Azərbaycanla Ukrayna köhnə tərəfdaşlar və mehriban dostlardır

İki ölkə arasında ikitərəfli münasibətlər hər zaman yüksək səviyyədə olub

Məlum olduğu kimi, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev aprelin 21-də Ukrayna Baş nazirinin birinci müavini, iqtisadi inkişaf və ticarət naziri Andrey Klyuyevi qəbul edib. Görüşdə Azərbaycan ilə Ukrayna arasında əlaqələrin müxtəlif istiqamətlərdə, o cümlədən, iqtisadi sahədə uğurla inkişaf etdiyi bildirilib. İqtisadi əlaqələrimizin genişlənməsində hökumətlərarası birgə komissiyanın rolu qeyd olunaraq bu baxımdan komissiyanın Bakıda keçirilən 9-cu iclasının önəmi vurğulanıb. Söhbət zamanı, Azərbaycanla Ukrayna arasında ikitərəfli münasibətlərin bundan sonra da genişlənəcəyinə əminlik ifadə olunub.

Ümumiyyətlə, Azərbaycanla Ukrayna arasında bütün dövrlərdə formalaşmış normal əməkdaşlıq mühiti son illərdə dinamizm və inteqrasiya baxımından geniş xarakter alıb. Hər iki ölkə siyasi-iqtisadi, humanitar sahələrdə səmimi dostluq əlaqələrinin əsaslı təməllərini qoyublar. Bu illər ərzində əməkdaşlığın hüdudlarının genişlənməsi dövlətlərarası münasibətlərin formatını MDB çərçivəsindən kənara çıxararaq, ikitərəfli əlaqələrin dərinləşməsinə möhkəm baza yaradıb. Bunun nəticəsidir ki, ölkələr arasında ticarət dövriyyəsi son illər ərzində əhəmiyyətli dərəcədə artmaqdadır. Belə ki, Azərbaycan Ukraynadan, əsasən, metallurgiya, maşınqayırma, kənd təsərrüfatı texnikası idxal edir, bu ölkəyə neft-kimya və aqrar-sənaye məhsulları ixrac edir. Eyni zamanda, bu ölkənin enerjiyə olan tələbatının ödənməsində Azərbaycandan idxal etdiyi neft mühüm rol oynayır.

Dost ölkələr bir-birinin mədəniyyətinə, dilinə çox böyük hörmət və qayğı ilə yanaşırlar. Məsələn, Azərbaycanda Ukrayna dili öyrənilir. Bu da, dost ölkənin mədəniyyət və incəsənəti ilə daha yaxından tanış olmağa imkan yaradır. Ukraynanın dahi oğlu Taras Şevçenkonun və Lesya Ukrainkanın ölkəmizdə abidələrinin ucaldılması da Azərbaycanda Ukraynaya xoş münasibət olmasından xəbər verir. Ukraynada da xalqımıza böyük hüsn-rəğbət göstərilir. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin bu ölkədə abidəsinin ucaldılması və Kiyev şəhər sovetinin qərarı ilə həmin abidənin yerləşdiyi parka Heydər Əliyevin adının verilməsi iki ölkə arasında dostluq münasibətlərinin yüksələn xətt üzrə inkişaf etdiyindən xəbər verir.

Beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində münasibətlərə və qarşılıqlı siyasi əlaqələrə gəldikdə isə, ekspertlərin də vurğuladıqları kimi, onlar ən yüksək səviyyədədir. İstər BMT-də, istərsə də digər beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində Ukrayna hər zaman Azərbaycanı, Azərbaycan isə Ukraynanı dəstəkləyib.

Bir sözlə, vurğulamaq yerinə düşər ki, ikitərəfli münasibətlərin inkişafı istər Azərbaycan Respublikasının, istərsə də Ukraynanın xarici siyasətində həmişə xüsusi yer tutub. Bunu ilk növbədə qarşılıqlı faydalı iqtisadi, siyasi, elmi, texnoloji və əlbəttə ki, mədəni əməkdaşlığın böyük imkanları şərtləndirir. İki ölkənin nadir geosiyasi mövqeyi də bu mənada əhəmiyyətli amildir. Daha dəqiq desək, Ukrayna Avropa və Asiya arasında əsas yolların və əlaqələrin kəsişməsində yerləşir. Şərqlə Qərbin qovuşuğunda yerləşən Azərbaycan isə müxtəlif sivilizasiyalar və mədəniyyətlər arasında mühüm körpü rolunu oynayır. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin ötən ilin oktyabrında Ukraynaya səfəri zamanı, habelə bu ilin əvvəlində Davosda təşkil edilən Ümumdünya İqtisadi Forumu çərçivəsində iki dövlət başçısı arasında keçirilmiş görüşlər də bunu təsdiq edib. Həmin görüşlərdə hər iki tərəf əməkdaşlığın genişləndirilməsi istiqamətində münasibətlərin açıq, niyyətlərin ciddi olduğunu nümayiş etdirib, həmçinin, Ukrayna ilə Azərbaycanın köhnə tərəfdaşlar və mehriban dostlar olduğu vurğulanıb. O da qeyd olunub ki, ölkələr arasında ikitərəfli münasibətlər həmişə yüksək səviyyədə olub.

Prezidentlərin ötən ilki Kiyev görüşündə bildirilib ki, Ukrayna əhəmiyyətinə görə Azərbaycanın ikinci ticarət tərəfdaşıdır və tərəflər əldə olunmuş nəticələrlə kifayətlənmək niyyətində deyillər. Qeyd olunub ki, Ukrayna ilə Azərbaycan ticarət-iqtisadi əməkdaşlıqdan başqa, iki ölkənin xalqları arasında əsrlər boyu inkişaf edən humanitar əlaqələrin geniş spektrinin reallaşmasına qarşılıqlı maraq göstərirlər.

İki ölkə arasındakı əməkdaşlığı yüksək dəyərləndirən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev demişdir: “Xalqlarımız arasında dostluq, qardaşlıq münasibətləri mövcuddur. Əsrlər boyu biz fəal qarşılıqlı fəaliyyət göstərmişik, dostluq etmişik, birlikdə işləmişik. Dövlətimiz müstəqillik əldə etdiyi andan biz həmişə tərəfdaş, dost olmuşuq. Bu gün bu tərəfdaşlıq strateji səviyyəyə yüksəlmiş, gələcək inkişafımızı və əməkdaşlığımızı şərtləndirir”.

Öz növbəsində, Ukrayna prezidenti Viktor Yanukoviç də xalqlarımız arasında dərin köklərə bağlı olan əlaqələrin mövcudluğundan məmnunluğunu ifadə etmişdir: “Biz başa düşürük ki, bu gün Azərbaycan Xəzər regionunda və bütövlükdə Asiya bölgəsində çox ciddi mövqe tutur. Biz Azərbaycanı çox yaxşı, köhnə, yaxın tərəfdaş və dost hesab edirik. Bizim münasibətlərimiz həmişə sabit və səmimi olmuşdur. Ən başlıcası isə Azərbaycan və Ukrayna xalqlarının qədim ənənələri vardır. Bu xoş münasibətlərin kökləri yüzilliklərə gedib çıxır”.

Əksər ekspertlərin də vurğuladıqları kimi, Azərbaycandan Ukraynaya enerji daşıyıcılarının nəqli məsələsi tərəflər arasında iqtisadi əməkdaşlığın əhəmiyyətini daha da artırıb. Xatırladaq ki, cari il yanvarın 28-də tərəflər Ukrayna ərazisinə sıxılmış təbii qazın çatdırılmasının təşkili üzrə əməkdaşlıq haqqında Memorandum imzalayıblar. Bir müddət öncə isə bəlli olub ki, Ukrayna Azərbaycandan 2014-cü ilədək, ilkin olaraq, ildə 2 milyard kubmetr təbii qaz alacaq, 2015-ci ildə isə bu həcm 5 milyard kubmetrədək artırılacaq. Lakin bu da son deyil. Ukraynanın iqtisadi islahatlar komitəsinin “Milli layihə” işçi qrupunun rəhbəri Vladislav Kaskivin sözlərinə görə, Ukrayna sıxılmış təbii qazın alınmasının həcmini 2017-ci ilədək 7 milyard kubmetrə çatdırılmasını planlaşdırır.

Son olaraq qeyd edək ki, Azərbaycan-Ukrayna əməkdaşlığı təkcə hər iki ölkənin inkişafı baxımından deyil, həmçinin, regionda sülhün və sabitliyin təmin olunmasında da xüsusi əhəmiyyət daşıyır.

RUHİYYƏ

Yeni Azərbaycan.- 2011.- 23 aprel.- S.11.