İmişli rayonu yüksək iqtisadi inkişaf mərhələsində

Son illər ərzində görülən mütərəqqi işlər nəticəsində rayonda güclü sənaye potensialı yaradılıb, bölgəyə investisiya qoyuluşları əsaslı şəkildə artıb

Ümummilli lider Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu və Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilən daxili və xarici siyasət kursu Azərbaycanı nəinki regionun liderinə, eyni zamanda, dünyanın ən yüksək sürətlə inkişaf edən dövlətinə çevirib. Bu uğurlu siyasətin nəticəsidir ki, hazırda Azərbaycanın bütün guşələrində böyük tərəqqi hiss edilməkdədir. Prezident İlham Əliyevin imzaladığı regionların sosial-iqtisadi inkişafı üzrə Dövlət proqramları Azərbaycanın inkişafına böyük təkan verib. Bundan başqa, dövlət başçısının səfər etdiyi hər bir şəhər və rayonda yerli strukturların rəhbərlərinə sosial-iqtisadi inkişafa nail olmaq üçün verdiyi xüsusi tapşırıqlar da diqqət mərkəzindədir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin sədrliyi ilə Nazirlər Kabinetinin 2011-ci ilin birinci yarısının sosial-iqtisadi yekunlarına həsr olunmuş iclasındakı nitqində dövlət başçısının dərin məzmunlu və proqram xarakterli tövsiyələri, sosial-iqtisadi inkişafla bağlı söylənilən faktlar və rəqəmlər belə bir fikri bir daha təsdiq edir ki, Azərbaycan nəinki regionda, hətta bütün dünyada aparıcı ölkə, Beynəlxalq Valyuta Fondunun və Dünya Bankının hesabatlarına əsasən isə bir nömrəli islahatçı ölkə kimi tanınıb. Dünyada baş verən maliyyə və iqtisadi böhrana baxmayaraq, Azərbaycan yüksək makroiqtisadi göstəricilərini qorumaqdadır. Bu inkişaf özünü rayonlarımızın həyatında baş verən müsbət dəyişikliklərdə də göstərir. Son illərdə böyük inkişaf yolu keçən rayonlarımızdan biri də İmişli rayonudur.

İmişlidə tikinti-quruculuq işləri geniş vüsət alıb

Şübhəsiz ki, regionlarımızın yüksək inkişafında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən Dövlət proqramları əsas rol oynayıb. Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət proqramlarının uğurla icrası İmişli rayonunun da son illər ərzində böyük inkişaf yolu keçməsini şərtləndirib. Belə ki, Azərbaycan Prezidentinin 14 aprel 2009-cu il tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”nın icrası ilə bağlı 2011-ci ilin birinci yarısında İmişli rayonunda xeyli iş görülüb. Xüsusilə, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 05 may 2011-ci il tarixdə İmişli rayonuna səfəri imişlilər üçün əsl bayrama çevrilib, səfər çərçivəsində Prezidentin Olimpiya İdman Kompleksinin, İmişli-Qaravəlili-Mirili avtomobil yolunun, Araz çayının yeni qolu üzərindəki körpünün, Qarışıq Yem zavodunun, Bitki Yağları zavodunun, Çuğundur Yem qurutma zavodunun, 40 min tonluq xammal anbarının açılışında və Kəllə qənd zavodunun təməlqoyma mərasimində iştirak etməsi rayon sakinlərini daha əzmlə və böyük məhsuldarlıqla çalışmağa sövq edir.

Ümumiyyətlə, Dövlət proqramları çərçivəsində rayonda görülən işlər müsbət nəticələrini verməkdədir. Belə ki, son dövrlərdə rayonda taxılçılığın inkişaf etdirilməsi üçün Bəhrəmtəpə qəsəbəsi ərazisində 50 min tonluq taxıl anbarının, damazlıq yumurta istehsalının artırılması məqsədilə Qaragüvəndikli kəndi yaxınlığında inşa olunan “Araz Damazlıq quşçuluq” MMC-nin yeni sexlərinin, Yanğından mühafizə deposunun, Bioloji təhlükəsizlik laboratoriyasının, şəhərin giriş qapısının, 120 şagird yerlik Əliyetməzli və əsaslı təmir olunmuş Rəsullu kənd orta məktəblərinin tikintisi, M.Əzizbəyov küçəsində müasir işıqlandırma sisteminin quraşdırılması işi başa çatıb, “Access” Bankın rayon filialı fəaliyyətə başlayıb. 2010-cu ildən əsaslı təmirinə başlanılmış rayon Mərkəzi Xəstəxanasının əsaslı təmiri davam etdirilib, 220 şagird yerlik Şahverdili kənd orta məktəb binasının tikintisində son tamamlama işləri aparılır.

Bundan başqa, 3,5 km-lik Bəcirəvan avtomobil yolu əsaslı təmir olunub, Ağsu-Kürdəmir-Bəhrəmtəpə avtomobil yolunun 29 km-lik İmişli hissəsinə asfalt örtük qoyulması davam etdirilir. Çaxırlı kənd orta məktəbinin tikintisi üçün lazımi hazırlıq işləri görülüb. Bəcirəvan, Xoşçobanlı və Qaravəlili kənd orta məktəb binaları təmir edilib. Qızılkənd kənd xəstəxanasının uşaq şöbəsində və Aranlı kənd xəstəxanasının doğum şöbəsində təmir işləri aparılıb. 2011-ci ilin birinci yarısında rayon mədəniyyət sarayında və Heydər Əliyev mərkəzində təmir işləri aparılıb, bütövlükdə mədəniyyət müəssisələri üzrə 36 min manatlıq təmir işləri görülüb, 2 min manat dəyərində inventar alınıb. Kəndlərin su təchizatını yaxşılaşdırmaq, əhalini ekoloji cəhətdən təmiz içməli su ilə təmin etmək məqsədilə rayonun Cəfərli və Qaravəlili kəndlərində modul tipli su təmizləyici qurğular quraşdırılıb, Məmmədli, Otuziki, Şahverdili kəndlərində bu məqsədlə torpaq sahələri ayrılıb, layihə-smeta sənədləri hazırlanıb.

Birinci Dövlət Proqramının icrasına başlanan dövrdən hal-hazıra kimi rayon üzrə 16456 iş yeri açılıb ki, onun da 11301-i daimi iş yerləridir. 2011-ci ilin 6 ayında isə 501 iş yeri açılıb ki, onun da 199-u daimi iş yerləri olub.

Rayonda ümumidaxili məhsul istehsalı 40,4 faiz artıb

2011-ci ilin birinci yarısında İmişli rayonunun sosial-iqtisadi inkişafında da bir sıra uğurlu nəticələr əldə olunub. Belə ki, 2011-ci ilin birinci yarısında iqtisadiyyatın əsas sahələri üzrə 146,8 milyon manatlıq məhsul istehsal edilib və ya xidmət göstərilib ki, onun 68,3 milyon manatı və ya 46,6 faizi sənaye, 32,5 milyon manatı və ya 22,2 faizi kənd təsərrüfatı, 27,8 milyon manatı və ya 19 faizi tikinti, 14,2 milyon manatı və ya 9,7 faizi ticarət və iaşə, 3,6 milyon manatı və ya 2,5 faizi nəqliyyat, 0,3 milyon manatı və ya 0,2 faizi rabitə müəssisələrinin payına düşür. Rayon üzrə ümumidaxili məhsul istehsalı ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 42,3 milyon manat və ya 40,4 faiz artıb, həmin artım tikintidə 4,3 dəfə, sənayedə 42 faiz, rabitədə 12 faiz, nəqliyyatda isə 4,5 faiz təşkil edib.

Ümumiyyətlə, rayonda aparılan düzgün sosial-iqtisadi siyasət nəticəsində son 7 ildə sənaye məhsullarının həcmi 14,8 dəfə, tikinti-quraşdırma işlərinin həcmi 25,1 dəfə, əsas kapitala yönəldilən investisiyalar 16,5 dəfə, bütövlükdə ümumidaxili məhsul istehsalı 4,3 dəfə artıb. Büdcənin gəlirləri 4,4 dəfə, xərcləri isə 4,2 dəfə artaraq büdcə gəlirləri 16,2 milyon manata çatıb, orta aylıq əmək haqqı 234,4 manat təşkil edib. Həmin müddət ərzində rayonda 27 yeni məktəb binası tikilib, 9 məktəbdə əsaslı təmir işləri aparılıb.

Bütün rayonlarımız kimi, İmişli rayonuna da hesabat dövründə investisiya qoyuluşu əsaslı şəkildə artıb. Belə ki, 2011-ci ilin 6 ayında bütün maliyyə mənbələri hesabına rayon iqtisadiyyatının və sosial sahənin inkişafı üçün 34,8 milyon manat həcmində investisiya qoyulub ki, bu da ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 19,8 milyon manat və ya 2,3 dəfə çoxdur. İnvestisiyanın 19,3 milyon manatı və ya 55,4 faizi idarə, müəssisə və təşkilatların vəsaitləri, 1,7 milyon manatı və ya 4,8 faizi əhalinin xüsusi vəsaitləri, 13,8 milyon manatı və ya 39,8 faizi isə büdcə təşkilatlarının vəsaitləridir. İnvestisiyanın 21,5 milyon manatı və ya 61,7 faizi istehsal təyinatlı obyektlərin, 13,3 milyon manatı və ya 38,3 faizi isə qeyri-istehsal təyinatlı obyektlərin tikintisinə yönəldilib. 2011-ci ilin 6 ayı ərzində görülmüş podrat işlərin həcmi 772,9 min manat olub ki, onun da 502,3 min manatı və ya 64,9 faizi avtomobil yollarının əsaslı və cari təmir işləridir.

Təbii fəlakətin fəsadları qısa vaxt ərzində aradan qaldırıldı

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin kənd təsərrüfatının inkişafı üçün qəbul etdiyi qərarlar və onların icrası bu sahədə əsaslı dönüş kimi qiymətləndirilə bilər. İmişli rayonunda kənd təsərrüfatının inkişafı istiqamətində görülən işlər öz məntiqi nəticəsini verməkdədir. Sirr deyil ki, cəmi bir il öncə təbii fəlakət İmişli rayonuna da çox ciddi ziyan vurmuşdu. Hətta bir çoxları bu fəlakətin ağır nəticələrinin aradan qaldırılması üçün bir neçə il vaxt tələb olunacağı yönündə pessimist proqnozlar da səsləndirirdilər. Amma dövlətin iradəsi və görülən təxirəsalınmaz tədbirlər bu proqnozları alt-üst etdi. Selin ziyan vurduğu ərazilərdə məskunlaşan sakinlərin üzləşdiyi problemlər qısa vaxt ərzində tam aradan qaldırıldı, onlara dəymiş ziyanı dövlət ödədi.

İmişli rayonunda Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 09 iyul 2010-cu il tarixli, 197s saylı Sərəncamının icrası ilə əlaqədar olaraq təbii fəlakətin nəticələrinin aradan qaldırılması ilə bağlı 669 fərdi yaşayış evi tikilib sakinlərin istifadəsinə verilib. Həmçinin, 287 evdə bərpa-gücləndirmə işləri nəzərdə tutulub, ondan 20-sində tikinti işləri başa çatdırılıb. 178 evdə təmir işləri nəzərdə tutulub və bununla bağlı vətəndaşlara 241800 manat məbləğində kompensasiyaları ödənilib. Ümumilikdə, təbii fəlakət nəticəsində evlərinə ziyan dəymiş 1078 ailəyə 993500 manat məbləğində kompensasiya ödənilib.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 04 mart 2011-ci il tarixli, 71s saylı Sərəncamının icrası ilə əlaqədar olaraq rayon ərazisində əkin sahələri su altında qalmış 1027 nəfər torpaq mülkiyyətçisinə isə 405842,5 manat məbləğində kompensasiya ödənilib. Hazırda təbii fəlakətin nəticələrinin aradan qaldırılması istiqamətində işlər davam etdirilir. Bundan başqa, bu kimi hallardan mümkün qədər sığortalanmaq üçün də rayon rəhbərliyi tərəfindən müxtəlif tədbirlər həyata keçirilməkdədir. Belə ki, bu ilin ilk yarısında Kür-Araz çaylarında mühafizə bəndlərini möhkəmləndirmək məqsədilə 212 kubmetr həcmində betonla, 510 kubmetr həcmində sahilbərkitmə, 7,6 km uzunluğunda 191,9 min kubmetr həcmində torpaqtökmə işləri görülüb. Yeni layihə üzrə Kür çayı boyunca 27,8 km məsafədə bəndlərin möhkəmləndirilməsi işləri başa çatdırılıb.

Kənd təsərrüfatının inkişafı rayon rəhbərliyinin diqqət mərkəzindədir

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 23 yanvar 2007-ci il tarixli Sərəncamı ilə kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına dövlət büdcəsi hesabına maliyyə yardımı verilməsi kimi mühüm dövlət tədbiri kənd təsərrüfatının inkişafında əsaslı dönüş kimi qiymətləndirilə bilər. İmişli rayonunda da kənd təsərrüfatının inkişafı istiqamətində görülən işlər öz məntiqi nəticəsini verməkdədir. Belə ki, 2011-ci ilin məhsulu üçün 15850 hektar sahədə taxıl əkilib, o cümlədən, 4666 hektar sahədə arpa, 11184 hektar sahədə isə buğda səpini aparılıb. 01 iyul 2011-ci il tarixə 460 hektar sahədə kartof, 580 hektar sahədə tərəvəz, 609 hektar sahədə bostan, 5432 hektar sahədə yonca, 5 hektar sahədə günəbaxan, 594 hektar sahədə şəkər çuğunduru, 3119 hektar sahədə pambıq, 336 hektar sahədə isə qarğıdalı bitkiləri əkilib. Cari ilin 6 ayında ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə buğda əkini 4104 hektar, arpa əkini 694 hektar, pambıq əkini 425 hektar, kartof əkini 10 hektar, yonca əkini 1420 hektar, qarğıdalı əkini 135 hektar artıb.

01 iyul 2011-ci il tarixə 11377 hektar sahənin taxılı biçilib, 31,3 min ton məhsul toplanaraq məhsuldarlıq 27,5 sentner təşkil edib, ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə məhsul istehsalı artıb. Cari ilin 6 ayında 3342 ton kartof, 2058 ton tərəvəz, 207 ton meyvə tədarük olunub, müqayisədə kartof istehsalı 129 ton, tərəvəz istehsalı 49 ton, meyvə istehsalı isə 4 ton artıb. Bu sahədə işlər davam etdirilir.

Əkinçilik sahəsində əldə olunan bu yüksək nəticələr heyvandarlıq sahəsində də özünün məntiqi davamını tapıb. Belə ki, dövlətimizin diqqət və qayğısı sayəsində rayon rəhbərliyi tərəfindən həyata keçirilən təxirəsalınmaz tədbirlər nəticəsində rayonda heyvandarlığın inkişafı təmin edilib, iribuynuzlu mal-qaranın sayı 85364 başa, xırda buynuzlu davarların sayı isə 229900 başa çatıb. Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə iribuynuzlu mal-qaranın sayı 4805 baş, xırda buynuzlu davarların sayı isə 3019 baş artıb. Carı ilin 6 ayında 4366 ton diri çəkidə ət, 19509 ton süd, 18570 min ədəd yumurta, 292 ton yun istehsal olunub, 2010-cu ilin müvafiq dövrünə nisbətən ət istehsalı 411 ton, süd istehsalı 1572 ton, yun istehsalı 3 ton, yumurta istehsalı isə 3883 min ədəd artıb.

Əhalinin elektrik enerjisi, qaz və içməli su ilə təminatı istiqamətində təxirəsalınmaz tədbirlər görülür

Etiraf olunmalıdır ki, görülən böyük işlərə baxmayaraq, bu gün bir sıra rayonların ucqar kəndlərində vətəndaşların enerji ilə fasiləsiz təmin olunmasında müəyyən çatışmazlıqlar var. Bu da bir sıra obyektiv və subyektiv səbəblərlə bağlıdır. Elə İmişli rayonunda da bəzi ucqar kəndlərin sakinlərini ən çox narahat edən məsələlərdən biri təbii qaza olan tələbatın yetərincə ödənməməsi idi. Amma deyə bilərik ki, artıq bununla bağlı şikayətlərə də son veriləcək. Çünki çox yaxın perspektivdə qaz problemi İmişli sakinləri üçün tarixdə qalacaq. Elə bu məqsədlə rayon rəhbərliyi tərəfindən geniş işlər həyata keçirilməkdədir. Belə ki, cari ilin 6 ayı ərzində daha 190 abonentin evinə təbii qaz xətti çəkilib. Hazırda 4955 abonent təbii qazdan istifadə edir. Şəhərin bir çox küçələrində yeni qaz xətti çəkilib, təmir-bərpa işləri aparılıb, müdaxilə və itkilərin qarşısının alınması məqsədilə 520 ədəd qaz sayğacı həyətyanı sahələrdən küçəyə çıxarılıb. Hazırda şəhərin M.Müşfiq, Araz küçələrində və Cəfərli kəndi istiqamətində polietilen boru xəttinin çəkilişi davam etdirilir.

Əhalinin elektrik enerjisi ilə fasiləsiz təmin olunması məqsədilə də təxirəsalınmaz tədbirlər görülməkdədir. Belə ki, İmişli şəhərində 0,4 kv-luq elektrik veriliş xətlərinin SİP kabeli ilə əvəz olunması, qabaqcadan ödənişli SMART-kart tipli sayğacların quraşdırılması işləri davam etdirilib, 2011-ci ilin 6 ayında 769 ədəd, cəmi 8112 ədəd SMART-kart tipli sayğaclar quraşdırılıb. Rəsullu yarımstansiyasındakı 10 kv-luq xətlərdə əsaslı təmir işləri aparılıb, rayon üzrə 50 ədəd dəmir-beton dayaqlar, 47 ədəd ağac dayaqlar yenilərilə əvəz olunub, 7 ədəd müxtəlif gücdə olan transformatorlar əsaslı, 8 ədəd transformatorlar isə cari təmir olunub.

İmişli Su-kanal idarəsi tərəfindən idarənin balansındakı su və kanalizasiya xətlərində müəyyən təmir işləri aparılıb, 1 saylı Fin qəsəbəsində məskunlaşmış məcburi köçkünlərin istifadəsində olan 1 ədəd dərinlik su nasosu yenisi ilə əvəz olunub. İdarənin həyətində və Bəhrəmtəpə qəsəbəsində yerləşən artezian quyularının ətrafında abadlıq işləri görülüb.

İmişli sakinləri görülən işləri yüksək qiymətləndirir

Təbiidir ki, rayonda görülən belə yüksək işlər İmişli ictimaiyyəti tərəfindən rəğbətlə qarşılanır. Heç də təsadüfi deyil ki, İmişli sakinləri bütün dövrlərdə Azərbaycan dövlətinə və dövlətçiliyimizə sədaqət göstərib, xalqımızın daha da yaxşı yaşamasını, dövlətimizin güclənməsini təmin edən siyasi kursu fəal müdafiə edirlər. Rayon sakinlərinin Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyini əldə etdiyi dövrdən bu yana keçirilən bütün seçkilərdə Azərbaycan dövlətçiliyinin banisi, xalqımızın Ümummilli lideri Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu siyasi kursa və bu kursu həyata keçirən insanlara səs verməsi də məhz bu fikri sübut edir. İmişlililər, həmçinin, son illərdə rayonda görülən böyük işləri və əldə olunan müsbət nəticələri də yüksək qiymətləndirirlər. Rayon rəhbərliyi isə dövlətimizin yaratdığı imkanlardan istifadə edərək İmişlinin gələcəkdə daha yüksək inkişaf etmiş və Azərbaycanın güclü sənaye potensialına sahib olan bir mərkəzə çevrilməsi üçün əməli fəaliyyəti davam etdirəcəyini vəd edir.

Aqşin ŞAHİNOĞLU

Yeni Azərbaycan.- 2011.- 13 avqust.- S. 7.