Azərbaycan regionlarında qazlaşdırma prosesi davamlı xarakter daşıyır

Dövlət proqramlarının uğurla icrası nəticəsində bölgələrin təbii qazla təminatı işləri genişmiqyaslı xarakter alıb

Məlum olduğu kimi, Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən inkişaf strategiyasının əsas hədəflərindən biri də Azərbaycanı müasir dünya çağırışlarına uyğun olaraq yüksək infrastruktur təminatına malik ölkəyə çevirməkdən ibarətdir. Bu baxımdan dövlət başçısının müvafiq fərmanları ilə təsdiqlənən və ölkəmizdə 2004-cü ildən uğurla reallaşdırılan regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət proqramları, eləcə də Bakı şəhərinin və onun qəsəbələrinin sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət proqramları çərçivəsində reallaşdırılan su, yol-nəqliyyat, elektrik enerjisi layihələri Azərbaycanın simasını dəyişib və respublikamızı infrastruktur təminatı baxımından dünyanın ən qabaqcıl ölkələri sırasına çıxarıb. Məhz bu kontekstdə vurğulamaq yerinə düşər ki, son illərdə Azərbaycanın güclü infrastruktur təminatına malik ölkəyə çevrilməsi qazlaşdırma sahəsində də qabarıq şəkildə nəzərə çarpır.

Bu istiqamətdə əldə edilən uğurlara keçməzdən öncə qeyd edək ki, son illərdə həyata keçirilən uğurlu enerji siyasəti sayəsində ölkəmiz həm də qaz ixracatçısına çevrilib. Azərbaycanın təşəbbüsü, qonşu ölkələrin fəal iştirakı ilə “Şahdəniz” yatağının ehtiyatlarının işlənməsinə hesablanan “Cənub” qaz dəhlizi qlobal miqyasda yeganə yeni “mavi yanacaq” mənbəyi kimi respublikamızın önəmini əhəmiyyətli dərəcədə artırıb. Məlum olduğu kimi, bir müddət öncə Bakıda “Cənub Qaz Dəhlizi” Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin ikinci toplantısı baş tutub. Toplantıda vurğulandığı kimi, zəngin karbohidrogen ehtiyatlarına malik Azərbaycan yaxın perspektivdə Avropanın enerji təhlükəsizliyinə daha sanballı töhfələr verəcək. Təxminən 3600 kilometr məsafədə uzanacaq yeni dəhlizin inşasına 45 milyard dollar sərmayə qoyuluşu nəzərdə tutulub. Beləliklə, bir sıra Avropa ölkələrinin rəsmilərinin də etiraf etdikləri kimi, hazırda Azərbaycanın iştirakı ilə “qoca qitə”nin enerji xəritəsi yenilənir və ölkəmiz bu prosesdə mərkəzi rol oynayır. Bununla belə, dövlət başçısının qətiyyətli siyasi iradəsi ona yönəlib ki, Azərbaycanın zəngin qaz potensialından, ilk növbədə, ölkə əhalisi bəhrələnməlidir. Prezident İlham Əliyev ötən il Cəlilabad rayonuna səfəri çərçivəsində sakinlərlə görüşündə daxili qaz istehlakının təmin olunmasının zəruriliyini bir daha vurğulayaraq bildirib: “Şəbəkələr qurulur, Azərbaycanda qaz istehsalı artır. Biz xaricə də qaz ixrac edirik, amma, ilk növbədə, Azərbaycan əhalisini təmin etməliyik”.

Ümumiyyətlə, son 12 ildə respublikanın bütün regionlarında genişmiqyaslı qazlaşdırma layihələri həyata keçirilib ki, bunun da sayəsində ölkənin bütün şəhərlərinin “mavi yanacaq” təchizatına yüz faiz həcmində nail olunub. “Azərbaycan Respublikasının yanacaq-energetika kompleksinin inkişafı (2005-2015-ci illər) üzrə Dövlət Proqramı”, “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı” və “Bakı şəhərinin və onun qəsəbələrinin 2014-2016-cı illərdə sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı”na uyğun olaraq 2014-2018-ci illərdə qaz təsərrüfatının yaxşılaşdırma və qazlaşdırma planı hazırlanıb. “Azəriqaz” İstehsalat Birliyinin (İB) bütün struktur təşkilatları bu sənədlərlə nəzərdə tutulan tədbirlərin uğurla reallaşdırılması üçün səfərbər edilib və artıq proqram çərçivəsində xeyli iş yerinə yetirilib. Əvvəlki illərdə olduğu kimi, ötən il ərzində də əhalinin və digər istehlakçıların normal və təhlükəsiz qaz təchizatının təmin olunması, yaşayış məntəqələrinin qazlaşdırılması və qaz təminatının bərpası, qaz təchizatı şəbəkəsinin əsaslı təmiri kimi məsələlərə xüsusi diqqət yetirilib. İlk növbədə, qazlaşdırılma və qaz təminatının bərpası işləri genişmiqyaslı xarakter alıb və ölkənin bütün bölgələrini əhatə edib.

Sözügedən istiqamətdə “Azəriqaz” İstehsalat Birliyi (İB) tərəfindən təxirəsalınmaz işlər 2016-cı ildə də davam etdirilir. Belə ki, əhali istehlakçılarının mənzillərində istismar edilən istismar müddəti başa çatmış mexaniki sayğaclar yeni “Smart-kart” tipli sayğaclarla əvəz olunur, yeni qaz kəmərləri çəkilir və istismara yararsız vəziyyətdə olan qaz tənzimləyiciləri yeniləri ilə əvəz edilir. İstehlakçıların qaz təchizatının yaxşılaşdırılması, yeni yaşayış məntəqələrinin qazlaşdırılması məqsədilə bu ilin yanvar-mart aylarında 2 min 90 kilometr uzunluğunda yeni qaz kəmərləri quraşdırılıb, şəbəkənin təhlükəsiz və normal rejimdə istismarının təmin olunması üçün 125 kilometr qaz kəməri əsaslı təmir edilib. Aparılan tikinti-quraşdırma işləri nəticəsində yanvar-mart aylarında 58 yaşayış məntəqəsi qazlaşdırılıb.

“Azəriqaz” İstehsalat Birliyi, eyni zamanda, bu ilin yanvar-mart aylarında 107 çoxmərtəbəli binaya təbii qaz verib. SOCAR-ın mətbuat xidmətindən AZƏRTAC-a bildirilib ki, “Azəriqaz” İB çoxmərtəbəli binalara təbii qazın verilməsi istiqamətində fəaliyyətini davam etdirir. Görülmüş işlərin nəticəsidir ki, birlik yanvar-mart aylarında hüquqi və fiziki şəxslərin müraciətlərini araşdıraraq, müvafiq sənədləri təqdim olunan 107 çoxmərtəbəli binaya təbii qazın verilməsini təmin edib. Həmin binalarda ümumilikdə 3 min 191 ailə yaşayır. “Azəriqaz” İB təbii qazın satışı ilə məşğul olan bir qurum kimi zəruri sənədləri təqdim edib, bütün normativ-texniki və təhlükəsizlik tələblərinə cavab verən istənilən çoxmərtəbəli binanın ən qısa müddətdə “mavi yanacaq”la təmin olunmasında maraqlıdır.

Onu da qeyd edək ki, regionların qazlaşdırılması işi aprel ayında da davam etdirilməkdədir. Belə ki, aprelin 2-də Kürdəmir rayonunda 1109 nəfər əhalinin yaşadığı Beyi və 884 nəfər əhalisi olan Daykazımlı kəndlərinə təbii qaz verilib. Beləliklə, rayonda Kürdəmir şəhəri də daxil olmaqla, 62 yaşayış məntəqəsindən 51-i və ya rayon əhalisinin 82,3 faizi “mavi yanacaq”la təmin olunub. Beyi və Daykazımlı kəndlərinin qazlaşdırılmasında müxtəlif diametrli 23388 metr polad və polietilen borulardan istifadə edilib, mənzillərə qaz sayğacı və fərdi tənzimləyici quraşdırılıb.

Rayon mərkəzindən 44 kilometr məsafədə yerləşən Beyi kəndində keçirilən mərasimdə çıxış edənlər sakinləri təbrik edib, regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair üçüncü Dövlət Proqramı çərçivəsində respublikada, eləcə də Kürdəmirdə həyata keçirilən sosial-iqtisadi layihələrdən danışıblar. Qeyd olunub ki, Prezident İlham Əliyevin göstərişinə əsasən hazırda respublikamızın hər yerində olduğu kimi, Kürdəmirdə də bütün yaşayış məntəqələrinin qazlaşdırılması davam etdirilir. Rayonda keçən il 22, bu ilin ötən müddətində isə 7 kənd təbii qazla təmin edilib. Hazırda isə 7 kənddə, o cümlədən Muradxan, Çöl-Qubalı, Qocalı, Carlı, Mollakənd, Türkədi və Axtaçı-Qarabucaq kəndlərində qazlaşdırılma işləri aparılır. Yaxın vaxtlarda həmin kəndlər də “mavi yanacaq”la təmin ediləcək.

Aprelin 5-də Gədəbəy rayonunun Samanlıq kəndinə ilk dəfə təbii qaz verilib. 212 abonenti olan kəndin birpilləli sistem əsasında qazlaşdırılması zamanı 18 min 34 metrlik müxtəlif diametrli metal borulardan istifadə olunub, daşıyıcı və məhəllədaxili qaz xətləri çəkilib, hər bir abonent üçün ayrıca sayğac və fərdi tənzimləyici quraşdırılıb.

Aprelin 6-da isə Neftçalanın yaşayış məntəqələrinin qazlaşdırılması layihəsi çərçivəsində 1375 nəfərə yaxın əhalinin yaşadığı Mürsəqulu kəndinə ilk dəfə “mavi yanacaq” verilib. 257 abonenti olan kəndin qazlaşdırılması üçün birpilləli sistem əsasında 5 min 672 metr uzunluğunda polietilen və 17 min 108 metr müxtəlif diametrli metal borularla daşıyıcı və məhəllə daxili qaz xətləri çəkilib. Evlərdə 257 sayğac və fərdi tənzimləyici quraşdırılıb.

Kəndə təbii qazın verilməsi münasibətilə keçirilən mərasimdə çıxış edən rayon İcra Hakimiyyəti başçısının müavini Nəriman Xəlilov dövlətin regionlara qayğısı və bu istiqamətdə görülən işləri diqqətə çatdırıb. Qeyd edilib ki, ötən il “Azəriqaz” İstehsalat Birliyi tərəfindən rayonun 13 kəndi təbii qazla təmin olunub. Hazırda 5 yaşayış məntəqəsinin qazlaşdırılması istiqamətində işlər sürətlə davam etdirilir. Yaxın günlərdə bu kəndlərin sakinləri də “mavi yanacaq”dan istifadə edəcəklər.

Uzun illər fasilədən sonra aprelin 7-də Şəki rayonunun ucqar yaşayış məntəqələrindən olan Cəyirli kəndinə yenidən təbii qaz verilib. 468 abonenti olan kəndin qazlaşdırılması üçün birpilləli sistem əsasında ümumi uzunluğu 6 min 138 metr müxtəlif diametrli polietilen və ümumi uzunluğu 27 min 774 metr müxtəlif diametrli metal borularla daşıyıcı və məhəllədaxili qaz xətləri çəkilib, mənzillərə sayğac və fərdi tənzimləyicilər quraşdırılıb.

Bu münasibətlə keçirilən mərasimdə çıxış edənlər Prezident İlham Əliyevin diqqət və qayğısı sayəsində son illər paytaxtla yanaşı, regionlarda da əhalinin yaşayış səviyyəsinin yaxşılaşdırılması, sosial problemlərinin həlli istiqamətində davamlı tədbirlərin həyata keçirildiyini diqqətə çatdırıblar. Vurğulanıb ki, rayonun ucqar yaşayış məntəqələrindən olan, Şəki şəhərindən 55 kilometr məsafədə yerləşən Cəyirli kəndinə yenidən təbii qazın verilməsi dövlət başçısının regionların sosial-iqtisadi inkişafına göstərdiyi qayğıya bariz nümunədir.

Bildirilib ki, hazırda Şəkinin 32 yaşayış məntəqəsi təbii qazdan istifadə edir. Əhali abonentləri üzrə qazlaşdırılma 76 faiz təşkil edir. Eyni zamanda, rayonun daha 12 kəndinin qazlaşdırılması istiqamətində iş aparılır. Cari il ərzində bu kəndlərə də “mavi yanacağ”ın verilməsi təmin olunacaq.

Aprelin 8-də Ucar rayonunun Çiyni kəndinə ilk dəfə təbii qaz verilib. SOCAR-ın mətbuat xidmətindən bildirilib ki, 92 abonenti olan kəndin birpilləli sistem əsasında qazlaşdırılması zamanı 14 min 816 metr uzunluğunda müxtəlif diametrli metal borulardan istifadə olunub, daşıyıcı və məhəllədaxili qaz xətləri çəkilib, hər bir abonent üçün ayrıca sayğac və fərdi tənzimləyici quraşdırılıb.

Nardar BAYRAMLI

Yeni Azərbaycan.- 2016.- 12 aprel.- S.8