə müddətlə bağlıdır. Bəzən belə fikirlər səsləndirilir ki, müəyyən müddət ötdükdən sonra cinayət faktının araşdırılması aktuallığını itirir və bağlanır. Amma Konvensiyanın müddəalarına görə, soyqırımı aktının araşdırılmasına müddət tətbiq edilmir. Bu məsələ eyni zamanda, 1968-ci ildə BMT tərəfindən qəbul edilmiş “Müddətin genosid və hərbi cinayətlərə tətbiq edilməməsi” haqqında Konvensiyada da öz əksini tapıb. Burada əks olunduğu kimi, soyqırımı cinayətini törətmiş cinayətkarlar müddət tətbiq edilmədən məsuliyyətə cəlb edilə bilərlər. Həmin cinayətkarların cəzalandırılması məsələsi isə bir neçə yolla həyata keçirilə bilir:

- Birincisi, bu, BMT səviyyəsində olmalıdır - Yaxın keçmişə nəzər salsaq, görərik ki, Ruanda da törədilmiş cinayət soyqırımı kimi qiymətləndirilib və ilk dəfə olaraq, şəhərin meri məsuliyyətə cəlb edilib. Bu proses müvəqqəti beynəlxalq məhkəmə, Ruanda tribunal məhkəməsinin qurulması ilə həyata keçirilib. Bu tribunal məhkəməsi isə, qısa müddət ərzində cinayəti araşdırıb və cinayətkarları məsuliyyətə cəlb edib.

- İkincisi, bu cür cinayətlərin araşdırılması qarışıq məhkəmələrin qurulması ilə həyata keçirilir. Bu təcrübədən son illər ərzində geniş istifadə olunmağa başlanılıb. Burada dövlət özü BMT-yə müraciət edir, sonra həmin ölkənin ərazisində bir və ya bir neçə beynəlxalq ekspertin iştirakı ilə məhkəmələr keçirilir. Azərbaycanda da bu cür qarışıq məhkəmələrin keçirilməsi mümkündür. Deməli, istənilən halda əldəki faktlar rəhbər tutularaq ermənilərin cəzalandırılması üçün hüquqi baza mövcuddur. Sadəcə, beynəlxalq ictimaiyyətin gözündəki rəngli eynəyini çıxarması və tarixə yenidən nəzər salması kifayətdir.

“Yeni Azərbaycan”ın Analitik Qrupu

Yeni Azərbaycan.- 2010.- 24 aprel.- S.9.