Unudulmaz qəhrəman Oleq Babakın şücaəti

24 yaşlı ukraynalı gənc hərbçi Dağlıq Qarabağda bütöv bir kəndin azərbaycanlı əhalisini erməni vəhşiliyindən xilas edib

Sovet İttifaqının sonuncu qəhrəmanı Oleq Babak 24 yaşında Dağlıq Qarabağda gedən döyüşlərdə şəhid olub. O, erməni işğalçılarına qarşı döyüşlərdə igidlik göstərərək, müdafiəsiz, dinc azərbaycanlı ailələrini xilas edərək qəhrəmanlığın zirvəsinə ucalıb.

QƏHRƏMANLIĞA GEDƏN YOL

Oleq Yakovleviç Babak 1967-ci il fevralın 25-də Ukraynanın Priyatinsk rayonunun Poltav vilayətində Viktoriya kəndində dünyaya gəlib. O, 1985-ci ildə SSRİ Daxili İşlər Nazirliyinin Ali siyasi məktəbinə daxil olub, 1989-cu ildə oranı bitirib. Babak hələ Ali siyasi məktəbdə təhsil alarkən nizam-intizamlılığı, tapşırıqların öhdəsindən layiqincə gəlməsi ilə kursantlar arasında seçilib, təhsil proqramını yüksək qiymətlərlə başa vurub. Onu tanıyanlar Babakı geniş dünyagörüşünə malik, əqidəli, sakit təbiətli, təmkinli, ünsiyyətə meyilli, hərbi xidmətdəki çətinliklərdən qorxmayan bir insan kimi təsvir edirlər. Məhz bu keyfiyyətləri ona siyasi bölmənin rota komandirinin müavini vəzifəsini əla göstəricilərlə bitirməyə imkan verib. Babak Ali siyasi məktəbdə gənc kadr kimi yetişdiyi müddətdə yüksək mənəvi-psixoloji hazırlıq, yüksək komandir keyfiyyətləri göstərib. Kursant olduğu dövrdə dövlət tapşırıqlarının yerinə yetirilməsi üçün göndərildiyi Cənubi Qafqaz regionundakı fəaliyyəti zamanı çətin və gərgin şəraitdə düzgün qərar qəbul etməsi, üzərinə düşən işi dəqiq yerinə yetirməsi, yaxşı nəzəri bilik və fiziki hazırlıq səviyyəsi ilə özünü müsbət cəhətdən tanıdıb. Məktəbi bitirikdən sonra Babak Moskva vilayətindəki Sofrino qəsəbəsində SSRİ Daxili İşlər Nazirliyinin xüsusi təyinatlı qüvvələrinin 21-ci briqadasında xidmət göstərib.

YÜKSƏK FƏDAKARLIQ VƏ İGİDLİK NÜMUNƏSİ

Dağlıq Qarabağda Ermənistanın hərbi təcavüzü başladıqdan sonra Oleq Babak SSRİ daxili qoşunlarının hərbçisi kimi Azərbaycanın Qubadlı rayonuna ictimai asayişi qorumaq üçün göndərilib. Babakın yüksək peşəkarlıq səviyyəsi özünü burada qabarıq göstərib. Lakin Babak Qarabağda təkcə hərtərəfli hazırlıqlı hərbçi nümunəsi göstərməyib. Erməni hücumları nəticəsində yaranmış gərgin vəziyyətdə o, həm də malik olduğu ali humanist dəyərləri, yüksək insani hissləri nəinki itirməyib, əksinə, ən bariz şəkildə nümayiş etdirib.

Belə ki, həmin dövrdə leytenant Babak daxili qoşunların Yuxarı Cıbıxlı kəndi yaxınlığındakı bölməsinə rəhbərlik edirdi. Onun son döyüş yeri də elə bura olub. Ermənistan silahlılarının hücumları qarşısında kəndin sakinləri müdafiəsiz qalmışdı. 1991-ci il aprelin 7-də kənd sakinlərinin ermənilər tərəfindən qətlə yetirilməsi xəbərini alan Oleq Babak tabeçiliyindəki hərbçilərlə hadisə yerinə yollanıb. Ermənilərin dinc əhaliyə qarşı hücumlarına səssiz qala bilməyən Babak bütün gücünü, rəşadətini işğalçılara qarşı mübarizəyə yönəldib. Sonuncu dəfə o, 7 aprel tarixində kənd sakinlərini hücumdan xilas etmək üçün 70-dən çox erməniyə qarşı döyüşüb. Vəziyyətin ən gərgin olduğu anda hərbçi yoldaşlarına güllələri ona verib geri çəkilməyi əmr edib. Qeyri-bərabər döyüşdə xüsusi fədakarlıq göstərən Babak axrıncı gülləsinə kimi vuruşub. Sonda ermənilər tərəfindən xainliklə öldürülüb. Onun silahsız olması belə erməniləri qorxudubmuş.

Bu bir daha erməni vəhşiliyinin sərhəd tanımadığını göstərdi. Erməni silahlı quldurları o qədər azğınlaşmışdılar ki, işğalçıların daim köməyinə sığındığı Sovet rəhbərliyinin göndərdiyi hərbçiləri də məhv etməkdən çəkinmirdilər. Bu arada vurğulamaq yerinə düşər ki, Dağlıq Qarabağda SSRİ qoşunlarına rəhbərlik etmiş rus generalı Henrix Maluşkin KİV-ə açıqlamasında xidmət dövründə ermənilərin azərbaycanlılara qarşı etdiyi hücumların təfərrüatlarını açıqlayıb: “1990-91-ci illərdə I Qarabağ müharibəsi zamanı keçmiş Ermənistan prezidenti Robert Köçaryanı əlində avtomat Azərbaycana qarşı vuruşan görmüşəm” - deyə, SSRİ-nin Dağlıq Qarabağdakı qoşunlarının komandanı, general Henrix Maluşkin bildirib.

Henrix Maluşkin Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsində tək günahkarın SSRİ-nin ilk və sonuncu prezidenti Mixail Qorbaçovun olduğunu deyib: “Qorbaçov Qarabağda ermənilərin azərbaycanlılara qarşı etdiklərinə baxmayaraq, onlara bir dəfə də olsun xəbərdarlıq etməyib”.

O, Qarabağda azərbaycanlıların onlara qarşı yaxşı davrandığını, yalnız ermənilərin sovet əsgərlərini də öldürdüklərini deyib: “Qarabağda komandan olduğum vaxtda ermənilər 8 sovet əsgərini öldürdülər. Öldürülənlərdən biri Oleq Babak idi. O, Qubadlının Yuxarı Cıbıxlı kəndində azərbaycanlılara hücum edən ermənlərin qarşısına çıxdığı üçün öldürüldü. Ancaq bu məsələlərə sovet rəhbərliyi reaksiya vermirdi”.

General Henrix Maluşkin erməniləri həbs etdikləri təqdirdə belə Moskvadan onlara zəng gəldiyini və tutulanları dərhal azad etdiklərini deyib. Onun sözlərinə görə, belə əmrlər, adətən, SSRİ-nin Daxili İşlər Nazirliyindən gəlirdi.

QƏHRƏMANIN XATİRƏSİ ƏBƏDİ YAŞADILACAQ

Hazırda O.Babakın qəbri doğulduğu kənddədir. Ölümündən sonra Oleq Babaka hərbi borcunu yerinə yetirərkən göstərdiyi igidliyə və şücaətə görə 1991-ci il sentyabrın 17-də Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı verilib, “Lenin” ordeni ilə təltif olunub. SSRİ daxili işlər nazirinin əmri ilə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı O.Babakın adı əbədi olaraq 21-ci xüsusi təyinatlı Sofrino briqadasının şəxsi heyətinin sırasına daxil edilib. 2010-cu ilin oktyabrında Moskva vilayətinin Puşkin rayonundakı parkda Babakın abidəsi açılıb. Qəhrəmanın adı ilk təhsilini aldığı Viktoriya kənd məktəbinə verilib. Bundan əlavə, Moskva yaxınlığındakı Aşukin kəndindəki küçələrdən birinə də Babakın adı verilib.

Hülya Məmmədli

Yeni Azərbaycan.- 2013.- 26 fevral.- S.8.