Azərbaycan İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı ilə əməkdaşlığa böyük önəm verir

Ölkəmizlə bu beynəlxalq qurum arasındakı əlaqələr çoxşaxəli və davamlı xarakterə malikdir

Xəbər verildiyi kimi, oktyabrın 20-21-də Bakıda “İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına (İƏT) üzv dövlətlərin inkişafında qadınların rolu” mövzusunda V Beynəlxalq konfrans keçirilib. 60-dək ölkədən ümumilikdə 220-dən artıq nümayəndənin iştirak etdiyi tədbirin ilk günü Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasının Humanitar siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Fatma Abdullazadə Prezident İlham Əliyevin konfrans iştirakçılarına təbrik məktubunu oxuyub.

Sonra IV konfransın sədri, İndoneziyanın Azərbaycandakı səfiri Raden Prayono Atiyanto çıxış edib. Səfir konfransın yüksək səviyyədə təşkilinə görə Azərbaycan hökumətinə təşəkkürünü bildirib. Qadınların cəmiyyətdə rolunun gücləndirilməsinin vacibliyinə toxunan Raden Prayono Atiyanto deyib ki, bundan əvvəlki konfrans Cakartada keçirilib və çox önəmli qərarlar qəbul edilib. Bakı konfransı da qadınların hüquqlarının qorunması, onların cəmiyyətdə iştirakının genişləndirilməsi sahəsində görüləcək işlərə öz töhfəsini verəcək.

Azərbaycan Respublikası Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Hicran Hüseynova çıxış edərək konfransın gündəliyi haqqında məlumat verib. Bildirilib ki, komitə tərəfindən təşkil edilən konfransda qadınların səlahiyyətlərinin, qərar qəbuletmə prosesində onların iştirakının artırılması, qadınlar üçün bərabər imkanların yaradılması, qadınlara qarşı zorakılığın, bütün növ ayrı-seçkiliyin qarşısının alınması, keyfiyyətli təhsil, sağlamlıq və digər mövzular müzakirə ediləcək.

Çıxışında Azərbaycanda həyata keçirilən qadın siyasəti barədə geniş məlumat verən və “Azərbaycan əhalisinin 50,3 faizini təşkil edən qadınların ictimai-siyasi, elmi, mədəni, sosial-iqtisadi və digər sahələrdə əldə etdikləri uğurlar bütövlükdə dövlətimizin nailiyyətidir”, - deyən komitə sədri əlavə edib ki, bu gün əmək qabiliyyətli qadınların 69,2 faizi özəl sektorda, 30,8 faizi isə dövlət sektorunda çalışır. Qadınlar arasında işsizliyin səviyyəsi ildən-ilə azalaraq 5,9 faizə düşüb, qadın sahibkarlığı 17,9 faizədək artıb. Komitə sədri bildirib ki, hazırda parlament və bələdiyyə səviyyəsində də qadınların təmsilçiliyi artıb. Hicran Hüseynova Azərbaycanda gender bərabərliyinin təmin edilməsi və qadınların səlahiyyətlərinin genişləndirilməsinin ölkə siyasətinin mühüm prioritetlərindən birini təşkil etdiyini vurğulayıb.

Komitə sədri, eyni zamanda, bildirib ki, Ermənistanın Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzü nəticəsində qaçqın və məcburi köçkün vəziyyətinə düşən 1 milyondan çox azərbaycanlının 400 mindən çoxunu qadınlar, 300 mindən çoxunu isə uşaqlar təşkil edir. Bu rəqəmlərin hər birinin arxasında neçə-neçə ailənin faciəsi dayanır.

İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının baş katibinin müavini Muhammad Naim Xan konfransın təşkilinə göstərdiyi dəstəyə görə Azərbaycanın birinci xanımı, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyevaya minnətdarlığını bildirib. Muhammad Naim Xan vurğulayıb ki, belə tədbirlərin keçirilməsi qadınların inkişaf prosesində daha geniş iştirakına təkan verir.

İslam dininin qadınların hüquqlarını hər zaman müdafiə etdiyini deyən Muhammad Naim Xan cəmiyyətdə qadınların bütün sahələrdə iştirakının təmin edilməsi üçün birgə işlərin görülməsinin zəruriliyini qeyd edib. O deyib ki, bir çox ölkələrdə dövlət işlərində qadınların fəal iştirak etmələrinə baxmayaraq, bəzi dövlətlərdə bu sahədə problemlər qalmaqdadır: “Qadınların üzləşdikləri çətinliklər müəyyən sosial problemləri də özü ilə gətirir. Biz bu çətinliklərin aradan qaldırılması üçün səylərimizi gücləndirməliyik. Proqramlar qəbul edərkən bütün inkişaf mərhələlərində qadınların rolu nəzərə alınmalıdır. Qadınların cəmiyyətdə rolunun düzgün müəyyənləşdirilməsi ailə dəyərlərinin inkişafında da katalizator rolunu oynaya bilər”.

BMT baş katibinin köməkçisi və BMT-nin Qadınlar Təşkilatının icraçı direktorunun müavini xanım Lakşmi Puri qadınların və kişilərin bərabər fəaliyyəti və qadınların hüquqlarının qorunmasının vacibliyindən danışıb. O bildirib ki, 2030-cu ilə qədər qadınların hüquqlarının qorunması, onların cəmiyyətdə iştirakının artırılması və digər sahələrdə müvafiq qərarlar qəbul olunmalıdır: “Təəssüf ki, qadınlara və uşaqlara qarşı zorakılıq halları və onların hüquqlarının pozulması hələ də davam edir. Biz qadınların cəmiyyətdə zorakılığa məruz qalmaları, onların hüquqlarının tapdalanması hallarının qarşısını ala bilərik. Misal üçün, deyə bilərəm ki, Azərbaycanda bununla bağlı qətiyyətli addımlar atılıb”.

BMT-nin Əhali Fondunun (UNFPA) Şərqi Avropa və Mərkəzi Asiya üzrə regional direktoru Heimo Lakkonen tədbirin keçirilməsində Azərbaycanın birinci xanımı Mehriban Əliyevanın dəstəyini yüksək qiymətləndirib. Heimo Lakkonen son 10 ildə UNFPA ilə İƏT-in birgə əməkdaşlığından danışaraq deyib ki, bu müddətdə doğum zamanı ana ölümü hallarının qarşısının alınması, qadınların şərəf və ləyaqətinin qorunması, onların maarifləndirilməsi sahəsində böyük nailiyyətlər əldə olunub. Bu işlər davam etdiriləcək.

Tədbirdə Azərbaycan qadınlarının cəmiyyətin ictimai-siyasi həyatında iştirakından bəhs edən videoçarx nümayiş etdirilib.

Sonra konfransın sədri və büro üzvlərinin seçkisi olub.

Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Hicran Hüseynova konfransın sədri seçilib. Fasilədən sonra konfrans işini sessiyalarda davam etdirib. Oktyabrın 21-də başa çatan konfransda Bakı Bəyannaməsi qəbul olunub.

Bu məqamda xüsusi olaraq vurğulamaq lazımdır ki, Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin 1993-cü ilin iyununda xalqın təkidli tələbi ilə hakimiyyətə qayıdışı Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq əlaqələrinin genişlənməsində, xarici ölkələrlə, o cümlədən beynəlxalq təşkilatlarla münasibətlərin inkişaf etdirilməsində həlledici rol oynadı. Əsası Ulu öndərimiz tərəfindən qoyulan və bu gün Prezident İlham Əliyevin uğurla davam etdirdiyi xarici siyasət kursu Azərbaycanın beynəlxalq aləmlə həm ikitərəfli, həm də çoxtərəfli əlaqələrinin inkişaf etdirilməsinə zəmin yaratdı. Bu gün Azərbaycan İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı və quruma daxil olan ölkələrlə də yüksək əlaqələrə malikdir. Ümumiyyətlə, Azərbaycanla İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı arasındakı münasibətlər xarici siyasət kursumuzun prioritet istiqamətlərindən sayılır.

Bu barədə bir qədər sonra. Hələlik isə onu qeyd edək ki, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı (əvvəlki adı İslam Konfransı Təşkilatı)1969-cu ildə Rabatda (Mərakeş) müsəlman ölkələrinin dövlət və hökumət başçılarının konfransında yaradılıb, 60-a yaxın dövləti özündə birləşdirir. Bəzi ölkələrin müsəlman icmalarının, habelə bir sıra beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri İƏT yanında müşahidəçi statusuna malikdirlər. İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı Birləşmiş Millətlər Təşkilatı ilə sıx əməkdaşlıq edir. Təşkilat 1975-ci ildən bəri BMT yanında müşahidəçi statusu alıb. 1972-ci ildə qəbul edilmiş nizamnaməyə görə, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının ali orqanı dövlət və hökumət başçılarının konfransıdır. Baş katibliyin tərkibində bir sıra şöbələr, o cümlədən, sosial-iqtisadi, elm və texnika, Asiya məsələləri, Afrika məsələləri, beynəlxalq məsələlər, informasiya, insan hüquqları və azsaylı dini icma məsələləri, müsəlmanların qeyri-hökumət təşkilatları məsələləri şöbələri və başqa şöbələr fəaliyyət göstərir. Eyni zamanda, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı ilə Azərbaycan arasındakı əlaqələr çoxşaxəli və davamlı xarakterə malikdir. Qeyd olunduğu kimi, Azərbaycan Respublikasının İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı ilə münasibətlərinin inkişafı ölkəmizin xarici siyasət kursunda prioritet istiqamətlərdəndir və strateji əhəmiyyət kəsb edir. Dövlət müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra keçmiş Sovet respublikaları arasında ilk olaraq məhz Azərbaycan İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv olmaq barədə müraciət edib.

Yuxarıda da vurğuladığımız kimi, qurumla ölkəmiz arasındakı münasibətlər Ulu öndər Heydər Əliyevin 1993-cü ildə xalqın təkidli tələbi ilə hakimiyyətə qayıdışından sonra möhkəm xarakter alıb. 1994-cü ilin may ayından etibarən Ümummilli lider Heydər Əliyevin müvafiq Sərəncamına əsasən, Azərbaycanın Səudiyyə Ərəbistanı Krallığındakı səfirinə İKT Baş Katibliyi yanında daimi nümayəndə səlahiyyətləri verildikdən sonra Ər-Riyaddakı səfirliyimiz vasitəsilə mənzil-qərargahı Səudiyyə Ərəbistanının Ciddə şəhərində yerləşən İƏT Baş Katibliyi və onun müxtəlif qurumları, o cümlədən, İslam İnkişaf Bankı ilə səmərəli iş aparılmağa başlanılıb.

Ümummilli lider Heydər Əliyevin 1994-cü ilin iyul ayında Səudiyyə Ərəbistanına səfəri Azərbaycan-İƏT əməkdaşlığının gələcək inkişafı üçün zəmin yaratmaqla yanaşı, səfər əsnasında Onun müqəddəs Kəbədə ümrə ziyarəti, keçirdiyi məhsuldar görüşlər bütün İslam dövlətlərinin ölkəmizə maraq və diqqətini artırıb. Ümummilli liderin İƏT baş katibi ilə 1994-cü ilin noyabrında Bakıda keçirdiyi görüşlər, həmin ilin dekabrında İƏT dövlət və hökumət başçılarının Kasablankada keçirilmiş VII Zirvə Konfransında iştirakı və İƏT baş katibi, həmçinin, bir sıra üzv dövlətlərin xahişi ilə Asiya ölkələri qrupu adından çıxışı Azərbaycanın mövqeyini təşkilat daxilində daha da möhkəmlətdi və üzv dövlətlər tərəfindən dəstəklənməsi imkanlarını artırdı. Bunun nəticəsində İƏT Zirvə görüşləri tarixində ilk dəfə olaraq, Kasablankada “Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi haqqında” siyasi qətnamə qəbul edildi, həmin ildən etibarən İƏT-in BMT ilə əməkdaşlığı üzrə müzakirə edilən problemlər siyahısına “Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi” mövzusunun mütəmadi salınmasına nail olunub.

Qeyd olunmalıdır ki, gərgin əməyin nəticəsi kimi, siyasi qətnamənin adının dəyişdirilərək daha da gücləndirilməsi və “Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzü haqqında” başlığı ilə ilk dəfə olaraq 1996-cı ilin dekabrında Cakartada keçirilmiş İƏT xarici işlər nazirlərinin 24-cü Konfransı və 1997-ci ilin dekabrında Tehranda keçirilmiş İƏT dövlət və hökumət başçılarının VIII Zirvə görüşündə qəbul edilməsi bu məsələyə dair Azərbaycanın haqlı mövqeyinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında önəmli rol oynayıb.

ardı var

Mübariz ABDULLAYEV

Yeni Azərbaycan.-2014.- 22 oktyabr.- S. 8.