Azərbaycan turistlər üçün olduqca cəlbedici ölkədir

Teymur Mehdiyev: Əminəm ki, “Turizm ili” çərçivəsində həyata keçiriləcək tədbirlər Azərbaycanın turizm ölkəsi kimi şöhrətini daha da artıracaq

Mədəniyyət və turizm nazirinin müavini Teymur Mehdiyevin “Yeni Azərbaycan” qəzetinə müsahibəsi:

- Teymur müəllim, ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən 2011-ci il Azərbaycanda “Turizm ili” elan olunub. Bu məqsədlə cari ildə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən hansı işlərin görülməsi planlaşdırılır?

- Əvvəla, onu qeyd edim ki, turizm müasir dünyada iqtisadiyyatın ən gəlirli sahələrindən biridir. Əksər dövlətlərdə turizm ölkə iqtisadiyyatının lokomotivi hesab olunur və dövlət büdcəsinin formalaşmasında mühüm rol oynayır. Məsələn, ABŞ, Böyük Britaniya, Çin, İspaniya, Meksika, Türkiyə və Yunanıstan kimi ölkələrdə turizm sahəsinin gəlirləri milyard dollarlarla ölçülür. Azərbaycanda da turizm sahəsinin inkişafı istiqamətində dövlət tərəfindən mühüm addımlar atılıb, lazımi infrastrukturlar yaradılıb. Hələ 2001-ci ildə Ümummilli lider Heydər Əliyev ölkəmizin turizm potensialının iqtisadi-sosial inkişafdakı rolunu düzgün dəyərləndirərək bu sahədə əhəmiyyətli qərarlar vermişdir. Ötən illər ərzində turizm sahəsinin inkişafı ilə əlaqədar qəbul olunmuş Dövlət Proqramı tam şəkildə yerinə yetirilib. Dövlət başçısı İlham Əliyevin “Azərbaycan Respublikasında 2010-2014-cü illərdə turizmin inkişafına dair Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında imzaladığı Sərəncam isə bu sahənin inkişafında yeni, daha məhsuldar mərhələnin başlanğıcını qoydu və ölkədə turizm sektorunun dünya standartlarına uyğun şəkildə inkişaf etdirilməsinə güclü təkan verdi.

Yeri gəlmişkən, qeyd edim ki, cənab Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə yanvarın 14-də keçirilən Nazirlər Kabinetinin 2010-cu ilin sosial-iqtisadi inkişafının yekunları və 2011-ci ildə qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclasında yekun nitq söyləyən dövlət başçısı 2011-ci ili respublikamızda “Turizm ili” elan etdi. Sözsüz ki, dövlətin turizm sahəsindəki siyasətini həyata keçirən qurum olaraq, ilk növbədə, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin üzərinə böyük iş düşür. Və biz bütün qüvvələrimizi səfərbər edərək, “Turizm ili”nin yüksək səviyyədə başa çatması üçün əlimizdən gələni əsirgəməyəcəyik. Qeyd edim ki, bu məqsədlə nazirlikdə müvafiq işçi qrupu yaradılıb. Qrupa nazirliyin əməkdaşları ilə yanaşı, tanınmış turizm şirkətlərinin, hotel və istirahət mərkəzlərinin nümayəndələri daxildir. Onlar artıq ilk toplantılarını keçiriblər. İşçi qrupunun hazırlayacağı fəaliyyət planı sonradan nazirlikdə müzakirə olunacaq və “Turizm ili”nin yüksək səviyyədə icra olunması üçün konkret fəaliyyətlərə start veriləcək.

- Ötən il dövlət başçısı tərəfindən, həmçinin, “Azərbaycan Respublikasında 2010-2014-cü illərdə turizmin inkişafına dair Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında müvafiq Sərəncam imzalandı. Bəs həmin proqramın icrası istiqamətində nə kimi işlər görülməkdədir?

- Məlum olduğu kimi, ölkə Prezidentinin 6 aprel 2010-cu il tarixli Sərəncamı ilə “Azərbaycan Respublikasında 2010-2014-cü illərdə turizmin inkişafına dair Dövlət Proqramı” təsdiq edilib. Proqramın təsdiq edilməsində məqsəd, Azərbaycanda yüksək iqtisadi, sosial və ekoloji tələblərə cavab verən müasir turizm xidməti sahələrinin formalaşdırılması, turizm sahəsinin ölkə iqtisadiyyatının əsas inkişaf dayaqlarından birinə çevrilməsinin təmin edilməsi, qeyri-neft sektorunda turizmin gəlir gətirən sahə kimi inkişaf etdirilməsi, bu sahədə yüksək keyfiyyətli xidmət səviyyəsinin yaradılması və davamlı inkişafın təmin edilməsidir. Proqramın icrasının təmin edilməsi məqsədilə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən artıq müəyyən işlər görülüb. Belə ki, nazirliyin Tədbirlər Planı təsdiq edilib və bir sıra bəndlərin icrası ilə bağlı aidiyyəti üzrə dövlət qurumlarına məktublar ünvanlanıb. Bunun nəticəsi olaraq, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi ilə birgə Dövlət Proqramının icrasına dair Tədbirlər Planı hazırlanıb.

Yeri gəlmişkən, qeyd edim ki, ötən il 28-30 aprel tarixlərində Bakıda IX Azərbaycan Beynəlxalq Turizm sərgisi və ilk dəfə təşkil olunan I Ümumrespublika Daxili Turizm sərgisi keçirilmişdir. Sərginin rəsmi açılışında iştirak edən ölkə Prezidenti Azərbaycanın tarixini, mədəniyyətini, təbiətinin müxtəlifliyini və regionların zəngin turizm potensialını nümayiş etdirən stendlərlə, eləcə də, müxtəlif xarici ölkələrin təmsil olunduğu stendlərlə tanış olmuş və sərginin işinə uğurlar arzulamışdır.

Az öncə qeyd etdiyim kimi, Dövlət Proqramının icrası istiqamətində artıq müəyyən işlər görülməkdədir. Belə ki, ölkəmizin zəngin fauna və florasının, mədəniyyətinin, adət-ənənələrinin təbliği məqsədi ilə respublikada yeni-yeni turizm marşrutları yaradılmaqdadır. Buna misal olaraq, ötən il avqust ayında Respublika Atçılıq Mərkəzinin Şəkidəki filialında “Atüstü turizm marşrutları”nın təqdimatının keçirilməsini qeyd etmək yerinə düşərdi. Bu tədbirdə 12 turizm şirkəti, eləcə də, KİV nümayəndələri iştirak etmişlər. Təqdimat çərçivəsində iştirakçılara Şəki-Daşbulaq-Şəki marşrutu üzrə atüstü gəzinti təşkil edilmişdir.

Eyni zamanda, ötən ilin sentyabr ayında Bakı-Quba-Şamaxı-Bakı istiqamətində dağlıq ərazilərdə avtoturizm və ekstremal turizmin komponentlərini özündə əks etdirən yeni turist marşrutu yaradılmışdır.

Bundan əlavə, turizm və rekresiya zonalarının yaradılması nazirliyin Dövlət Proqramının icrası çərçivəsində həyata keçirdiyi əsas istiqamətlərdən biridir. Qeyd edim ki, turizm və rekresiya zonalarının ümumi Əsasnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 20 iyun 2008-ci il tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmişdir və bu istiqamətdə mərhələli şəkildə müvafiq işlər görülməkdədir.

- Azərbaycanda turizmin inkişafına xidmət edəcək Qusar rayonundakı qış-yay turizm kompleksində tikinti işləri hansı mərhələdədir?

- Qusar rayonunda, Şahdağın ətəklərində salınan turizm incilərindən biri - qış-yay turizm kompleksinin ölkəmizin turizm sənayesinin inkişafına böyük töhfələr verəcəyi şübhəsizdir. Möhtərəm Prezidentimizin Nazirlər Kabinetinin məlum iclasında qeyd etdiyi kimi, kompleksdə tikinti işləri başa çatdıqdan sonra “Şahdağ” beynəlxalq səviyyəli kurort mərkəzinə çevriləcəkdir.

Qeyd edim ki, hazırda “Şahdağ” kompleksində işlərin birinci fazası 50 faizə qədər icra olunub, gündə 10 min turistə xidmət etmək imkanına malik kommunal, işıq, su, qaz, yol xətlərinin çəkilişi həyata keçirilib. Layihə Avstriya, İsveç, Türkiyə, ABŞ, İtaliya və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin ən qabaqcıl şirkətləri tərəfindən icra olunur. Bu ilin mart ayında ilk pilot xizək eniş xəttinin sınaqdan keçirilməsi, 2011-2012-ci ilin qış mövsümündə isə daha 4 xizək eniş xəttinin istismara verilməsi nəzərdə tutulub.

Doğrudur, hələlik, burada işlər dövlət vəsaiti hesabına aparılır. Amma, gözlənilir ki, gələcəkdə özəl sahibkarlıq subyektləri bu təşəbbüsə qoşulacaqlar. Burada çoxlu mehmanxana tikiləcək. Xizəkçilik bazası, qaldırıcı liftlər və qurğular, tibb məntəqələri, restoranlar, əyləncə yerləri inşa olunacaq. Bir sözlə, “Şahdağ” kurort mərkəzi hazırda dünyada mövcud olan ən qabaqcıl, ən məşhur qış istirahət mərkəzlərindən heç də geri qalmayacaqdır. Və əksinə, burada daha müasir texniki avadanlıqlar quraşdırılacağından, bəlkə də, kompleks öz “rəqiblərini” daha da üstələyəcək.

İndiyədək xarici turistlər Azərbaycana, əsasən, yay-payız aylarında gəlməyə üstünlük verirdilər. Hesab edirəm ki, “Şahdağ” kompleksinin istifadəyə verilməsi turistlərə Azərbaycanın füsunkar təbiətindən qış aylarında da zövq almağa, onların istirahətlərinin daha mənalı keçirilməsinə şərait yaradacaq və turistləri təkrar respublikamıza gəlməyə sövq edəcək. Odur ki, əminliklə söyləyə bilərəm ki, “Turizm ili” çərçivəsində həyata keçiriləcək tədbirlər Azərbaycanın turizm ölkəsi kimi şöhrətini daha da artıracaqdır.

- Teymur müəllim, məlum olduğu kimi, turizm potensialının dünyada tanınması, ölkəyə turistlərin cəlb edilməsində beynəlxalq turizm sərgilərinin böyük rolu vardır. Bu məqsədlə, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi olaraq, cari ildə hansı beynəlxalq sərgilərdə iştirak etməyi planlaşdırırsız?

- Ölkənin turizm potensialının təbliğində beynəlxalq sərgilərin rolu danılmazdır. Amma, gəlin onu da etiraf edək ki, Azərbaycanda ənənəvi olaraq hər il keçirilən beynəlxalq turizm sərgisi (AİTF) də bu baxımdan heç də az əhəmiyyət kəsb etmir. Dünyanın aparıcı turizm şirkətləri, aviaşirkətlər, hotelçilik biznesi ilə məşğul olan şirkətlər hər il ölkəmizə gəlməyə can atırlar, bir il öncədən stendlərinin yerlərini kirayələyirlər. Sözsüz ki, bu, Azərbaycanın turizm potensialına dünya ölkələrində olan maraqdan irəli gəlir.

Bu, heç də o demək deyildir ki, biz öz fəaliyyətimizi yalnız Bakıdakı tədbirlərlə məhdudlaşdırırıq. Azərbaycanın turizm potensialının dünyada təbliği istiqamətində indiyədək Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən bir sıra işlər görülüb ki, bunlar da ölkəmizə turistlərin cəlb olunmasında müsbət addımlardır. Ötən ildə Nazirlik rəsmiləri respublikamızın turizm imkanlarını təbliğ etmək məqsədi ilə Vyana, İstanbul, Vilnüs, Berlin, Milan, Moskva, Kiyev, Pekin, Madrid, Dubay, Əl-Küveyt, Paris, Tokio, Delhi, Nyu-York və s. şəhərlərində keçirilən mühüm beynəlxalq turizm sərgilərinə qatılıblar. Bu il Nazirliyin 20-yə yaxın sərgidə iştirakı nəzərdə tutulub. Bu sərgilərdə Nazirliklə birlikdə respublikamızda fəaliyyət göstərən bir sıra turizm şirkətləri və mehmanxana kompleksləri də təmsil olunacaqlar. Sərgilər zamanı respublikamıza olan marağın ildən-ilə artmasının şahidi oluruq. Sərgidə iştirak edən turizm şirkətlərimiz xarici ölkələrin turizm şirkətləri ilə danışıqlar aparır və əməkdaşlıq haqqında müqavilələr imzalayırlar.

Nazirlik tərəfindən doqquz dildə, 50-yə yaxın müxtəlif nəşr, poliqrafiya məhsulları buraxılıb. Bunlar beynəlxalq turizm sərgilərində sərgi iştirakçılarına və ziyarətçilərə, respublikamızın xarici ölkələrdəki səfirlik və nümayəndəliklərinə çatdırılır.

Azərbaycanın zəngin turizm potensialının təbliğ edilməsi məqsədilə, həmçinin, dünyanın aparıcı televiziya kanallarında - “CNN”, “Euronews”, “Travel Channel”, “BBC”, “CNBC”, “National Geographic”də reklam çarxları yayımlanıb.

Respublikamızın turizm potensialını əks etdirən reklam xarakterli səhifələr, Azərbaycanın görməli yerləri haqqında məqalələr xarici nəşrlərdə mütəmadi olaraq dərc edilir.

Azərbaycanın turizm potensialını dünyada tanıtmaq məqsədi ilə “www.azerbaijan.tourism.az” saytı işlənib hazırlanmışdır. Qeyd olunan saytın adı beynəlxalq telekanallarda nümayiş olunan, Azərbaycanın turizm potensialını əks etdirən reklam çarxlarında, beynəlxalq turizm sərgilərinin rəsmi kataloqlarında, eləcə də, digər rəsmi xarici mənbələrdə göstərilir və sayt mütəmadi olaraq yeniləşdirilir. Həmçinin, Azərbaycana səfər edən xarici ölkə vətəndaşları üçün Azərbaycanın turizm imkanları haqqında məlumatın artırılması məqsədilə “Austrian Airlines”, “British Airways”, “AZAL” aviaşirkətlərinə məxsus təyyarələrin bort jurnallarında, reklam səhifələri, məlumatlar və ekranlarında reklam çarxları yerləşdirilmişdir. “Cico.tv” veb-saytında mütəmadi olaraq respublikanı təbliğ edən müxtəlif filmlər yerləşdirilir. Qeyd etmək istərdik ki, 2009-cu ildə Azərbaycanın reklam çarxı yerləşdirilən səhifə həmin saytda ən çox ziyarət edilən səhifə kimi göstərilmişdir.

Məlumat üçün bildirim ki, 2006-2010-cu illər ərzində Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin şifarişi ilə BƏƏ, Ukrayna, Çexiya və Rusiyanın televiziya kanalları və prodakşn şirkətləri tərəfindən ölkəmizin turizm imkanlarını əks etdirən bir çox filmlər və reklam çarxları hazırlanmış və yayımlanmışdır.

2008-ci ilin may ayında Kann kinofestivalı zamanı Azərbaycanın turizm potensialını təbliğ edən, 45 saniyəlik reklam çarxı bir neçə monitorda yayımlanmışdır. Bundan əlavə, ötən il Avstriyanın “World Travel Guide” bələdçisində Azərbaycanın reklam səhifəsi yerləşdirilmişdir. Hesab edirəm ki, qarşıdakı illərdə ölkəmizin turizm potensialının təbliği istiqamətindəki işlərimizi sürətləndirəcək və daha da genişləndirəcəyik.

Respublika daxilində yerli əhalidə turizm anlayışının artırılması məsədilə sosial xarakterli banerlər mərkəzi küçələrdə yerləşdirilir, sosial çarxlar yerli televiziya kanalları vasitəsi ilə yayımlanır. Turizm fotomüsabiqələri, kinofestivalları keçirilir.

- Bəzən mətbuat səhifələrində Azərbaycanda turizm sahəsində çalışan kadrların yetərincə olmaması barədə fikirlər səslənir. Bu məsələyə münasibətiniz necədir?

- Əvvəla, onu deyim ki, bu fikrə münasibətim mənfidir. Çünki Avropanın, eləcə də, dünyanın inkişaf etmiş ölkələri ilə müqayisədə ölkəmizdə turizm sənayesinin tarixi çox böyük olmasa da, bu sahədə çalışan yetərincə ixtisaslı kadrlarımız vardır. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin tövsiyəsi ilə mehmanxana sektorunun inkişaf etdirilməsi, bu sahədə beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsi, mehmanxana biznesində çalışan sahibkarların maraqlarının müdafiə edilməsi və səmərəli idarəetmə sisteminin yaradılması məqsədilə 2006-cı ildə Azərbaycan Mehmanxanalar Assosiasiyası yaradılmışdır. Bundan əlavə, möhtərəm Prezidentimizin müvafiq Sərəncamına əsasən 2006-cı ildə yaradılan Azərbaycan Turizm İnstitutu artıq ötən il ilk 74 nəfər ixtisaslı kadrlarını məzun etmişdir. Qeyd etmək istərdim ki, 74 məzundan 14-ü Avstriyanın Krems Universitetinin müvafiq diplomunu almışdır. Hal-hazırda bu ali təhsil ocağında 1123 nəfər tələbə müxtəlif ixtisaslar üzrə təhsil alır.

Azərbaycan Turizm İnstitutunun nəzdində, həmçinin, turizm bələdçilərinin və tərcüməçi-gidlərin hazırlanması və attestasiyadan keçirilməsi məqsədilə Attestasiya Komissiyasının tərkibinin nazirliyin növbəti kollegiya iclasında təsdiq olunması üçün müvafiq sənədlər hazırlanmışdır.

Turizm şirkətlərinin fəaliyyətinin inkişaf etdirilməsi, onların işində mövcud olan problemlərin aradan qaldırılması və turizm şirkətlərinin mənafeyinin qorunması, vahid şəkildə yerli və beynəlxalq tədbirlərdə iştirak etmək məqsədi ilə 2009-cu ildə Azərbaycan Turizm Şirkətləri Assosiasiyası yaradılmışdır.

Mehmanxana və mehmanxana tipli obyektlərdə xidmət səviyyəsinin yüksəldilməsi məqsədilə, Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tərəfindən “Azərbaycan Respublikasında Mehmanxana xidmətlərinin göstərilməsi Qaydaları” adlı sənədin layihəsi hazırlanmışdır.

Düşünürəm ki, görülən tədbirlər, atılan bütün bu kimi addımlar Azərbaycanda yüksək səviyyəli kadrların hazırlanmasına, onların işinin koordinasiya edilməsinə, dünya ölkələrindəki üstün təcrübələrin və peşə bacarıqlarının ölkəmizin turizm sənayesinə inikasına xidmət edir.

- Teymur müəllim, bir qədər sonra ölkədə turizm mövsümünə start veriləcək. İstirahət mərkəzlərimizin yeni turizm mövsümünə hazırlıq səviyyəsini necə qiymətləndirirsiz?

- Turizm mövsümünün başlanmasına hələ bir qədər vaxt qalır. Azərbaycanda aktiv turizm may-iyun aylarından başlanır. Adətən, qış aylarında turist axını az olduğundan istirahət mərkəzlərimiz, fürsətdən istifadə edərək, növbəti mövsümə hazırlıq işlərinə başlayırlar və yazın ilk aylarında bu işi başa çatdırmış olurlar. Amma, buna baxmayaraq, hesab edirəm ki, daha yaxşı vəziyyətdə olan, təmirə az ehtiyacı olan istirahət mərkəzlərimiz artıq turistləri qəbul etməyə hazırdırlar.

Digər tərəfdən isə cari ildə respublikada bir sıra yeni, beynəlxalq standartlara cavab verən hotel kompleksləri istifadəyə veriləcəkdir.

Möhtərəm Prezident İlham Əliyevin yanvarın 14-də keçirilmiş Nazirlər Kabinetinin iclasda yekun nitqində qeyd etdiyi kimi, bu il təkcə Bakıda beş ədəd “beşulduzlu” mehmanxana açılacaq ki, bu da dünyada analoqu olmayan bir hadisədir. Bundan əlavə, paytaxtda, eləcə də, respublikanın ayrı-ayrı rayonlarında da yüksək standartlara cavab verən çoxlu hotellər istifadəyə vericək. Hesab edirəm ki, bütün bunlar ölkəmizin turizm sahəsindəki imicinə öz müsbət təsirini göstərəcəkdir.

Burada daha bir məqama diqqət çəkmək istərdim. Ölkəmizə turistlərin cəlb edilməsində Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyevanın da xüsusi xidmətləri vardır. Belə ki, Fondun dəstəyi ilə ötən il ərzində respublikamızda bir sıra beynəlxalq tədbirlər - Üzeyir Hacıbəyli adına Beynəlxalq Musiqi Festivalı, Qəbələ II Beynəlxalq Musiqi Festivalı, Bakı Birinci Beynəlxalq Teatr Konfransı, Milli Teatr Festivalı, Çexov adına Beynəlxalq Teatr Festivalının “İpək yolu” mərhələsi, Vokalçıların Bülbül adına V Beynəlxalq Müsabiqəsi və IV Beynəlxalq Rostropoviç Festivalı keçirilib ki, bu tədbirlərdə yaxından iştirak etmək və izləmək üçün minlərlə xarici ölkə vətəndaşları Azərbaycana səfərlər ediblər. Onlar burada gördükləri inkişaf, tərəqqi, əmin-amanlıq, xalqımızın yüksək mənəvi dəyərlərə malik olması haqda təəssüratlarını öz ölkələrindəki dost-tanışları ilə bölüşürlər. Bütün bunlar isə, dolayısı ilə, ölkəmizin turizm potensialının təbliğinə xidmət edir. Düşünürəm ki, Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü ilə analoji beynəlxalq tədbirlər cari ildə də davam etdiriləcəkdir. Bu isə o deməkdir ki, Azərbaycanın turizm sənayesi öz inkişaf tempini 2011-ci ildə də davam etdirəcəkdir.

Sonda isə əminliklə vurğulamaq istəyirəm ki, “Turizm ili” çərçivəsində respublikamızda həyata keçiriləcək tədbirlər Azərbaycanın turizm ölkəsi kimi şöhrətini daha da artıracaq.

- Səmimi söhbət üçün təşəkkür edirik.

- Siz də sağ olun.

Səlim LOĞMANOĞLU

Yeni Azərbaycan.- 2011.- 12 fevral.- S.4.