HEYDƏR ƏLİYEVİN AZƏRBAYCAN
TARİXİNDƏ LİDERLİK MİSSİYASI
Cəmiyyəti, xalqı, hətta kiçik bir qrupu ədalətlə idarə edə bilmək, həlledici çoxluğu razı salmaq, onları konkret amallar uğrunda səfərbər etmək əsl siyasi peşəkarlıq və liderlik məharətidir. Bu mənada, böyük siyasi lider daim öz cəsarəti, çevik və rasional qərarları, ən çətin situasiyalarda optimal çıxış yolu tapmaq məharəti ilə seçilən parlaq şəxsiyyətdir. O, yalnız enerjisi və natiqlik məharəti ilə deyil, həm də çevrəsində olan insanların tələbat və ehtiyaclarını ifadə etmək bacarığı ilə fərqlənir, cəmiyyətdə ayrı-seçkiliyə yol vermir, daim haqq-ədalətə tapınır.
Zamanın nəbzini tutmağı, hadisələrə real qiymət verməyi bacaran, siyasi potensialını düzgün dəyərləndirə bilən liderlər əksərən cəmiyyətdəki siyasi prosesləri istiqamətləndirməyə nail olur, milli inkişafın əsasına çevrilən cəlbedici proqram və konsepsiyaların müəllifinə çevrilirlər. XX əsrdə xalqımızın yetirdiyi ən böyük şəxsiyyət, dünya şöhrətli siyasi xadim Heydər Əliyev də belə fenomenal dühalardan olaraq özünün təkmil dövlətçilik konsepsiyasında ədalət, müdriklik və həqiqət kimi üç ali dəyəri bir araya gətirərək çağdaş tariximizdə əbədiyaşarlığını təmin etmiş, gücün siyasətinə qarşı çıxaraq, siyasətin gücünü qoymuşdur.
Böyük siyasi liderlər üçün səciyyəvi cəhətlərdən biri də siyasi intuisiya və uzaqgörənlik, hadisələrin gedişinə təsir göstərmək və ya onu qabaqlamaq bacarığıdır. Tarixən bir çox nüfuzlu liderlərin siyasətdə qarşıya qoyduğu məqsədlərə yetişərək uğur qazanması, rəhbərlik etdiyi kütləni, xalqı böyük fəlakət və faciələrdən hifz etməsi məhz iti fəhm, intuisiya və uzaqgörənliyin nəticəsi olmuşdur. Azərbaycan xalqının Ümummilli lideri də məhz belə uzaqgörən, siyasi proseslərin inkişaf trayektoriyasını duyan, çoxgedişli kombinasiyalar qurmağı bacaran, hadisələrə pozitiv təsir göstərən fenomenal şəxsiyyət idi! Heydər Əliyev məhz millətinin gələcəyini düşünən lider olaraq bütün şüurlu həyatını canından artıq sevdiyi Azərbaycanın tərəqqisinə, inkişafına həsr etmişdir.
Hər bir xalq taleyində müstəsna rol oynamış böyük şəxsiyyətlərin xatirəsini uca tutur, onların adının əbədiləşdirilməsi istiqamətində mühüm addımlar atır. İctimai rəyi nəzərə alan Prezident İlham Əliyevin 2004-cü il 10 mart tarixdə imzaladığı “Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əlirza oğlu Əliyevin xatirəsinin əbədiləşdirilməsi haqqında” Fərmanla Ulu öndərin xatirəsinin əbədiləşdirilməsi istiqamətində bir sıra mühüm addımlar atılmışdır. Fərmanla Heydər Əliyev Mükafatı və ordeni təsis edilmiş, Bakı və Naxçıvan şəhərlərində “Heydər Əliyev” xatirə memorial kompleksləri yaradılmış, Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbinə, Bakı Beynəlxalq Aeroportuna, Bakı Dərin Özüllər Zavoduna, Bakı-Tbilisi-Ceyhan ixrac boru neft kəmərinə, “Lider” qazma qurğusuna, Respublika sarayına, Bakı şəhərindəki İdman-Konsert Kompleksinə, habelə paxtaxtın ən böyük küçə və meydanlarından birinə Ulu öndər Heydər Əliyevin adı verilmişdir (“Azərbaycan” qəzeti, 2004-cü il 11 mart. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2004-cü il 10 mart tarixli “Azərbaycan xalqının Ümummilli lideri Heydər Əlirza oğlu Əliyevin xatirəsinin əbədiləşdirilməsi haqqında” Fərmanı).
Fərmanda yer almış mühüm müddəalardan biri də ictimai əsaslarla fəaliyyət göstərən Heydər Əliyev Fondunun yaradılmasının dəstəklənməsi olmuşdur. Fond, ilk növbədə, Ümummilli liderin ölkənin sosial-iqtisadi, mədəni tərəqqisi, sivil dünya birliyinə inteqrasiyası, xalqın maddi rifahının yaxşılaşması naminə müəyyən etdiyi siyasi kursun öyrənilməsi və təbliği, habelə bu ideyaların reallaşdırılması niyyəti ilə yaradılmışdır. Bununla yanaşı, Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzunun artırılması ilə bağlı tədbirlərin həyata keçirilməsinə yardım göstərilməsi, ölkə həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, respublikanın və xarici ölkələrin təhsil müəssisələri ilə qarşılıqlı-faydalı əməkdaşlıq münasibətlərinin genişləndirilməsi, elmi tədqiqatların aparılmasına yardım göstərilməsi, ölkənin yaradıcı və elmi potensialının artırılması kimi məqsədlər də 9 illik fəaliyyətində prioritet istiqamətlər olmuşdur.
Prezident İlham Əliyevin 2006-cı il 29 dekabr tarixli “Heydər Əliyev Mərkəzinin yaradılması haqqında” Sərəncamı ilə paytaxtın mərkəzində müasir memarlığın ən qabarıq cizgilərini özündə təcəssüm etdirən Heydər Əliyev Mərkəzi inşa olunmuş, habelə mərkəzin strukturu və fəaliyyəti təmin edilmişdir. Bütün bunların davamı kimi dövlət başçısının 2013-cü il yanvarın 21-də imzaladığı “Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin 90 illik yubileyi haqqında” növbəti Sərəncamla bir sıra yubiley tədbirlərinin keçirilməsi nəzərdə tutulur. Sərəncamda deyilir: “Dahi Heydər Əliyev şəxsiyyətinin Azərbaycanın dövlətçilik tarixində müstəsna yeri vardır. Azərbaycançılıq məfkurəsinin parlaq daşıyıcısı kimi Heydər Əliyev öz müdrik siyasəti, dönməz əqidəsi və tarixi uzaqgörənliyi sayəsində milli dövlətçilik ideyasının gerçəkləşdirilməsinə, müasir Azərbaycan dövlətinin qurulmasına və xalqımızın müstəqillik arzusuna çatmasına nail olmuşdur. Məhz Heydər Əliyevin fəaliyyəti nəticəsində Azərbaycan özünün geostrateji, iqtisadi və mədəni potensialından istifadə edərək Şərqlə Qərb arasında etibarlı körpü rolunu oynamağa başlamış və dünyanın ən dinamik inkişaf edən ölkələrindən birinə çevrilmişdir”.
Sərəncamda göstərildiyi kimi, Ulu öndər Heydər Əliyevin Azərbaycan dövlətçiliyi qarşısında ən böyük xidmətlərindən biri Azərbaycanı real müstəqilliyə qovuşdurması, dövlətçiliyin qorunub saxlanılması, milli inkişaf yolunun düzgün müəyyənləşdirilməsidir. Tarix boyu Azərbaycanda milli dövlət quran böyük sərkərdələrin, liderlərin, şəxsiyyətlərin sayı kifayət qədər olsa da, etiraf etmək lazımdır ki, onların heç biri yaratdıqları dövləti sonadək qoruyub saxlamağa, onun müstəqilliyinin əbədiliyini təmin etməyə nail olmamışlar. Bu mənada, böyük strateq Heydər Əliyevin milli tariximizdəki rolunun və yerinin müstəsnalığını siyasi baxışlarından asılı olmayaraq, hər kəs etiraf etməyə məhkumdur. Ümummilli lider bununla yanaşı, həm də Azərbaycanın gələcək müstəqilliyi üçün hələ ötən əsrin 70-ci illərindən başlayaraq iqtisadi, siyasi, mədəni zəmin yaratmış rəhbər kimi müasir tariximizdə ədədiyaşarlığını təmin etmişdir.
1969-1982-ci illərdə Azərbaycana inamla rəhbərlik etmiş Heydər Əliyevin böyük uzaqgörənliklə formalaşdırdığı sənaye və istehsal potensialı bu günün özündə də davamlı iqtisadi yüksəliş üçün möhkəm özülə, bünövrəyə çevrilmişdir. O dövrdə keçmiş SSRİ-nin ən geridə qalmış respublikalarından biri kimi tanınan, iqtisadi, mənəvi-ideoloji böhran keçirən Azərbaycan sanki taleyin ümidinə buraxılmış kimi görünürdü. Böyük strateqin respublikanın ağır iqtisadi, siyasi, mənəvi böhran keçirdiyi belə bir dövrdə - 1969-cu ilin 14 iyulunda Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi seçilməsi isə respublikanı işıqlı gələcəyə doğru aparan yolun başlanğıcına çevrilmişdir. Yeni rəhbərin ilk gündən ədalətə, qanunçuluğa tapınaraq respublikada əliəyriliyə, rüşvətxorluğa, dövlət əmlakının mənimsənilməsi hallarına qarşı kəskin mübarizəyə qalxması, paralel olaraq yüksək yenilikçiliyi, təşəbbüskarlığı, islahatlara meyilliliyi respublika ictimaiyyətində nikbinliyi, sabaha inamı artırmışdır (Hüseynova İ. Müstəqil Azərbaycan dövlətinin qurucusu. Bakı: 2004).
Məhz bu mərhələdən etibarən respublikamızda gerçəkləşdirilən çoxşaxəli islahatlar müsbətə doğru radikal dəyişikliklərə təkan vermiş, qısa müddətdə iqtisadi sahədə mühüm nailiyyətlər əldə olunmuş, mədəniyyətin yüksəlişi, milli-mənəvi dəyərlərin dirçəlişi istiqamətində mühüm addımlar atılmışdır. Həmin illərdə Heydər Əliyev məhz milli özünüdərkin güclənməsinə zəmin yaradan iqtisadi inkişaf strategiyası həyata keçirməyə çalışmışdır. Keçmiş Sovet İttifaqı kimi böyük dövlətin zəngin iqtisadi potensialından və geniş imkanlarından istifadə edərək respublikanı tərəqqi yoluna çıxaran Ümummilli lider Heydər Əliyev yeni və mütərəqqi sənaye sahələrinin yaradılması istiqamətində mühüm tədbirlər həyata keçirmişdir. Sənayenin inkişaf səviyyəsinə görə respublikanın bütün bölgələrinin proporsional inkişafı yönümündə ardıcıl addımlar atılmış, istehsalla bilavasitə bağlı elmi-tədqiqat sahələrinin inkişafı üçün kompleks tədbirlər görülmüşdür. Elmi-texniki tərəqqinin nailiyyətlərinin, mütərəqqi texnologiyaların istehsalatda tətbiqi Azərbaycanın bütün ittifaqda qabaqcıl mövqelərə çıxmasına, ölkənin sosial-iqtisadi həyatında yüksəlişə rəvac vermişdir.
Ümumilikdə, 1970-1982-ci illərdə Heydər Əliyevin təşəbbüsü və ciddi səyləri nəticəsində Azərbaycanda onlarla zavod, fabrik, istehsalat sahələri yaradılmış, 250-dən artıq sənaye müəssisəsi fəaliyyətə başlamışdır. Azərbaycan bir sıra istehsal sahələrinə görə Sovet İttifaqında aparıcı yer tutur, burada istehsal olunan 350 adda məhsul dünyanın 65 ölkəsinə ixrac edilirdi. Həmin illərdə istehsal olunan sənaye məhsullarının ümumi həcmi respublikanın əvvəlki 50 ildəki istehsal həcminə bərabər idi.
Həmin illərdə iqtisadi sahədə
həyata keçirilən islahatlar və əldə olunan
uğurlar paralel olaraq milli-mənəvi yüksəlişə
də ciddi təkan vermişdir. Ümumiyyətlə, həmin
dövrdə böyük strateq Heydər Əliyevin respublikaya
rəhbərliyinin bütün fəlsəfəsi yalnız
xalqın milli dirçəlişi, milli
qürur hisslərinin oyanışı məramına
hesablanmışdı. İdarəçilikdə digər bütün
addımlar, o cümlədən, iqtisadi inkişafın sürətli
strategiyasının həyata keçirilməsi milli
şüurun yüksəlməsinə təkan verməli,
milli dirçəlişin etibarlı təməlinə
çevrilməli idi. Bu məqsədə
yetişmək üçün Heydər Əliyev azərbaycançılıq
məfkurəsinin rejimin ideoloji repressiya maşını ilə
boğulmasına nəinki imkan verməmiş, eyni zamanda, milli
məfkurə və düşüncə sahibi olan
ziyalıları qorumuş, nəticədə respublikada
dissident yazarlar olmamışdır. Vaxtı
ilə azərbaycançılıq məfkurəsini əsərlərində
təbliğ etdiklərinə görə şovinizmdə,
millətçilikdə günahlandırılan, təqiblərə
məruz qalan Bəxtiyar Vahabzadə, Xəlil Rza Ulutürk,
Anar, Ziya Bünyadov kimi şəxsiyyətləri ən
çətin məqamlarda qoruyan Heydər Əliyev
bütün ruhu ilə milli kökə
bağlı şəxsiyyət olduğunu bir daha sübuta
yetirmişdir (Azərbaycan tarixi. I-VII cildlər. AMEA A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu. Bakı: Elm, 2008).
Azərbaycan xalqının milli düşüncəsi,
adət-ənənələri, ümumən azərbaycançılıq
ideologiyasının mühüm komponentləri daha çox qədim
yazılı abidə olan “Kitabi-Dədə Qorqud”da əksini
tapdığından, Sovet ideologiyası ötən əsrin
20-50-ci illərində dastanın öyrənilməsini
qadağan etmiş, uzun illər bu abidənin unutdurulmasına
çalışmışdı. Ulu öndər bu
qadağanı da tamamilə aradan götürərək
dastanın araşdırılması və tədqiqinə
normal şərait yaratmışdır. “Azərbaycan əbədiyyatı
çoxəsrlik tarixi “Kitabi-Dədə Qoqud kimi ədəbi
abidələrlə, Nizaminin nəhəng
yaradıcılığı ilə, Xaqaninin və Nəsiminin,
Füzulinin və Vaqifin, söz sənəti
bahadırlarının dahiyanə əsərləri ilə,
aşıq poeziyasının həmişə canlı
nümunələri ilə zəngindir” - deyən Heydər Əliyevin
göstərişi əsasında “Kitabi-Dədə Qorqud”
eposu ilə bağlı tarixi və ədəbi
araşdırmaların sayı çoxalmış, hətta
mövzuda sanballı bədii film çəkilmişdir.
Xalqın milli düşüncə sisteminin bədii-poetik
modeli olan Azərbaycan folklorunun inkişafı istiqamətində
həyata keçirdiyi addımlar da Ulu öndər Heydər Əliyevin
milli-mənəvi dəyərlərə həssas münasibətindən
irəli gəlməklə milli özünüdərkə,
ictimai şüurun oyanışına xidmət etmişdir. Heydər Əliyev
xalqın istiqlal düşüncələrinin, azadlıq
ideyalarının lirik-emosional təcəssümü olan
aşıq poeziyasının və musiqisinin dirçəldilməsinə
də xüsusi diqqət yetirmişdir. 1972-ci ildə Azərbaycan
aşıq sənətinin görkəmli nümayəndələrindən
olan Aşıq Ələsgərin 150 illik yubileyinin həm
aşığın doğulduğu Göyçə
mahalında, həm Bakıda, həm də Moskvada ən
yüksək səviyyədə keçirilməsi bunu bir daha
təsdiqləyir. Belə bir möhtəşəm yubileyin
keçirilməsində məqsəd el sənətkarını
xalqa qaytarmaqla yanaşı, həm də tarixən Azərbaycanın
real sərhədlərinin necə olduğunu, ulu
babalarımızın Ermənistan adlanan ərazidə əzəldən
yaşadığı fikrini Sovet cəmiyyətinə
çatdırmaq idi.
Ulu
öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü əsasında
Azərbaycan KP MK Bürosunun 1972-ci il 7
dekabr tarixli iclasında Aşıq Şəmkirin anadan
olmasının 80 illik yubileyinin keçirilməsi,
adının ədəbiləşdirilməsi haqqında qərar
qəbul edilmişdir. 1981-ci il iyul ayının 21-də isə
MK bürosunun iclas qərarı ilə ustad
aşığın anadan olmasının 180 illiyinin qeyd edilməsi
barədə qərar qəbul olunmuş, mədəniyyət
saraylarına, klublara, küçələrə onun adı
verilmişdir.
1972-ci ildə,
həmçinin, respublika rəhbəri görkəmli klassik
şair İmaməddin Nəsiminin anadan olmasının 600
illiyinə dair hazırlıqla bağlı qərarın qəbuluna
nail olmuş, bir il sonra görkəmli klassikin şanlı
yubileyi Bakıda və Moskvada təntənə ilə qeyd
edilmişdir. 1972-ci ildə Azərbaycan Dövlət
Konservatoriyasının 50 illik yubileyi keçirilmiş,
görkəmli bəstəkar Üzeyir Hacıbəyovun 90
illik yubileyi də Bakıda və Moskvada yüksək səviyyədə
qeyd edilmiş, həmçinin, xalqın qəhrəmanlıq
epopeyasını əks etdirən “Koroğlu” dastanı yenidən
tamaşaya qoyulmuşdur.
Ulu
öndər Heydər Əliyev sağlığında milli təmayüllü
kommunist kimi müxtəlif təqiblərə, təzyiqlərə
məruz qalan, ölümündən sonra isə unutdurulmağa
çalışılan görkəmli ictimai-siyasi xadim Nəriman
Nərimanovun 100 illik yubileyini qeyd etmək, onun heykəlini
ucaltmaq üçün Sovet imperiyasının rəhbərliyi
ilə danışıqlara iki il vaxt sərf etmişdir. Nəticədə
Azərbaycan KP MK bürosunun 1972-ci il 24 may
tarixli iclasında Nəriman Nərimanovun Bakı şəhərində
heykəlinin ucaldılması barədə qərar qəbul
etmişdir. Ulu öndər, eyni zamanda, görkəmli
ədibin 1977-ci ildə Rusiyanın Ulyansk şəhərində
əzəmətli abidəsinin ucaldılmasını təmin
etmişdir. Bu addımları ilə Heydər
Əliyev, əslində, Nəriman Nərimanova görkəmli
dövlət xadimi kimi bəraət verir, onun təbliğinə,
tanıdılmasına çalışırdı
(İ.Quseynova “Qeydar Aliev ot politiçeskoqo rukovoditelə k
obhenaüionalğnomu lideru” Baku, 2005).
Ədəbi irsə qayğı sahəsində fəaliyyətini
genişləndirən Ulu öndər Heydər Əliyev
böyük Azərbaycan şairi Məhəmməd
Füzulinin qəbrinin İraqdan Azərbaycana
köçürülməsi, məqbərəsinin
inşası imkanlarını öyrənmək
üçün xüsusi komissiya yaratmışdır. Bu istiqamətdə
göstərilən davamlı səylər o zaman İraq
dövlətinin əngəlləri üzündən nəticə
verməsə də, Ulu öndər respublika daxilində dahi
şairin yaradıcılığının geniş tədqiqinə,
öyrənilməsinə xüsusi qayğı göstərmişdir.
Ulu öndər Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqı
qarşısındakı əvəzsiz xidmətlərindən
biri də məhz ana dilinə həssas münasibət
olmuşdur. Xalqın milli-mənəvi dəyərlərinin
yaşadılması və inkişaf etdirilməsində ana
dilinin müstəsna rol oynadığını başa
düşən, onu bilməyənləri şikəst sayan
müdrik rəhbərin bu məsələyə münasibəti
daim həssas olmuşdur. Ulu öndər Sovet Azərbaycanında
hakimiyyətə gəlişindən dərhal sonra Azərbaycan
Dövlət Universitetinin 50 illik yubileyinin keçirilməsinə
qərar vermiş, 1969-cu il noyabrın 1-də bu təntənəli
tədbirdə totalitar sovet rejiminin tətbiq etdiyi bütün
baryerləri aşaraq Azərbaycan dilində
çıxış etmişdir. Bununla da Heydər
Əliyev dühası cəmiyyətə milliləşmə
zəruriliyi mesajını vermiş, milli dilə, dinə, dəyərlərə
bağlı olmağı, tarixi irsi yaşatmağı ictimai
fikrə böyük müdrikliklə təlqin etmişdir.
70-ci illərin ortalarında Azərbaycan dilinin tədqiq
və öyrənilməsi istiqamətində dövlət səviyyəsində
bir sıra mühüm tədbirlər həyata
keçirilmişdir. 1974-cü ildə Azərbaycan
dilinin tədqiqinə görə bir qrup dilçi alimin, o
cümlədən, 3 cildlik “Müasir Azərbaycan dili” dərsliyinin
çapı da Ulu öndərin ana dilinə böyük
ehtiramla yanaşdığını göstərir. Həmin illərdə Azərbaycan Elmlər
Akademiyasının Dilçilik İnstitutunun
yaradılması da ana dilinin ictimai-siyasi nüfuzunun möhkəmləndirilməsi,
dilinin tarixinə, dialektologiyaya dair bir çox tədqiqatların
meydana çıxmasını şərtləndirmişdir
(İ.Hüseynova. “Dövlətçilik
naminə”, Bakı, 2001).
Ümumiyyətlə, həmin dövrdə humanitar elm
sahələrində böyük irəliləyişlər əldə
edilmiş, Azərbaycan dilinin, tarixinin, folklorunun, fəlsəfi
fikrinin, incəsənətinin tədqiqi sahəsində
uğurlu nəticələr qazanılmışdır. Sovet rejiminin sərt
qanunlarına baxmayaraq, respublikamızda böyük iqtisadi,
elmi və ədəbi-mədəni potensialın
yaradılması bu uzaqgörən siyasətin nəticəsi
olmuş, xalqın azadlıq idealları, XX əsrin əvvəllərindəki
azərbaycançılıq, dövlətçilik dəyərləri
ictimai şüurda geniş meydan tapmışdır. Milli-mənəvi şüura qayıdış
çağdaş milli varlığın təsdiqi kimi
reallaşmış, zəruri tarixi-mənəvi prosesə
çevrilmişdir. 80-ci illərin sonunda
Azərbaycan xalqının milli “Mən”ini qorumaq
üçün ayağa qalxıb ermənilərin ərazi
iddialarına sərt reaksiya verməsi, ölkədə
milli-azadlıq hərəkatının genişlənməsi
də əsası məhz 70-ci illərdə qoyulmuş
möhkəm ideoloji-siyasi təmələ əsaslanmışdır.
Ümummilli
lider 1982-ci ildən sonra - SSRİ-ni idarə edən
aparıcı simalardan biri kimi Kremldə
çalışdığı dövrlərdə də Azərbaycanın
gələcək müstəqilliyinə xidmət edən bir
sıra addımlar atmış, respublikamıza qarşı
ayrı-seçkilik siyasətinə qarşı
çıxmış, ermənilərin məkrli torpaq
ilhaqı siyasətinə qarşı barışmaz mövqe
tutmuş, Qorbaçov rejimini kəskin tənqid etmişdir. Məhz
bu qətiyyətli və prinsipial mövqeyinə görə
1987-ci ildə SSRİ KP MK-nın Siyasi Bürosunun
üzvlüyündən uzaqlaşdırılan Ulu öndər
Heydər Əliyev sonrakı mərhələdə də Azərbaycanla
bağlı siyasi proseslərə biganə qalmamış,
90-cı illərin əvvəlində Naxçıvana
qayıdaraq zamanın diktəsi ilə siyasi proseslərdə
fəal iştirak etmiş, Azərbaycanın dövlət
müstəqilliyinə real zəmin
formalaşdırmışdır. 1991-ci ilin 18 oktyabrında
qüdrətli dövlət xadimi Heydər Əliyevin də
imza atdığı “Azərbaycan Respublikasının dövlət
müstəqilliyinin bərpası haqqında Konstitusiya
aktı” ilə ölkəmizin istiqlaliyyəti bütün
dünyaya bəyan edilmişdir (R.Mehdiyev, “Vətəndaş cəmiyyətinə
yol açan ideyalar”, “Heydər Əliyev irsi dünya siyasi elminin
qiymətli nailiyyətinə çevriləcək” əsəri,
Bakı 2006, səh 295, www.aliyevheritage.org).
1991-ci
ilin oktyabrından 1993-cü ilin iyununadək ölkədə
cərəyan edən mürəkkəb və ziddiyyətli
proseslər, eyni zamanda, ölkənin müstəqilliyi
üçün real təhdidlərin meydana
çıxması, vətəndaş qarşıdurması
meyillərinin güclənməsi, hüquqi nihilizmin, xaos və
anarxiya mühitinin dərinləşməsi göstərmişdir
ki, ölkəni yaranmış acınacaqlı vəziyyətdən
yalnız Heydər Əliyev kimi müdrik və uzaqgörən
şəxsiyyət xilas edə bilər. Ümummilli
lider 1993-cü ildə xalqın təkidli
çağırışına cavab verərək hakimiyyət
sükanı arxasına keçmiş, ölkədə
ictimai-siyasi sabitliyi, qanunçuluğu bərpa etmiş, eyni
zamanda, insan hüquq və azadlıqlarının təminatına
xidmət edən hüquqi islahatların müəllifi
olmuşdur.
Ulu öndər Heydər Əliyev bu mərhələdən
Azərbaycanın yeni dövr üçün demokratik
inkişaf modelini müdrikliklə irəli sürmüş,
eyni zamanda, bu mütərəqqi dəyişikliklərin
ictimai şüurda tədricən qəbul olunması zərurətini
önə çəkmişdir. Böyük öndərin
dövlətçilik konsepsiyası Azərbaycanın tarixi ənənələrini
və müasir Avropa dəyərlərini özündə
birləşdirən yeni inkişaf modeli olmuşdur. İcimai-siyasi sabitlik faktoru bu modelin əsas
dayaqlarından, istinad nöqtələrindən biri kimi
çıxış etmişdir. Şübhəsiz,
sabitliyə nail olmadan yeni idarəetmə sisteminə
keçid formulunu reallaşdırmaq, bazar iqtisadiyyatı və
demokratiya, insan hüquqları kimi fundamental prinsiplərin tətbiqinə
nail olmaq mümkün deyildir. Məhz bu
sabitliyin, iqtisadi tərəqqinin nəticəsidir ki,
hazırda demokratik normalar qanunların və milli dəyərlərin
tənzimlədiyi sərhədlərdən kənara
çıxmır və dialektik inkişafa uyğun olaraq
getdikcə ictimai şüur tərəfindən tam şəkildə
mənimsənilir.
Ulu
öndər Heydər Əliyevin siyasi uzaqgörənliyinin,
prinsipiallığının və siyasi iradə
nümayişinin məntiqi nəticəsi olaraq 1994-cü ildə
“Əsrin müqaviləsi”nin əfsanədən
reallığa çevrilməsi ölkənin bütün
strateji əhəmiyyətli sahələrinin inkişafına
təkan vermişdir. “Əsrin müqaviləsi”nin
imzalanmasının milli inkişafdakı misilsiz əhəmiyyəti
bügünkü intensiv sosial-iqtisadi inkişaf fonunda daha
qabarıq görünür. Azərbaycana son illərdə
daha böyük uğurlar gətirən bu strategiyanın əsas
mahiyyəti ölkənin malik olduğu təbii sərvətlərdən
Azərbaycan xalqının rifahı naminə daha uğurlu
şəkildə istifadə etməyə əsaslanır.
Bu strategiyanın həyata keçirilməsi
iqtisadi maraqlarla yanaşı, milli təhlükəsizlik
maraqlarının təmin olunmasına yönəlmişdir.
Heydər Əliyevin təməlini qoyduğu
uğurlu neft strategiyası təkcə dövlətin iqtisadi
maraqlarının realizə olunmasına deyil, paralel olaraq
dövlət müstəqilliyinin qorunub saxlanmasına yönəlik
siyasi xəttin yürüdülməsinə, buna uyğun əlverişli
situasiyanın formalaşdırılmasına xidmət
etmişdir.
“Əsrin müqaviləsi” imzalandıqdan sonra
Ümummilli lider özünün zəngin iqtisadi bilik və təcrübəsi
əsasında Azərbaycanın yeni dövr üçün
iqtisadi inkişaf prioritetlərini müəyyənləşdirmiş,
bu sahədə mövcud problemlərin həlli
yollarını elmi-nəzəri və praktiki əsasda
göstərmişdir. Ümummilli lider mərkəzi
planlaşdırma və bölgü prinsiplərinin hakim
olduğu ictimai-iqtisadi formasiyadan azad bazar iqtisadiyyatına
optimal keçid modelini özünəməxsus intuiziazmla irəli
sürmüş, onun həyata keçirilməsinə
çalışmışdır. Azərbaycanda
bazar iqtisadiyyatının başlıca prinsipləri -
xüsusi mülkiyyətçilik, azad sahibkarlıq fəaliyyəti,
özəlləşdirmə, qeyri-neft sektorunun, sənayenin
inkişafı və sosial infrastrukturun yeniləşdirilməsi
prioritet seçilmişdir. İqtisadi sahədə
həyata keçirilən islahatların əsasında bazar
iqtisadiyyatının formalaşdırılması yolu ilə
ümumi daxil məhsul istehsalını artırmaq, qeyri-neft
sektorunun sürətli inkişafını təmin etmək məqsədi
dayanmışdır.
Böyük strateq Heydər Əliyev Azərbaycanın həqiqi
müstəqilliyinin təmin edilməsi üçün hər
bir fərdin mənafeyinə cavab verən hüquqi islahatların
aparılmasını da təmin etmişdir. 1995-ci ilin 12 noyabrında
ümumxalq səsverməsi yolu ilə qəbul edilmiş
müstəqil Azərbaycanın ilk Konstitusiyası ölkənin
gələcək inkişaf prioritetlərini müəyyənləşdirməklə
yanaşı, insan hüquq və azadlıqlarının təminatını
da dövlətin ali məqsədi kimi
ön plana çıxarmışdır. Konstitusiyada
hakimiyyət bölgüsü prinsipləri dəqiq əksini
tapmış, zamanın tələbi ilə səsləşən
məhkəmə-hüquq islahatlarının həyata
keçirilməsinə fundamental hüquqi zəmin
yaradılmışdır. Konstitusiyada əksini
tapmış müddəaların üçdə ikisinin
sırf insan hüquqları ilə bağlı olması da ulu
öndərin insan hüquqlarına necə böyük həssaslıqla
yanaşmasının bariz təcəssümüdür.
Prezident
İlham Əliyevin 21 yanvar 2013-cü il tarixli “Azərbaycan
xalqının Ümummilli lideri Heydər Əliyevin 90 illik
yubileyi haqqında” Sərəncamında
vurğulandığı kimi, “Azərbaycanda müasir,
demokratik, hüquqi və dünyəvi dövlət
quruculuğu, vətəndaş cəmiyyətinin təşəkkülü,
milli-mənəvi dəyərlərə qayıdış və
elmin, təhsilin, mədəniyyətin inkişafı əbədi
surətdə Heydər Əliyevin adı ilə
bağlıdır. Ölkəmizin əsas qanunu
Konstitusiyanın qəbul edilməsi, hakimiyyətlərin
bölünmə prinsipinin təsbit olunması, hüquq
normalarının və qanunvericilik bazasının beynəlxalq
standartlara uyğunlaşdırılması, müasir idarəetmə
üsullarının bərqərar olması və müvafiq
dövlət qurumlarının formalaşdırılması
Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə gerçəkləşən
genişmiqyaslı quruculuq proqramının tərkib hissəsidir”
(www.azerbaijan-new.az Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21
yanvar 2013-cü il tarixli “Azərbaycan xalqının
Ümummilli lideri Heydər Əliyevin 90 illik yubileyi
haqqında” Sərəncamı).
Ümummilli liderin Azərbaycanın müstəqilliyin
möhkəmləndirilməsi istiqamətində mühüm
addımlarından biri də cəmiyyətin vahidliyinin,
bütövlüyünün təmin olunması, milli
ideologiyanın sistem halında təqdimatıdır. Bu bir
reallıqdır ki, Ulu öndər cəmiyyətin vahidliyini təmin
edərək, onun müxtəlif istiqamətlər - sosial bərabərsizlik,
regional faktor, dini və milli mənsubiyyət amili
baxımından parçalanmasına imkan verməmişdir.
Bu, Azərbaycan dövlətçiliyinin
yaşaması, inkişaf etməsi baxımından ən
düzgün seçim idi və ötən illərin
reallıqları da bunu təsdiqləmişdir. “Hər bir insan üçün milli mənsubiyyəti
onun qürur mənbəyidir. Həmişə
fəxr etmişəm və bu gun də fəxr edirəm ki, mən
Azərbaycanlıyam” - deyən Ulu öndər dünya azərbaycanlılarını
azərbaycançılıq ideologiyası ətrafında səfərbər
etmişdir. Bu gün azərbaycançılıq
ideologiyası milli həyatın ahəngdarlığının,
konfessiyaların dinc yanaşı yaşamasının, ölkədə
yaşayan bütün etnosların qardaşcasına
qarşılıqlı əlaqəsi və təsirinin
çoxəsrlik ənənəsi, onların ümumi taleyi və
gələcək müstəqil Azərbaycanın
bütövlüyü, inkişafı və
firavanlığı uğrunda birgə mübarizəsinin
ümumi tarixi təcrübəsidir.
Dünya
Azərbaycanlılarının 2001-ci ilin 9-10 noyabrında
keçirilmiş I Qurultayında Ümummilli lider Heydər Əliyev
demişdir: “Bizim hamımızı birləşdirən, həmrəy
edən azərbaycançılıq ideyasıdır, azərbaycançılıqdır.
Azərbaycan dövlət müstəqilliyini əldə
edəndən sonra azərbaycançılıq aparıcı
ideya kimi həm Azərbaycanda, həm də bütün
dünyada yaşayan azərbaycanlılar üçün əsas
ideya olubdur. Biz həmişə bu ideya ətrafında
birləşməliyik. Azərbaycançılıq
öz milli mənsubiyyətini qoruyub saxlamaq, eyni zamanda,
onların ümumbəşəri dəyərlərlə
sintezindən, inteqrasiyasından bəhrələnmək və
hər bir insanın inkişafının təmin olunması
deməkdir”.
Hələ Sovet Azərbaycanına rəhbərliyi
dövründə formalaşdırdığı mütərəqqi
ənənələri müstəqillik illərində inamla
davam etdirən Ulu öndər Azərbaycanın görkəmli
şair, yazıcılarının, elm, incəsənət
xadimlərinin yubileylərinin keçirilməsinə, ev-muzeylərinin
yaradılmasına xüsusi qayğı ilə
yanaşmışdır. Heydər Əliyevin bu
sahədəki mədəni quruculuq siyasəti nəticəsində
milli-mənəvi dəyərlərimiz qorunmuş, adət-ənənələrimiz
yaşadılmış, klassiklərimizin yüz illərin
sınağından günümüzə gəlib
çatmış mənəvi irsinin gələcək nəsillərə
itkisiz çata bilməsi üçün lazım olan
bütün zəruri addımlar atılmışdır.
Milli-mənəvi dəyərlərin qorunması məsələsi
də Ulu öndər Heydər Əliyevin fəaliyyətində
aparıcı xətt kimi göstərmişdir. Ulu öndər
istər ailədə, istər hansısa dar çevrədə,
istərsə də dövlət idarəçiliyində və
cəmiyyətdə daim milli-mənəvi, əxlaqi dəyərlərə
sadiq qalmış, etnik-mental tipi etibarilə əsil azərbaycanlı-türk
dünyagörüşünə malik olmuşdur. Ulu öndərin idarəçiliyinin bütün mərhələrində
qanunçuluğa, hüquq qaydalarına, ədalətə
bağlı olması da, əslində, onun zəngin mənəviyyatından
rişələnmişdir. Heydər Əliyev
gücün siyasətinə qarşı qanunun
gücünü qoyaraq “haqlı həmişə
güclüdür” düsturundan çıxış
etmişdir. Milli-mənəvi dəyərlərə
bağlı olan Ümummilli lider geniş ürək sahibi kimi
bəzən siyasi yolunu azmış şəxsləri də
bağışlamış, onların bir qismini hətta
yüksək vəzifələrə təyin etmişdir.
Sonralar Heydər Əliyev həmin şəxslərə xitabən
demişdir: “Mən dəfələrlə demişəm,
heç kəsə damğa vurmaq olmaz. Heç
kimi keçmiş səhvlərinə görə cəmiyyətdən
təcrid etmək olmaz. Əgər bir adam
dünən səhv etmişdirsə, yolunu
azmışdırsa və bu gün düz yolla gedirsə,
xalqla birlikdədirsə, qanuna riayət edirsə, - buna söz
yoxdur” (Əliyev H. Müstəqilliymiz əbədidir: I-XI cildlər.
Bakı: 1997-2003).
Böyük strateq həmişə
vurğulayırdı ki, Azərbaycan xalqının əsrlər
boyu əldə etdiyi milli-mənəvi dəyərlər milli
mədəniyyətdən, əxlaqdan, adət-ənənələrdən
və digər insani keyfiyyətlərdən ibarətdir. Ulu öndər
milli-mədəni irslə yanaşı, mənəviyyatın,
milli əxlaq və düşüncə modellərinin qorunub
saxlanılması üçün də səylərini əsirgəməmişdir.
“Azərbaycan
xalqının Ümummilli lideri Heydər Əliyevin 90 illik
yubileyi haqqında” Sərəncamında Ulu öndərin milli
irsə qayğısı da xüsusi vurğulanır: “Ana
dilimizin dövlət dili kimi tətbiqində, onun
imkanlarının genişləndirilməsi və Azərbaycan
xalqının ən böyük sərvəti kimi dəyərləndirilməsində
Heydər Əliyev şəxsiyyətinin rolu
danılmazdır. Azərbaycan mədəniyyətinin
və zəngin tarixi irsimizin dünya ictimaiyyətinə
tanıdılması Heydər Əliyevin misilsiz xidmətlərindəndir.
Məhəmməd Füzulinin 500 illik və “Kitabi-Dədə
Qorqud”un 1300 illik yubileylərinin UNESCO səviyyəsində
keçirilməsi Azərbaycan mədəniyyətinin təbliğinə
xidmət edərək beynəlxalq mədəni ictimaiyyətlə
yeni əməkdaşlıq formalarının bərqərar
olmasına gətirib çıxarmışdır”.
Müstəqil Azərbaycan ötən 20 ildə
qazandığı bir sıra nailiyyətlərlə
yanaşı, həm də regionda və bütövlükdə
Avropa məkanında fərqli dini sivilizasiyaların
qovuşduğu tolerant məkan kimi tanınır. Ulu öndər
Heydər Əliyev 1993-cü ildə xalqın təkidli tələbilə
hakimiyyətə qayıtdıqdan sonra ölkədə dini,
milli, etnik münasibətlərin yüksək səviyyədə
tənzimlənməsi, vicdan azadlığının tam bərqərar
olması naminə ardıcıl tədbirlər həyata
keçirmiş, xalqın milli təhlükəsizlik
maraqları baxımından bu sahəyə daim diqqətlə
yanaşmışdır. Heydər Əliyev hesab edirdi
ki, yalnız milli zəmin - azərbaycançılıq, Azərbaycanda
yaşayan bütün millətlərin nümayəndələrinin
bərabərliyi və əməkdaşlığı, milli
həmrəylik, milli-mənəvi dəyərlərin
qorunması, ümumi tarix və ümumi ünsiyyət dili
etnik mənsubiyyətindən asılı olmayaraq hər bir azərbaycanlıya
özünü hamı üçün ümumi evin
qurulmasına səfərbər edilmiş müstəqil insan
kimi hiss etmək imkanı verəcəkdir. Heydər
Əliyev ölkədə mütərəqqi İslam dəyərlərinin
inkişafına xüsusi diqqət yetirməklə
yanaşı, başqa dinlərin inkişafına da tolerant
mühitin yaradılmasını təmin etmiş, dini
konfessiyalar arasında qarşılıqlı hörmətə
söykənən münasibətlərin formalaşmasına
çalışmışdır.
Bütün bunlar təsdiqləyir ki, Ümummilli lider
Heydər Əliyev bütün mənalı həyatı və
şərəfli dövlətçilik fəaliyyəti
müddətində yalnız Azərbaycanı
düşünmüş, onun müasirləşməsinə,
qüdrətlənməsinə, çiçəklənməsinə
çalışmışdır. Dahi öndər Azərbaycanı
daim inkişaf edən, müasir görmək istədiyindən
xalqın gələcək taleyinə biganə
qalmamış, müasirləşmə xəttini
özündən sonra layiqincə davam etdirəcək
müasir düşüncəli, yüksək idarəetmə
və təşkilatçılıq qabiliyyətinə malik
müasir ruhlu lider yetişdirmişdir. Əgər Heydər
Əliyevin müasirləşmə siyasəti ötən əsrin
70-ci illərindən etibarən Azərbaycanı
keçmiş SSRİ-nin qabaqcıl ölkəsinə
çevirmişdisə, eyni zamanda, 90-cı illərdə xoas
və tərəqqidən inkişafa doğru mükəmməl
strategiyanı təmin etdişdisə, Onun layiqli
davamçısı cənab İlham Əliyevin
yürütdüyü modernləşmə kursu
respublikamızın milli inkişaf modelinin
formalaşmasını şərtləndirmişdir.
Prezident İlham Əliyevin son 9 ildə ölkəyə
rəhbərliyinin ən parlaq nəticəsi ondan ibarətdir
ki, bu gün Azərbaycan, sözün əsl mənasında,
tam müstəqil siyasət yürüdən ölkədir. Bu gün
müstəqil Azərbaycan dövlətinin öz siyasi dəst-xətti,
dövlətçilik siması, inkişaf yolu vardır.
Ölkə iqtidarının milli maraqlara əsaslanan
siyasəti, iqtisadi inkişaf və demokratikləşdirmə,
hüquqi dövlət quruculuğu, effektiv diplomatiya istiqamətində
ardıcıl və məqsədyönlü fəaliyyəti
də məhz milli müstəqilliyin praktik olaraq gerçəkləşdirilməsini
təmin etmişdir. Modernləşmə xəttini
uğurla davam etdirən cənab İlham Əliyev hesab edir ki,
bu yol ölkəmizi bilik və informasiya cəmiyyətinə
gətirib çıxaracaqdır. Azərbaycanın
sosiomədəni modernləşməsi təkcə yeni
texnologiyaların və bazar mexanizmlərinin tez bir zamanda
keyfiyyətli tətbiqini deyil, kreativ və innovasion
şüurun köməyi ilə millətin sivil yeniləşməni
şərtləndirə bilən institutların
yaranmasını nəzərdə tutur.
Ötən
illərdə uğurla gerçəkləşdirilən
sosial-iqtisadi islahatların - davamlı və tarazlı
inkişafı stimullaşdıran dövlət
proqramlarının, ictimai həyatın bütün sahələrini
əhatə edən fərman və sərəncamların nəticəsi
olaraq respublikamız son illərdə dünyanın sürətli
inkişaf yolunda olan, qlobal maliyyə-iqtisadi böhrandan
uğurla çıxan, özünəməxsus milli
inkişaf modeli olan dövlətlərindən biri kimi
tanınır. 2009-cu ildə keçid
dövrünü geridə qoyan respublikanın iqtisadi
inkişafı son illərdə keyfiyyətcə yeni mərhələyə
qədəm qoymuşdur. Bu mərhələdə əsas
məqsədlərdən biri də milli iqtisadiyyatın rəqabət
qabiliyyətliliyinin yüksəldilməsinə və dünya
təsərrüfat sisteminə səmərəli
inteqrasiyasına nail olmaqla, uzunmüddətli perspektivə
ölkədə dinamik sosial-iqtisadi inkişafın
davamlılığını təmin etməkdən ibarətdir.
Dövlət
başçısı YAP-ın 20 illik yubileyi münasibətilə
keçirilən tədbirdə demişdir: “Əgər gələcəklə
bağlı fikirlərimizi bir cümlə ilə ifadə etsək,
deməliyik: biz inkişaf etmiş ölkəyə
çevrilməliyik! İnkişaf etmiş
ölkələrin meyarları vardır. Bunları
bilirik və biz hər bir istiqamət üzrə o meyarlara
çatmalıyıq - həm siyasi, iqtisadi islahatlar, sosial
siyasət və digər istiqamətlərdə. Buna nail olmaq üçün həmişəki
kimi, cəmiyyətimiz bir nöqtəyə vurmalıdır və
cəmiyyətimizin aparıcı siyasi qüvvəsi olan Yeni
Azərbaycan Partiyası növbəti 20 il ərzində, əlbəttə
ki, öz işini uğurla aparmalıdır, müasir
qaydalarla, müasir üsullarla!” (Azərbaycan qəzeti, 2012-ci il, 18 noyabr).
Son illərdə dövlət
başçısının imzaladığı fərmanlarda,
təsdiq etdiyi dövlət proqramlarında bu hədəfin
reallaşması üçün yerinə yetirilməsi zəruri
olan vəzifələr müəyyənləşdirilmişdir. “Azərbaycan
2020: gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyasının
təsdiqlənməsində məqsəd də respublika
iqtisadiyyatındakı pozitiv meyilləri daha da sürətləndirmək
və mövcud potensialı davamlı inkişaf naminə tam səfərbər
etməkdir. Əlbəttə, gələcəyə
dair baxışlar, strategiyalar nə qədər mükəmməl
olsa da, onların taleyi, həyata keçirilməsi gözlənilməz
hadisələrdən, ssenarilərdən deyil, bütün
hallarda lider missiyasından - qərarların qəbulu sənətindən
asılı olur. Azərbaycan öz
inkişafının dönüş mərhələsində
yaşayır və bunu mümkün edən isə
düzgün hədəflər və onların davamlı
reallaşdırılmasından irəli gələn nəticələrdir.
Bu siyasətin gedişində yalnız konkret
ölkə miqyasında deyil, bütövlükdə, regionda
və dünyada proseslərin axarını yeni məcraya
yönəldə biləcək tarixi qərarlar verilir. İnkişaf Konsepsiyası rəqabətqabiliyyətli,
ixracyönümlü, çoxşaxəli, innovativ
iqtisadiyyatın formalaşdırılmasını, sənayeləşmə
siyasətinin sürətləndirilməsini, mütərəqqi
təcrübəyə əsaslanan sənaye zonalarının
yaradılmasını, müəssisələrin texnoloji cəhətdən
yeniləşdirilməsini, intensiv metodların tətbiqinin
daha da genişləndirilməsini və digər tədbirləri
nəzərdə tutur. Konsepsiyada nəzərdə
tutulmuş tədbirlərin icrası nəticəsində
2020-ci ilədək ölkədə adambaşına
düşən ÜDM-in həcminin iki dəfədən
çox artaraq 13000 ABŞ dollarına
çatdırılacağı gözlənilir. Həmin
dövrədək Azərbaycanın Dünya Bankının
adambaşına düşən Ümumi Milli Gəlir təsnifatına
görə “yuxarı orta gəlirli ölkələr”
arasında və BMT İnkişaf Proqramının İnsan
İnkişafı ilə bağlı təsnifatına əsasən
“yüksək insan inkişafı” ölkələri qrupunda
üst sıralara yüksəlməsi hədəflənir
(www.azertag.com. “Azərbaycan 2020: gələcəyə
baxış” İnkişaf Konsepsiyası).
Əsl siyasətçi mümkün olmayanı
reallaşdırmaq qabiliyyəti ilə seçilir. Vəd vermək
mümkündür, lakin onu reallaşdırmamaq ən cəlbedici
ideyaları da insanların gözündən salmaq deməkdir.
Bu mənada, cənab İlham Əliyev hər
cür pafosdan, populizmdən tamamilə uzaq olan, praqmatik, realist
təfəkkürlü liderdir. Ölkə
başçısının elə bir vədi yoxdur ki, ötən
9 ildə bəyanat səviyyəsində,
reallaşmamış qalsın. Əksinə,
cəmi 9 ildə həyata keçirilən islahatların -
real miqyasına, əhəmiyyətinə görə - ən
azından onilliklər ərzində
reallaşdırılması mümkündür. Fəqət, öz liderinin yüksək iradəsi, əzmi,
qətiyyəti sayəsində, idarəçilik keyfiyyətləri
sayəsində Azərbaycan bu dövrdə fantastik
görünə biləcək sürətli inkişaf yolu
keçmiş, bir sıra taleyüklü məsələlərin
həllinə nail olmuşdur.
Ümummilli
liderin yeni neft strategiyasının tərkib hissəsi olan
Bakı-Tbilisi-Ceyhan əsas ixrac neft boru kəməri,
Bakı-Tbilisi Ərzurum qaz kəməri istifadəyə
verilmiş, “Ümid”, “Abşeron” kimi perspektivli yataqlar kəşf
olunmuş, Şərqlə Qərbi qovuşduracaq
Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu xəttinin tikintisinə
başlanılmış, ölkə əhəmiyyətli
yol-nəqliyyat sistemi, infrastruktur müasirləşdirilmişdir.
Xəzərin karbohidrogen ehtiyatlarının
dünya bazarlarına nəqli məqsədilə boru kəmərlərinin
şaxələndirilməsi respublikamızı
bütövlükdə Avropa məkanının enerji təhlükəsizliyi
sisteminin əsas təminatçılarından birinə
çevrilməsini təmin etmişdir. Bu
gün Azərbaycan bütövlükdə MDB və Avropa məkanında
heç bir ölkədən enerji asılılığı
olmayan, müstəqil siyasət yeridən azsaylı dövlətlərdən
biridir. Bu fakt özlüyündə Azərbaycanın
dünya birliyi üçün önəmini daha da
artırmış, respublkamızın Avratlantik strukturlara
inteqrasiya prosesini sürətləndirmişdir.
Cənab
İlham Əliyevin qazandığı uğurların bir
mühüm səbəbi də var: dövlət
başçısı insan və şəxsiyyət amilini
ucaltmaqla, hər bir vətəndaşın maraqlarının
dövlət üçün üstün olduğunu
nümayiş etdirmişdir. İlham Əliyevin
prezidentlik dövrünün ən böyük
uğurlarından biri də Azərbaycan kəndinə şəhər
simasının gətirilməsi olmuş, cənubdan
şimala, şərqdən qərbə çoxsaylı
yaşayış məntəqələrində yeni sosial-mədəni
obyektlər - ən müasir tələblərə cavab verən
yeni məktəblər, səhiyyə ocaqları,
körpülər, yollar tikilmişdir. Hətta Sovet
dövründə də mavi yanacaq üzü görməyən
Yardımlıya, Lerikə qaz çəkilmiş, Qubanın
ucqar dağ kəndi Xınalığa yol çəkilmiş,
daha bir fantastik layihənin - strateji əhəmiyyətli
Quba-Şamaxı yolunun inşasına start verilmişdir. Bütün bunlar regionlarda mənəvi ab-havanın
yaxşılaşmasına səbəb olmaqla, Azərbaycan
insanının dövlətə, onun rəhbərinə
etimadı, sevgini və rəğbətini daha da
artırır.
Şübhəsiz, əldə edilən uğurlu nəticələrlə
yanaşı, cənab İlham Əliyevin idarəçiliyində
özünütənqid ruhu, proseslərə obyektiv
yanaşma üsulu mühüm xətt kimi diqqəti çəkir. Dövlət
başçısı əldə olunmuş nailiyyətlərlə
bərabər, problemləri və onların həlli
yollarını göstərir, verdiyi hər bir göstərişin
icrasına nəzarət edir, islahatları sürətləndirən
struktur tədbirlər həyata keçirir. Ölkə başçısının rəhbərliyi
altında aparılan nəhəng işlər isə Azərbaycanın
əldə etdiyi nailliyyətlərin qarşıdakı illərdə
daha geniş miqyas alacağını əminliklə söyləməyə
əsas verir.
İradə HÜSEYNOVA,
Bakı Dövlət Universitetinin “Qafqaz
xalqları tarixi”
kafedrasının müdiri, tarix elmləri doktoru, professor,
Erməni Araşdırmaları
laborotariyasının rəhbəri,
Azərbaycan Respublikasının Əməkdar
müəllimi,
YAP Siyasi Şurasının
üzvü, Elm, təhsil və
innovasiyaların inkişafında xidmətlərinə görə
Beynəlxalq “Sokrat” mükafatı
laureatı
Yeni Azərbaycan.-
2013.- 19 aprel.- S.4-5.