Azərbaycan fəal investisiya siyasəti həyata keçirir

Prezident İlham Əliyev: Azərbaycanda minlərlə xarici şirkət fəaliyyət göstərir, işləyir, dövlətdən kontraktlar alır, o kontraktları icra edir. Bizim xarici şirkətlər qarşısında qoyduğumuz əsas şərt keyfiyyətdir və ən müasir standartlardır

Məlum olduğu kimi, Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi məqsədyönlü siyasət nəticəsində Azərbaycan dünyada iqtisadiyyatı ən sürətlə inkişaf edən ölkələrdən birinə çevrilib. Son 10 il ərzində respublikamızda ümumi daxili məhsul 3 dəfədən çox, büdcə xərcləri 20 dəfə artıb. Ölkənin xarici dövlət borcu ümumi daxili məhsulun cəmi 8 faizini təşkil edir ki, bu da kifayət qədər yaxşı göstəricidir. Dinamik iqtisadi inkişaf nəticəsində ölkədə yoxsulluq 5 faizə düşüb. Azərbaycanın dinamik iqtisadi inkişafı beynəlxalq reytinq agentliklərinin hesabatlarında da öz əksini tapıb. Məsələn, Davos Dünya İqtisadi Forumunun hesablamalarına əsasən, Azərbaycan iqtisadiyyatı rəqabətqabiliyyətliliyinə görə bir pillə irəliləyərək dünya üzrə 38-ci yerdə qərar tutub.

Dinamik iqtisadi inkişaf Azərbaycanın investisiya imkanlarını artırıb

Azərbaycan iqtisadiyyatının ilbəil dayanıqlılığını artırması və daha da genişlənməsi, öz növbəsində, respublikamızın maliyyə imkanlarının genişlənməsi ilə nəticələnib. Prezident İlham Əliyevin vurğuladığı kimi, ölkəmizin maliyyə vəziyyəti çox sabitdir: “Mən dəfələrlə demişəm, bizim iqtisadi və maliyyə vəziyyətimiz müstəqilliyimizi şərtləndirən əsas amillərdən biridir. Azərbaycan böyük maliyyə resurslarına malikdir. Bu resursları biz özümüz yaratmışıq, bizə heç kim kömək etməmişdir. Azərbaycan xalqının istedadı və düşünülmüş siyasət nəticəsində bunu əldə etmişik. Bu gün dünya miqyasında adambaşına düşən valyuta ehtiyatlarına görə, hesab edirəm ki, Azərbaycan aparıcı, yəni, ən qabaqcıl yerlərdədir. Bizim 54 milyarddan çox valyuta ehtiyatlarımız vardır. Bu da bizə inam, əminlik verir, imkan verir ki, bundan sonra da böyük infrastruktur və sosial layihələrimizi icra edək”.

Son 10 ildə Azərbaycan iqtisadiyyatına 160 milyard dollar həcmində investisiyalar yönəldilib. Ötən il ölkə iqtisadiyyatına müxtəlif mənbələrdən yönəldilən investisiyaların həcmi rekord səviyyəyə - 28 milyard dollara çatıb. Cari ilin birinci yarısında ölkədə uğurlu investisiya siyasətinin aparılması nəticəsində bütün maliyyə mənbələrindən əsas kapitala 3 milyard 125,9 milyon manat vəsait yönəldilib ki, bu da 2013-cü ilin birinci rübü ilə müqayisədə 7 faiz çoxdur.

Ölkəmizdə investisiya qoyuluşunun artması Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən düşünülmüş praqmatik siyasətlə bağlıdır. Respublikadakı möhkəm daxili sabitlik, ardıcıl surətdə həyata keçirilən iqtisadi islahatlar, qabaqcıl dünya təcrübəsinə əsaslanan qanunvericilik bazası, investisiyaların qorunmasında və təşviq edilməsində dövlətin nümayiş etdirdiyi güclü siyasi iradə, ölkədə yaradılan əlverişli biznes mühiti Azərbaycanı investisiya qoyuluşu baxımından cəlbedici dövlətə çevirib. Həyata keçirilən bütün bu və digər tədbirlər nəticəsində ölkədə iqtisadi fəallıq artıb. Respublikamızda sərmayə qoyuluşunda prioritet istiqamətlər kimi ağır sənaye, alternativ enerji, informasiya-kommunikasiya texnologiyaları, kənd təsərrüfatı, qida-emal sənayesi, logistika, daşıma, turizm və digər sahələr əsas götürülür.

Son illərdə Azərbaycanın sərmayə bazarına yönəldilən investisiyaların strukturunda əhəmiyyətli dəyişiklik baş verib. Diqqəti çəkən əsas məqam ondan ibarətdir ki, ölkəmizə yatırılan investisiyaların strukturunda daxili investisiyaların həcmi ilbəil artaraq xarici sərmayələri üstələyib. Azərbaycan dünyanın aparıcı şirkətləri ilə imzalanan neft müqavilələri çərçivəsində əldə etdiyi gəlirləri iqtisadiyyatın şaxələndirilməsinə, qeyri-neft sektorunun, ələlxüsus da innovasiya, elm tutumlu sənaye sahələrinin inkişafına yönəldir.

Qeyd edək ki, ölkəmizdə daxili investisiya təminatının artmasında dövlət başçısının “İnvestisiya Fəaliyyətinin Təşviqi üzrə Əlavə Tədbirlər haqqında” müvafiq Sərəncamına uyğun olaraq 2006-cı ildə yaradılan “Azərbaycan İnvestisiya Şirkəti” (AİŞ) Açıq Səhmdar Cəmiyyəti böyük rol oynayıb. Ötən dövrdə Azərbaycan İnvestisiya Şirkəti ölkədə yeni müəssisələrin yaradılmasına mühüm töhfələr verib. Azərbaycanda və digər Xəzəryanı ölkələrdə gəmi tikintisinə olan tələbatı təmin etmək üçün yeni gəmilərin və iritonnajlı tankerlərin tikintisi və təmiri üzrə zavodun inşasını buna nümunə göstərmək mümkündür. AİŞ bu müəssisədə 25 faiz paya sahibdir. Müəssisənin digər səhmdarları Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti (ARDNŞ), Keppel Offshore and Marine (Sinqapur) şirkətidir.

Bundan başqa, AİŞ-in iştirakı ilə “M-Pro” şirkətinin Hövsan qəsəbəsindəki süd zavodunun, “Qaradağ Sement” zavodunda quru istehsal texnologiyasına əsaslanan yeni sobanın, “Sənqəçal Qaradağ Neft və Qaz terminalı” layihəsinin başlanğıc fazasının inşası başa çatdırılıb. AİŞ həmçinin “Ağstafa Aqroservis”, “Azərtoxum” və “Dəvəçi Broyler”də həyata keçirilən layihələrdə iştirak edib.

Özəl bölmənin maliyyə imkanlarının genişləndirilməsi və xarici borclanmanın məqbul həddə saxlanılması ölkənin investisiya siyasətinin əsas hədəflərindəndir

Əlamətdar haldır ki, Azərbaycan dövləti öz investisiya siyasətində ölkənin maraqlarından çıxış edərək bir sıra zəruri hədəflər müəyyənləşdirib. Sərmayə qoyuluşunda müsbət tendensiyalardan biri də özəl bölmənin investisiya imkanlarının artması ilə bağlıdır. Hazırda müxtəlif sahələrə yönəldilən daxili investisiyaların tərkibində dövlət investisiya xərcləri üstünlük təşkil edir. Dövlət real sektorun inkişafına güclü dəstək verir, eyni zamanda, bir sıra infrastruktur layihələrinin, o cümlədən sosial məzmunlu layihələrin icrasını öz öhdəsinə götürüb. Bununla belə, respublikamızda özəl bölmənin sərmayə imkanlarının ilbəil artması məmnunluq doğurur. Ötən 10 ildə Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun vəsaitləri hesabına 19 mindən çox sahibkarın ümumi dəyəri 2 milyard manat olan layihələrinin maliyyələşməsinə 1,2 milyard manat güzəştli kredit verilib və bu layihələr hesabına 110 minədək yeni iş yeri yaradılıb.

Prezident İlham Əliyev regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət proqramlarının icrasına həsr olunmuş konfransdakı çıxışında ölkəmizdə müşahidə edilən bu müsbət tendensiyanı özəl sektorun Azərbaycanın gələcəyinə olan inamının təzahürü kimi dəyərləndirib: “Ancaq özəl sektor da Azərbaycana investisiya qoyuluşunu artırır. Bu da, ilk növbədə, ölkəmizdə hökm sürən sabitliyin hesabınadır və özəl sektorun Azərbaycanın gələcəyinə inamının təzahürüdür”.

Əlbəttə, respublikamızda özəl bölmənin investisiya imkanlarının artması ilk növbədə bu sahənin inkişafına göstərilən dövlət dəstəyi ilə bağlıdır. Azərbaycanda özəl bölmə güclü şəkildə təşviq olunur, ölkəmizdə sahibkarlar Prezident İlham Əliyevin hərtərəfli qayğısı ilə əhatə olunublar. Son illərdə dövlət başçısının “Ölkəmizin inkişafı sahibkarlığın inkişafından asılıdır” strateji xəttinə uyğun olaraq biznes və investisiya mühitinin davamlı olaraq yaxşılaşdırılması ilə bağlı ardıcıl tədbirlər həyata keçirilib. Oanunvericilik bazasının təkmilləşdirilməsi, korrupsiyaya qarşı mübarizənin gücləndirilməsi, vergi yükünün azaldılması, sağlam rəqabətin təmin edilməsi, 400-dən çox xidmətin elektron qaydada həyata keçirilməsi, “bir pəncərə” prinsipinin tətbiqi və bu qəbildən olan digər tədbirlər nəticəsində respublikada güclü özəl sektor formalaşıb. Azərbaycanda özəl bölmənin ölkə iqtisadiyyatına sərmayə qoyuluşunu təmin etmək üçün zəruri tədbirlər görüldüyünü bildirən Prezident İlham Əliyev vurğulayıb: “Biz son on il ərzində, eyni zamanda, sahibkarlığın inkişafına çox böyük diqqət göstərmişik. Xüsusilə sahibkarların ölkə iqtisadiyyatına sərmayə qoyuluşunu təmin etmək üçün dövlət tərəfindən konkret proqramlar icra olunmuşdur, maliyyə resursları cəlb edilmişdir. Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu hesabına bir milyard 200 milyon manat investisiya qoyulmuşdur. Sahibkarlara güzəştli şərtlərlə kreditlər verilmişdir”.

Qeyd edək ki, hazırda Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun xətti ilə il ərzində özəl bölmənin subyektlərinə ayrılan güzəştli kreditlərin həcmi 300 milyon manata çatır. Bu vəsait sahibkarlar tərəfindən ölkə iqtisadiyyatında prioritet sahələrin inkişaf etdirilməsinə yönəldilir. Təkcə cari ilin 6 ayında Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun xətti ilə 1014 sahibkara 44,7 milyon manat güzəştli kredit verilib. Ayrılan güzəştli kreditlərin 76,5 faizi aqrar sektorun, 23,5 faizi isə müxtəlif sənaye və digər sahələrin inkişafına yönəldilib.

Ölkəmizdə sahibkarlığın inkişafını stimullaşdırmaq, özəl bölmənin investisiya imkanlarını genişləndirmək, ümumiyyətlə, respublikada sərmayə mühitini daha da optimallaşdırmaq baxımından Prezident İlham Əliyevin 3 mart 2014-cü il tarixdə imzaladığı “Sahibkarlığın inkişafı ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” Fərmanı xüsusi əhəmiyyətə malikdir.

Azərbaycanın investisiya siyasətinin diqqətəlayiq cəhətlərindən biri də xarici borclanmanın məqbul həddə saxlanılması ilə bağlıdır. Məlumdur ki, hazırda dünyanın bir sıra ölkələri məhz xarici borclanmanın ifrat səviyyəyə çatdırılmasının fəsadları ilə üzləşiblər. Respublikamız isə Prezident İlham Əliyevin məqsədyönlü siyasəti sayəsində “xarici borclanma” sindromundan yan keçməyi bacarıb. Prezident İlham Əliyev yuxarıda haqqında bəhs olunan konfransda xarici borclanmanın bundan sonra da aşağı səviyyədə saxlanılacağını bildirib: “Bu gün inkişaf etmiş ölkələrdə bu göstərici 100 faizdən də çoxdur. Ancaq Azərbaycanda 8 faizdir. Misal üçün, xarici dövlət borcunun 50 faizi ümumi daxili məhsula nisbətdə məqbul hesab edilir. Biz hazırda 30 milyard dollar kredit resurslarını alsaq, yenə də bu göstərici ən yüksək səviyyədə olacaqdır. Yəni, bu, Azərbaycanın iqtisadi potensialını əyani şəkildə göstərən amildir. Gələcək illərdə xarici borcun aşağı səviyyədə saxlanması, hesab edirəm ki, düzgün siyasət olacaqdır”.

Azərbaycanın xarici sərmayədarlar üçün investisiya cəlbediciliyi artıb

Nüfuzlu beynəlxalq maliyyə qurumları, eləcə də, ayrı-ayrı şirkətlər iqtisadi dayanıqlığı getdikcə artan Azərbaycanın sərmayə bazarında məmnuniyyətlə yer tutmağa çalışırlar. Bununla bağlı məmnunluğunu ifadə edən Prezident İlham Əliyev Yeni Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı Kompleksinin birinci mərhələsi çərçivəsində bərə terminalının açılışında söylədiyi nitqində vurğulayıb: “Azərbaycan investisiyalar üçün açıqdır. Azərbaycanda minlərlə xarici şirkət fəaliyyət göstərir, işləyir, dövlətdən kontraktlar alır, o kontraktları icra edir. Bizim xarici şirkətlər qarşısında qoyduğumuz əsas şərt keyfiyyətdir və ən müasir standartlardır”.

Əlamətdar haldır ki, iqtisadiyyatımızın müxtəlif sahələrinə investisiyalar yatıran xarici ölkələr arasında yüksək inkişaf səviyyəsinə çatmış Avropa İttifaqı ölkələri üstünlük təşkil edir. Son 10 ildə Azərbaycanda əsas kapitala yönəlmiş xarici investisiyaların 51 faizi, qeyri-neft sektoruna qoyulmuş xarici investisiyaların isə 36 faizi məhz Avropa İttifaqı ölkələrinin payına düşür. Bu sırada Almaniya, Böyük Britaniya, Fransa, İtaliya kimi ölkələrin adını çəkmək mümkündür. Azərbaycanda müxtəlif Avropa ölkələrinə məxsus 1000-dən çox şirkət qeydiyyatdan keçib. Bu şirkətlər sənaye, ticarət, kənd təsərrüfatı, nəqliyyat, bank işi və digər sahələrdə uğurla fəaliyyət göstərirlər. Qeyd edək ki, Azərbaycanla Avropa İttifaqının 20 ölkəsi arasında ikiqat vergitutmanın aradan qaldırılması, 17 ölkə ilə sərmayələrin təşviqi və qarşılıqlı qorunması haqqında sazişlər imzalanıb, 10-dan çox ölkə ilə isə hökumətlərarası komissiya yaradılıb.

Azərbaycanın sərmayə bazarında xarici investisiyaların həcminin artması ilk növbədə ölkəmizə olan inamın təzahürüdür. Prezident İlham Əliyev Qəbələ rayonuna səfəri çərçivəsində rayon ictimaiyyətinin nümayəndələri ilə görüşündə bu cəhəti xüsusi vurğulayaraq deyib: “Baxın, cəmi iki il ərzində Bakıda “Marriott”, “Hilton”, “Kempinski”, “Jumeirah”, “Fairmont”, “Four Seasons” - dünya miqyasında ən birinci sırada olan altı otel fəaliyyət göstərir. Ondan sonra “Sheraton”, “Hyatt”, “Radisson”. Bu, ölkəmizin inkişafını göstərir və investorların Azərbaycanın gələcəyinə inamını əks etdirir”.

Bu məqamda onu da vurğulamaq lazımdır ki, Azərbaycana xarici investisiyaların cəlb olunması ölkənin maraqları nəzərə alınmaqla məqsədyönlü şəkildə tənzimlənir. Prezident İlham Əliyev xarici investisiyaların ölkəmizin inkişafı üçün lazım olan, prioritet təşkil edən sahələrə yönəldilməsinin vacibliyini nəzərə çatdıraraq vurğulayıb: “Ancaq çalışmalıyıq ki, xarici investisiyaları sənaye inkişafının artırılmasına, kənd təsərrüfatına, turizm, xidmət, İKT sektorlarına da cəlb edək”.

Mübariz ABDULLAYEV

Yeni Azərbaycan.-2014.- 26 sentyabr.- S. 2.