Azərbaycanın regionlarında özəl bölmənin inkişafına güclü dəstək verilir

Son 13 ildə ölkəmizdə sahibkarlara 1,7 milyard manat güzəştli kreditlər ayrılıb, cari ildə isə iş adamlarına daha 300 milyon manat güzəştli kredit verilməsi nəzərdə tutulur

Son illərdə Azərbaycanın qlobal təsirlər nəticəsində yaranan yeni iqtisadi şəraitə uğurla adaptasiya olunması və sosial-iqtisadi inkişafın davamlılığını təmin etməsi bir sıra amillərlə şərtlənir ki, bunların da içərisində ölkəmizdə özəl bölmənin inkişafının davamlı şəkildə dəstəklənməsi mühüm yer tutur. Zamanında respublikanın bütün bölgələrində iqtisadiyyatın neftdənkənar sahələrinin, o cümlədən də özəl bölmənin inkişafının stimullaşdırılması bu gün etibarlı platforma qismində çıxış edərək ölkəmizin yeni qlobal çağırışlara yüksək dayanıqlılığına möhkəm təminat yaradır.

Ölkə iqtisadiyyatının 80 faizdən çoxu özəl bölmədə cəmləşib

Son 13 ildə sahibkarlığın, özəl sektorun inkişafı Azərbaycan dövlətinin iqtisadi siyasətinin prioritet istiqamətlərindən birini təşkil edib. Respublikamızda qeyri-neft sektorunda xüsusi çəkiyə malik özəl bölmənin inkişafı məqsədyönlü şəkildə stimullaşdırılır və geniş təşviq olunur. Dövlət bu sahənin inkişafına həm siyasi, həm də maddi dəstək verir. Respublikamızda özəl bölmənin inkişaf etdirilməsi məqsədilə özəlləşdirmə həyata keçirilib, ayrıca proqramlar qəbul edilib, hüquqi-qanunvericilik bazası möhkəmləndirilib. Ölkədə sahibkarlığın inkişafının təşviq edilməsi məqsədilə Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu təsis edilib. Son bir ildə fond tərəfindən 5243 sahibkara 248,5 milyon manat güzəştli kredit verilib. Kreditlərin 40 faizi büdcə, 60 faizi isə qaytarılmış vəsaitlər hesabına verilib.

Respublikada sahibkarlığın inkişafına digər vasitələrlə də dəstək verilir. Son illərdə 256 sahibkarın Almaniyada iqtisadi kooperasiya üzrə ixtisas artırması təşkil olunub. Təkcə 2015-ci ildə sahibkarların maarifləndirilməsi, onlara metodiki köməyin, məsləhət və informasiya xidmətlərinin göstərilməsi məqsədilə ölkədə 3 mindən artıq sahibkarın iştirakı ilə 132 tədbir keçirilib. Regionlarda sahibkarların uzun illərdir banklarda üzləşdikləri girov probleminin həlli üçün kiçik həcmli güzəştli kreditlərin girovsuz verilməsi məqsədilə 32 bank olmayan kredit təşkilatı əməkdaşlığa cəlb edilib və onların vasitəsilə 7 minədək fermerə 53 milyon manat kredit verilib. İnvestisiya imkanlarının təşviqi və yeni bazarlara çıxış məqsədilə 84-ü xaricdə olmaqla, 261 biznes forum, sərgi, “dəyirmi masa” və bu qəbildən olan digər tədbirlər keçirilib. Bəhs olunan tədbirlərdə ölkənin investisiya mühiti təqdim olunub.

Göründüyü kimi, ölkəmizdə özəl bölmənin inkişafına göstərilən dövlət qayğısı çoxşaxəlidir. Prezident İlham Əliyev “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”nın icrasının ikinci ilinin yekunlarına həsr olunan konfransdakı nitqində 2004-cü ildən etibarən respublikamızda sahibkarlara böyük dəstək göstərildiyini nəzərə çatdıraraq deyib: “Biz sahibkarlığın inkişafına böyük dəstək vermişik. Güzəştli şərtlərlə 1,7 milyard manat kreditlər verilmişdir. Əgər biz bu ili də nəzərə alsaq 2 milyard manat təşkil edəcəkdir”.

Respublikamızda özəl bölməyə göstərilən dövlət dəstəyi bu sahədə diqqətəlayiq uğurların əldə olunması ilə nəticələnib. Son 13 ildə respublikamızda məşğulluqda və vergi daxilolmalarında özəl bölmənin çəkisi 70 faizi ötüb. Ölkəmizdə sahibkarlıq subyektlərinin sayı 2004-cü illə müqayisədə 2,6 dəfə artaraq 386 minə çatıb.

Ölkədə sahibkarlığın dəstəklənməsinin güclü potensiala malik aqrar sektorun və bütövlükdə regionların inkişafında mühüm rol oynadığını da ayrıca qeyd etmək lazımdır. Sahibkarlıq subyektlərinin artması sayəsində regionlardan vergi daxilolmaları əhəmiyyətli dərəcədə çoxalıb, həmçinin xərclərini yerli gəlirlər hesabına maliyyələşdirən şəhər və rayonların sayı 6-ya çatıb. Ümumiyyətlə, son 13 ildə ölkə üzrə sahibkarlara verilən kreditlərin 78 faizi, açılan iş yerlərinin isə 81 faizi regionların payına düşüb.

Ölkəmizdə yaradılan aqrar-sənaye müəssisələri uğurla fəaliyyət göstərir. Son illərdə dövlətin güzəştli kreditləri hesabına 43 müasir quşçuluq və 25 heyvandarlıq kompleksinin, 39 intensiv bağçılıq təsərrüfatının, 53 logistik mərkəzin və 22 taxıl anbarının, 16 meyvə-tərəvəz emalı, 9 süd emalı, 8 ət emalı müəssisəsinin, 28 çörək zavodunun, 46 istixana kompleksinin, 6 yem zavodunun və digər müasir müəssisələrin yaradılması aqrar sektorda dönüşün əldə olunmasına, ixrac potensialının artmasına, idxaldan asılılığın azalmasına, ümumilikdə ərzaq təhlükəsizliyinin möhkəmlənməsinə səbəb olub.

Beləliklə, özəl bölmənin dinamik inkişaf etdirilməsi fonunda ölkə iqtisadiyyatının strukturunda ciddi keyfiyyət dəyişiklikləri baş verib. Prezident İlham Əliyev yuxarıda bəhs olunan konfransdakı nitqində hazırda ölkə iqtisadiyyatının 80 faizdən çoxunun özəl bölmədə formalaşdığını vurğulayaraq bunu respublikamızda həyata keçirilən siyasətin nəticəsi kimi səciyyələndirib: “Sahibkarlığın inkişafı üçün çox işlər görülübdür. Bu gün Azərbaycan iqtisadiyyatının böyük hissəsi - 80 faizdən çoxu özəl sektorda formalaşır. Bu, son illər ərzində görülmüş işlərin nəticəsidir”.

Sahibkarlığın dəstəklənməsi sayəsində ölkənin regionlarında yeni kənd təsərrüfatı sistemi formalaşır

Azərbaycanda sahibkarlığın dəstəklənməsi sayəsində regionlarda yeni kənd təsərrüfatı sistemi formalaşmaqdadır ki, bu da istər bütövlükdə ölkənin iqtisadi inkişafı, istərsə də ərzaq təminatının daxili istehsal hesabına təmin olunması baxımından çox önəmlidir. Regionlarda sahibkarlığın dəstəklənməsi dünya miqyasında təsdiqini tapan qabaqcıl təcrübənin ölkəmizin aqrar sektorunda da geniş şəkildə tətbiqinə imkan yaradıb. Bu baxımdan respublikanın müxtəlif bölgələrində iri fermer təsərrüfatlarının yaradılması diqqətəlayiq haldır. Azərbaycanın regionlarında iri fermer təsərrüfatlarının yaradılmasına Prezident İlham Əliyevin tapşırığına uyğun olaraq bir neçə il bundan qabaq start verilib.

Dövlət Torpaq Fondunun hesabına iri fermer təsərrüfatlarının yaradılması respublikamızda kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalının artırılmasını stimullaşdırmaq və əhalinin ərzaq təminatını yerli istehsal hesabına daha da yaxşılaşdırmaq məqsədi daşıyır. Dövlətimizin başçısının tapşırığına uyğun olaraq hazırda Ağcabədi, Beyləqan, Kürdəmir, Ağsu, İmişli, Hacıqabul, Cəlilabad, Salyan, Xaçmaz, Füzuli, Saatlı və digər rayonlarda iri fermer təsərrüfatları yaradılır. İndiyədək 19 rayonda 40 min hektardan artıq sahədə 29 iri fermer taxılçılıq təsərrüfatının yaradılması başa çatıb və məhsuldarlıq hər hektardan 58-60 sentner təşkil edir. Şəmkir və Xaçmaz rayonlarında yaradılan aqroparklarda birinci mərhələ üzrə işlər yekunlaşmaq üzrədir. Prezident İlham Əliyev “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”nın icrasının ikinci ilinin yekunlarına həsr olunan konfransdakı nitqində yeni yaradılan iri fermer təsərrüfatlarında məhsuldarlığın artmasından xüsusi məmnunluq ifadə edərək vurğulayıb ki, belə təsərrüfatların yaradılması cari ildə də davam etdiriləcək: “Məhsuldarlıq artmışdır, xüsusilə taxılçılıqda. İri fermer təsərrüfatlarının fəaliyyətini xüsusi qeyd etmək istəyirəm. Orada məhsuldarlıq orta məhsuldarlıqdan təxminən iki dəfə çoxdur. Ona görə, bu, bir nümunədir. Biz iri fermer təsərrüfatlarının yaradılmasını bu il də davam etdirməliyik. Bu, bizə imkan verəcək ki, idxaldan asılılığı azaldaq”.

Regionlarda sahibkarlara dəstək tədbirləri cari ildə daha intensiv hal alıb

Ölkəmizin regionlarında sahibkarlara dəstək tədbirləri 2016-cı ilin əvvəlindən etibarən daha intensiv hal alıb. Ölkə miqyasında özəl bölmənin dəstəklənməsinin hüquqi bazasının möhkəmləndirilməsi ilə paralel surətdə, sahibkarlıq subyektlərinin maliyyə təminatının gücləndirilməsi istiqamətində də intensiv tədbirlər həyata keçirilir. Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu regionlarda sahibkarlığın inkişafının dəstəklənməsi tədbirləri çərçivəsində ötən ay Qax rayonunun Zəyəm kəndində işgüzar forum təşkil edib. Qax və ətraf rayonlardan olan 32 sahibkara 330 min manat güzəştli kredit verilib. Verilən kreditlər əsasən, taxılçılıq, heyvandarlıq, arıçılıq, bağçılıq, mineral su, qapı-pəncərə istehsalı sahələrinin inkişafına yönəldiləcək. Maliyyələşdirilən investisiya layihələrinin reallaşdırılması hesabına 50-yə yaxın yeni iş yerinin açılması mümkün olacaq. 70-ə yaxın sahibkarın iştirak etdiyi forumda əvvəlcə Qax rayonunun iqtisadi potensialının reallaşdırılması məqsədi ilə prioritet hesab olunan iri fermer, bağçılıq, cins heyvandarlıq, tütünçülük və arıçılıq təsərrüfatlarının, çörək istehsalı və meyvə emalı müəssisələrinin təşkili, otellərin yaradılması üzrə nümunəvi investisiya layihələrinin təqdimatı keçirilib, sahibkarlara nümunəvi layihələr və metodiki materiallar paylanılıb. Bildirilib ki, kiçikhəcmli investisiya layihələrinin ümumi dəyərinin 100 faizədək hissəsi dövlətin güzəştli kreditləri hesabına maliyyələşdiriləcək.

Forumda məlumat verilib ki, ümumilikdə, indiyədək Şəki-Zaqatala iqtisadi rayonunda fəaliyyət göstərən sahibkarlıq subyektlərinin 1900-dən çox investisiya layihəsinin maliyyələşdirilməsinə 96,6 milyon manat güzəştli kredit verilib. Bu kreditlər hesabına iqtisadi rayonda müasir texnologiyaların tətbiqinə əsaslanan taxıl anbarının, cins iribuynuzlu heyvandarlıq komplekslərinin, quşçuluq fabriklərinin, üzümçülük və bağçılıq təsərrüfatlarının, ət və süd emalı, tikinti materiallarının istehsalı müəssisələrinin yaradılması və digər sahələr üzrə investisiya layihələri maliyyələşdirilib. Tədbir çərçivəsində Qax rayonunun Qarabaldır kəndində ildə 6 min ton süd emal etmək gücündə olan heyvandarlıq müəssisəsinə baxış keçirilib. Ümumilikdə, indiyədək illik emal gücü 207,4 min ton olan 9 süd emalı zavodunun maliyyələşdirilməsinə 21,6 milyon manat güzəştli kredit verilib.

Cəbhə və sərhəd bölgələrində sahibkarların investisiya layihələrinin maliyyələşdirilməsi diqqət mərkəzində saxlanılır

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu bu günlərdə cəbhə və sərhəd bölgələrində fəaliyyət göstərən sahibkarların investisiya layihələrinin maliyyələşdirilməsi və həmin ərazilərdə yaşayan insanların məşğulluğunun təmin edilməsinə kömək göstərmək məqsədilə Tərtər rayonunda işgüzar forum keçirib. Sahibkarlığın güzəştli kreditləşdirilməsinə dair işgüzar forumda sahibkarlara güzəştli kreditlərin verilməsi mexanizmi barədə məlumat verilib, Tərtərdə həyata keçirilməsi məqsədəuyğun hesab olunan nümunəvi layihələr təqdim olunub, sahibkarların investisiya layihələri maliyyələşdirilib.

Yüz iyirmiyə yaxın sahibkarın iştirak etdiyi forum çərçivəsində Tərtər rayonunun iqtisadi potensialının reallaşdırılması məqsədilə prioritet hesab olunan intensiv bağçılıq, tərəvəzçilik, cins heyvandarlıq təsərrüfatlarının, 3 ulduzlu otelin və pendir istehsalı müəssisəsinin yaradılması üzrə nümunəvi investisiya layihələrinin təqdimatı keçirilib, kiçikhəcmli investisiya layihələrinin ümumi dəyərinin 100 faizədək hissəsinin dövlətin güzəştli kreditləri hesabına maliyyələşdiriləcəyi bildirilib, sahibkarlara nümunəvi layihələr və metodiki materiallar paylanılıb.

Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun icraçı direktoru Şirzad Abdullayev bildirib ki, bu ilin ötən dövrü ərzində 577 sahibkara 45,5 milyon manat güzəştli kredit verilib ki, bu kreditlərdən istifadə etməklə investisiya layihələrinin reallaşdırılması 950-dən çox yeni iş yerinin yaradılmasına imkan verir. Qeyd edilib ki, indiyədək Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda fəaliyyət göstərən sahibkarlıq subyektlərinin 1115 investisiya layihəsinin maliyyələşdirilməsinə 29,3 milyon manat güzəştli kredit verilib, digər sahələrlə yanaşı, müasir texnologiyaların tətbiqinə əsaslanan logistik mərkəzlər, iri fermer təsərrüfatları, quşçuluq fabriki, cins heyvandarlıq kompleksləri, üzümçülük təsərrüfatları və digər sahələr üzrə investisiya layihələri maliyyələşdirilib.

İşgüzar forum çərçivəsində Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonunda fəaliyyət göstərən 40 sahibkara 260 min manatdan çox güzəştli kredit verilib. Verilmiş kreditlər əsasən, pambıqçılıq, heyvandarlıq sahələrinin inkişafına yönəldiləcək. Tədbir çərçivəsində Tərtər rayonunda güzəştli kredit ayrılmış pambıqçılıq təsərrüfatlarına baxış keçirilib. Ümumilikdə, indiyədək pambıqçılığın inkişafı ilə bağlı 190-dan çox investisiya layihəsinin maliyyələşdirilməsinə 59 milyon manata yaxın, o cümlədən 5 iri fermer təsərrüfatına 23 milyon manat, 170-dən çox kiçikhəcmli pambıqçılıq təsərrüfatına 2,1 milyon manat, pambığın ilkin emalı ilə bağlı 7 sahibkara 3,8 milyon manat və müasir texnologiyalara əsaslanan 7 tekstil fabrikinə 30 milyon manat güzəştli kredit verilib.

Yeni texnikalar istifadəçilərin mülkiyyətinə verilir

Respublikanın bölgələrində fermerlərin texnika ilə təminatı da diqqət mərkəzində saxlanılır. “Aqrolizinq” ASC regionlarda sahibkarların müxtəlif növ kənd təsərrüfatı texnikası ilə təmin olunmalarına hər cür dəstək verir. Elə bu günlərdə kənd təsərrüfatı naziri Heydər Əsədov Şəmkir rayonunda “Aqrolizinq” ASC-dən kənd təsərrüfatı texnikalarını lizinqə götürən hüquqi və fiziki şəxslərlə görüşüb.

AZƏRTAC xəbər verir ki, tədbirdə Gəncə şəhəri, Samux, Goranboy, Göygöl, Şəmkir, Tovuz, Gədəbəy, Qazax, Ağstafa rayonlarından olan 80 istifadəçiyə lizinqə verilmiş, ümumilikdə, 2 milyon 443 min 230 manat məbləğində 172 ədəd müxtəlif kənd təsərrüfatı texnikalarına 891 min 773 manat məbləğində güzəşt tətbiq edilib. Xüsusi Komissiyanın qərarına əsasən tətbiq olunan güzəşt əsasında istifadəçilərlə yeni lizinq müqavilələri bağlanıb. Güzəşt tətbiq edildikdən sonra 69 ədəd müxtəlif kənd təsərrüfatı texnikası istifadəçilərin mülkiyyətinə verilib. Onlar Baş Dövlət Texniki Nəzarət Müfəttişliyinin rayonlar üzrə bölmələrində qeydiyyata alınıb və sənədlər vətəndaşlara təqdim edilib. Eyni zamanda, “Aqrolizinq” ASC-dən lizinq yolu ilə əldə etdiyi kənd təsərrüfatı texnikalarının ilkin dəyərinin 20 faizini ödəmiş istifadəçilərə də güzəşt üçün elektron ərizə verilməsi ilə bağlı xidmət göstərilib. “Aqrolizinq” ASC-dən kənd təsərrüfatı texnikalarını lizinqə götürən hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən daxil olmuş elektron müraciətlər üzrə Xüsusi Komissiyanın qərarına əsasən 5228 istifadəçinin lizinqə götürdüyü kənd təsərrüfatı texnikasına, ümumilikdə, 61 milyon 748 min 911 manat məbləğində güzəşt tətbiq edilib.

Görüşdə həmçinin Qarabağ müharibəsi veteranı Vaqif Nağıyevə növbədənkənar “Belarus-89,2” markalı traktorun sənədləri təqdim edilib.

Sonra nazir Heydər Əsədov və Şəmkir rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Alimpaşa Məmmədov Şəmkir bələdiyyəsinin təsis etdiyi iri nümunəvi taxılçılıq, bitkiçilik təsərrüfatı “Ceyrançöl” MMC-nin açılışında iştirak ediblər.

Mərasimdə bildirilib ki, “Ceyrançöl” MMC tərəfindən torpağın əkilib-becərilməsi, aqrotexniki tədbirlərin aparılması üçün müasir tələblərə cavab verən 10 ədəd “NEW Holland” markalı traktor, 44 adda müxtəlif kənd təsərrüfatı texnika və avadanlıqları lizinq yolu ilə alınıb.

Diqqətə çatdırılıb ki, hazırda təsərrüfata məxsus 671 hektar sahəyə şəkər çuğunduru əkilib. Eyni zamanda, 120 hektar sahədə tərəvəz əkilməsi üçün şitillik hazırlanıb və bağçılığın inkişafı məqsədilə 20 min zeytun, 30 min əncir, 60 min nar çubuğu tingi əkilib.

Bundan başqa, əvvəllər istifadə olunmayan torpaq sahələri əkinə yararlı hala gətirilib, 550 hektar sahədə taxıl əkilib, eyni zamanda, pivot suvarma sistemlərinin quraşdırılması üçün 1000 hektar torpaq sahəsi müəyyənləşdirilib və bununla da 2000 hektar torpaq sahəsi əkin dövriyyəsinə daxil edilib. Təsərrüfatda 65 nəfər daimi, 205 nəfər isə mövsümi işlə təmin olunacaq.

Fermerlər bazarlara keyfiyyətli məhsul çıxarırlar

Ölkənin regionlarında dövlət dəstəyindən bəhrələnən fermerlər öz təsərrüfatlarını getdikcə genişləndirərək istehlak bazarlarına çıxartdıqları ekoloji cəhətdən təmiz məhsulların həm çeşidini, həm də həcmini getdikcə artırırlar. Belə təsərrüfatlardan biri də Şəki rayonunda fəaliyyət göstərən “Fauna” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətin müasir istixana kompleksidir. Yerli sahibkar Alim Əhmədov tərəfindən qurulan təsərrüfat iki il əvvəl fəaliyyətə başlayıb. Ümumi ərazisi 6 hektar olan kompleksin 2,5 hektarında istixana təsərrüfatı yaradılıb. İstixananın illik istehsal gücü 850 tondur və burada yüksək standartlara cavab verən pomidor sortları yetişdirilir.

Kompleksin tərkibinə xüsusi konstruksiya əsasında qurulan müasir istixana, qazanxana, 180 tonluq su anbarı, inzibati bina, yeməkxana, anbar və yardımçı tikililər daxildir. Kompleksdə Türkiyə istehsalı olan ən müasir avadanlıq quraşdırılıb. Suvarma, isitmə, havalandırma sistemləri tam avtomatlaşdırılmış şəkildə idarə olunur.

Təsərrüfatın rəhbəri Alim Əhmədovun bildirdiyinə görə, istixananın əkin texnologiyasında ən son holland üsulu tətbiq edilir. Məhsul kokopit substraktından istifadə olunmaqla, tam torpaqsız mühitdə yetişdirilir. Təbii və orqanik mənşəli bu substrakt kokos qabığından hazırlanır. Minerallarla zəngin kokos qabığı və bitkinin yetişdiyi torpaq Şri-Lankadan paketlənmiş formada gətirilir. Məhsulun becərilməsində heç bir gübrədən, kimyəvi qatqıdan istifadə olunmur, bitkiyə yalnız minerallar verilir.

Sahibkarın dediyinə görə, pomidorun yetişdirilməsində müasir texnologiyaların tətbiq olunması yüksək məhsuldarlığa və istehlakçıların ilboyu ekoloji təmiz məhsulla təmin edilməsinə imkan yaradır. Burada yetişdirilən pomidor əsasən Rusiya bazarlarına ixrac olunur.

Yeni təsərrüfatlar yaradılarkən bölgələrin xüsusiyyətləri nəzərə alınır

Aqrar sektorda məhsuldarlığın artırılmasında hər bölgənin fərqli ənənələrinin və coğrafi-iqlim xüsusiyyətlərinin nəzərə alınmasının böyük əhəmiyyəti var. Prezident İlham Əliyev aqrar sektorda məhsuldarlığın artırılması, ixrac imkanlarının genişləndirilməsi, bu yolla ölkəyə valyuta daxilolmalarının çoxaldılmasına nail olmaq üçün qarşıya konkret vəzifələr qoyub. Dövlət başçısının gündəmə gətirdiyi vacib məsələlərdən biri hər bölgənin öz potensialına və ənənələrinə uyğun ixtisaslaşmanın aparılması və ayrı-ayrı iqtisadi zonalar üçün fərqli subsidiya paketinin hazırlanması ilə bağlıdır. Nazirlər Kabinetinin 2016-cı ilin birinci rübünün sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan iclasındakı nitqində bu xüsusda fikirlərini ifadə edən Prezident İlham Əliyev deyib: “Azərbaycan çoxiqlimli bir ölkədir. Doqquz iqlim zonamız var. Məxsusi olaraq hər bir zona üçün xüsusi kənd təsərrüfatı məhsulları yetişdirilməlidir və hər bir rayonun, hər bir iqtisadi zonanın öz subsidiya paketi olmalıdır. Belə olan halda kənd təsərrüfatı ixtisaslaşmış şəkildə və daha böyük səmərə ilə inkişaf edəcək”.

İri fermer təsərrüfatları yaradılarkən respublikanın bölgələrinin coğrafi-iqlim xüsusiyyətləri, o cümlədən də tarixən formalaşan ənənələri əsas götürülür. Bu baxımdan zəngin çayçılıq ənənələri olan Astarada “Astaraçay” kənd təsərrüfatı müəssisəsinin fəaliyyətə başlaması təsadüfi deyil. Təsərrüfatın ümumi əkin sahəsi 640 hektardır. Çay plantasiyalarında müasir suvarma şəbəkəsi yaradılıb və hazırda təsərrüfatda 400 hektara yaxın çay sahəsi mövcuddur. Əkilən “Kolxida” çay toxumları Gürcüstanın Batumi şəhərinin Çayçılıq Elmi-tədqiqat İnstitutunun tədris-təcrübə sahəsindən toplanıb. Toxumlar sınaqdan keçirilərək yerli şəraitə uyğunlaşdırılıb. Azərbaycanın dilbər guşələrindən olan Lənkəranın sitrus bağlarının şöhrəti ölkəmizin hüdudlarından uzaqlara yayılıb. Sovet dönəmində burada yetişdirilən müxtəlif növ sitrus meyvələri keçmiş ittifaqın ayrı-ayrı regionlarına və uzaq xaricə göndərilirdi. Hazırda rayonun əlverişli coğrafi-iqlim xüsusiyyətlərinə və ənənələrinə uyğun olaraq burada yeni sitrus bağları salınır. “Gilan aqro-sitrus” təsərrüfatı buna nümunədir. Yeni sitrus təsərrüfatının ümumi sahəsi 45 hektardır. Hazırda 15 hektar sahədə “Gilan aqro” şirkəti tərəfindən Cənubi Koreyadan gətirilən 20 min ədəd “Shiranuhi” (Hallabong) və “Kanpei” (Red Hyaang) sitrus ağacları əkilib.

Mübariz ABDULLAYEV

Yeni Azərbaycan.- 2016.- 4 may.- S.8