Azərbaycan rabitə və İKT sahəsinin inkişafı üzrə regionda lider dövlətdir

Əli Abbasov: Bu gün ölkəmizdə İKT sektorunun 25-30 faiz orta illik artım tempinə nail olunmuş və son 6 il ərzində bu sektorda əldə olunan gəlirlərin həcmi 4,4 dəfə artmışdır

Azərbaycan Respublikasının rabitə və informasiya texnologiyaları naziri Əli Abbasov www.yap.org.az saytına müsahibə verib:

- Əli müəllim, məlum olduğu kimi, bu günlərdə ölkə Prezidenti “Azərbaycan Respublikasında rabitə və informasiya texnologiyalarının inkişafı üzrə 2010-2012-ci illər üçün Dövlət Proqramının (Elektron Azərbaycan) təsdiq edilməsi haqqında” Sərəncam imzalayıb. İstərdik ki, ilk öncə bu haqda məlumat verəsiniz, Dövlət Proqramının məqsədi nədir?

- İlk növbədə qeyd edim ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 11 avqust 2010-cu il tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında rabitə və informasiya texnologiyalarının inkişafı üzrə 2010-2012-ci illər üçün Dövlət Proqramı” Ümummilli lider Heydər Əliyevin 2003-cü ildə imzaladığı “Azərbaycan Respublikasının inkişafı naminə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları üzrə Milli Strategiyanın (2003-2012-ci illər)” hazırkı mərhələsinin həyata keçirilməsi məqsədini daşıyır və mahiyyət etibarı ilə 2005-2008-ci illərdə reallaşdırılmış “Elektron Azərbaycan” Dövlət Proqramının davamıdır. Ölkədə müasir informasiya və kommunikasiya texnologiyaları (İKT) infrastrukturunun inkişaf etdirilməsi, respublikanın bütün ərazisi üzrə İKT xidmətlərinin, həmçinin dövlət, ictimai və sahə informasiya resurslarına çıxışın genişləndirilməsi, dövlət idarəçiliyinin bütün səviyyələrində e-hökumət həllərinin tətbiqi ilə dövlət orqanları arasında əlaqələrin elektron üsullarla həyata keçirilməsi, vətəndaş və təşkilatlara göstərilən xidmətlərin keyfiyyətinin yüksəldilməsi, e-ticarət, e-səhiyyə kimi mütərəqqi fəaliyyət formalarının müasir dövrün tələbləri səviyyəsində təşkili, İKT xidmət və məhsullarının istehsalının və ixrac potensialının artırılması kimi məsələlərin həlli nəzərdə tutulur. Bu baxımdan, sektorun davamlı və dinamik inkişafının , ölkədə İKT-nin geniş tətbiqi və onun imkanlarından əhalinin yararlanmasının təmin edilməsi üçün tədbirlərin görülməsi, eləcə də, informasiya cəmiyyətinə keçid üçün şəraitin yaradılmasını yeni Dövlət Proqramının əsas məqsədi hesab etmək olar.

Deyilənlərə onu əlavə edə bilərəm ki, bu Proqram hazırlanarkən ölkəmizin sosial-iqtisadi inkişaf səviyyəsi, cəmiyyətin müasir rabitə və informasiya texnologiyalarına tələbatı, mövcud dünya təcrübəsi, o cümlədən, sahə üzrə nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların tövsiyələri nəzərə alınmışdır. Yeni Dövlət Proqramı təhsil, səhiyyə, mədəniyyət, ədliyyə, vergilər və digər sahələrdə ayrı-ayrı dövlət qurumları tərəfindən həyata keçirilməsi planlaşdırılan ölkə əhəmiyyətli İKT layihələrini özündə ehtiva edir və bu layihələr bir-biri ilə uzlaşır. Bütün bunları nəzərə alaraq qətiyyətlə qeyd etmək olar ki, yaxın vaxtlarda ölkəmizdə informasiya cəmiyyətinə tam keçid üçün əlverişli şərait yaradılacaq.

- Ümumiyyətlə, indiyə qədər ölkəmizin inkişafına xidmət edən bir çox proqramlar icra olunmaqdadır. Bəs bu Dövlət Proqramında qarşıya qoyulan prioritet vəzifələr hansılardır?

- Yeni “Elektron Azərbaycan” Dövlət Proqramı dörd əsas istiqamət üzrə həyata keçiriləcək. Milli telekommunikasiya və poçt infrastrukturunun yeni texnologiyaların əsasında müasirləşdirilməsi, respublikanın bütün ərazisi üzrə əhalinin və təşkilatların telekommunikasiya və poçt xidmətlərinə çıxışının təmin olunması, peyk rabitəsi texnologiyalarının və xidmətlərinin inkişaf etdirilməsi, radio-televiziya, o cümlədən, rəqəmli televiziya yayımının genişləndirilməsi, internet seqmentinin daha da inkişaf etdirilməsi, ölkənin tranzit informasiya dəhlizi imkanlarının genişləndirilməsi ilə əlaqədar tədbirlər birinci istiqamət üzrə fəaliyyətin tərkib hissəsidir.

Dövlət hakimiyyəti və yerli özünüidarəetmə orqanlarında İKT-nin tətbiqi və elektron xidmətlərin inkişaf etdirilməsi üzrə vahid şəbəkə infrastrukturunun formalaşdırılması, informasiya sistemləri və resurslarının inkişaf etdirilməsi, e-imza və e-sənəd dövriyyəsinin geniş tətbiqi, eləcə də, “E-hökumət” həllərinin tətbiqi və “bir pəncərə” prinsipi əsasında e-xidmətlərin təqdim olunması ikinci istiqamətin əsas prioritet vəzifələridir. Bunların arasında dövlət orqanları tərəfindən həyata keçirilməsi nəzərdə tutulan ölkə əhəmiyyətli İKT layihələri də var.

Üçüncü istiqamət üzrə informasiya iqtisadiyyatının formalaşdırılması, “rəqəmli fərqliliyin” aradan qaldırılması, kompüter istifadəçilərinin sayının artırılması, əhalinin bütün kateqoriyaları, habelə, məhdud imkanlı qruplar üçün İKT-dən, o cümlədən, internetdən istifadənin genişləndirilməsi, milli mədəni, tarixi və ədəbi irsin qorunub saxlanılması və təbliğində İKT-nin geniş tətbiq olunması, İKT sahəsində müasir ixtisaslar üzrə kadr hazırlığının təkmilləşdirilməsinə yönəlmiş tədbirlərin həyata keçirilməsi ilə informasiya cəmiyyətinə keçid üçün münbit şəraitin yaradılması vacib məsələləridir.

Qeyd olunanlarla yanaşı, rəqabət qabiliyyətli və ixracyönümlü İKT potensialının gücləndirilməsi istiqaməti üzrə İKT sahəsində dövlət standartlarının hazırlanması və beynəlxalq standartların tətbiqi üçün tədbirlərin görülməsi və milli elektron informasiya məkanında Azərbaycan dilinin tətbiqinin genişləndirilməsi ilə əlaqədar işlərin də aparılması nəzərdə tutulub.

- Əli müəllim, ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin diqqət və qayğısı nəticəsində rabitə və informasiya texnologiyaları sahələrində böyük inkişaf müşahidə olunmaqdadır. Bu baxımdan, 2010-cu ilin birinci yarısında rəhbərlik etdiyiniz sahədə baş verən dəyişikliklər və əldə olunan nəticələr haqqında məlumat verməyinizi xahiş edirik.

- Ölkəmizdə müvəffəqiyyətlə həyata keçirilən sosial-iqtisadi siyasət digər sahələrdə olduğu kimi, rabitə və informasiya texnologiyaları sektorunda da öz bəhrəsini verməkdədir.

2010-cu ilin I yarımilliyndə ölkənin rabitə sisteminin müasir dünya standartları səviyyəsində yenidən qurulması, yeni texnologiyaların tətbiqi ən ümdə məsələ kimi diqqət mərkəzində olmuşdur. Həyata keçirilmiş investisiya layihələri nəticəsində 2010-cu il iyulun 1-nə ümumistifadəli sabit telefon şəbəkəsinin tutumu 1 637 227 nömrəyə, respublikanın telefon şəbəkəsində elektron ATS-lərin xüsusi çəkisi 92,1 faizə, o cümlədən, Bakı şəhərində 95,3 faizə, respublikanın digər ərazilərində 88,8 faizə, kənd yerlərində isə 85, 1 faizə çatdırılmışdır.

Müasir tələblərə cavab verən informasiya və kommunikasiya infrastrukturunun formalaşdırılması istiqamətində görülmüş işlərin nəticəsi olaraq sahənin inkişafını xarakterizə edən əsas göstəricilərdə davamlı artım müşahidə olunmuşdur. Hazırda ölkə əhalisinin hər 100 nəfərinə düşən əsas telefon aparatlarının sayı 16,1 ədəd, o cümlədən, Bakı şəhərində 34,5 ədəd təşkil edir. Yüksək dinamikaya malik mobil rabitə sahəsində müasir texnologiyaların tətbiqi üçün məqsədyönlü işlər aparılmaqdadır və hazırda mobil abunəçilərin sayı 8 500 00 nəfərə çatmışdır ki, bu da hər 100 nəfərə 94 mobil abunəçinin düşməsi deməkdir.

Sahə üzrə müasir inkişaf meyilləri nəzərə alınaraq, ən yeni texnologiyaların tətbiqi işləri davam etdirilmişdir. Yəqin bilirsiniz ki, paytaxt Bakı ilə yanaşı, artıq bölgələrdə də Yeni Nəsil Şəbəkə (NGN), CDMA və digər müasir texnologiyalar müvəffəqiyyətlə tətbiq edilir. Hesabat dövründə Sumqayıt şəhər telefon şəbəkəsi NGN texnologiyası əsasında rekonstruksiya olunaraq nömrə tutumu artırılmış və ənənəvi rabitə xidmətləri ilə bərabər İP TV, İP telefon, “Triply play” və s. multimedia xidmətlərinin göstərilməsi imkanı yaradılmışdır.

Mütərəqqi texnologiyalara əsaslanan İKT infrastrukturunun inkişafı nəticəsində respublika üzrə internet istifadəçilərinin sayı ildən-ilə artmaqdadır və hazırda əhalinin hər 100 nəfərinə 41 istifadəçi düşür. 2010-cu ilin iyuluna Bakı şəhəri ilə və respublikanın digər şəhər və rayonlarında genişzolaqlı şəbəkə xidmətlərindən istifadə edən abunəçilərin sayı 79 689-a çatmışdır. Buna 2009-cu ildə internet xidməti tariflərinin 6-7 dəfə aşağı salınması, həmçinin, 2010-cu ilin I yarımilliyində dövlət provayderləri olan “Bakinternet” və “Aztelekomnet” internet şəbəkələri üzrə ADSL qoşulma tariflərinin endirilməsi səbəb olmuşdur. Aparılmış tarif siyasətinin nəticəsidir ki, indi ölkəmizdə internetin qiyməti region ölkələri ilə müqayisədə xeyli aşağıdır. Hazırda Azərbaycan əhalisinin hər 100 nəfərinə 12 ədəd kompüter düşür.

- İKT sahəsindən əldə olunan milli gəlirin ÜDM-də, qeyri-neft sektorunda çəkisi nə qədərdir? Yaxın perspektivdə bu sahədə hansı yeniliklər proqnozlaşdırılır?

- Ölkə iqtisadiyyatında qeydə alınan uzunmüddətli iqtisadi artımı fonunda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən İKT-nin ölkəmizdə tətbiqinin prioritet məsələ elan edilməsi və eləcə də, sektorun inkişafı ilə bağlı qəbul edilmiş Dövlət Proqramlarının və həyata keçirilən irimiqyaslı layihələrin uğurla yerinə yetirilməsi nəticəsində bu gün ölkədə İKT sektorunun 25-30 faiz orta illik artım tempinə nail olunmuş və nəticədə son 6 il ərzində sektorda əldə olunan gəlirlərin həcmi 4,4 dəfə artmışdır. Əgər İKT gəlirlərinin ÜDM-də payı 2008-ci ildə 1.6 faiz təşkil edirdisə, 2009-cu ildə bu rəqəm 2 faiz təşkil etmişdir.

Daim texnoloji yeniliklərlə və gündəlik ictimai həyatda artan tələbatla müşayiət olunan İKT sektorunda həm yeni xidmət növlərinin yaradılması, həm də mövcud xidmətlərin həcminin genişlənməsi hesabına yaradılmış əlavə dəyərin həcmi dəfələrlə artmışdır ki, bunun da nəticəsində qeyri-neft sektorunda İKT-nin payı 2008-ci ildəki 4.2 faizdən 4.4 faizə yüksəlmişdir.

Həmçinin qeyd edim ki, görülmüş tədbirlər nəticəsində informasiya və kommunikasiya infrastrukturu dəfələrlə genişləndirilmiş, müasir xidmətlərin verilməsinə və bəzi İKT məhsullarının ixrac edilməsinə başlanılmışdır. Təsadüfi deyil ki, bu sahədə əldə olunan nailiyyətlər nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən də yüksək qiymətləndirilir.

Azərbaycanın İKT sahəsində əldə etdiyi nailiyyətlər, ölkəmizin coğrafi mövqeyi, qazandığı nüfuz və iqtisadi-siyasi potensialı imkan verir ki, İKT sektorunun inkişafı ilə bağlı qarşıya qoyulmuş məqsədlərə nail olunsun, yerli və regional əhəmiyyətli layihələr həyata keçirilsin. Belə layihələrə “Regional İnnovasiya Zonasının”, “Trans-Avrasiya Super İnformasiya Magistralı”nın yaradılması, Azərbaycanın ilk telekommunikasiya peykinin orbitə çıxarılması, rəqəmsal yayım sisteminə keçid, elektron hökumətin formalaşdırılmasını aid etmək olar. Ümid edirəm ki, həm yuxarıda qeyd olunan layihələr, həm də qəbul olunmuş Dövlət Proqramları çərçivəsində həyata keçirilən tədbirlər sayəsində yaxın perspektivdə İKT-nin cəmiyyətdə, dövlət idarəetməsində və iqtisadiyyatın bütün sferalarında geniş tətbiqi təmin ediləcək, İKT üzrə yerli istehsal və sektorun ixrac potensialı yüksələcək.

- Azərbaycanın süni peykinin orbitə buraxılması istiqamətində görülən işlər hansı səviyyədədir? Bu layihənin həyata keçirilməsi ölkəmizə nə kimi dividendlər gətirəcək?

- Bildiyiniz kimi, Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinin 2008-ci ilin birinci yarısının sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına həsr olunmuş iclasında Prezident İlham Əliyev yekun nitqində iki süni peykin orbitə çıxarılması üçün konkret tədbirlər görülməsinin vacibliyini vurğulamışdır. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Azərbaycan Respublikasında kosmik sənayenin yaradılması və telekommunikasiya peyklərinin orbitə çıxarılması haqqında” 4 noyabr 2008-ci il tarixli 27 nömrəli Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının telekommunikasiya peyklərinin orbitə çıxarılması ilə bağlı RİTN-ə müvafiq tapşırıqlar verilmişdir. Bu bəyanat və qərarların davamı olaraq ölkə rəhbərinin 17 avqust 2009-cu il tarixli 443 nömrəli Sərəncamı ilə “Azərbaycan Respublikasında kosmik sənayenin yaradılması və inkişafı üzrə Dövlət Proqramı” təsdiq olunaraq Azərbaycanın sözügedən sahədə perspektivlərini və nəzərdə tutulan siyasətinin istiqamətini müəyyən etmişdir.

Azərbaycan Respublikasının ilk milli telekommunikasiya peykinin hazırlanması, orbitə buraxılması, orbital mövqenin və tezliklərin əldə olunması istiqamətində görülən işlərin səmərəliliyinin artırılması və mərkəzləşdirilməsi məqsədilə RİTN-də işçi qrup yaradılmış və işçi qrup tərəfindən dünyada peyk sahəsində tanınmış şirkət və peyk operatorlarının nümayəndələri ilə görüşlər keçirilmiş və Azərbaycanın telekommunikasiya peykinin orbitə çıxarılması istiqamətində müzakirələr aparılmışdır. Bu şirkətlər sırasında Azərbaycanın maraqları üçün daha əlverişli və konstruktiv mövqe “Measat” şirkəti tərəfindən təklif edilmişdir. 2008-ci ildən etibarən RİTN ilə Malayziyanın “Measat” şirkəti arasında danışıqlara başlanılmış və Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı (BTİ) tərəfindən Malayziyaya ayrılmış 46Ş.U orbital mövqedən birgə istifadə ilə bağlı razılıq əldə edilmiş və cari ilin may ayında Malayziyanın “Measat” şirkəti ilə orbital mövqeyindən istifadə ilə bağlı müqavilə imzalanmışdır.

“Azərbaycan Respublikasında kosmik sənayenin yaradılması və telekommunikasiya peyklərinin orbitə çıxarılması haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamına müvafiq olaraq, ilk telekommunikasiya peykinin hazırlanması və orbitə çıxarılması işlərinin satınalınması üçün “Dövlət Satınalmaları haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq, 2009-cu ilin yanvar ayında tender elan edilmişdir. Tenderdə dünyanın tanınmış peyk istehsalçıları iştirak etmişlər. İddiaçılara təqdim olunmuş Əsas Şərtlər Toplusuna uyğun verilmiş təkliflər Tender Komissiyası və əlavə cəlb edilmiş xarici ekspertlər tərəfindən təkliflərin Əsas Şərtlər Toplusuna uyğunluğu, avadanlığın keyfiyyəti və dayanıqlığı, peykin yaşama müddəti, son texnoloji yeniliklərin tətbiqi, təklifin qiyməti və sairə əsas şərtlər nəzərə alınmaqla müqayisə edilmiş və qiymətləndirilmişdir. Tender Komissiyası təkliflərin qiymətləndirilməsi və müqayisəsi əsasında ABŞ-ın “Orbital Sciences Corporation” şirkətini tenderin qalibi elan etmiş və telekommunikasiya peykinin istehsalı üçün cari ilin may ayında ABŞ-ın “Orbital Sciences Corporation” şirkəti arasında müqavilə imzalanmışdır.

Eyni zamanda, telekommunikasiya peykinin orbitə çıxarılması üçün raketdaşıyıcı şirkətlərin müəyyən olunması ilə bağlı RİTN tərəfindən müvafiq işlər aparılmış və bu sahədə dünyada tanınmış “ILS”, “Arianespace”, “SpaceX” və “Ukroboronservis” şirkətləri öz təkliflərini təqdim etmişdir. Hazırda təkliflərin qiymətləndirilməsi istiqamətində müvafiq tədbirlər görülür.

RİTN tərəfindən aparılan işlərin uğurlu davamı olaraq 2010-cu il mayın 3-də ölkə Prezidentinin Sərəncamı ilə Azərbaycanın telekommunikasiya peykinin orbitə çıxarılması, idarə olunması və istismar işlərinin həyata keçirilməsi üçün “Azərkosmos” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti təsis edilmişdir. Hazırda “Azərkosmos” ASC-nin yaradılması ilə bağlı Sərəncamdan irəli gələn məsələlərin həlli üçün tədbirlər görülməkdədir.

Bundan əlavə, Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı ilə aparılan işlərin nəticəsi olaraq planlı zolaqda ölkəmizi və qonşu ölkələri əhatə etmək şərtilə 23.2 Ş.U və 95.9 Ş.U orbital mövqeləri Azərbaycan Respublikasına ayrılmışdır. Bununla belə, telekommunikasiya peykinin Avropa və Asiya ölkələrini də əhatə etməsi üçün plandan kənar zolaqda 43.2 Ş.U, 58.5 Ş.U və 95.9 Ş.U orbital mövqelərinin ayrılması ilə bağlı BTİ-yə müraciət edilmiş və bu istiqamətdə də mövcud prosedur qaydalara uyğun olaraq BTİ tərəfindən müəyyən edilmiş ölkələrlə koordinasiya işləri həyata keçirilir.

Layihənin həyata keçirilməsi respublikamızda kosmik sənayenin yaradılması və inkişaf etdirilməsi, dövlət strukturlarının peyk rabitəsinə olan tələbatının təmin edilməsi, bölgələrdə əhalinin teleradio yayımına artan tələbatının ödənilməsi, ölkənin beynəlxalq rabitə kanallarının sayının artırılması ilə dayanıqlı alternativliyin yerinə yetirilməsi, internetin inkişafı, respublikanın kosmik sənaye potensialının möhkəmləndirilməsi və s. istiqamətlərdə geniş imkanlar açacaq, eyni zamanda, digər ölkələrə peyk rabitəsi xidməti göstərəcəkdir.

- Hazırda mobil rabitə bazarında vəziyyəti necə qiymətləndirmək mümkündür? Bu bazara qoşulmaq üçün nazirliyə digər operatorlar tərəfindən müraciət olunurmu?

- Öncə respublikamızda mobil rabitə bazarının telekommunikasiyanın digər sahələri ilə müqayisədə nisbətən sürətlə inkişaf etməkdə olduğunu qeyd etməliyəm. Bunu statistik rəqəmlər də təsdiq edir. Yuxarıda qeyd etdiyim kimi, ölkədə fəaliyyət göstərən 3 mobil operator üzrə birlikdə abunəçilərin sayı ilin əvvəlinə nisbətən 742 888 ədəd artaraq 8 500 000-ə çatmışdır. Yəni, hər 100 nəfərə təxminən 94 mobil abunəçi düşür.

Telekommunikasiya və poçt sektorunda əldə olunan gəlirlərin 75 faiz-i mobil operatorların payına düşməklə, ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 2010-cu ilin ilk 6 ayında sektor üzrə artım tempi 28,4 faiz təşkil etmişdir.

Azərbaycanın yüksək iqtisadi inkişaf tempi digər qeyri-neft sahələri ilə yanaşı, İKT sahəsini, o cümlədən, mobil telekommunikasiya bazarını xarici investorlar üçün cəlbedici etmişdir.

- Respublikamızın bölgələrində telefonlaşdırma və poçt məntəqələrinin yaradılması işi hansı səviyyədədir?

- Respublikanın bölgələrində telefonlaşma tam olaraq təmin edilmişdir. Bundan başqa, respublika ərazisinin 99 faizini əhatə edən mobil operatorların xidmətlərindən istifadəyə şərait yaradılmışdır. Poçt xidmətinin təşkili üzrə əhalisinin sayı 250 nəfərdən yuxarı olan yaşayış məntəqələrində poçt qutuları quraşdırılmış, dağlıq və dağətəyi rayonlarda əhali sayı 1000 nəfər, digər rayonlarda isə əhali sayı 2000 nəfərdən yuxarı olan bütün kəndlərdə poçt şöbələri və ya poçt agentlikləri fəaliyyət göstərməkdədir.

- Yeri gəlmişkən, məlum olduğu kimi, ölkədə baş vermiş təbii fəlakət zamanı bu sahəyə də ciddi ziyan dəyib. Dəymiş ziyanın aradan qaldırılması istiqamətində nə kimi tədbirlər görülür?

- Bəli, sizin də qeyd etdiyiniz kimi, Kür və Araz çaylarının daşması ilə bağlı baş vermiş təbii fəlakət nəticəsində sahil zolağında yerləşən rayonların yaşayış məntəqələrində rabitə qurğularına, xətt şəbəkəsinə, ATS binalarına, beynəlxalq və şəhərlərarası kabel magistrallarına, eləcə də, poçt şöbələri binalarına, inventar və avadanlıqlara ciddi ziyan dəymişdir. Dəymiş ziyanın hesablanması, bərpası, həmin ərazilərdə rabitə xidmətlərinin göstərilməsində yaranmış problemlərin operativ şəkildə aradan qaldırılması, Araz çayının yeni qolunun məcrasına düşən rabitə xətlərinin köçürülməsi işlərinin vaxtında yerinə yetirilməsi və rabitənin alternativ yollarla təşkili məqsədilə Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyinin rəhbərliyi ilə Fövqəladə Hallar, Maliyyə, İqtisadi İnkişaf nazirliklərinin, Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsinin və Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsinin mütəxəssislərinin iştirakı ilə sahə komissiyası yaradılmışdır. Komissiya tərəfindən Kür və Araz çaylarının daşması nəticəsində sahil zolağında yerləşən rayonların yaşayış məntəqələrində rabitə xətlərinə, bina və qurğulara, poçt infrastrukturuna dəymiş ziyanın inventarizasiyası aparılaraq aktlar tərtib olunmuş və ziyanın həcmi müəyyənləşdirilmişdır.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 09 iyul 2010-cu il tarixli Sərəncamına uyğun olaraq, təbii fəlakət zonasında rabitə infrastrukturuna dəymiş ziyanın qısa müddətdə aradan qaldırılması və rabitənin bərpası üçün kompleks tədbirlərin görülməsi məqsədilə Tədbirlər Planı hazırlanmış və rabitə müəssisələrinin səyləri birləşdirilərək zəruri tədbirlər görülməyə başlanılmışdır. Qeyd edim ki, Tədbirlər Planı üzrə dəymiş ziyanın aradan qaldırılması və yaşayış məntəqələrində rabitənin bərpası istiqamətində artıq xeyli işlər görülmüş və bu işlər davam etdirilir.

- Əli müəllim, bildiyimiz kimi, ölkəmiz nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların üzvüdür. Dövlət rəsmisi olaraq siz də müvafiq beynəlxalq tədbirlərdə iştirak edirsiniz. Bilmək istərdik ki, ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin həyata keçirdiyi uğurlu siyasətin nəticələri, o cümlədən, rabitə və informasiya texnologiyaları sahəsindəki inkişaf beynəlxalq miqyasda necə dəyərləndirilir?

- Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin həyata keçirdiyi uğurlu siyasət nəticəsində ölkəmiz rabitə və İKT sahəsinin inkişafı üzrə regionda lider olmaqla yanaşı, 2009-cu ildə Dünya İqtisadi Forumu (Davos) göstəricilərinə əsasən MDB məkanında da liderliyini qoruyub saxlamışdır.

Həyata keçirilən dövlət proqramları ilə yanaşı, yeni regional və transmilli layihələrin reallaşdırılması təşəbbüsləri, habelə, beynəlxalq sərgi və konfransların təşkili ölkəmizin beynəlxalq arenada novator və perspektivli dövlət kimi tanınmasına rəvac vermişdir.

Rəqəmli uçurumun aradan qaldırılmasına yönəlmiş tədbirlər, Regional İnnovasiya Zonalarının yaradılması, “TASİM” layihəsinin reallaşdırılması və digər beynəlxalq əməkdaşlığa, o cümlədən, Azərbaycanın dünya iqtisadiyyatına inteqrasiyasına təkan verəcək digər tədbirlər ölkəmizin inkişafının beynəlxalq miqyasda dəyərləndirilməsində xüsusi çəkiyə malikdir. Xüsusilə, “TASİM” layihəsinin BMT tərəfindən dəstəklənərək bu layihəyə dair xüsusi qətnamənin qəbul edilməsi aparılan işlərin düzgün istiqamətdə olduğunu və yaxın gələcəkdə yüksək nəticələr əldə olunacağına dəlalət edir.

Yaxın gələcəkdə ölkəmizin öz süni peyklərini orbitə buraxması ilə artıq Azərbaycan kosmik sənayeyə malik ölkələr sırasına çıxaracaqdır ki, bu da öz növbəsində rabitə və İKT sahəsinə keyfiyyətcə yeni müstəviyə keçid deməkdir. Bütün bu tədbirlər müvafiq beynəlxalq təşkilatlarla sıx və qarşılıqlı əməkdaşlıq çərçivəsində həyata keçirilir və bu əlaqələrin inkişafı ölkə rəhbərliyi tərəfindən İKT siyasətinin prioritet istiqamətlərindən hesab edilmişdir. Bu sahədə aparıcı təşkilatlardan olan Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqının baş katibi cənab Həmədan Ture təşkilata rəhbərliyi dövründə daim ölkəmizə isti münasibəti ilə fərqlənmiş, dəfələrlə Azərbaycana səfərlər etmiş və BTİ ilə yeni, daha yüksək səviyyədə əməkdaşlığın əsasını qoymuşdur. Cənab H.Ture son illər Azərbaycanda İKT sahəsinin inkişafına yönəlmiş bir çox tədbirlərdə yaxından iştirak etmiş və BTİ-də ölkəmizin nüfuzunun yüksəlməsində Azərbaycana dəstək olmuşdur. Artıq Azərbaycanın BTİ-də üzvlük mərhələsindən keyfiyyətcə yeni - idarəedicilər sırasına keçməsinin zamanın tələbi olduğunu nəzərə alaraq, cari ildə keçiriləcək BTİ-nin Səlahiyyətli Konfransında ölkəmizin namizədliyinin irəli sürülməsini tövsiyə etmişdir. Ölkəmizə səfərləri zamanı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin cənab H.Tureni qəbul edərək ölkəmizdə İKT sahəsinin mövcud vəziyyəti, inkişaf istiqamətləri və beynəlxalq əməkdaşlıq perspektivlərinə dair fikir mübadiləsi aparması ölkə rəhbərliyinin beynəlxalq təşkilatlar, o cümlədən, BTİ ilə əlaqələrin yüksək səviyyədə qurulmasında maraqlı olduğuna bariz nümunədir.

Beynəlxalq əməkdaşlığın həyata keçirildiyi və təşviq olunduğu daha bir müstəvi - 15 ildən artıq fəaliyyət göstərən “Bakutel” sərgi-konfransıdır. Öz miqyasına və əhəmiyyətinə görə MDB və Yaxın Şərq məkanında xüsusilə seçilən sərgidə hər il müxtəlif ölkələrdən sahə administrasiya başçılarının, dövlət və özəl sahə təşkilatlarının iştirakı tədbirin əhəmiyyətinin göstəricisidir. Sərgi ilə bərabər, müxtəlif konfrans və seminarların keçirilməsi, iştirakçılar arasında qarşılıqlı təcrübə mübadiləsinin aparılmasına şərait yaratmaqla yanaşı, ölkəmiz haqqında beynəlxalq miqyasda təşəkkül tapmış müsbət imicin möhkəmlənməsinə də töhfə vermiş olur. Təbii ki, sərginin təşkilində və keçirilməsində ən əlamətdar hadisə ölkə rəhbərinin diqqət və qayğısı, cənab Prezidentin şəxsən iştirakı ilə sərginin əhəmiyyətini yüksəltməsidir.

Yeni Azərbaycan.- 2010.- 19 avqust.- S. 3.