Azərbaycanın
iqtisadi inkişafı mədəniyyət və turizm sahələri
üçün böyük
perspektivlər vəd edir
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Aparat rəhbəri
Firudin Qurbanov www.yap.org.az saytına müsahibə verib:
- Firudin müəllim, bir neçə gün öncə
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin
yaradılmasının beş ili tamam oldu. Ötən beş
il ərzində nazirlik qarşısına qoyduğu vəzifələrin
həllinə nə dərəcədə nail ola bilib?
- Bildiyiniz kimi, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi
beş il öncə-2006-cı ilin 30 yanvar tarixində Azərbaycan
Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamına əsasən
yaradılıb. Azərbaycan Prezidentinin mədəniyyət və
turizm sahələrinin inkişafı ilə bağlı son
beş ildə qəbul etdiyi çoxsaylı Fərman və sərəncamlarını
əldə rəhbər tutan Mədəniyyət və Turizm
Nazirliyi Azərbaycan dövlətinin mədəniyyət və
turizm siyasətinin ardıcıl surətdə həyata
keçirilməsinin təmin olunması üçün
yarandığı gündən, incəsənət, mədəni
irsin qorunması, kinematoqrafiya, nəşriyyat işi, elm və
təhsil, turizm, beynəlxalq əlaqələr, mədəniyyət
və turizm obyektlərinin tikintisi, yenidən qurulması və
müasir avadanlıqlarla təchiz olunması sahəsində
konkret tədbirlər görüb, bir çox uğurlu nəticələrə
imza atıb. Son beş ildə Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən
teatr, kino, muzey, kitabxana və turizmin inkişafını təmin
edən 5 Dövlət Proqramı, 300-dən çox Fərman
və Sərəncam imzalanıb.
Bu nazirliyin yaradılmasında bir xüsusi məqam
vurğulanmalıdır ki, ilk dəfə idi ki, iki sahə belə
bir formatda bir qurumda təmsil olunurdu. Nəzərə alsaq ki,
mədəniyyət və turizm sahələri arasında
sıx əlaqələr mövcuddur və hər iki sahə
biri digərini dəstəkləməklə inkişaf əldə
edir, bu qərarın uzaqgörənliyi bizim üçün
aydın olar. Yaranmasının ilk beşilliyinin nəticələri
də göstərir ki, nazirlik qısa müddət ərzində
öz işində uğurlu nəticələr əldə
edib. Ölkəmizdə həm mədəniyyət, həm də
turizm sahələri çox sürətli inkişaf
yolundadır.
- Azərbaycan xalqının mədəni irsinin
qorunması və təbliğ olunması istiqamətində
Heydər Əliyev Fondunun fəaliyyəti haqqında nə deyə
bilərsiniz?
- Əlbəttə, qeyd etdiyiniz sahədə Heydər Əliyev
Fondunun fəaliyyətini xüsusi qeyd etmək lazımdır.
Fondun rəhbəri, YUNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı
səfiri, millət vəkili Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü
ilə ölkəmizdə bir sıra beynəlxalq tədbirlər,
eləcə də, mədəni irsimizlə bağlı
çox mühüm layihələr həyata keçirilib.
Qeyd etmək istəyirəm ki, bu sahədə nazirliyimiz Heydər
Əliyev Fondu ilə yaxından əməkdaşlıq edir. Məlumat
üçün bildirim ki, Azərbaycan bir çox Beynəlxalq
festival və müsabiqələrə ev sahibliyi edib.
Onların sırasında Şostakoviç Festivalı,
“Karvan” Beynəlxalq musiqi layihəsi, I, II, III, IV Beynəlxalq
Rostropoviç festivalları, Bakı Beynəlxalq Caz
festivalları, Ü.Hacıbəyliyə həsr olunmuş I və
II Beynəlxalq Musiqi festivalları, Vokalçıların IV və
V Bülbül adına Beynəlxalq müsabiqəsi, I və
II Qəbələ Beynəlxalq Musiqi festivalları, Beynəlxalq
Teatr Konfransı və s. kimi beynəlxalq səviyyəli tədbirləri
xüsusi qeyd etmək olar.
Bir məqamı da qeyd etmək istəyirəm ki,
Bakı 2009-cu ildə İslam mədəniyyəti paytaxtı
elan olunmuşdu. Ümumiyyətlə, bütün bunlar Azərbaycan
mədəniyyətinə bir töhfədir. Bu çərçivədə
də bir sıra İslam ölkələrinin Azərbaycanda mədəniyyət
günləri keçirilib. Bunun nəticəsi olaraq, biz
İslam ölkələrinin, dünya mədəniyyəti ilə
də yaxından
Onu da xatırladım ki, 2008-ci ilin avqust-sentyabr
aylarında Qala Dövlət tarix-etnoqrafiya qoruğunun ərazisində
ölkənin birinci xanımı Mehriban Əliyevanın təşəbbüsü
ilə Heydər Əliyev Fondu tərəfindən Qala
Arxeoloji-Etnoqrafik Muzey Kompleksi yaradılıb. Kompleksin
açılışında Azərbaycan Respublikası
Prezidenti İlham Əliyev iştirak etmişdi.
- Kinematoqrafiya sahəsi də mədəniyyət və
incəsənətin mühüm bir hissəsidir. Bu istiqamətdə
hansı nəticələr əldə edilib?
- Qeyd edim ki, ötən beş il ərzində incəsənət
sahəsində nazirlik tərəfindən ölkədə
800-dən artıq beynəlxalq və respublika əhəmiyyətli
tədbir keçirilib. Biz kinematoqrafiya sahəsində də
böyük uğurlar əldə etmişik. Azərbaycanda
ötən beş ildə bir sıra sənədli filmlər
çəkilib istifadəyə verilib. Bir sıra filmlərimiz
beynəlxalq kinofestivallarda iştirakçı olub. Bir
neçə film festivallarda mükafatlar da əldə edib.
Artıq kino istehsalı ilə bağlı problemləri də
arxada qoymuşuq. Ölkəmizin iqtisadiyyatında əldə
olunan sürətli inkişaf, dövlət büdcəsinin
ildən-ilə artması kino sahəsinə də diqqətin
artmasına öz töhfəsini verib. Bu, ümumilikdə mədəniyyət
sahəsinə diqqətin daha da artmasına yol açıb.
Bilavasitə ölkə Prezidentinin dəstəyi sayəsində
bu nailiyyətlər əldə edilib. Bildiyiniz kimi, kinonun
inkişafı ilə bağlı Dövlət Proqramı təsdiq
olunub. Artıq qarşıdakı illərdə kinonun
inkişafı prosesi dövlətin himayəsi altında həyata
keçiriləcək.
- Bəs kitabxana və muzeylərin mövcud vəziyyəti
haqqında nə demək mümkündür?
- Kitabxana və muzey sahələrində də çox
böyük işlər görülüb. Hər iki sahənin
inkişafı ilə bağlı ölkə
başçısının müvafiq sərəncamları
var. Bu sərəncamlar son beş ildə kitabxana-informasiya
sistemində uğurlu yeniliklərin əldə olunmasına
şərait yaratdı. Mədəniyyət və Turizm
Nazirliyi sistemində M.F.Axundov adına Azərbaycan Milli,
C.Cabbarlı adına Respublika Gənclər, F.Köçərli
adına Respublika Uşaq, Respublika Gözdən Əlillər
kitabxanaları, regionlarda 8 şəhər və 64 rayon Mərkəzləşdirilmiş
Kitabxana Sistemi, Bakı şəhərində 74 kütləvi
kitabxana və 2 Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana
Sistemi, Naxçıvan MR-da isə 2 Respublika əhəmiyyətli
kitabxana və 7 MKS fəaliyyət göstərir. Ümumiyyətlə,
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin kütləvi
kitabxanalar şəbəkəsinə 164 müstəqil
kitabxana və 4200-dən artıq kitabxana filialı daxildir. Beş
il ərzində nazirlik sisteminə daxil olan 8 kitabxana əsaslı
təmir edilib. Respublikanın kitabxana fondlarında 35 milyon
nüsxədən çox kitab, jurnal, qəzet və digər
informasiya daşıyıcıları mühafizə olunur.
Muzey işinə gəlincə, deyə bilərəm ki,
ötən beş ildə Azərbaycanda 49 yeni muzey istifadəyə
verilib, bir sıra muzeylərdə əsaslı təmir
işləri. Sevindirici haldır ki, ölkəmizin bölgələrində
ən yüksək və müasir standartlara cavab verən
“Heydər Əliyev” muzeyləri fəaliyyət göstərir.
Bir neçə rayonda müasir standartlara cavab verən tarix
diyarşünaslıq muzeyləri tikilib istifadəyə
verilib. Dünyada analoqu olmayan bir muzey-Lerikdə
Uzunömürlülər Muzeyi fəaliyyət göstərir.
Bununla yanaşı, Bakıda Xalça Muzeyi inşa olunur və
bu muzeyin 2011-ci ilin sonunda istifadəyə verilməsi nəzərdə
tutulur.
- Mədəniyyət sahəsində investisiya
proqramlarının icrası hansı səviyyədədir?
- Əlbəttə, bu gün dövlətimizin
qayğısı nəticəsində mədəniyyət sahəsində
böyük investisiya proqramları həyata keçirilməkdədir.
Bildiyiniz kimi, beş il ərzində bir sıra mədəniyyət
ocaqları, mədəniyyət mərkəzləri təmir
edilib. Son 5 il ərzində, 7 teatr binası və
konsert-tamaşa salonu, Beynəlxalq Muğam Mərkəzi
tikilib istifadəyə verilib, nazirliyin tabeliyində fəaliyyət
göstərən 33 dövlət rəsm qalereyasının fəaliyyətinin,
maddi-texniki bazasının və bina təchizatının
yaxşılaşdırılması istiqamətində
lazımi işlər görülüb. Xatırladım ki,
Heydər Əliyev Sarayı, Gənc Tamaşaçılar
Teatrı, Rus Dram Teatrı, Kukla Teatrı, Milli Dram Teatrı əsaslı
şəkildə təmir olunub. Hazırda Musiqili Komediya
Teatrında təmir işləri davam etdirilir. Bundan başqa,
regionlarda bir sıra mədəniyyət binaları əsaslı
təmir olunub. Bu işlər hazırda da davam etdirilir. Bu il
“Nizami” kinoteatrı əsaslı təmirdən sonra istifadəyə
veriləcək. Bütün bunlar ölkəmizin iqtisadi
inkişafının təcəssümüdür. Ölkə
Prezidenti İlham Əliyevin apardığı siyasi kurs mədəniyyət
sahəsinin də hərtərəfli inkişafını təmin
edib.
- Firudin müəllim, məlum olduğu kimi, Prezident
İlham Əliyev 2011-ci ili Azərbaycanda “Turizm ili” elan edib. Mədəniyyət
və Turizm Nazirliyi bu il turizm sahəsində hansı layihələr
həyata keçirəcək?
- Ötən beş il ərzində turizm sahəsində
çox böyük nailiyyətlər əldə olunub.
Bütün görülən işlər də, ilk növbədə,
Azərbaycana gələn turistlərin sayının çoxalmasına
əsaslı təsir göstərib. Hər il ölkəmizə
gələn əcnəbilərin sayı 2 milyona
yaxınlaşır. Ölkədə fəaliyyət göstərən
turizm şirkətlərinin sayı 214-ə, mehmanxana və
mehmanxana tipli obyektlərin sayı 2005-ci illə müqayisədə
təxminən iki dəfə artaraq, 262-dən 477-yə
çatıb və onların 80 faizi regionlarda yerləşir.
Bütün bunların nəticəsi olaraq, 2010-cu ildə Azərbaycana
gələn əcnəbi vətəndaşların sayı
2005-ci illə müqayisədə 1,6 dəfə artaraq 1 850
000 nəfər olub.
Təbii ki, turizmin inkişafı Azərbaycanda yeni iş
yerlərinin açılmasına da stimul verir. Təsadüfi
deyil ki, ölkə Prezidenti də qeyri-neft sektorunun
inkişafı sahəsində turizmin inkişafına diqqəti
vacib hesab edir. O da təsadüfi deyil ki, 2011-ci il Azərbaycanda
“Turizm ili” elan olunub. Dediyim kimi, ölkəmizdə 477 otel fəaliyyət
göstərir. Halbuki, 5 il öncə bu say 300-ə
çatmırdı. Bu il beş beşulduzlu otel tikilib istifadəyə
veriləcək. O cümlədən, regionlarda müasir tələblərə,
beynəlxalq standartlara cavab verən otellər fəaliyyət
göstərir. Son dövrlərdə turizmin inkişafı ilə
bağlı bir sıra proqramlar həyata keçirilib, yeni
turizm marşrutları müəyyən olunub. Qusarda
Şahdağ qış-xizək kompleksinin inşası davam
etdirilir. Bu, olduqca böyük layihədir. Həmin layihənin
dəyəri 1,5 milyard manat həcmindədir. Bura tam dünya
standartlarına cavab verən bir turizm-istirahət kompleksi
olacaq. Hazırda bu kompleksin infrastrukturu ilə bağlı məsələlər
öz həllini tapmaqdadır. Oraya yolun çəkilməsi,
enerji təminatının həlli, otellərin tikilməsi məsələləri
öz həllini tapır.
Eyni zamanda, respublikamızın digər regionlarında da
turizm infrastrukturuna yüksək diqqət göstərilir. Qeyd
etmək lazımdır ki, turizmin inkişafı
üçün bir sıra sahələrdə əməkdaşlıq
mütləq vacib xarakter daşıyır. Bu mənada
dünya bazarında rəqabətə davamlı turizm
bazarının inkişafı istiqamətində fəaliyyət
göstəririk. Nazirlik tərəfindən “Turizm ili” ilə
bağlı xüsusi tədbirlər proqramı
hazırlanıb və bu tədbirlər planı əsasında
“Turizm ili”ndə görüləcək işlər müəyyənləşib.
Tədbirlər planının həyata keçirilməsi
üçün işçi qrupu yaradılıb. Bildiyiniz
kimi, 2010-2014-cü illəri əhatə edən turizmin
inkişafı haqqında Dövlət Proqramı dövlət
başçısı tərəfindən təsdiq olunub.
Görülən işlər də bu Dövlət
Proqramının əsasında həyata keçirilir.
Yeni Azərbaycan.- 2011.- 4 fevral.- S.7.