Prezident İlham Əliyevin
uğurlu siyasəti nəticəsində regionun lider dövlətinə
çevrilmiş Azərbaycan bu bölgənin siyasi, iqtisadi atmosferinin
Milli Məclisin deputatı Nəriman Əliyev
www.yap.org.az saytına müsahibə
verib:
- Nəriman
müəllim, insan hüquq və azadlıqlarının
qorunması istiqamətində müşahidə olunan
başlıca tendensiyalar hansılardır?
- Sivil
dünyanın böyük nailiyyəti olan insan
hüquqları ideyası vətəndaş cəmiyyətlərinin
əsasını təşkil edir. Təbii
hüquqlardan qaynaqlanan insan hüquqları bütün
hüquq və azadlıqların əsas istinad mənbəyi
olaraq hər hansı bir ölkədə demokratiyanın
başlıca göstəricisidir. İnsanın
doğulduğu andan sahib olduğu bu hüquqlar məhz qeyd
etdiyimiz mahiyyətinə görə hər bir cəmiyyətdə,
eləcə də, bütün dünyada birgə
yaşayış münasibətlərinə, həyatımıza
bir insanilik, dünyagörüşümüzə humanistlik
meyarları gətirir. Yalnız insan
hüquqlarının təmin edildiyi təqdirdə
dünyanın inkişaf dinamikasının mütərəqqi,
müsbət istiqamətə yön aldığı məlum
olur. Bütün dünyada insan
hüquqlarının təmin olunmasını rəhbər
tutan hər bir dövlət gələcəyə
addımlamaq iqtidarındadır. Çünki bu gün
insan hüquqlarının qorunması demokratiyanın məğzini
təşkil edən ali prinsipdir. Təsadüfi deyil ki, II Dünya müharibəsindən
sonra demokratiya və insan hüquqlarının normativ-hüquqi
sənədlərdə yer alması, eləcə də, onlara
riayət olunması və qorunması artıq hec bir dövlətin
daxili işi sayılmır və ümumbəşəri
xarakter daşıyır.
- Azərbaycanda
insan hüquq və azadlıqlarının təmin olunması
istiqamətində görülən işləri necə
xarakterizə etmək olar?
- Müəllifi Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev
olan Konstitusiyamızın ana xətti və mahiyyəti tamamilə
beynəlxalq normalara, əsas insan hüquq və
azadlıqlarına uyğundur. Bu mühüm tarixi əhəmiyyətə
malik sənəd ölkəmizdə insan və vətəndaş
hüquq və azadlıqlarına lazımi təminatlar
yaratmaqla hüquqi dövlət və vətəndaş cəmiyyəti
quruculuğunun möhkəm təməlini təşkil edir.
Azərbaycan Respublikasının
Konstitusiyasında yüz illər boyu bəşəriyyətin
əldə etdiyi mütərəqqi dəyərlər,
fundamental hüquq və azadlıqları öz əksini
tapıb.
Bildiyiniz kimi, ölkəmizdə Konstitusiyada təsbit
olunmuş hakimiyyət bölgüsü prinsipinə uyğun
dövlət idarəetmə sistemi formalaşıb, icra,
qanunvericilik və məhkəmə orqanlarının səmərəli
fəaliyyəti təmin edilib. Azərbaycanda müxtəlif
yönlü siyasi partiyaların, ictimai təşkilatların,
həmçinin, kütləvi informasiya vasitələrinin
azad fəaliyyəti üçün yaradılmış
şərait memarı və qurucusu Heydər Əliyev olan
müstəqil dövlətimizdə siyasi plüralizmin, fikir
azadlığının, demokratiyanın bərqərar
olduğunu bariz şəkildə təsdiqləyir.
Eyni zamanda, milli qanunvericiliyimiz daha da zənginləşib. 2001-ci ildə
İnsan hüquqları üzrə Avropa Konvensiyasına
qoşulduqdan sonra Azərbaycan dövləti öz milli
qanunvericiliyində daha da təkmilləşmə işləri
apardı. Həmin kurs bu gün də
uğurla davam edir. Azərbaycan demokratiya və
insan hüquqları sahəsində böyük nailiyyətlər
əldə edib. Zaman keçdikcə bu
nailiyyətlərin miqyası da genişlənir.
- Dövlətçiliyinin
möhkəmləndirilməsində, sivil cəmiyyətin
formalaşmasında Konstitusiya təbii ki, aparıcı rol
oynayır.
- Təbii
ki, demokratik dəyərlərin üstünlüyünü qəbul
edən, azadlığın, haqq və ədalətin bərqərar
olunduğu dövlət qurmaq istəyən hər bir ölkə,
hər bir xalq üçün Konstitusiya birinci dərəcəli
əhəmiyyət daşıyır. Siyasi, iqtisadi,
hüquqi sistemin köklü şəkildə dəyişdiyi,
cəmiyyətdə keçid dövrünün
başlandığı bir vaxtda Konstitusiyanın - Əsas
Qanunun rolu qat-qat artır. Bu bir həqiqətdir
ki, müstəqil dövlətimizin ilk Konstitusiyasının qəbul
olunması və müstəqillik tariximizdə ilk parlament
seçkilərinin keçirilməsi ilə Azərbaycanın
tarixi inkişafının yeni bir mərhələsi
başlandı. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin rəhbərlik
etdiyi komissiya tərəfındən hazırlanaraq ümumxalq
müzakirəsinə çıxarılan Konstitusiya layihəsi
1995-ci il noyabrın 12-də keçirilən
referendumda - ümumxalq səsverməsində qəbul edildi. Ümummilli liderimiz vicdan azadlığının təmin
edilməsini, tolerantlıq mühitinin formalaşmasını əsl
vətəndaş cəmiyyətinin
formalaşdırılması üçün mühüm
amil sayırdı və respublikaya rəhbərliyi
dövründə bu amilləri dövlət həyatının
ayrılmaz hissəsinə çevirmişdi. Əminliklə demək olar ki, bu gün bu sahədə
aparılan islahatlar hüquqi dövlət quruculuğunun
uğurla həyata keçirilməsi, ölkəmizdə insan
hüquqlarının təmin edilməsi və qorunması
üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir.
- Qeyd
etdiyiniz istiqamətlərdə islahatların həyata
keçirilməsi prosesində parlamentin qəbul etdiyi qanunlar
hansı rol oynayır?
- Əlbəttə, ölkəmizdə siyasi, iqtisadi,
sosial islahatların həyata keçirilməsi, dövlətimizin
beynəlxalq birliyə tamhüquqlu üzv kimi qəbul
olunması üçün müvafiq hüquqi bazanın
yaradılması istiqamətində mühüm addımlar
atılıb.
Belə ki, Milli Məclisin qəbul etdiyi
qanunvericilik aktları insan hüquqlarının təmin
olunmasında mühüm rol oynayıb. Bunlar bir tərəfdən
Azərbaycanda hüquqi, demokratik, dünyəvi dövlət
quruculuğunun təmin edilməsi,
çoxpartiyalılığa, müxtəlif siyasi cərəyanların
ideyalarının azad ifadə olunmasına əsaslanan siyasi
sistemin yaradılması, insan və vətəndaş
hüquqlarının qorunmasına qulluq edən təsisatların
formalaşması, digər tərəfdən isə, ölkəmizdə
azad rəqabətə, müasir bazar münasibətlərinə
əsaslanan iqtisadiyyatın qurulması məqsədini güdən
qanunvericilik tədbirlərini əhatə edib.
- Nəriman
müəllim, amma bu da faktdır ki, qazanılan uğurlara rəğmən
bəzi xarici dairələr tərəfindən ölkəmizə
qarşı qərəzli yanaşmalar ortaya qoyulur. Bu cür yanaşmaları hansı amillərlə
izah edərdiniz?
- Dinamik
inkişaf edən Azərbaycanın həssas region olan Cənubi
Qafqazda sülh və sabitliyin bərqərar olmasında rolu və
əhəmiyyəti artmaqdadır. Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin siyasəti
nəticəsində regionun lider dövlətinə
çevrilmiş ölkəmiz bu bölgənin siyasi, iqtisadi
atmosferinin formalaşmasında həlledici təsirə
malikdir.
Bölgədə tərəqqi və rifahın təşviqində
hər zaman fəallıq nümayiş etdirən Azərbaycan
başqa dövlətlərlə münasibətdə suveren
hüquqlara hörmət və qarşılıqlı etimad
prinsiplərini rəhbər tutur. Bu, həm də
ölkəmizin inkişafından və gündən-günə
güclənməsindən irəli gələn bir məsələdir.
Azərbaycanın kənar təsirlərə
tabe olmadan müstəqil siyasət yeritməsi, öz yolu ilə
irəliləməsi ölkənin siyasi nüfuzunu
artırır.
Əlbəttə, bu siyasət normal əməkdaşlığa
və tərəfdaşlığa əsaslansa da, bölgədə
marağı olan bəzi xarici qüvvələr bütün
bunlardan qıcıqlanır. Onlar Azərbaycana təzyiq
etməyə çalışır, ölkəmizin müstəqil
siyasət yürütməsinin qarşısını
almağa cəhd edirlər. Ölkəmizə
qarşı yönələn bu addımlar müəyyən
xarici qeyri-hökumət təşkilatların vasitəsi ilə
atılır. Belə təşkilatların
qərəzli münasibətləri, hesabatları, Azərbaycan
cəmiyyəti tərəfindən birmənalı olaraq qəbul
olunmur. Azərbaycanda insan hüquqları
ilə bağlı problemlərdən danışarkən,
yalnız qaçqın və məcburi köçkünlərin
hüquqlarının bərpasından söhbət getməlidir.
Azərbaycan haqqında hesabatlar hazırlayan beynəlxalq
təşkilatların heç birinin qəbul etdiyi sənədlərdə
həmin insanların öz torpağında yaşamaq
hüququnun qorunması məsələsini
görmürük. Bu qüvvələr
yalnız hansısa formada Azərbaycanın demokratik
inkişafı, insan hüquqları sahəsində vəziyyətə,
bir sözlə ölkəmizin təmiz imicinə zərər
gətirməyə çalışırlar. Lakin bütün bunlar ölkəmizi tutduğu yoldan döndərə bilməz.
Yeni Azərbaycan.- 2012.-
30 mart.- S.6.